Η ηθοποιός και σκηνοθέτις Μαρία Τσαρούχα, μετά από περίπου είκοσι χρόνια στον χώρο του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, και έχοντας σπουδάσει στην Αμερικανική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών στην Νέα Υόρκη, αποφάσισε πριν τη μετεγκατάστασή της στην Αμερική να αφήσει παρακαταθήκη τις γνώσεις της στον χώρο του Acting με ένα βιβλίο χρήσιμο για όλους μας.
Το πρωτότυπο αυτό βιβλίο αγκάλιασε η Ένωση Ελλήνων Φυσικών και το παρουσιάζει στην ΕΣΗΕΑ το Σάββατο, 10 Νοεμβρίου.
Εμείς, θέλοντας να διαμορφώσουμε μια πιο εμπεριστατωμένη γνώμη γι’ αυτή τη μέθοδο, συναντήσαμε τη Μαρία και μιλήσαμε μαζί της.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
– Πώς αποφάσισες να γράψεις το βιβλίο με τίτλο«O ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ»;
Τo βιβλίο είναι το πρώτο μέρος της νέας θεωρίας και μεθόδου Perceptual Acting and Directing, με τίτλο «O ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ, άπειροι χαρακτήρες, άπειρες ζωές, άπειρα frames»
Εδώ και δεκαπέντε χρόνια έχω ξεκινήσει στην αρχή άτυπα, τα τελευταία πέντε χρόνια πολύ συγκεκριμένα, μια μελέτη και έρευνα για την ανθρώπινη φύση μέσα από το θέατρο. Στη διαδρομή διαπραγματεύτηκα με πολλά γνωστικά πεδία αλλά τις απαντήσεις στα ερωτήματα που με ταλαιπωρούσαν, και το βασικό ερώτημα είναι «ποιος είμαι» στη σκηνή και εκτός σκηνής, μου τα έδωσε η κβαντική φυσική.
Επειδή το αντικείμενο της μελέτης είναι δύσκολο να επικοινωνηθεί αποφάσισα να γράψω το βιβλίο σαν βασικό εγχειρίδιο της θεωρίας και μεθόδου PAD. Η έρευνα συνεχίζεται, οπότε το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το πρώτο από πολλά που έπονται.
-Τι ακριβώς πραγματεύεται;
Η ανάγκη που γεννήθηκε για τη δημιουργία μιας νέας θεωρίας είναι το γεγονός ότι οι μέθοδοι υποκριτικής μαθαίνουν στον εκπαιδευόμενο πώς να «δρα στη σκηνή» («δρα», δηλαδή μπαίνει σε μια δράση, στα αγγλικά «act», acting on stage= παίζει θέατρο) αλλά όχι «ποιος είναι ο άνθρωπος που δρα στη σκηνή». H νέα θεωρία PAD έρχεται να καλύψει αυτό το μεγάλο κενό, «Who am I».
Αφορά στη συνθετική εναρμόνιση του τρίπτυχου σώμα, πνεύμα, ψυχή και Ego, Subconscious and Higherself.
Το συγκεκριμένο βιβλίο θέλει να αποτίνει φόρο τιμής στους μεγάλους δασκάλους της μεθόδου (Methodacting), χρησιμοποιώντας εργαλεία και όρους όπως η σχέση, η προσαρμοστικότητα, η γνωστική ανάλυση, η ενεργητική ανάλυση, οι δοθείσες συνθήκες, ο εσωτερικός μονόλογος, τα κίνητρα, η αισθητηριακή μνήμη, asif’s, η βιωματική μνήμη και ο τέταρτος τοίχος.
Για τους ηθοποιούς, οι οποίοι είναι ενήμεροι του τρόπου διερεύνησης ενός ρόλου μέσα από τα εργαλεία που τους παρέχει η μέθοδος, η νέα γνώση που τους παρέχει η PAD προσθέτει νέο νόημα και κατανόηση του «ποιος είμαι» επάνω στη σκηνή.
Το βιβλίο μεταξύ άλλων αφορά στους ρόλους που ενδυόμαστε στη ζωή και το ποιοι αληθινά είμαστε ως υπάρξεις.
