Η δημιουργική ζωγραφική της Σμαράγδας Παπούλια, πιστή στην ποιότητα και στις εικαστικές αξίες, ευαισθητοποιεί τον ψυχικό μας κόσμο. Εικαστικός που αφιερώνει χρόνο στο τελάρο της, εργατική, επίμονη και ταλαντούχα δοκιμάζει ποικίλες τεχνικές και θεματολογίες. Παρουσιάζει έργα με ρεαλιστική αναπαράσταση και εξπρεσσιονιστική απόδοση του θέματος δίνοντας ένα συναίσθημα πληρότητας στον θεατή.

Ο χώρος της προσωπογραφίας δε, χώρος δύσκολος, που η ίδια αγαπά και δραστηριοποιείται, κρύβει μεγάλο ενδιαφέρον στην απεικόνιση τόσο της προσωπικότητας, όσο και των συναισθημάτων και του ψυχικού κόσμου του μοντέλου. Η Παπούλια μελετά την ανθρώπινη ύπαρξη και ψυχή και απεικονίζει δυναμικά την μοναδικότητα των χαρακτηριστικών του μοντέλου της.

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

-Σμαράγδα, πώς ξεκίνησες να ζωγραφίζεις;

-Από μικρό παιδί ζω ανάμεσα σε χρώματα και καβαλέτα, μιας κι ο πατέρας μου ήταν κι αυτός ζωγράφος. Στο εργαστήριο του βίωσα για πρώτη φορά την μαγεία της τέχνης, της δημιουργίας, την αγωνία της τελικής πινελιάς. Μεγάλωσα λοιπόν σε ένα περιβάλλον δεκτικό στην τέχνη και στην ιδέα του να είναι κανείς καλλιτέχνης! Τόσο που δε μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου σαν κάτι άλλο!

Ο πατέρας μου λοιπόν γρήγορα αναγνώρισε τη ζωγραφική μου ικανότητα και με ενθάρρυνε να ζωγραφίσω.

Θυμάμαι πως, πολύ πριν ξεκινήσω το σχολείο, με απασχολούσαν το σχέδιο και οι αναλογίες. Είχα μια σωστή αίσθηση για αυτά τα θέματα και μια αρκετά καλή αντίληψη του χώρου. Θυμάμαι να παρατηρώ τη φύση, τους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά και στη συνέχεια να προσπαθώ να τα σχεδιάσω στο έδαφος, στην αυλή ή ακόμα και κάτω από το τραπέζι της κουζίνας μας! Αργότερα, ως έφηβη, έκλεβα τα χρώματα του πατέρα μου και έκανα δικά μου έργα!

Από τα δεκαοκτώ μου και για τέσσερα χρόνια παρακολούθησα μαθήματα ζωγραφικής και στην συνέχεια φοίτησα στην Σχολή Καλών Τεχνών. Όταν άρχισα να παίρνω μέρος σε ομαδικές εκθέσεις, καθώς ήταν η πρώτη φορά που έδειχνα δημόσια τη δουλειά μου, ένιωθα εξαιρετικά άβολα, κάπως σαν να κρεμούσα ….το προσωπικό μου ημερολόγιο στον τοίχο! Μου πήρε πολλά χρόνια πριν νιώσω άνετα ακόμη και να αποκαλώ τον εαυτό μου καλλιτέχνη, καθώς δεν ένιωθα αρκετά άξια και έτσι δυσκολευόμουν να αποδεχθώ ακόμα και τον τίτλο.

-Ποιους μεγάλους ζωγράφους θαυμάζεις και έχεις δεχτεί επιρροές;

-Όλοι μεγάλοι ζωγράφοι, αποτελούν πηγή έμπνευσης και θαυμασμού για μένα. Ειδικά ο Rembrandt είναι μια παλιά μου αδυναμία, από τότε που δεν ήξερα ακόμα ούτε πώς να κρατήσω το πινέλο σωστά! Τα έργα μου έχουν σαφείς επιρροές από καλλιτέχνες όπως ο  Klimt, ο Schiele, ο Bonnard, που όταν είδα για πρώτη φορά τη δουλειά τους σκέφτηκα πως έτσι θέλω να ζωγραφίζω.

