Τον Διονύσιο Φραγκιά είναι δύσκολο να τον βρεις διαθέσιμο, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Πολίτης του κόσμου, ζει και δραστηριοποιείται επαγγελματικά κυρίως στη Νέα Υόρκη. Συνεργάτης του καλλιτέχνη Jeff Koons, ετοιμάζει στη Νέα Υόρκη την παρουσίαση της νέας του δουλειάς στην καινούργια γκαλερί Emmanuel Fremin, στο Τσέλσι.
Εμείς καταφέραμε και μιλήσαμε με τον Διονύσιο για τη ζωή του, την τέχνη και τις συνεργασίες του.
Αποκλειστική συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
– Διονύσιε, πώς εμπνέεσαι;
– Η έμπνευση προέρχεται πάντα από τα ενδιαφέροντα του καλλιτέχνη. Για μένα αυτό περιλαμβάνει τις επιστήμες, όπως η ψυχολογία και η φυσική, και η περιέργειά μου για το πώς σκέφτεται ο ανθρώπινος νους και πώς η ανθρώπινη φύση εκτυλίσσεται καθημερινά στη σύγχρονη κοινωνία μας.
Ενδιαφέρομαι επίσης για την ιστορία, ιδιαίτερα τις ιστορικές κρίσεις και τις εποχές πολέμων. Αυτά τροφοδοτούν την πρακτική προσέγγιση της τέχνης μου και μου δίνουν ένα πλαίσιο για τη δημιουργία ιδεών προς υλοποίηση.
Κάνω σχέδια που βασίζονται σε γκράφιτι που βλέπω στον δρόμο
– Τι τεχνικές χρησιμοποιείς;
– Μου αρέσει πραγματικά να χρησιμοποιώ ένα ευρύ φάσμα μέσων – γλυπτική, ζωγραφική, σχέδιο, performance art και μικτές εγκαταστάσεις μέσων (mixed media installations) που περιλαμβάνουν επίσης και ταινία (film).
Συχνά ένα συγκεκριμένο μέσο «φωνάζει» ότι είναι το κατάλληλο για να χρησιμοποιηθεί για ένα συγκεκριμένο έργο. Όπως ο συγγραφέας Mark Twain είπε: «Η διαφορά μεταξύ της χρήσης της σωστής λέξης και της χρήσης σχεδόν της σωστής λέξης είναι σαν τη διαφορά μεταξύ αστραπής και πυγολαμπίδας».
– Αναφέρεται ότι στα projects σου κάνεις γλυπτά με υβριδική ζωγραφική. Θα ήθελες να μας μιλήσεις για αυτό;
– Συχνά συγχωνεύω εικόνες. Μερικές φορές η εικόνα προέρχεται από δύο μακρινές χρονικές περιόδους. Για παράδειγμα: Ένωσα μια εικόνα αρχαίου ελληνικού ναού με μια εικόνα ενός διεθνούς διαστημικού σταθμού. Ιδιαίτερα απολαμβάνω την ερμηνεία των εικόνων με υλικά ή τεχνικές που είναι απροσδόκητες.
Κάνω σχέδια που βασίζονται σε γκράφιτι που βλέπω στον δρόμο καθημερινά στο Μπρούκλιν και σε άλλες γειτονιές της Νέας Υόρκης, και στη συνέχεια «στέλνω» τον θεατή σε απομακρυσμένα μέρη όπως το Κατμαντού, το Νεπάλ. Τα σχέδια αυτά φαίνονται σαν λεπτή μεταξωτή και υφασμάτινη ταπετσαρία.
Έτσι, το έργο τέχνης που προκύπτει είναι ένα είδος εννοιολογικά οδηγούμενου υβριδίου που συρρικνώνει τον κόσμο, συγχωνεύει τις αρχαίες τέχνες με τη σύγχρονη υποπολιτισμική ή αντιπολιτισμική εικονογραφία και το παρουσιάζει στον θεατή.
– Πήγες στη Νέα Υόρκη και έμεινες για πάντα εκεί. Πόσο δύσκολη ήταν για σένα η προσαρμογή σου σε μια τέτοια πόλη;
– Στην πραγματικότητα, η οικογένειά μου μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη όταν ήμουν επτά ετών, οπότε η περίοδος προσαρμογής ήταν σύντομη για μένα. Έμαθα να μιλάω αγγλικά αρκετά γρήγορα. Φυσικά, η πόλη της Νέας Υόρκης ήταν αρκετά αποκαλυπτική στα μάτια μου επτά ετών.