– Θα μπορούσες να μας μιλήσεις πιο αναλυτικά για τη μέθοδο;
Στην PAD, σε αντιστοιχία με την αφηγηματική ανάλυση, ο ηθοποιός καλείται να βρει τον αφηγηματικό χάρτη του χαρακτήρα του μέσα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη βιογραφία του. Αυτό που λέμε κυρίαρχη αφήγηση, και να ξαναγράψει αυτήν την ιστορία συντονισμένος με το συγκεκριμένο frame στον χρόνο και στον χώρο, που είναι μια καινοτομία για την υποκριτική τέχνη, μέσα από νέες τεχνικές που εκσυγχρονίζουν το γνωστό Methodacting, διευρύνοντας την αντίληψη του ηθοποιού σε σχέση με το σύμπαν, τις διαστάσεις, τη φυσιολογία του, τις σχέσεις, τη δράση και αλληλεπίδραση με ό.τι υπάρχει γύρω του και μέσα του και πώς οι νέες πληροφορίες από γνωστικά πεδία μπορούν να είναι χρήσιμα εργαλεία για μοναδικές ερμηνείες.
– Ποιους θα μπορούσε να βοηθήσει αυτό το βιβλίο;
Ηθοποιούς, σκηνοθέτες, δραματουργούς, δασκάλους υποκριτικής, όλους όσοι ασχολούνται με το θέατρο, τον κινηματογράφο, αλλά είναι ένα βιβλίο που μπορεί να το διαβάσει ο καθένας αφού αναλύει τους νόμους της ανθρώπινης συμπεριφοράς όσον αφορά στους ρόλους που ενδυόμαστε στη ζωή και στο ποιοι αληθινά είμαστε ως υπάρξεις, πέρα από τη γραμμική κατανόηση που έχουμε λόγω της περιορισμένης αντίληψης που προέρχεται κυρίαρχα από τις πέντε αισθήσεις.
H PAD είναι ένα νέο σύστημα θεωρίας-πράξης με ασκησιολόγιο που αποτελεί προϋπόθεση για κάθε καλλιτέχνη. Είναι τα θεμέλια επάνω στα οποία χρειάζεται να στηριχτεί κάθε μέθοδος υποκριτικής για να ευδοκιμήσει.
Είναι ένα εγχειρίδιο ζωής που αφορά στην εξέλιξη και στην ωρίμανση του καλλιτέχνη, βασισμένο στις αρχές της διάσημης μεθόδου υποκριτικής Method Acting (μέθοδος) και δουλεμένο μέσα από μεθόδους αυτογνωσίας, life coaching, ΕFT (emotional freedom therapy), φιλοσοφικές τοποθετήσεις, NLP (νευρογλωσσικό προγραμματισμό), το αξιακό σύστημα με το οποίο πορεύεται ως άνθρωπος μέσα από την ανάλυση της Οδύσσειας και μέσα από τη γνώση της κβαντικής φυσικής και της κοσμολογίας.
– Πώς οδηγήθηκες σ’ αυτήν τη μέθοδο;
Ξεκίνησε από μια έντονη βιωματική εμπειρία που είχα όταν έπαιζα το Bug στο Θέατρο Επί Κολωνώ.
Είμαι εκπαιδευμένη ως methodactor και μπαίνω πολύ βαθιά μέσα στους χαρακτήρες. Η παράσταση παίχτηκε δύο χρονιές πέντε φορές την εβδομάδα. Από ένα σημείο και μετά είχε γίνει δεύτερη φύση μου. Τη δεύτερη χρονιά έζησα κάτι επάνω στη σκηνή την ώρα της παράστασης: είχα μια βιωματική εμπειρία που με τρόμαξε και δεν μπορούσα να την εξηγήσω και αποκωδικοποιήσω. Αυτό με τάραξε διότι από εκείνη την ημέρα συνεχίστηκε να συμβαίνει κάθε βράδυ στη σκηνή. Απογείωσε την ερμηνεία μου και με διευκόλυνε απίστευτα, αλλά κανένας δεν μου είχε διδάξει τι ήταν αυτό. Κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι. Ήθελα να ξέρω τι μου συνέβη.
