Πρόσφατα επισκεφτήκαμε το φωτεινό ατελιέ της καταξιωμένης εικαστικού Εριέττας Βορδώνη στην Αθήνα. Χώρος άνετος, λευκός όπου η καλλιτέχνιδα αφοσιώνεται στην Τέχνη και δημιουργεί. Η Βορδώνη σπούδασε ζωγραφική και σκηνογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τον Γιάννη Μόραλη και τον Βασίλη Βασιλειάδη και αποφοίτησε με το πρώτο βραβείο για το σύνολο της δουλειάς της και για το γυμνό.
Συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών στην Ecole Nationale Supérieure des Beaux Arts με δασκάλους τον Kremonini στη ζωγραφική και τον Cesar στην γλυπτική.
Το Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού της έχει παραχωρήσει atelier εφ΄όρου ζωής. Έχει στο ενεργητικό της πάνω από τριάντα ατομικές και πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε γνωστά μουσεία και γκαλερί στο εξωτερικό.
Ανάμεσα σε μεγάλα τελάρα και δημιουργίες από πλεξιγκλάς, συναντήσαμε την καλλιτέχνιδα και μιλήσαμε μαζί της για την διεθνή εικαστική της πορεία.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-Εριέττα, είχατε δασκάλους όπως ο Μόραλης και ο Βασιλειάδης στην Αθήνα και ο Cremonini και ο Cesar στο Παρίσι. Πιστεύετε ότι ήταν σημαντικές αυτές οι επιρροές στη δουλειά και στη ζωή σας;
-Πιστεύω ότι όλοι αυτοί οι εξαιρετικοί δάσκαλοι και άνθρωποι, μου έδωσαν τις βάσεις για την μετέπειτα πορεία μου.
-Μιλήστε μας για την βράβευσή σας στο Montrouge στο Παρίσι το 1997. Πώς αισθανθήκατε;
-Έλαβα μέρος στο πρωτοποριακό και διεθνές Salon de Montrouge στο Παρίσι όπου μόνο το γεγονός ότι με δέχτηκαν ήταν μεγάλη τιμή και χαρά.
Όταν κάποια στιγμή με ειδοποίησαν στο σπίτι (τότε ήμουν για λίγο καιρό στην Αθήνα) για να λάβω το πρώτο βραβείο, ο άνθρωπος που σήκωσε το τηλέφωνο δεν καταλάβαινε Γαλλικά και για αυτό δεν μου είπε τίποτα. Καμία δεκαριά ημέρες μετά μου τηλεφωνούν απορώντας και λίγο νευριασμένοι γιατί δεν πήγα να πάρω το βραβείο μου όπου είχαν ετοιμάσει τιμητικά και μία γιορτή.
Έπεσα από τα σύννεφα, δεν το περίμενα καθόλου γιατί οι καλλιτέχνες που ανταγωνιζόμουν ήταν εξαιρετικοί και εγώ ήμουν πολύ, πολύ νέα και άπειρη.
Έτρεξα την επομένη στο Παρίσι για να πάρω το βραβείο και μέχρι τώρα δεν μπορώ να το πιστέψω.
-Θεματολογίες που σας εμπνέουν… Ποια τα σύμβολα που χρησιμοποιείτε;
-Τα θέματα που με εμπνέουν είναι το μοναχικό σαν τάμα νεανικό δέντρο που για εμένα συμβολίζει την αναγέννηση και την ζωή.
Το άλογο που είναι σύμβολο καλής τύχης.
Από μικρή μου έλεγε η μητέρα μου «όταν δεις άλογο στον ύπνο σου θα σου πάνε όλα κατ’ ευχήν.»
Οι άνθρωποι που αλλού χάνονται μέσα σε τοπία ονείρου, αλλού διακρίνονται περισσότερο είναι για εμένα οι καθημερινοί μου ήρωες.