– Πιστεύεις ότι ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης έχει πιο πολλές πιθανότητες επιτυχίας σε μια μεγαλούπολη σαν τη Νέα Υόρκη από ότι στην Αθήνα;
– Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Είναι πραγματικά ένα δίκοπο σπαθί. Από τη μία πλευρά ο καλλιτέχνης στη Νέα Υόρκη περιβάλλεται από όλα τα ινστιτούτα τέχνης παγκοσμίου επιπέδου –ειδικά τη σύγχρονη τέχνη– και τους επιμελητές και τους γκαλερίστες που βρίσκονται στο μήκος του βραχίονα.
Η Νέα Υόρκη έχει μια τεράστια «όρεξη» για τη σύγχρονη τέχνη. Από την άλλη πλευρά, όμως, ο ανταγωνισμός μεταξύ καλλιτεχνών είναι έντονος. Κάποιος πρέπει πραγματικά να κάνει τεράστιες προσπάθειες για να ξεχωρίσει. Πιστεύω ότι η Αθήνα είναι στην πραγματικότητα μια μεγάλη πόλη για έναν καλλιτέχνη αυτόν τον καιρό.
Ένιωσα μια εξαιρετική χημεία με την πόλη και τους ανθρώπους της και άλλους καλλιτέχνες κατά τις τελευταίες δύο εκθέσεις που είχα πρόσφατα. Ανυπομονώ για πολλά άλλα.
– Τι θυμάσαι από την πρώτη σου έκθεση στη Νέα Υόρκη;
– Η πρώτη μου έκθεση ήταν πραγματικά αξέχαστη. Πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μόδας. Είχα σπουδάσει ζωγραφική και εναλλακτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης εκεί το προηγούμενο έτος και κλήθηκα να συμμετάσχω σε ομαδική έκθεση το 2000.
Έδειξα αυστηρά εικονιστικά έργα ζωγραφικής και σχεδίων, αλλά έχοντας παρακολουθήσει αυτό το ίδρυμα, την ιδέα της χρήσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων ή υφασμάτων για την τέχνη, ταπετσαρίες κ.λ.π., «ύφανα» στο μυαλό μου αυτό που θα ήταν το επόμενό μου έργο μετά την πρώτη μου επίδειξη.
– Ποιες προσωπικότητες στον χώρο της τέχνης έχεις γνωρίσει στη Νέα Υόρκη που έχουν σηματοδοτήσει τη δουλειά σου;
– Ήμουν τυχερός που βρίσκομαι στη Νέα Υόρκη, την πόλη όπου ένας καλλιτέχνης μπορεί να συναντήσει τυχαία ένα άτομο επιρροής και να ξεκινήσει διάλογο. Αν είναι βέβαια γενναίος, γιατί τα άτομα αυτά μπορεί να είναι εξαιρετικά απόμακρα και δυσπρόσιτα.
Μετά τις σπουδές μου συνειδητοποίησα ότι χρειάζομαι μια «καθημερινή δουλειά» για να μπορώ να υποστηρίξω οικονομικά τον εαυτό μου και να είμαι σε θέση να κάνω τα έργα μου. Δεν έχει σημασία αν ένας καλλιτέχνης εκθέτει κάθε χρόνο.
Στη Νέα Υόρκη τα έξοδα είναι τεράστια και οι καλλιτέχνες στη συντριπτική τους πλειονότητα εργάζονται, ειδικά αν θέλουν να διατηρούν ένα στούντιο.
Τέλος πάντων, βρέθηκα να είμαι κύριος βοηθός του καλλιτέχνη Jeff Koons, τον οποίο εξακολουθώ να βοηθάω μέχρι σήμερα σε ορισμένα έργα, εξάλλου πια έχει γίνει κάτι περισσότερο από εργοδότης. Είναι πλέον ένας καλός φίλος. Δουλεύουμε μαζί για μεγάλα projects για καλλιτέχνες όπως η Lady Gaga και οι Rolling Stones.
