Η ζωγράφος και ποιήτρια, Κωνσταντίνα Βαλερά, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας και μαθήτρια του καθηγητή τον Γιάννη Ζιώγα, μας ξεναγεί στον εικαστικό της κόσμο.
Παρουσιάζει σε μεγάλα τελάρα το βιωματικό της ταξίδι, ένα ταξίδι ενδοσκόπησης με σκοπό τον εξαγνισμό, την εξιλέωση και την υπέρβαση σε μία άλλη ανώτερη κατάσταση εκπλήσσοντας το κοινό της ολοένα και ανεξάντλητα. Έργα γεμάτα χρώμα και ποιητικό παλμό εναντιωμένα σε κάθε οπτικό και ψυχικό συμβιβασμό, δημιουργεί ατμοσφαιρικές εικόνες που εξιτάρουν τον θεατή. Έργα αφηγηματικά, συνομιλούν με τον αναγνώστη–θεατή προκαλώντας τον να τα προσεγγίσει χρησιμοποιώντας διαφορετικές από τις καθιερωμένες αναγνώσεις. Η χειρονομιακή εξπρεσιονιστική της πινελιά με μια ιδιαίτερη τεχνική μετουσιώνει το συναίσθημα με ευαισθησία και σεβασμό. Σπάζοντας τη φόρμα σε ένα αδιάσπαστο σύνολο μορφών εστιάζει στην έκφραση και στο συναίσθημα των προσώπων.
O Κωνσταντίνος Μπούρας, ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός γράφει για την Βαλερά:
“Η ποίηση της Κωνσταντίνας Βαλερά είναι «μεταφυσική», όπως κάθε ποίηση που σέβεται τον εαυτό της. Είναι νεοπλατωνική, νεορομαντική, αλλά και «επιστημονική», αφού παραπέμπει διαρκώς στις σύγχρονες θεωρίες για τα παράλληλα σύμπαντα και για τις άλλες διαστάσεις.
Σκοτεινό το μονοπάτι προς την αλήθεια, που είναι συνώνυμη με το Φως. ΟΙ αισθήσεις μας, οι φτωχές πέντε αισθήσεις μας είναι το βασικό εμπόδιο προς την ουράνια αρμονία και την αθάνατη ομορφιά.
Είμαστε τόσο εθισμένοι στις γήινες αναπαραστάσεις που λησμονήσαμε το πρότυπο στον κόσμο των Ιδεών.
Η ποίηση λειτουργεί σαν ουράνια κλίμακα που μας μεταφέρει από το υπεραισθητό στο επιστητό.
Η Βαλερά προσεγγίζει την ψευδαίσθηση ως πραγματικότητα και την πραγματικότητα ως ψευδαίσθηση, με έναν τρόπο σχεδόν ομηρικό. Όπως ο Οδυσσέας ξυπνάει από μία πλάνη για να πέσει σε μια άλλη, έτσι και η λαλούσα ποιητική φωνή παραπλανάται και περιπλανιέται σε έναν κόσμο πολυδαίδαλο.”
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-Κωνσταντίνα, πώς ξεκίνησες να ζωγραφίζεις;
-Γενικά η τέχνη, υπάρχει στη ζωή μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Σχεδόν πάντα κρατούσα στο χέρι μου ένα μολύβι, ένα στυλό, ζωγράφιζα είτε σημείωνα οτιδήποτε μου κέντριζε το ενδιαφέρον. Στην ηλικία των οκτώ χρόνων έγραψα και τα πρώτα μου ποιήματα. Ποτέ όμως δεν είχα σκεφτεί να γίνω ζωγράφος ή ποιήτρια.
Προσπάθησα με διάφορα άλλα επικερδή επαγγέλματα αλλά έχανα πολύ γρήγορα το ενδιαφέρον μου γι αυτά. Ώσπου παρατήρησα πως η μόνη σταθερά μέσα στο χρόνο ήταν η ζωγραφική και η γραφή, ένα αναπόσπαστο κομμάτι στη ζωής μου. Για κάποια χρόνια ήταν απλά ένα χόμπι, ώσπου τελικά αποφάσισα να ασχοληθώ μόνο με αυτό που πραγματικά με γεμίζει και με βοηθάει να ολοκληρωθώ ως άνθρωπος και ως προσωπικότητα.
-Σε εμπνέει η ποίηση και η μουσική στη ζωγραφική; Είναι όλα αυτά αλληλένδετα στην τέχνη σου;
-Με εμπνέει οτιδήποτε με περιβάλλει. Πιστεύω πώς οι προσωπικές ανάγκες καθορίζουν τις επιλογές, αυτές ακουμπούν και διαλέγουν τις εικόνες, ήχους και οτιδήποτε εκφράζει αυτό το συναίσθημα που πάλλεται εσωτερικά. Άλλωστε, οι μορφές και οι τρόποι που επιλέγεις να εκφραστείς ποικίλλουν, η τέχνη δεν είναι μονοδιάστατη αλλά πολύπλευρη και κάθε καλλιτέχνης θα μπορούσε να εκφραστεί με διαφορετικούς τρόπους.