Τα λουλούδια είναι η συμβολική αναφορά στο μεγαλείο της φύσης που ζητάει να την σεβόμαστε, να την αγαπάμε για να είμαστε ευτυχισμένοι.
Η πεταλούδα που είναι για μένα το άυλο της ψυχής.
-Σε κάποια έργα διακρίνουμε ότι δίνετε μια προοπτική ζωγραφίζοντας στο πλεξιγκλάς που χρησιμοποιείτε σαν κορνίζα. Τι τεχνικές χρησιμοποιείτε;
-Επειδή πιστεύω ότι σήμερα τα πράγματα είναι όλα στον αέρα, σε εκκρεμότητα, έτοιμα να ξαναγεννηθούν ή να διαλυθούν χρησιμοποιώ το πλεξιγκλάς που είναι ένας “στερεοποιημένος αέρας”. Εκεί επάνω πλάθω το έργο μου με αντίθετα υλικά. Μου αρέσει η σκληρότητα και η λάμψη του μετάλλου, η μνήμη μιας δαντέλας, η γλυκιά υφή του βελούδου.
Επάνω σε αυτήν την φορτισμένη γεμάτη αντιθέσεις επιφάνεια ζωγραφίζω με λάδι, σχεδιάζω με κάρβουνο και γεννιέται το έργο μου.
Συχνά ζωγραφίζω εμπρός και πίσω από την διαφάνεια έτσι ώστε το έργο να γίνεται τρισδιάστατο.
Στόχος μου είναι όλα αυτά τα ετερόκλητα υλικά που ζωγραφίζονται να εναρμονιστούν. Όπως θα ήθελα να παντρέψουμε στην καθημερινότητά μας τις απίθανες ταχύτητες με τις οποίες κινούμεθα, την διαδικτυακή επικοινωνία με την ανάγκη μας για μία αγκαλιά, ένα βλέμμα, την άμεση επικοινωνία που να ακολουθεί τους χτύπους της καρδιάς μας και που το DNA μας έτσι έχει μάθει να λειτουργεί εδώ και χιλιετηρίδες.
-Από νέα, η δουλειά σας ήταν ιδιαίτερα πρωτοποριακή. Τι είναι για σας η Τέχνη;
-Πιστεύω ότι η τέχνη είναι μαγική, ζωντανή, είναι ικανή να δημιουργήσει κάθαρση, να θεραπεύσει.
-Πιστεύετε ότι η τέχνη πρέπει να είναι χρηστική. Τι έχετε δημιουργήσει με αυτό το concept;
-Συχνά, η τέχνη μπορεί να είναι και χρηστική. Έχω δημιουργήσει διάφορα αντικείμενα τραπέζια, φωτιστικά, που έχουν μια εικαστική ματιά.
-Κόσμημα. Σχεδιάζετε και δημιουργείτε κοσμήματα ιδιαίτερα, μοναδικά, από χρυσό, με σπάνιους πολύτιμους λίθους. Μιλήστε μας για την διαδικασία, που εκτίθενται και ποιοι τα επιλέγουν συνήθως;
-Παράλληλα με την γλυπτική και κυρίως όταν όλοι κοιμούνται και το σπίτι ησυχάζει κάπου κρυφά, μυστικά (δε ξέρω γιατί) φτιάχνω με πηλό μικρά αντικείμενα. Το μυαλό μου και ο χώρος γεμίζει από πουλιά, λουλούδια, σχήματα, σύμβολα που καμιά φορά γίνονται κοσμήματα, άλλα από χρυσό με πολύτιμες πέτρες, άλλα ασημένια επιχρυσωμένα, επιπλατινωμένα.
Νομίζω ότι αυτά είναι μια μικρή γλυπτική. Δουλεύω με μεγεθυντικό φακό και χάνομαι μέσα από τα σχήματα που έρχονται στην μνήμη μου. Θέλω με αυτά τα κοσμήματα που πάντα κάτι συμβολίζουν οι άνθρωποι που θα τα φορέσουν να αισθανθούν πιο όμορφοι και προστατευμένοι, ασφαλείς.
