Ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο συνθέτης, ο τραγουδιστής, ο στιχουργός, ο ηθοποιός, ο παρουσιαστής, ο άνθρωπος μας υποδέχτηκε φιλόξενα για ακόμα μία φορά στο καμαρίνι του στο Θέατρο Βέμπο που πρωταγωνιστεί αυτή τη σαιζόν στη θεατρική παράσταση «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες».
Ευγενικός, χειμαρρώδης και ειλικρινής όπως πάντα απάντησε στις ερωτήσεις μας με χιούμορ αλλά και με καυστικότητα.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη και στην Αλεξία Λυμπέρη
– Αυτή την σαιζόν, θεατρικά σας απολαμβάνουμε στην παράσταση “Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες” στο θέατρο Βέμπο. Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση.
Η παράσταση αυτή για τη σημερινή εποχή – νομίζω- είναι κομβική. Κατακεραυνώνει με κωμικό τρόπο το διχασμό χωρίς ρατσισμό. Ο θεατής γελώντας καταλαβαίνει πόσο κακό είναι οι άνθρωποι να διχάζονται μέσα σε μια χώρα πανέμορφη.
Έργο γραμμένο το 1960 από τον Σακελλάριο, διασκευασμένο χωρίς να ξεφεύγει από τη λογική και τη φιλοσοφία του. Θεωρώ πραγματικά φιλόσοφο τον Σακελλάριο. Τον θεωρώ “τεράστιο μέγεθος” στην Ελληνική κουλτούρα. Είναι ευτυχής συγκυρία για μένα το ότι έτυχε να παίζω ένα ρόλο, τον οποίο αγάπησα μέσα από την ταινία εκείνης της εποχής. Το θεατρικό έργο δεν το είχα δει.
Παίζω με καλούς συναδέλφους που εκτιμώ και υποδύομαι το ρόλο του Στέλιου Κοντογιώργη, που είναι πιο αστός από τους υπόλοιπους επαρχιώτες, που έρχονται στην Αθήνα και του δημιουργούν προβλήματα.
Ο θεατής καταλαβαίνει ότι μπορεί κάποιος να τσακωθεί είτε για μια κότα, είτε για μια ιδεολογία. Προσωπικά πιστεύω στην ισονομία και στην πάλη των ιδεολογιών και όχι στο διχασμό. Χαίρομαι που η παράσταση συνοδεύεται από επιτυχία.
Ο κόσμος γεμίζει το θέατρο κάθε μέρα ακόμα και σε αυτές τις εποχές που ο θεατής έρχεται να παρακολουθήσει τέχνη με το υστέρημα κι όχι με το περίσσευμά του.
–Έχετε εκφράσει τη θέση σας ότι το μουσικό σας έργο δεν επικοινωνείται όσο θα έπρεπε. Χαρακτηριστικά έχετε δηλώσει «Μα θα γίνει της τρελής όταν πεθάνω και γίνουν γνωστά όλα μου τα έργα». Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Το είπα μεταξύ αστείου και σοβαρού. Στην Ελλάδα υπάρχει μια θανατολαγνία. Πεθαίνει κάποιος κι αξιολογείται το έργο του υπέρμετρα. Πιστεύω ότι τα πάντα πρέπει να αξιολογούνται την ώρα που πραγματοποιούνται. Πιστεύω πιο πολύ απ’ όλα στο παρόν. Και φυσικά αντλώ από το παρελθόν, από τις εμπειρίες. Γι’ αυτό και είμαι οπαδός της καθημερινότητας και της ποίησής της.
Ό, τι κάνω στη ζωή μου δεν το κάνω λόγω ματαιοδοξίας, αλλά για να επικοινωνήσω στον κόσμο τις σκέψεις μου. Καταθέτω τη ψυχή μου, το σώμα μου, το μυαλό μου κι αγωνιώ. Έχω πάρει θέση πολλές φορές για το ψέμα που κυριαρχεί στις μέρες μας.