Άλλοι αγαπημένοι μου ζωγράφοι είναι ο Soutine, Kokoschka και Bacon. Θαυμάζω πολύ κι έναν από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους της αφαίρεσης, τον Γ. Σπυρόπουλο.

-Πηγή έμπνευσης, η φύση…

-Μου αρέσει να ζωγραφίζω ανθρώπους και ζώα γιατί έχουν και προσωπικότητα και παρόμοια χαρακτηριστικά. Μου αρέσει να ζωγραφίζω ό,τι έχει συνείδηση, αισθάνεται και μπορεί να αποκτήσει μια ιδιαίτερη έκφραση. Έτσι, το αγαπημένο μου θέμα είναι ο άνθρωπος, το ζώο και ακόμα περισσότερο και τα δύο μαζί, να τα αποτυπώνω σε μια σύνθεση, καθώς αυτά αποκαλύπτουν με το ύφος και τη στάση τους μια βαθύτερη πραγματικότητα.

Πιστεύω πραγματικά ότι ο συνδυασμός αυτός μπορεί να αποτελεί για εμένα σημαντική πηγή έμπνευσης. Καθώς και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο αποτελεί μέρος της φύσης που είναι κάτι ζωντανό, πάλλεται και αναπνέει!

-Τι ρόλο παίζει το μοντέλο στην έμπνευση ενός δημιουργού;

-Για μένα παίζει πρωταρχικό ρόλο. Η έμπνευσή μου προέρχεται από τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων, τα ίδια τα πρόσωπα, ο τρόπος που γελούν ή κλαίνε και όλες οι αντιδράσεις τους. Το οπτικό ερέθισμα, είναι ένα γεγονός που μου μιλάει με τον τρόπο του και με παρασύρει, με προκαλεί να το καταγράψω. Παρατηρώ και διεισδύω στον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων και αυτό που αποτυπώνεται στην ψυχή μου, στο μυαλό μου, αυτό που με συγκινεί, προσπαθώ να το μεταφέρω στον καμβά, να αποδώσω τις ψυχικές ιδιαιτερότητες και τα πνευματικά γνωρίσματα της κάθε προσωπικότητας όπως εγώ τα αντιλαμβάνομαι.

-Θυμάσαι ποιο ήταν το πρώτο σου μοντέλο;

-Θυμάμαι όταν ήμουν στην Σχολή Βελουδάκη και το πρώτο μοντέλο μου ήταν γυμνό και μάλιστα άντρας. Ήμουν πολύ νέα και στην αρχή ντράπηκα, αλλά πολύ γρήγορα με απασχόλησε το σχέδιο και οι αναλογίες κι αυτά τα δυο έγιναν το μέσο για να εκφράσω αυτό που έβλεπα και ένοιωθα.

-Πώς αντιλαμβάνεσαι την εξέλιξη της δουλειάς σου στο πέρασμα του χρόνου;

-Αναρωτιέμαι διαρκώς «πώς μπορώ να κάνω πραγματικά καλή δουλειά;» Ρωτάω συνεχώς τον εαυτό μου για την τέχνη μου με ερωτήσεις όπως: είναι αυθεντικό το έργο και η ζωγραφική μου; Είναι η δουλειά μου μια ισχυρή παρουσία προσαρμοσμένη στην πραγματικότητα, συνεπής στο σήμερα, ζωντανή μέσα στο τώρα και ταυτόχρονα καινούρια, χρησιμοποιεί μια νέα γλώσσα μέσα στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι;

Όμως αν ξέρω ήδη πώς λειτουργεί μια εικόνα ή μια τεχνική, αυτό γίνεται βαρετό για μένα, γιατί στόχος μου είναι να προχωρώ πιο πέρα από εκεί που έχω φτάσει. Να ενσωματώνω νέες τεχνικές λαμβάνοντας υπόψη μου όλα όσα έχω μάθει.