Ο Daniel Day Louis σταμάτησε να παίζει θέατρο διότι σε παράσταση που ερμήνευε τον Άμλετ, στη σκηνή που ο Άμλετ συναντάει το φάντασμα του πατέρα του, είδε τον νεκρό πατέρα του μπροστά του, τρόμαξε τόσο πολύ που έφυγε από τη σκηνή. Ο Louis είναι πολύ γερός methodactor, συντονίστηκε τόσο έντονα με τον χαρακτήρα που του συνέβη μια εμπειρία μεταφυσική. Ένα κομμάτι της PAD εξηγεί και αναλύει τι είναι αυτές οι εμπειρίες και πώς μπορούμε να τις προσεγγίσουμε.
– Θα δώσεις σεμινάρια και διαλέξεις για να μας βοηθήσεις να καταλάβουμε καλύτερα τη μέθοδο που αναλύεις στο βιβλίο σου;
Δίνω σεμινάρια και διαλέξεις και σε καλλιτεχνικούς χώρους αλλά και για την πλατφόρμα επιστήμη και τέχνη της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, με την οποία συνεργάζομαι. Οι επιστήμονες έχουν αγκαλιάσει την PAD, την στηρίζουν, και αυτό είναι μεγάλη ασφάλεια για εμένα και τη μέθοδο που εισάγω.
– Πώς προέκυψε η συνεργασία σου με την Ένωση Ελλήνων Φυσικών;
Πριν από δύο χρόνια σκηνοθέτησα ένα έργο υπό την αιγίδα την ΕΕΦ. Ο Παναγιώτης Φιλντίσης, αντιπρόεδρος της Ένωσης, με κάλεσε να συζητήσουμε τι κάνω και του μίλησα για τη μελέτη και έρευνά μου. Έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και κάπως έτσι ξεκίνησε η συνεργασία και μια ανεκτίμητη φιλία. Οι επιστήμονες είναι πιο ανοιχτοί και άνετοι από τους καλλιτέχνες. Ακομπλεξάριστοι και με εξαιρετικό χιούμορ. Διαπραγματεύονται στην καθημερινότητά τους με τεράστια θέματα υπαρξιακά, φιλοσοφικά, και αυτό τους κάνει αισιόδοξους και τολμηρούς.
Οι καλλιτέχνες δυστυχώς, επειδή οι περισσότεροι ζούμε για την επιβίωση, ξεχνάμε να πάμε παρακάτω στην εξέλιξή μας την προσωπική, αν και το θέατρο είναι καταλύτης για την προσωπική πρόοδο και εξέλιξη του ανθρώπου. Πάντα ήταν. Η τέχνη δεν είναι «φαίνομαι», είναι «είμαι». Το άγχος του σύγχρονου καλλιτέχνη αρέσκεται στο «φαίνομαι».
Το βιβλίο της Μαρίας Τσαρούχα μπορεί να το διαβάσει ο καθένας, αφού αναλύει τους νόμους της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
– Ποιοι έχουν μιλήσει για το βιβλίο σου;
Αλήθεια είναι ότι πολύ κόσμος της επιστημονικής κοινότητας το έχει ασπαστεί με ενδιαφέρον. Ο αστροφυσικός Στράτος Θεοδοσίου, πολλοί φίλοι επιστήμονες όπως ο Κωσταντίνος Καλαχάνης, ο Γιάννης Βαβίτσας, ο εξαιρετικός καθηγητής φιλοσοφίας Κωσταντίνος Νιάρχος, ο κ. Ξενοφών Μουσάς. Τελευταία ο αστροφυσικός Μηνάς Καφάτος, που έχει συγγράψει με τον γνωστό στοχαστή Deepak Chopra το βιβλίο «Είμαι το Σύμπαν», και ο οποίος έγραψε ένα σημείωμα για το βιβλίο προτείνοντας ότι πρέπει να διαβαστεί και ότι υιοθετεί ό,τι προτείνει και ο ίδιος και ο Chopra.