Για εμένα έχουν μεγάλη σημασία τα σύμβολα που χρησιμοποιώ όπως πχ. το τριαντάφυλλο που εκφράζει τον έρωτα, την αγάπη.
Το βελανίδι για δύναμη και μακροζωία, το ρόδι για καλή τύχη και πλούτο.
-Πού θα μπορούσαμε να βρούμε κοσμήματα που έχετε δημιουργήσει;
-Τα κοσμήματα μου τώρα εκτίθενται στα καταστήματα ID conceptstores, στο μαγαζί του Μεγάρου Μουσικής και στο κατάστημα του Ιδρύματος Θεοχαράκη.
Έχουν εκτεθεί με την αιγίδα του “Jewel made in Greece” στο Νομισματικό Μουσείο της Αθήνας, στο Ζάππειο Μέγαρο στην έκθεση The year of Gold στην Shanghai στο China International Expo., στο Museum Art and Design της Νέας Υόρκης.
-Φέτος μας δείξατε και μια ακόμη πτυχή του ταλέντου σας. Είχατε ρόλο ενδυματολόγου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην εξαιρετική παράσταση «Το Κάλεσμα του Προμηθέα» του Χριστόφορου Χριστοφή.
-Ήταν μεγάλη χαρά, τιμή και ευθύνη να αναλάβω το ενδυματολογικό κομμάτι της σπουδαίας παραγωγής “Το κάλεσμα του Προμηθέα” όπου ο δραματουργός και σκηνοθέτης ήταν ο εξαιρετικός καλλιτέχνης Χριστόφορος Χριστοφής.
Ήταν μία παράσταση για τα 200 χρόνια από την απελευθέρωσή μας. Ο δραματουργός αγκαλιάζει σφαιρικά εκείνη την εποχή με τα τότε δρώμενα της Ευρώπης και με το πως μας αντιμετώπιζαν. Που σήμαινε για εμένα ατελείωτα κουστούμια από τον Καποδίστρια, τον Ξάνθο, τους Μαυρομιχαλέους μέχρι τον Γκαίτε, τον Μπετόβεν, τον Βοναπάρτη κλπ. κλπ.
Μαγική όλη αυτή η περιπέτεια, αυτό το ταξίδι στον χρόνο, η επαφή μου με τους ηθοποιούς, τους χορευτές, τους μουσικούς.
Αξέχαστες οι στιγμές στα παρασκήνια όπου στο ημίφως ο καθένας προετοίμαζε τον ρόλο του!!!
Πάντα κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις στην ζωή με τις επιλογές σου
-Πώς αισθάνεστε να βλέπετε έργα σας βανδαλισμένα σε δημόσιους χώρους;
-Σε δημόσιους χώρους έχω κάνει την ανάγλυφη σύνθεση στην υπόγεια διάβαση Εφέσου- Αγίων Πάντων της λεωφόρου Συγγρού όταν ήμουν μόλις 19 χρονών και δούλευα τα γλυπτά από μπετόν αρμέ με ανειδίκευτους εργάτες.
Η σύνθεση αποτελείται από χελιδόνια που τρέχουν χορεύουν και δίνουν κίνηση και κατεύθυνση σε μία διάβαση 1400τμ.
Δυστυχώς τον χώρο τον έχουν βιάσει, βανδαλίσει και κανείς δεν ενδιαφέρεται να τον επαναφέρει.
Αισθάνομαι σχεδόν σωματικό πόνο, σαν να με έχουν δείρει. Αποφεύγω να περάσω από εκεί γιατί σφίγγεται η καρδιά μου.
Αντιθέτως το άλλο δημόσιο έργο μου που βρίσκεται στην πάροδο της λεωφόρου Κηφισιάς στα σύνορα μεταξύ Ψυχικού και Φιλοθέης. Εκεί τα πράγματα ευτυχώς είναι πολύ καλύτερα.