Μου αρέσει να ζωγραφίζω ό,τι έχει συνείδηση, αισθάνεται και μπορεί να αποκτήσει μια ιδιαίτερη έκφραση

-Πώς απολαμβάνεις και βιώνεις το χρώμα και το φως στα τελάρα σου;

-Βιώνω χρώματα ως ξεχωριστούς ήχους, όπως μουσικές νότες. Μερικά χρώματα «ακούγονται» όπως το τσέλο για μένα, ενώ άλλα χρώματα ακούγονται όπως το φλάουτο ή το piccolo! Πιστεύω πως, όπως το μουσικό έργο βασίζεται στο ρυθμό και το τονικό ύψος των ήχων, έτσι και η ζωγραφική θα έπρεπε να βασίζεται στα ουσιαστικά της στοιχεία: στο σχέδιο, στο χρώμα, στο φως και στη σκιά.

-Ζωγραφική και κοινωνική προσφορά. Πώς το εκλαμβάνεις αυτό ως καλλιτέχνης;

-Με ενδιαφέρει το κομμάτι της κοινωνικής προσφοράς της τέχνης, για αυτό ασχολούμαι με το συναίσθημα μέσα στο έργο.

Νοιάζομαι για το αντίκτυπο που έχει η δουλειά μου στον μέσο άνθρωπο της σύγχρονης κοινωνίας.

Θα ήθελα να συμβάλλω στην ψυχική αλλά και οικονομική ενίσχυση των ομάδων που πλήττονται από την κρίση και δυσκολεύονται να προσεγγίσουν τον χώρο της τέχνης, καθώς τα καθημερινά τους προβλήματα τους αποκρίνουν από αυτόν.

-Μελλοντικά σου σχέδια.

-Σχεδόν ένα χρόνο αφότου το COVID-19 έπληξε την ανθρωπότητα, παρατηρείται μια στασιμότητα στη διαδικασία παρουσίασης της εικαστικής δημιουργίας, με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους που αυτό περιλαμβάνει. Οι δυσκολίες στη μετακίνηση και στην επαφή των ανθρώπων είναι μεγάλες και έτσι η ζωή μας διαμορφώθηκε ώστε να γίνεται όσο είναι δυνατόν το καλύτερο και το ασφαλέστερο, κάτω από αυτές τις συνθήκες.

Ως καλλιτέχνης, αναλύω τα συναισθήματα και τα γεγονότα που βίωσα σε αυτό το διάστημα. Νομίζω ότι η τέχνη που θα κάνω στη συνέχεια θα τα αντικατοπτρίζει, καθώς ξεμπλέκω πλέον αυτό που συνέβη, καταγράφω τις ιδέες μου, επεξεργάζομαι το γεγονός ότι δε μπόρεσα να ζωγραφίσω κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Πάντως όσο και να δυσκολεύτηκα κι ότι και να κρύβει το μέλλον για μένα, δεν παύω να ενθουσιάζομαι! Θα συνεχίσω να δουλεύω για την ατομική μου έκθεση που ελπίζω να πραγματοποιηθεί σύντομα!

Who is who

Η Σμαράγδα Παπούλια-Βασιλακούδη γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής από τούς Θ. Πάντο και Σ.Κουκουλωμάτη.

Το 1984 εισάγεται πρώτη με Κρατική Υποτροφία στην A.Σ.Κ.Τ.  όπου σπουδάζει ζωγραφική με τους Π. Τέτση και Γ.Βαλαβανίδη και σκηνογραφία με τον Β. Βασιλειάδη.

Αποφοίτησε με άριστα. Το 1980 γίνεται μέλος του Κέντρου συλλογικής καλλιτεχνικής δραστηριότητας ΄΄Συν΄΄.

Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Τεχνών Ελλάδος(ΕΕΤΕ).

Έργα της  βρίσκονται σε μουσεία, στο Υπουργείο Πολιτισμού, στην Τράπεζα Εurobank και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.

Από το 1984 μέχρι σήμερα  έργα της έχουν παρουσιαστεί σε ατομικές και σημαντικές ομαδικές εκθέσεις στην  Ελλάδα και στο εξωτερικό.