Για παράδειγμα στην μουσική. “Έντεχνοι” αυτοπροσδιορίζονται κάποιοι νέοι μουσικοί, που είναι παιδιά που δεν παιδεύτηκαν στη γνώση και κάτω από την ομπρέλα αυτή, θεωρούν πως είναι μέσα στη διαδικασία της κουλτούρας. Κουλτούρα είναι αυτό που συμβαίνει, όχι αυτό που νομίζουμε ότι υπάρχει. Η κουλτούρα δεν “κυκλοφορεί” μόνο στα υπόγεια του Θεάτρου Τέχνης. Κουλτούρα είναι και αυτό που ορισμένοι μέμφονται βάζοντας σε τίτλους, όπως “εμπορικός”, “λαϊκός”.
Ο Μπαχ ήταν λαϊκός; Ο Μότσαρτ ήταν λαϊκός; Δεν είναι κουλτούρα το θαμπό. Η κουλτούρα είναι κάτι το φωτεινό.
Η κουλτούρα δεν κυκλοφορεί μόνο στα υπόγεια του Θεάτρου Τέχνης. Κουλτούρα είναι και αυτό που ορισμένοι μέμφονται βάζοντας σε τίτλους, όπως “εμπορικός”, “λαϊκός”.
Όλα αυτά βέβαια που έχω δηλώσει έχουν δημιουργήσει κάποιες εμπάθειες, διότι είμαι απέναντι σε όλους αυτούς που παρουσιάζουν τη ζωή με αυτόν τον τρόπο είτε αμειβόμενοι, είτε παραχαράζοντας τη. Γι΄ αυτό εξέφρασα αυτό το παράπονο.
Έχω ένα τεράστιο μουσικό έργο έχοντας δουλέψει και κοπιάσει πολύ. Δεν ξέρω αν είναι καλό, αλλά είναι τεράστιο. Είναι ανάγκη επικοινωνίας και μόνο. Δεν είναι ματαιοδοξία, ούτε καν φιλοδοξία.
Παράπονο μου είναι ότι δίνω τους δίσκους μου, τα cd μου και δεν ήρθε ποτέ κανείς να μου πει μια κουβέντα Είτε καλή, είτε κακή.
–Έχετε ευαισθησία στους ανθρώπους με αναπηρία. Πιστεύετε ότι στις μέρες μας έχει αλλάξει η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στα άτομα αυτά ή ακόμα είμαστε προκατειλημμένοι και τα ωθούμε εκτός κοινωνίας;
Είμαστε πολύ προκατειλημμένοι δυστυχώς. Σαφέστατα και είμαι πολύ ευαίσθητος σ αυτό το θέμα, καθώς είμαι γόνος αναπήρων. Τους γονείς μου, τους έχω κορώνα στο κεφάλι μου. Όχι μόνο όταν ζούσαν αλλά και τώρα που έχουν φύγει. Τους αγαπώ.
Έζησα πλούσια παιδικά χρόνια απ’ όλες τις απόψεις χωρίς έλλειψη υλικών αγαθών ή βιωμάτων. Βίωσα τον κοινωνικό ρατσισμό, αλλά δεν έζησα ποτέ κανένα bulling διότι ήμουν από τους ανθρώπους που είχα δυναμική επίθεση στους ανθρώπους που έμπαιναν σε αυτή τη διαδικασία.
Ένα μεγάλο μέρος του λαού είναι ψεύτες. Τους χαρακτηρίζουν ανθρώπους με ειδικές ικανότητες. Τι είναι αυτή η ηλιθιότητα; Ποιες ειδικές ικανότητες εννούν; Έχει ο ανάπηρος ή ο ειδικών αναγκών ικανότητες; ποιων ειδικών αναγκών είναι άτομα με αναπηρία τελεία, ΑμεΑ. και προσπαθούν χρόνια να αποσπαστεί η ισονομία;
Αναφέρονται με “χάδι” στους παραολυμπιακούς αγώνες και στον κόσμο των αναπήρων. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν προβλήματα τεράστια, καθώς και οι ανάπηροι είναι άνθρωποι κι αυτοί με αδυναμίες. Άλλοι εκμεταλλεύονται την αναπηρία τους για πολλούς λόγους. Κάτι που δεν το γουστάρω. Εγώ έχω αντιπαρατεθεί με ανάπηρους. Δεν θα έπρεπε να το αντιμετωπίζουν έτσι.
Είμαστε κοινωνία των εντυπώσεων, δεν είμαστε της αλήθειας. Κι όλα αυτά συνέβαλαν σε αυτό που μετά ονομάσαμε αφελώς κρίση, διότι δεν περνάμε καμιά κρίση παρά μόνο παρακμή, η οποία είναι πολλή χειρότερη από την κρίση.
Μας βολεύει να λέμε κρίση διότι πετάμε το μπαλάκι των ευθυνών μας στους ξένους. Παρακμή είναι και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα: στις σχέσεις των ανθρώπων, στον έρωτα, στη φιλία, στην αγάπη και κυρίως στην ισονομία.
-Στα έργα σας χρησιμοποιείτε πολύ το χιούμορ και τη διάδραση ως μέσα επικοινωνίας με το ακροατήριό σας. Το ίδιο συμβαίνει και στην προσωπική σας ζωή; Αντιμετωπίζετε την καθημερινότητα με χιούμορ;
Μερικές φορές όταν βγαίνω με φίλους, ναι έχω χιούμορ. Συνήθως όμως δεν είμαι έτσι.
Και παρατηρώ το εξής: όταν με βλέπει κάποιες φορές ο κόσμος στο δρόμο για πρώτη φορά, με ρωτoύν: Τι έχετε, είστε κουρασμένος;
Περιμένει μάλλον να με δει να απογειώνομαι. Είμαι από τους ανθρώπους που κουράζομαι πάρα πολύ, όχι τώρα από παιδί. Ό,τι κάνω, το κάνω με πολλή κατάθεση ψυχής κι ενέργειας. Διαφορετικά δεν θα μπορέσω να το φέρω εις πέρας.
Τα πάντα είναι μια συνουσία για μένα. Είναι σαν να μπεις σε μια διαδικασία συνουσίας στα ψέματα. Κάνουμε έρωτα στα ψέματα; Φυσικά και δεν είμαι μελαγχολικός.
Τι θα πει κωμικός; Δεν υπάρχει κωμικός ή μη. Υπάρχει ηθοποιός, μάλλον υπάρχει actor. Υπάρχει υποκριτιστής, αυτός που υπηρετεί την υποκριτική που είναι η τέχνη, που δεν έχει καθόλου υποκρισία.
Η κωμικότητα είναι πιο σοβαρή και πιο δύσκολη. Είναι δυσκολότερο να κάνεις τον άλλον να γελάσει , από να τον έχεις βουβό. Διότι εμείς αν βγούμε έξω και δεν ακούσουμε το κόσμο να γελάει, αποτύχαμε. Ενώ σε ένα δραματικό έργο, υπάρχει σιγή στο κοινό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει σύγκριση. Δεν πιστεύω στη σύγκριση ή ότι το ένα είναι καλύτερο από το άλλο.
-Πιστεύετε στην έννοια της φιλίας; Πως την έχετε βιώσει στη ζωή σας;
Πιστεύω στην έννοια των ανθρωπίνων σχέσεων. Οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι μόνο φιλία. Είναι πολλά πράγματα μαζί. Είναι συναισθηματική ευθύνη. Είμαι από τους ανθρώπους που λέω σ’ αγαπώ. Το λέω το σ’ αγαπώ και σε όσους το λέω είναι κάθε φορά διαφορετικό, καθώς η φυσιογνωμία που το εισπράττει είναι διαφορετική. Άλλος κόσμος, οπότε η κάθε λέξη παίρνει κάθε φορά άλλη διάσταση.
Αγαπώ πολύ τους ανθρώπους που δίνουν χώρο στους άλλους. Οπότε κι αυτό είναι μια φιλία, το να αποδέχεσαι τον άλλον κι αν έχει κάνει λάθη. Κι αν τσακώνονται δύο άνθρωποι και λέει ο άλλος δεν πειράζει, τον αγαπώ αυτόν που λέει δεν πειράζει. Αυτόν που υποχωρεί τον αγαπώ, αυτόν που λέει παρακαλώ τον αγαπώ, αυτόν που λέει ευχαριστώ τον αγαπώ. Γίνομαι φίλος του.
-Έχετε δηλώσει ότι η μητρότητα ολοκληρώνει τη θηλυκότητα. Πιστεύετε ότι θα ήσασταν τρυφερός σαν παππούς;
Πιστεύω πάνω απ’ όλα στη θηλυκότητα κι η θηλυκότητα ωριμάζει στη μητρότητα, βέβαια σε δημιουργικές ηλικίες. Μια γυναίκα όταν γίνει μάνα ανθίζει σε όλα τα επίπεδα, στο μυαλό, στο σώμα, στις εκχυμώσεις.
Οι άνθρωποι κρινόμαστε από τον τρόπο που εκχυμώνουμε. Γι’ αυτό πιστεύω πολύ στο χιούμορ, η οποία είναι ελληνική λέξη, από τη λέξη χυμός. Το θηλυκό είναι το παν. Ωραίος είναι ο πατέρας, αλλά δεν υπάρχει χωρίς τη θηλυκότητα της μάνας, η οποία περιθάλπει, αγκαλιάζει. Δεν μπορώ να δω αρρενωπότητα χωρίς θηλυκότητα, δεν υπάρχει. Ενώ το αντίθετο υπάρχει. Θηλυκότητα από μόνη της υπάρχει, δηλαδή δεν έχει ανάγκη την αρρενωπότητα για να σταθεί, στέκεται από μόνη της.
Μακάρι να μου δοθεί η ευκαιρία να γίνω παππούς! Και θα μου δοθεί η ευκαιρία επειδή έχω ένα παιδί εξαιρετικό, που αγαπάει πολύ τη ζωή.
Η Ελεωνόρα, αν έχει κάνει πολλή μεγάλη επικοινωνιακή δουλειά, αυτά τα σχεδόν δέκα χρόνια που κυριαρχεί, είναι επειδή πιστεύει στην αναπαραγωγή της ζωής.
Αναπαράγουμε και παρθενογενούμε. Δεν πιστεύω σε αυτό που λένε δεν υπάρχει παρθενογένεση. Αυτό το λένε αυτοί που δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει παρθενικότητα. Από τη στιγμή που καταλαβαίνεις τι σημαίνει θηλυκότητα, καταλαβαίνεις και τι σημαίνει παρθενικότητα. Τη στιγμή που καταλαβαίνεις τι θα πει παρθενικότητα, μπορείς να γεννήσεις , να παράξεις τα καινούργια πράγματα.
-Η Ελλάδα βίωσε πλημμύρες, φωτιές, σεισμούς στο πρόσφατο παρελθόν. Πόσο σημαντική είναι η έννοια της φιλανθρωπίας στη ζωή σας; Υπάρχει συνέπεια από την πολιτεία και από τους εθελοντές;
Η Ελλάδα είναι μία χώρα τόσο όμορφη, που πολλές φορές δεν αντέχει την ίδια της την ομορφιά κι αυτοκαταστρέφεται.
Για μένα η Ελλάδα είναι το μέτρο ομορφιάς, το brand της Μεσογείου. Αυτή η Ελλάδα δημιούργησε έναν τεράστιο πολιτισμό, κατά το παρελθόν, αλλά ούτε η ίδια άντεξε την ομορφιά, γι’ αυτό και μερικές φορές αναγεννάτε. Ο μύθος του Φοίνικα είναι εξαιρετικός.
Ευθύνες υπάρχουν βέβαια για τον τρόπο που αντιδράσαμε όλοι. Όχι μόνο να πετάμε το μπαλάκι στις κυβερνήσεις. Τις κυβερνήσεις, εμείς τις επιλέξαμε. Το θέμα είναι τι κάνει ο καθένας από εμάς. Αυθαιρετούμε παντού. Αυθαιρεσία στο εικαστικό, στο αισθητικό, στην καθημερινότητά μας. Η καθημερινότητα είναι το μέλλον.
Πόνεσα πάρα πολύ. Τρόμαξα να συνέλθω ειδικά μετά από τις φωτιές. Για κάθε τι που καίγεται, καίγομαι κι εγώ. Χάνω ένα μέρος της ψυχής μου.
Αυτό που έγινε ήταν τρομακτικό. Ήταν η κορύφωση του τέλματος της παρακμής για να μπούμε σε μια διαδικασία αναγέννησης. Μόνο έτσι μπορώ να το αντιμετωπίσω για να αισιοδοξήσω.