Ο κόσμος το έχει αγαπήσει.
Κάθεται κοντά του και κυρίως στην κοπέλα που ενώνει το γλυπτό με τους περαστικούς. Επειδή έχει νερό που αναβλύζει, δίνει και μία ανάσα δροσιάς στους περαστικούς, στους ζεστούς μήνες.
-Ο χώρος που εργάζεσθε στην Αθήνα σας εκφράζει και σας ικανοποιεί. Τι προσέξατε ιδιαίτερα σε αυτόν;
-Ο χώρος που εργάζομαι στην Αθήνα είναι το καταφύγιό μου και τον λατρεύω. Το atelier είναι άσπρο, φωτεινό και άδειο. Μόνο τα έργα μου ζουν και υπάρχουν εκεί μαζί μου και τα άπειρα ετερόκλητα υλικά που μαζεύω και που κάποια στιγμή μπαίνουν στα έργα μου. Μας κάνουν παρέα και πολλά βιβλία.
-Η Εριέττα στην αρχή της σταδιοδρομίας της … η Εριέττα τώρα. Πώς βλέπετε την εξέλιξη της δουλειάς σας στο πέρασμα του χρόνου; Τι λάθη θα είχατε αποφύγει στις επαγγελματικές σας επιλογές;
-Παραμένω ένας άνθρωπος ανοιχτός στην ζωή και στις ατελείωτες εκπλήξεις της. Αισθάνομαι ίσως ελάχιστα πιο σίγουρη, αυτή η ανασφάλεια που πάντα υπάρχει μέσα μου με κάνει να ψάχνομαι και να προχωράω.
Πάντα ήμουν ανήσυχος άνθρωπος που μου αρέσει να πειραματίζομαι. “Αυτό με μαγεύει”.
Πιστεύω ότι η ζωή είναι μια συνεχής ροή, ένα ψάξιμο στο είναι σου, στα γύρω σου που θα σταματήσει όταν φύγω από αυτήν.
Για το μόνο που μετάνιωσα επαγγελματικά είναι ίσως που επέστρεψα στην Ελλάδα, επειδή το Παρίσι που εργαζόμουν με είχε αγκαλιάσει και προωθήσει πάρα πολύ. Ευτυχώς κρατάω την καλή σχέση με την γκαλερί μου, με τους ανθρώπους που αγαπώ και με αγαπούν.
Πάντα κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις στην ζωή με τις επιλογές σου. Η Ελλάδα μου έδωσε το φως και την ζεστασιά των ανθρώπων της.
Δεν είμαι εγώ που θα κρίνω την εξέλιξη της δουλειάς μου. Το μόνο που κρίνω κάθε φορά είναι εάν είμαι αληθινή και μέσα κυριολεκτικά σε αυτό που κάνω.
Πρόσφατα η Εθνική μας Πινακοθήκη μου έδωσε την μεγάλη χαρά και τιμή που το έργο μου “Felicity” είναι πλέον μέρος της συλλογής της.
-Τι ετοιμάζετε για το προσεχές διάστημα;
-Ετοιμάζω διάφορες συμμετοχές και ατομικές εκθέσεις. Τώρα λαμβάνω μέρος σε μία ενδιαφέρουσα έκθεση στην γκαλερί Ευριπίδης με θέμα “Με ένα αίσθημα ελπίδας” 1922-2022. Αργότερα, στο Νομισματικό Μουσείο της Αθήνας. Ατομική τον Οκτώβριο στην γκαλερί Ευριπίδης, την άνοιξη στην Κύπρο, μετά στο Παρίσι, στο Βερολίνο και το άγνωστο είναι εκεί για να το ανακαλύψουμε, να το κατακτήσουμε εάν μας το επιτρέψει.
https://www.instagram.com/p/CVcuDfyAlYm/