Ήμουν τυχερός που μπήκα σε έναν χώρο με πολλούς σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης και αρκετές διασημότητες.
Μια πραγματική πρόοδος ήρθε όταν παρουσίασα τα πρώτα μου έργα γκράφιτι, με τίτλο «Πολιτική Σύγκρουση1». Ο διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη, Glenn D. Lowry, ήταν στην κριτική επιτροπή που επέλεξε ποιοι καλλιτέχνες θα συμμετέχουν στην πολύ σημαντική έκθεση που γίνεται κάθε πέντε χρόνια στο MoMA PS1 στην Greater New York 2005.
Η κριτική επιτροπή, με επικεφαλής τον διευθυντή Lowry, επέλεξε ομόφωνα τη δουλειά μου για να είναι στην έκθεση. Δεν φαντάζεσθε πόσο ήμουν ενθουσιασμένος με την ευκαιρία που μου παρουσιάστηκε.
– Πού υπάρχουν έργα σου;
– Αναφέρω ενδεικτικά ένα πρόσφατο μεγάλο γλυπτό, με τίτλο «Icarus Empires». Αποκτήθηκε από τη Συλλογή Hearst στη Νέα Υόρκη πέρυσι και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην γκαλερί του Πύργου Hearst στο Μανχάταν – το περίφημο αρχηγείο του Hearst Media Corp.
– Ποια projects σου έχεις ξεχωρίσει;
-Μέχρι στιγμής, το πιο απαιτητικό έργο ήταν η σειρά Culture Clash. Για το έργο αυτό έπρεπε να βασίζομαι σε έναν «παραδοσιακό υφαντή» στην άλλη πλευρά του κόσμου, και δεν είχα τον χειρισμό που έχω συνήθως όταν κάνω μια δουλειά με τα χέρια μου.
Πρέπει να πω, όμως, ότι η δημιουργία μεταλλικών γλυπτών είναι πολύ συναρπαστική για μένα.
Επειδή τα γλυπτά που κάνω αποτελούνται από πολλές μικρότερες και είναι φαινομενικά ποικίλες εικονογραφίες, χρησιμοποιώ μια τεχνική που χρησιμοποιούν μερικοί συγγραφείς που ονομάζεται «σκέψης ροής συνείδησης» (stream-of-consciousness thinking). Αυτή η τεχνική μού επιτρέπει, πολύ γρήγορα, να επιλέγω στοιχεία και να τα συγκολλώ με μια σειρά που δημιουργεί εκπληκτικές και συχνά περίεργες και ενδιαφέρουσες αφηγήσεις.
Ετοιμάζω την νέα μου δουλειά που θα εκτεθεί στην γκαλερί Emmanuel Fremin, στο νέο της χώρο στο Τσέλσι
– Μελλοντικά σχέδια;..
– Προβλέπω και ελπίζω αυτός ο χρόνος να είναι συναρπαστικός! Η γκαλερί που με εκπροσωπεί στη Νέα Υόρκη, η γκαλερί Emmanuel Fremin, ανοίγει έναν νέο χώρο στο Τσέλσι, στο σημερινό επίκεντρο του τέχνης-κόσμου, και προετοιμάζομαι για την παρουσίασης της νέας μου δουλειάς μέσα στον χρόνο. Σχεδιάζω επίσης να κάνω κάποιο γλυπτό εξωτερικού χώρου που μπορεί να τοποθετηθεί στη λεωφόρο του Μπρόντγουεϊ στο Μανχάταν, από το Συμβούλιο Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Πάνω από όλα, όμως, ανυπομονώ να συναντήσω νέους ανθρώπους και να κάνω νέους φίλους μέσα και έξω από τη Νέα Υόρκη. Θα ήθελα να συνδεθώ με περισσότερους διορατικούς επιμελητές και μουσεία για να μπορέσω να προωθήσω τα όρια της τέχνης και να δημιουργήσω νέες και καινοτόμες ευκαιρίες για την έκθεση του έργου.
Η Αθήνα είναι σίγουρα μια πόλη που βρίσκεται στο ραντάρ μου!
Περισσότερα έργα του καλλιτέχνη στο instagram:
https://www.instagram.com/dionisiosfragias/
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα axianews φύλλο 23/2/2019
