Γράφει η Ζέτα Τζιώτη
Ελληνικό χαρακτήρα 100%, με έργα που αναδεικνύουν τις πολλές και διαφορετικές απόψεις της χώρας μας, έχει η έκθεση «Όψεις της Ελλάδας Νο 1», που φιλοξενείται στην αίθουσα τέχνης I-D ProjectArt επί της οδού Κανάρη.
Οκτώ σημαντικοί Έλληνες ζωγράφοι παρουσιάζουν ζωγραφικές απόψεις του τόπου μας, που κάνουν αναφορά στις ιστορικές καταβολές του, στέκονται στις φυσικές ομορφιές για να φτάσουν στην σημερινή καθημερινότητα με σκοπό να αναδείξουν όλα αυτά που κοιτάμε, αλλά πλέον δεν βλέπουμε. Όλα αυτά τα σημαντικά που αναλώνονται στη σφαίρα του δεδομένου.
Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Γιάννης Αδαμάκης, Χρύσα Βέργη, Εριέττα Βορδώνη, Μαρία Γιαννακάκη, Γιάννης Κόττης, Δημήτρης Κούκος, Ελένη Παυλοπούλου, Παύλος Σάμιος. Την οργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια του ProjectArt και της έκθεσης έχει η Μαρία Ξανθάκου.
Μια έκθεση που επιμένει ελληνικά, όπως άλλωστε δείχνει και η αρίθμηση στον τίτλο της, η οποία σκοπεύει να συνεχίσει και να γίνει θεσμός φιλοξενώντας και άλλες ανάλογες διοργανώσεις με έργα διαφορετικών καλλιτεχνών.
Τι σημαίνει όμως Ελλάδα για μερικούς από τους παραπάνω καλλιτέχνες και πως την απεικονίζουν στα έργα τους;
Για την Εριέττα Βορδώνη που παρουσιάζει έργα που αντλούν την έμπνευση τους από την ελληνική φιλοσοφία, τα οποία δημιουργούν ένα νήμα που συνδέει το κλασικό με το σύγχρονο πνεύμα, και ανοίγουν διάλογο ανάμεσα στο χθες και το σήμερα της τέχνης:
«Ο Επίκουρος που έζησε σε μια ανάλογη ταραγμένη εποχή όπως η σημερινή και με επηρέασε στη δουλειά μου με τη φιλοσοφία του, έλεγε ότι ο αληθινά ευδαίμων άνθρωπος είναι ο τίμιος, ηθικός, δίκαιος άνθρωπος. Εκείνος που είναι εσωτερικά καλά με τον εαυτό του. Τον ίδιο σεβασμό δίδασκε και προς το περιβάλλον. Οφείλουμε σήμερα να επανεφεύρουμε τη φιλοσοφία του», λέει η Εριέττα Βορδώνη και συνεχίζει:
«Στην πορεία χάσαμε το δρόμο μας και μιμηθήκαμε ξένα πρότυπα που μας διέλυσαν ψυχικά και ηθικά. Είναι πολύ σημαντικό να ξαναβρούμε το δρόμο μας και να επιστρέψουμε στις ρίζες μας. Η Ελλάδα για μένα σημαίνει φως, ενέργεια, ανθρωπισμός. Η ελληνική τέχνη και φιλοσοφία είχαν πάντα ως μέτρο τον άνθρωπο. Είχαν διαύγεια και ρευστότητα. Όπως έλεγε και ο Ηράκλειτος «τα πάντα ρει». Η κίνηση της θάλασσας, το υγρό στοιχείο είναι δεδομένα για τη χώρα μας. Η ρευστότητα αυτή περνάει και στο χαρακτήρα μας. Ωστόσο για να διατηρήσουμε τα καλά μας στοιχεία πρέπει να παλέψουμε γι αυτά και όχι να τα θεωρήσουμε δεδομένα, όπως συμβαίνει συνήθως. Είμαι όμως αισιόδοξη ότι θα τα καταφέρουμε…»
Ο καταξιωμένος ζωγράφος, Παύλος Σάμιος στα έργα του οποίου το γυναικείο γυμνό σώμα αναδεικνύεται ως το πλέον διαχρονικό σύμβολο από την Κυκλαδική εποχή ως τις μέρες μας, λέει για τη δική του Ελλάδα έτσι όπως εκείνη ζει και αναπνέει μέσα στο έργο του:
«Η Ελλάδα είναι η σπονδυλική μας στήλη. Χάρη σ αυτήν υπάρχουμε και αναπνέουμε. Χάρη σ αυτήν στηριζόμαστε. Η ιστορία της Ελλάδας, ένα κεφάλι της Αφροδίτης, μιας αρχαίας θεάς, ή κόρης μπορεί να είναι παντού γύρω μας. Ενυπάρχει χωρίς να το βλέπουμε. Στο υποσυνείδητο για τους περισσότερους στο συνειδητό για κάποιους. Κάτι που έχει θετικά στοιχεία, αλλά και αρνητικά.
