Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Δεινός συλλέκτης ιστοριών με αφετηρία το παρελθόν των γονιών και των παππούδων του, προσφύγων από τις νότιες επαρχίες της Ρωσίας, ο Γιώργος Ταξίδης ανιχνεύει κοινούς τόπους της ίδιας του της ζωής από τα πρώιμά της στάδια μέχρι σήμερα.

Η ιδέα αυτή γεννήθηκε, όταν μόνος ο καλλιτέχνης στην Νέα Υόρκη, συναισθανόμενος την υπέρτατη ανάγκη για επικοινωνία, οργάνωνε το προσωπικό αρχείο της παιδικής του ηλικίας. Video με πρόσωπα γνωστά και άγνωστα της οικογένειας τον συντρόφεψαν τις μέρες της προσωπικής του μοναξιάς. Κοινωνικά, πολιτικά, ταξικά ερωτήματα μετατρέπονταν σε αντανακλάσεις των ίδιων μας των αναμνήσεων και αποκαλύπτουν το πορτρέτο της ίδιας της ζωής.

Ο καλλιτέχνης αυτές τις μέρες παρουσιάζει τη νέα του δουλειά, ένα «Παραμύθι για ενήλικες» στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών διερευνώντας στοιχεία ανθρώπινης κινητικότητας και τρόπους με τους οποίους αυτά επηρεάζουν την αντίληψή μας για την κοινωνική πραγματικότητα.

Τα αποσπάσματα είναι από τον ιστορικό της τέχνης και επιμελητή δρ.Κώστα Πράπογλου που υπογράφει το κείμενο του καταλόγου.

Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη στα εγκαίνια της έκθεσης στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών στο Κολωνάκι.

-Γιώργο, βλέποντας την τελευταία σου δουλειά́, αντιλαμβανόμαστε ότι είναι βιωματική́. Πώς γεννήθηκε αυτό το concept;

-Τα έργα ξεκίνησαν στην Νέα Υόρκη καθώς οργάνωνα κάποια αρχεία από́ τις βιντεοκασέτες της παιδικής μου ηλικίας σε ψηφιακό́ αρχείο. Κάπου-κάπου σταματούσα το βίντεο για να αναγνωρίσω κάποιο πρόσωπο και με δυσκολία έβλεπα λόγω της κακής ανάλυσης κάτι που θα μπορούσα να αναγνωρίσω αμέσως.

Αντιθέτως παρατηρούσα ζωγραφικές υφές, κορεσμένα χρώματα που δεν ήταν σε καμιά περίπτωση τα πραγματικά́. Επίσης ήταν μια ανάγκη να ανακαλύψω ένα καινούργιο υλικό́ όπως είναι το παστέλ και να αποφύγω την ρεαλιστική́ ζωγραφική́ που με είχε κουράσει εκείνο το διάστημα. Οι μνήμες και το φωτογραφικό́ υλικό́ υπήρχαν πάντα στο μυαλό́ μου και όλο αυτό́ συσσωρευόταν. Το έναυσμα δόθηκε όταν ήμουν μακριά́ από́ αυτό́ που αποκαλούσα σπίτι και ακόμα πιο μακριά́ από́ αυτό́ που έβλεπα στις βιντεοκασέτες.

-Με ποια τεχνική́ έχεις δουλέψει τα έργα σου;

-Τα έργα Άνθρωπος Ι & ΙΙ είναι φτιαγμένα από́ χώμα, ακρυλική́ κόλλά́ και στάχτή. Είχα ποζάρει παλαιότερα για ένα πορτρέτο μιας φίλης γλύπτριας και της ζήτησα για το δικό́ μου πρότζεκτ μια προτομή́ η οποία έγινε από́ πηλό́ και έπειτα λαστιχένιο καλούπι. Σε αυτό́ το καλούπι εγώ χύτευσα το χώμα που με την ακρυλική́ κόλλα έγινε λάσπη και έπειτα όταν στέγνωσε το ένα από αυτά́ το κάλυψα με στάχτη. Είναι δυο υλικά́ που με απασχολούν αρκετό́ καιρό́, το χώμα ως γενέθλιος τόπος, μνήμα και μνήμη. Η στάχτη αυτό́ που έμεινε από́ την μνήμη.

Τα δέκα χαρακτικά́ με τίτλο «10 θραύσματα απουσίας» απαρτίζουν ένα ενιαίο έργο με αρχή́ το πρώτο χαρακτικό́ που τυπώθηκε στο χαρτί́ και έχει έντονο το χρώμα του γκρίζου και του μαύρου και όλα τα υπόλοιπα που τυπωθήκαν με το μελάνι που έμεινε στο λινόλεουμ μέχρι να εξαφανιστεί́ τελείως η εικόνα στο απόλυτό λευκό́ του χαρτιού́. Χρησιμοποίησα μια μήτρα όπού στην αρχή́ σκάλισα τα λευκά για να τυπωθεί́ όλο γκρι και έπειτα σκάλισα τα γκρίζα για να τυπωθεί́ το μαύρο.

Και στις δυο περιπτώσεις χρησιμοποίησα την ίδια τεχνική́ τυπώματος μόνο με το υπάρχων αρχικό́ μελάνι. Αν και χαρακτικό́, δεν υπάρχουν άλλα αντίτυπα παρά μόνό αυτό́ που εκτίθεται αυτό το διάστημα στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

Στα παστέλ υπάρχει μια μεγαλύτερη ελευθερία στο σχεδιασμό́ και αυτό́ διότι ως μαλακό́ υλικό́ μπορεί́ να σβηστεί́ ή να αναμιχθεί́ με τα χέρια. Στην αρχή́ σχεδιάζω με έντονες γραμμές και προσπαθώ́ όλο το έργο να είναι ελεύθερο από́ σχεδιαστικές λεπτομέρειες. Ύστερα αναμιγνύω τα χρώματα με τη χρήση των δάχτυλων και της παλάμης για να ομαλοποιηθεί όλη η εικόνα. Σε μερικά́ έργα έχω αφήσει εσκεμμένα τα πρώτα στάδια της ζωγραφικής με τις γραμμές να δημιουργούν μια δυναμικότητα σε σχέση με το υπόλοιπο απαλό́ της εικόνας.

-Μίλησέ́ μας για το εξώφυλλο του καταλόγου της έκθεσης σου. Ένα έργο με ονόματα. Πώς σηματοδότησε το «δρόμο» σου;

-Πρόκειται για ένα κειμήλιο της οικογένειας. Ένα έγγραφο του 1918 με την σφραγίδα πάνω αριστερά́ να γράφει «Βοήθεια στους πρόσφυγες Έλληνες». Αναφέρει το όνομα και το μέρος από το οποίο έφευγαν οι γονείς της γιαγιάς μου με την παράκληση οποιασδήποτε βοήθειας από́ ελληνικά́ σωματεία.

Πίσω, όλα τα ονόματα με τις ηλικίες της οικογένειας. Αυτό́ κατά́ κάποιο τρόπο συνέβαλε στο να χρησιμοποιώ́ στα έργα μου ονόματα κυρίως άγνωστα στο κοινό́ που σηματοδοτήσαν κατά́ κάποιο τρόπο ένα κομμάτι της ιστορίας.

-Πού επικεντρώνονται οι πνευματικές σου αναζητήσεις;

-Θεωρώ́ τη ζωγραφική́ από́ μονή́ της μια πνευματική́ κατάσταση. Κάτι που πηγάζει ως μια εσωτερική́ ανάγκη, ένας αγώνας ζωής για κάτι ιερό́. Μια προσευχή́ στο όμορφο και καλό́. Πιστεύω πως η ζωή́ ενός καλλιτέχνη έχει πολλούς πειρασμούς και μπορεί πολύ́ εύκολα κάποιος να χάσει το δρόμο του. Ένας καλλιτέχνης είναι εξίσου άνθρωπος, με τα πάθη και τις αδυναμίες του. Βαδίζει στο δικό του γολγοθά με θυσία τη ζωή του. Μεγάλωσα με την γιαγιά μου που μου δίδαξε πρώτα να είμαι άνθρωπος και μετά καλλιτέχνης.

-Έχεις δεχτεί επιρροές από κάποιους καλλιτέχνες, κάποια Σχολή;

-Θαυμάζω πολύ τον Gerhard Richter, τον Anselm Kiefer, Andrew Wyeth, Hopper, Antonio Lopez και πολλούς άλλους. Σαφέστατα έχω επηρεαστεί από τον τρόπο ζωγραφικής τους και την αντίληψη τους για την Τέχνη. Με ενδιαφέρει η παραστατική ζωγραφική άλλα δεν θα έλεγα πως είμαι εμμονικός σε ένα είδος. Μου αρέσει ο πειραματισμός και αρκετές φορές παλεύω για να ξεφύγω απ την αναπαράσταση είτε γιατί με κουράζει, είτε επειδή δεν είναι το κατάλληλο μέσο για ένα έργο που θέλω να φτιάξω.

Θεωρώ́ τη ζωγραφική́ από́ μονή́ της μια πνευματική́ κατάσταση

-Το 2018 έργο σου επιλέχτηκε για τον διαγωνισμό́ XL Catlin Art Prize. Μίλησέ́ μας για το έργο και τα συναισθήματά σου.

-Ήταν ένας διαγωνισμός από́ όλη την Αμερική́ με πάνω από́ 600 συμμέτοχες από́ 140 σχολές. Θυμάμαι όταν είχα διαβάσει την προκήρυξη μου έκανε τεράστια εντύπωση η κριτική́ επιτροπή́ και δεν σας κρύβω πως στην αρχή́ δίστασα να στείλω το έργο μου. Υστέρα σκέφτηκα πως ήταν μια καλή́ ευκαιρία τουλάχιστον να δουν την δουλειά́ μου άτομα από́ κορυφαία μουσεία του κόσμου στο οποίο δεν σου δίνεται η δυνατότητα κάθε μέρα.

Η κριτική́ επιτροπή́ της επιλογής των έργων ήταν από ́ τους επιμελητές των μουσείων: Μητροπολιτικό́ Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης (MET), το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA), το μουσείο Whitney και η διευθύντρια της γκαλερί́ Gagosian.

Στην επιτροπή́ των βραβεί́ων ήταν οι καλλιτέχνες: Eric Fischl, Nicole Eisenman και Amy Sherald.

Τα τελικά́ σαράντα έργα που επιλέχτηκαν ταξιδέψαν στο Σαν Φρανσίσκο, το Σικάγο και την Νέα Υόρκη για να εκτεθούν και ήταν μια πολύ όμορφη και δυνατή́ εμπειρία για έμενα. Αυτό́ που θυμάμαι έντονα ήταν πως το συγκεκριμένο έργο είχε γίνει στην Δράμα πριν φύγω στην Νέα Υόρκη και το κουβαλούσα διπλωμένο σε όλο το ταξίδι μέχρι να φτάσω στο σπίτι που έμενα στην αρχή. Άλλαξα δυο πτήσεις, τρία τρένα φτάνοντας νύχτα στο Νιου Τζέρσεϋ με βροχή́ και το άγχος μου ήταν να μη πάθει κάτι το έργο πάρα πώς θα βρω το σπίτι.

-Μελλοντικά σχέδια…

-Συνεχίζω το προτζεκτ που έχω στο Άγιον Όρος σε συνεργασία με την Αγιορείτική Εστία στην Θεσσαλονίκη. Υπολογίζω πως θα μου πάρει σίγουρα άλλο ένα χρόνο εντατικής δουλείας καθώς έχω ακόμα να επισκεφτώ́ άλλες δέκα Μονές και κάποια άλλα σημαντικά́ για εμένα μέρη για να παραχθούν τα αντίστοιχα έργα.

Who is Who

Ο Γιώργος Ταξίδης γεννήθηκε το 1987. Aποφοίτησε από το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. με βαθμό “Άριστα”. Το 2013-14 φοίτησε στην Σχόλη Κάλων Τεχνών της Μαδρίτης (UCM Facultad de Bellas Artes) με το πρόγραμμα Erasmus. Το 2017-19 έλαβε υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές (MFA) στην Νέα Υόρκη (New York Academy of Art). To 2019 επιλέχτηκε για το artist/teaching residency στον Άγιο Δομίνικο όπου δίδαξε σχέδιο στην Σχόλη Κάλων Τεχνών. Για το ίδιο έτος έλαβε βραβείο από το Dahesh Museum of Art και το 2018 το έργο του επιλέχτηκε για τον διαγωνισμό XL Catlin Art Prize.

Έχει σχεδιάσει το βραβείο της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και έχει λάβει 12 υποτροφίες μεταξύ αυτών από το Ίδρυμα Fulbright, τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, το κληροδότημα Γεωργίου Βάρκα κ.α. Το 2014 έλαβε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό Art and The City 5 στην Αθήνα και το 2012 έπαινο για το διαγωνισμό μακέτας ΕΛΤΑ για την ειδική σειρά γραμματοσήμων “Europa 2012” με τίτλο “Visit Greece” . Το 2010 πήρε δίπλωμα αερογραφίας στην Μόσχα. Έχει παρουσιάσει 3 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, στη Νέα Υόρκη, στο Σικάγο, στο Σαν Φρανσισκο και στη Νότια Κορέα. Τέλος έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Info Έκθεσης

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών
Γλύκωνος 4, 106 75 Αθήνα
210 72 13 938
www.athensartgallery.gr, [email protected]

Διάρκεια έκθεσης
Έως Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2021

Ώρες λειτουργίας
Τρίτη – Παρασκευή 11:00 – 14:30 & 18:00 – 21:00
Σαβ 11:00 – 14:30