Κατά τ’άλλα, ως άνθρωπος συμπαραστάθηκα, αλλά από την άλλη πλευρά όλη αυτή η μικροπολιτική που αναπτύχθηκε γύρω από αυτή την ιστορία και τη ψηφοθηρία, τα θεωρώ χυδαιότητες και δεν μπορώ να αντιληφθώ τέτοιες εποχές, τέτοιες πολιτικές. Είμαι σε κάθε τι μαζικό απέναντι. Life and style, παγκοσμιοποίηση, νομίζω αυτή η λογική μας ισοπεδώνει. Kαι με αυτή τη λογική ενεργώ κι αποτελεί και μέρος γραφής μου στη μουσική μου θεματολογία.
Η φιλανθρωπία για μένα είναι αυτονόητη. Δεν χρησιμοποιώ τη λέξη φιλανθρωπία. Είναι αλληλεγγύη.
-Πιστεύετε στο ομαδικό πνεύμα . Ο καλλιτέχνης όμως εκ φύσεως δεν έχει ανάγκη τη μοναχικότητα ώστε να δημιουργήσει ή να επεξεργαστεί το έργο του;
Πιστεύω στις ομάδες με προσωπικότητες. Πιστεύω στη μοναδικότητα, αλλά όχι στον ατομισμό. Πιστεύω ότι είμαστε ούτως ή άλλως μοναδικοί κι όσο δεν συγκρινόμαστε, η μοναδικότητα μας εξελίσσεται. Μεγαλώνει κι αναπτύσσεται. Όταν η καταναλωτικότητα κυριαρχεί και αρχίζουμε να συγκρίνουμε τα αποκτήματά μας με εκείνα των διπλανών μας, πάμε χαμένοι. Αυτό είναι μέσα στα ένστικτα του ανθρώπου και είναι άγρια ένστικτα αυτά.
Δεν πιστεύω στον ατομισμό, καθώς ο ατομισμός φέρνει τη μαζικότητα. Η μάζα φέρνει την χυδαία καταναλωτικότητα. Η μάζα φέρνει την παγκοσμιοποίηση. Η μοναδικότητα φέρνει την αναφορά κάθε προσωπικότητας ως μοναδικής, σαν θεό απέναντι στο σύμπαν.
-Που αλλού σας βλέπουμε εκτός σκηνής. Μουσικά θα σας απολαύσουμε κάπου;
Συζητάω διάφορα. Είμαι σε φάση που τα επεξεργάζομαι και όλα αυτά θα ΄ρθει η στιγμή να τα καταγράψω. Είμαι σε καλή φάση και αυτό με τον καιρό θα τελεσφωρήσει,
Με πιάνει η απόγνωση ορισμένες φορές και σκέφτομαι τι να ξαναγράψω τώρα; Αυτό δεν ακούστηκε και αυτό δεν ακούστηκε. Μήπως πρέπει να το ξαναβγάλω; Είμαι σε μια τέτοια φάση που είναι έντονα δημιουργική και έχω πάρα πολλά σποράκια στο κεφάλι μου με διαφορετικότητες, οι οποίες είναι έτοιμες να ανθίσουν.
Απέχω συνειδητά από συνεργασίες αυτόν τον καιρό, καθώς δόθηκα πολύ στη θεατρική παράσταση που ελπίζω να απολαύσετε.
info παράστασης
Θέατρο: Βέμπο,Καρόλου 18, Μεταξουργείο
Παραστάσεις : Πέμ. 8 μ.μ., Παρ. 9 μ.μ., Σάβ. 6 μ.μ./ 9μ.μ., Κυρ. 6 μ.μ./ 9 μ.μ., Τετ. 7 μ.μ.
Διαρκεια: 120 ‘
Σκηνοθ.: Θ. Παπαθανασίου, Μ. Ρέππας
Ερμηνεύουν: Γ. Ζουγανέλης, Γ. Τσιμιτσέλης, Αλ. Αντωνόπουλος, Κ. Ζαρίφη, Β. Κούκουρας, Σπ. Μπιμπίλας.
Τιμή : € 23, 20, 17, 15.
Ακολουθήστε μας στα social media:
Facebook: https://www.facebook.com/rtvs
Instagram: https://www.instagram.com/rtvs/