Επίσης φίλοι καλλιτέχνες που με παρακολουθούν και το προτείνουν ως «Μια καινοτόμο σύλληψη που μπορεί να καθιερωθεί διεθνώς ως μία από τις κύριες μεθόδους υποκριτικής στον δυτικό κόσμο». Είμαι χαρούμενη για την αποδοχή που έχει δεχτεί η μέθοδος PAD γιατί και εμένα την ίδια με έχει ενθουσιάσει η αποκάλυψη που μου έγινε και η διαχείριση αυτής ήταν μια δύσκολη πορεία την οποία κατάφερα να της δώσω μορφή και σχήμα και, το πιο σημαντικό, να την μοιραστώ με τους ανθρώπους της τέχνης.
Θέλω να ευχαριστήσω όμως και την συνεργάτιδά μου και επιμελήτρια του βιβλίου Χριστίνα Τσαλίκη, υποψήφια διδακτορικού ψυχολογίας, μια σπουδαία εύστροφη γυναίκα που από την πρώτη στιγμή κατανόησε τι είναι η PAD.
– Ποια τα μελλοντικά σου σχέδια;
Η δουλειά όλων αυτών των ετών, η οποία οδήγησε στη δημιουργία της PAD ήταν το διαβατήριο για να πάρω πράσινη κάρτα για την Αμερική.
Δυστυχώς, η χώρα μας βάζει πολλά εμπόδια για να προτείνει κανείς τόσο καινοτόμα και προκλητικά θέματα. Επίσης στην Ελλάδα δεν πληρώνεσαι την αξία της εργασίας σου, και εγώ έχω να θρέψω τον εαυτό μου και δύο παιδιά.
Έχω επικοινωνήσει με μεγάλα πανεπιστήμια στην Αμερική και βεβαίως με τη σχολή μου, την Αμερικανική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών, για να εισαγάγουν στην εκπαίδευση του ηθοποιού την PAD. Το βιβλίο μεταφράζεται στα αγγλικά και ετοιμάζεται μαζί με εμένα να ταξιδέψει εκτός Ελλάδος. Επίσης, με ενδιαφέρει η προαγωγή του ελληνικού πολιτισμού οπότε έχω ανοίξει πόρτες στην Αμερική για την πλατφόρμα Επιστήμη και Τέχνη της ΕΕΦ, όπως και για το ανέβασμα ελληνικών σύγχρονων έργων, πάντα με τη μέθοδο PAD. Ετοιμάζω για την ΕΕΦ ένα συμπόσιο για την επόμενη χρονιά που θα γίνει στην Ελλάδα, το «Επιστήμη και συνειδητότητα», με στόχο να φέρουμε στην Ελλάδα σπουδαίους στοχαστές που ασχολούνται με τη συνειδητότητα, προάγοντας αυτήν ως απαραίτητη για την ποιότητα και τη συμπεριφορά του σύγχρονου ανθρώπου.
Info
Παρουσίαση βιβλίου: «Ο συμπαντικός ηθοποιός», της Μαρίας Τσαρούχα
Προλογίζει ο Παναγιώτης Φιλντίσης, στέλεχος της εκπαίδευσης, αντιπρόεδρος της ΕΕΦ.
Ομιλητές: Ευστράτιος Θεοδοσίου, αστροφυσικός, πρόεδρος της ΕΕΦ,
Άγγελος Παπαδημητρίου, ηθοποιός-εικαστικός,
Ζέτα Δούκα, ηθοποιός,
Βασίλης Κατσικονούρης, συγγραφέας,
Χρήστος Δημόπουλος, ερευνητής.
Συντονίζει ο δημοσιογράφος Κώστας Τσαρούχας.
Στην ΕΣΗΕΑ, Ακαδημίας 20, Σάββατο 10 Νοεμβρίου στις 12 μεσ.
Θα ακολουθήσει after party στον πολυχώρο τέχνης και πολιτισμού Piree, στις 9:00 μ.μ., Κάστορος 78, Πειραιάς, τηλ.: 210 4082700.