Ο Γκαίτε έλεγε ότι για να προχωρήσεις, πρέπει να ξεχάσεις το παρελθόν. Για μένα η ιστορία της Ελλάδας ενυπάρχει στη ζωγραφική μου και προκύπτει σε ανύποπτο χρόνο…Η Ελλάδα είναι το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον. Είναι οι στιγμές, τα χρώματα, οι μυρωδιές, η θάλασσα, ο ουρανός, οι εμπειρίες, οι χαρές, οι λύπες μας, η καθημερινότητα μας.»
Τα έργα του Παύλου Σάμου εστιάζουν στην ατέρμονη αναζήτηση του έρωτα, της αρμονίας και της δημιουργίας, σε μια εικαστική συνομιλία με τις βαθύτερες επιθυμίες μας.
Η ζωγράφος, Μαρία Γιαννακάκη η οποία παρουσιάζει μοναδικά μνημεία που αποτελούν σφραγίδα της Ελλάδας, της ίδιας της ιστορίας μας, σε μια ιδιαίτερη σύνδεση με τον έρωτα και την ένωση των σωμάτων, λέει για τη δική της Ελλάδα: «είναι το φως που δύσκολα ζωγραφίζεται. Είναι οι ελαιώνες και το ασημοπράσινο χρώμα της ελιάς στην Πελοπόννησο, είναι η Ελλάδα των αντιθέσεων αυτή που μας πληγώνει χρόνια τώρα.
Η Ελλάδα που όμοιες της ακρογιαλιές δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο, κι ακόμα η Ελλάδα μου του Παπαδιαμάντη, του Σολομού του Ρίτσου. Στα έργα μου τα σύγχρονα ερωτευμένα ζευγάρια πραγματοποιούν νοητές επισκέψεις στην Ακρόπολη. Είναι η ζωή στη συνέχεια της. Επειδή δεν ήθελα να τα βάλω σε κάποιο εσωτερικό δωματίων, με συγκίνησε η ιδέα να τα δείξω με φόντο την Ακρόπολη. Είναι μια συνάντηση με την ιστορία. Η αλήθεια είναι ότι περπατάμε στον Κεραμικό και τα αρχαία μας περιτριγυρίζουν, στην Πλάκα, η ρωμαϊκή αγορά είναι δίπλα μας, η ιστορία ζει μαζί μας.»
Τέλος η Μαρία Ξανθάκου που έχει την επιμέλεια της έκθεσης και μαζί με την γκαλερίστα Ειρήνη Ντέρου επέλεξαν το συγκεκριμένο θέμα της έκθεσης, σημειώνει:
«Βλέπαμε τα τελευταία χρόνια μια τάση να γίνονται εκθέσεις με ξένους καλλιτέχνες ή ακόμα και Έλληνες να προσπαθούν να ζωγραφίσουν με ξενόφερτο τρόπο, κάτι που ούτε είναι θεμιτό, ούτε τιμά την ελληνική τέχνη», σημειώνει η Μαρία Ξανθάκου. «Αυτή η έκθεση επιμένει στην ελληνική έμπνευση και ελληνική θεματογραφία σε όλα αυτά που θεωρούμε δεδομένα και από τα οποία έχουμε απομακρυνθεί, με στόχο να τα ανακαλύψουμε ξανά. Επίσης τα τελευταία χρόνια βλέπαμε ότι οι Έλληνες ζωγράφοι απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τα ελληνικά θέματα, λόγω προφανώς της πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής κρίσης που διανύουμε και των δυσκολιών που ζούμε ως χώρα.
Μια κρίση ταυτότητας που ακόμα συνεχίζεται και από την οποία οφείλουμε να απαλλαγούμε. Παρ όλα αυτά θεωρώ ότι η ελληνικότητα είναι πολύ έντονα καταγεγραμμένη στο DNA των Ελλήνων ζωγράφων και προκύπτει απρόβλεπτα και αβίαστα στη ζωγραφική τους. Αναζητήσαμε γι αυτό ανάλογα έργα που περικλείουν την ελληνική έμπνευση και ταυτότητα με στόχο αυτή η έκθεση να συνεχίσει και να γίνει θεσμός και με επόμενες διοργανώνεις Νο 2, Νο 3, με έργα και άλλων καλλιτεχνών. Σκοπός μας είναι να στηρίξουμε την ελληνικότητα, το ελληνικό έργο, την έμπνευση που έχει ελληνική σφραγίδα. Επιμένουμε ελληνικά και πιστεύουμε ότι αυτό αναζητεί και το φιλότεχνο κοινό.»
Info:
Διάρκεια έκθεσης έως τις 21 Απριλίου. i-D ProjectArt: Κανάρη 12, Κολωνάκι, 10674
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα axianews φύλλο 15/2/2019