-Τι υλικά χρησιμοποιείς; Πειραματίζεσαι με κάποια;
-Στις προηγούμενες θεματολογίες χρησιμοποιούσα λάδια σε μουσαμά. Στη θεματολογία που ετοιμάζω αυτή την περίοδο επιλέγω να πειραματιστώ με τη μίξη διαφόρων υλικών επάνω στο ίδιο έργο, όπως λάδια, ακρυλικά, μαρκαδόροι, πένα και λαδοπαστέλ.
-Τι ρόλο παίζει το φως και το χρώμα στα έργα σου;
-Σε όλα μου τα έργα φαίνεται πως λάνθανε εξ αρχής υποσυνείδητα η ανάγκη να εκφραστώ με θεματολογίες, η αναπαράσταση των οποίων στη συνέχεια έγινε συνειδητή επιλογή. Πρόκειται για ένα εσωτερικό ταξίδι το οποίο προοδευτικά οδήγησε στην αποτύπωσή του ως εξωτερικού βιώματος. Διακρίνουμε μία συνεχή ανάγκη για εξαγνισμό, εξιλέωση και υπέρβαση σε μία άλλη ανώτερη κατάσταση.
Τα έντονα χρώματα που χρησιμοποιώ εκφράζουν την εσωτερική ένταση, τη φωνή, την κραυγή, την εκτόνωση, τη χαρά, την ίδια τη ζωή, τη λύπη, τον θυμό, το γέλιο . Χρώματα και αποχρώσεις, σημάδια που καταγράφονται επάνω σε ένα κορμί, αποδείξεις για την υπαρκτή σου μορφή, αυτήν με τα πάθη, τα λάθη, την όλη σου διαδρομή χαραγμένη βαθιά σε κάθε κύτταρο του εαυτού.
Το Φως είναι το ζητούμενο, η γνώση, η αγάπη, η λύτρωση, η μοναδική πορεία προς την καλύτερη εκδοχή του σοφότερου εαυτού.
-Θεματικές που έχεις ασχοληθεί;
-Κατά καιρούς έχω πειραματιστεί με διάφορα θέματα, όπως είναι η φύση, η νεκρή φύση, οι προσωπογραφίες, ο συμβολισμός, άλλα πάντα καταλήγω σε θέματα με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Τελικά, ο παράγοντας άνθρωπος με ενδιαφέρει και με εξάπτει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.
-Πώς αισθάνεσαι που εμπνέεις και δείχνεις τον «δρόμο» της ζωγραφικής στους μαθητές σου;
-Η ζωγραφική δεν είναι μόνο χρώματα και πινέλα, αλλά είναι φιλοσοφία, τρόπος σκέψης, είναι τρόπος ζωής. Όπως κι άλλες τέχνες, βοηθά το άτομο να αποκτήσει κριτική σκέψη και να διευρύνει τους ορίζοντες του. Η τέχνη αποκαλύπτει κι άλλες άγνωστες κι ενδιαφέρουσες οπτικές που διευκολύνουν κατά πολύ το άτομο να καταπολεμήσει τα στερεότυπα που έχουν ριζωθεί και τον ακολουθούν από γενιά σε γενιά.
Η δική μου φιλοσοφία είναι ότι, ό, τι γνωρίζεις απόκτα μεγαλύτερη αξία όταν το μοιράζεσαι και αυτό που μοιράζεσαι δίνει μεγαλύτερη αξία σε αυτό που γνωρίζεις. Αισθάνομαι ιδιαίτερη ικανοποίηση όταν έχω την υποψία ότι έχω σπείρει έστω κι ένα μικρό σποράκι στις καρδιές και τον νου των μαθητών και των μαθητριών μου. Αυτό είναι και το ζητούμενό μου.
-Σε ποιο έργο μεγάλου δημιουργού έχεις ξεχωρίσει;
-Πάντα με γοήτευε και εξακολουθεί να μου κεντρίζει το ενδιαφέρον το κίνημα του εξπρεσιονισμού. Θεωρώ πως η τέχνη, εκείνη την περίοδο ήταν στο απόγειό της. Δεν μπορώ όμως να πω πως κάποιο έργο μου αρέσει περισσότερο από κάποιο άλλο, το καθένα είναι μοναδικό στο είδος του. Έχω πολλά αγαπημένα έργα και σέβομαι πολλούς καλλιτέχνες για διαφορετικούς λόγους.
-Άλλες πηγές έμπνευσης
-Τα πάντα για μένα αποτελούν πηγή έμπνευσης και ανάλογα με την διάθεση της στιγμής, εκεί θα γίνει κι ο αντικατοπτρισμός.
-Ποιοι ζωγράφοι σε έχουν εμπνεύσει;
-Οι ζωγράφοι που ήταν πιστοί στο όνειρό τους.
-Μελλοντικά σχέδια
-Μου αρέσει να μην κάνω μακρόχρονα σχέδια. Προς το παρόν εστιάζω στο τώρα και ίσως αυτό φέρει θετικά αποτελέσματα στο μέλλον.
VIDEO:
Mιλάει ο Δρ. Κωνσταντίνος Μπούρας, Ποιητής, Θεατρολόγος και Κριτικός Βιβλίου και ο Δρ. Μάνος Στεφανίδης, Συγγραφέας, Κριτικός Τέχνης και Καθηγητής Ιστορίας Τέχνης του ΕΚΠΑ:
