Παρατηρώντας τη δουλειά της εικαστικού Μιλένας Δημητροκάλλη, αντιλαμβάνεται κανείς την αισιοδοξία της και την θετική της διάθεση. Η αγάπη της για το χρώμα περνά σαν ιερή αίσθηση στην ψυχή του θεατή. Είναι πραγματικά μοναδικός ο συναισθηματικός τρόπος επικοινωνίας της Δημητροκάλλη με το κοινό της. Επικοινωνία, που αντί να πραγματοποιείται με λέξεις, πλάθεται με ανεπιτήδευτες χειρονομιακές πινελιές.
Η αισθητική απόλαυση του θεατή, δεν προέρχεται μόνο από τον εντυπωσιασμό των ματιών μιας ειδυλλιακής εικόνας της φύσης, αλλά και από το υποσυνείδητο άγγιγμα της ψυχής του, σαν μια ζωογόνα αύρα ψυχικής δροσιάς.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που έργα της επιλέγονται να κοσμούν ιδιωτικές συλλογές, ξενοδοχεία, μουσεία σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε εννέα ατομικές και πάνω από 80 ομαδικές εκθέσεις και art projects σε γκαλερί, μουσεία και διοργανώσεις σύγχρονης τέχνης σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Μύκονο, Πάρο, Σαντορίνη, Νάξο, Κύπρο, Νέα Υόρκη, Παρίσι, Ρώμη, Κοπεγχάγη, Βαρκελώνη, κ.α.
Το 2013, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό Τέχνης Mitteleuropa Prix International Art Prize από την Ufofabrik Contemporary Art Gallery στην Ιταλία.
Εμείς συναντήσαμε την καλλιτέχνιδα στην προετοιμασία της να παρουσιάσει δουλειά της αμέσως μετά το lockdown –εκτός απροόπτου, τον Ιούνιο- με τίτλο “ECHΩES”, στη γκαλερί Περιτεχνών στο Κολωνάκι.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-«Αφηρημένη εξπρεσιονίστρια» λοιπόν. Ποιοι καλλιτέχνες έχουν επηρεάσει τη δουλειά σου;
-Συ είπας! Προσωπικά αισθάνομαι την ανάγκη να νιώθω ελεύθερη και επομένως μάλλον ανένταχτη. Θαυμάζω έργα μεγάλων ζωγράφων και καλλιτεχνών όλων των επιρροών αλλά νιώθω πολύ κοντά σε εξπρεσιονιστές όπως ο Richter, η Joan Mitchell, ο DeKooning, ο Pollock, ο Kline και ο Rothko, με τον καθέναν τους για διαφορετικούς βέβαια λόγους.
Γενικότερα, στην αναπαραστατική ζωγραφική με αγγίζει η δεξιοτεχνική τελειότητα αλλά στην αφηρημένη ζωγραφική με συγκινεί ο ελεύθερος τρόπος έκφρασης του συναισθηματικού κόσμου. Το ότι σε κάθε έργο ανακαλύπτεις διαρκώς νέα στοιχεία, συναισθήματα, και αυτή η εξερεύνηση δεν σταματά ποτέ.
-Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ζωγραφική σου είναι η εξωτερίκευση των συναισθημάτων σου;
-Σίγουρα ναι. Μου αρέσει να ζωγραφίζω αυτό που νιώθω και όχι αυτό που βλέπω. Ο καμβάς για μένα είναι η απόλυτη ελευθερία του νου και η αφηρημένη ζωγραφική τρόπος ενδοσκόπησης και απόδοσης των συναισθημάτων μου μέσω χρωμάτων, σχημάτων και διαφορετικών τεχνικών.
-Εμπνέεσαι από την ποίηση;
-Ποιος άνθρωπος που αγαπά την τέχνη δεν εμπνέεται από την ποίηση; Είναι ένα εκφραστικό μέσο που καταφέρνει να αφυπνίσει την ψυχή και το μυαλό μου. Στην ποίηση αλλά και στη μουσική, έχω αναφερθεί πολλές φορές σε εκθέσεις μου.
-Τι ρόλο παίζει το χρώμα στα έργα σου;
-Κυρίαρχο. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωγραφική μου χωρίς χρώμα όπως δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο μας χωρίς φως. Η ίδια η ζωή είναι ένας ζωντανός ζωγραφικός καμβάς. Ο ουρανός και η θάλασσα, από το γαλανό της ημέρας έως το βαθύ μπλε της νύχτας, οι χρυσαφένιες και βαθυκόκκινες αποχρώσεις του ηλιοβασιλέματος, χρωματισμοί και αποχρώσεις τόσο σοφά εναρμονισμένα από τη φύση, που υπερβαίνουν κάθε φαντασία.
Η κριτικός και ιστορικός τέχνης Ήρα Παπαποστόλου έχει γράψει το εξής για τη σχέση μου με το χρώμα.. «..το χρώμα – το απόλυτα αληθινό στοιχείο της ζωγραφικής – είναι το κλειδί που ανοίγει την πύλη του εσωτερικού της κόσμου». Και έχει απόλυτο δίκιο. Η εκφραστική δύναμη των χρωμάτων είναι πάντα παρούσα στα έργα που ζωγραφίζω. Κάθε χρώμα και ένα συναίσθημα.
Μου αρέσει να ζωγραφίζω αυτό που νιώθω και όχι αυτό που βλέπω
-Πρώτο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό τέχνης Mitteleuropa Prix International από την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης Ufofabrik στην Ιταλία. Μίλησέ μας γι’αυτό.
-Μια ανέλπιστη πρωτιά που μου έδωσε πολλή χαρά γιατί ήταν η πρώτη μου συμμετοχή σε ανοιχτό κάλεσμα εικαστικού διαγωνισμού. Από το διαγωνισμό αυτόν έχει προκύψει μία πολύ ωραία συνεργασία με την ιταλική Ufofabrik η οποία με εκπροσωπεί επί σειρά ετών σε φουάρ σύγχρονης τέχνης διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα, στην Art-Athina και στην Art-Thessaloniki.
-Άλλη μια διάκριση έχεις πάρει στη Φλόριντα στο Abstract Art International Competition. Με ποιο έργο σου;
-Ναι, το 2013 ήταν η χρονιά των διαγωνισμών και μία ευκαιρία για μένα να δοκιμάσω, συνειδητά, τις δυνάμεις μου σε διεθνή ύδατα επιτροπών και κριτηρίων αξιολόγησης. Η προσπάθεια αυτή μου πρόσφερε, καταρχάς, μια θέση στη Μπιενάλε της Φλωρεντίας. Ακολούθησε η Ufofabrik στην Ιταλία και η διάκριση του Global Art Awards στο Λονδίνο. Στη Φλόριντα, ήρθε η τέταρτη στη σειρά διάκριση, με το έργο “Romanticized” να ξεχωρίζει στη κατηγορία της ζωγραφικής ανάμεσα σε 970 συμμετοχές από 26 χώρες. Το έργο αυτό ανήκει σε συλλέκτη στην Αμερική.
-Σε ποιες άλλες διακεκριμένες συλλογές στην Ελλάδα υπάρχουν έργα σου;
-Αναγνωρίζω ότι έχω υπάρξει εξαιρετικά τυχερή γιατί μέσα στα δέκα χρόνια της δημιουργικής μου πορείας, μου δόθηκαν πολλές ευκαιρίες και εισέπραξα εκτίμηση και υποστήριξη από πολλούς ανθρώπους στο χώρο της τέχνης. Αυτό που θέλω να πω όμως, είναι ότι για μένα είναι εξίσου σημαντικό το ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να οργανώσω εννέα ατομικές εκθέσεις, να συμμετάσχω σε 80 ομαδικές εκθέσεις και συλλογικά projects όπως αυτά του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ, του Μουσείου Κοπελούζου και του Carris Museum στη Λισαβόνα, όσο και το ότι έργα μου έχουν εκτιμηθεί από συλλέκτες και ανήκουν πλέον σε πολλές και σημαντικές ιδιωτικές συλλογές.
-Πιστεύεις ότι οι Έλληνες συλλέκτες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της καριέρας και της ζωής των καλλιτεχνών;
-Ναι, βέβαια. Είναι ιστορικά γνωστό ότι η πλειονότητα των μεγάλων εικαστικών καλλιτεχνών παρουσιάστηκε σε περιόδους οικονομικής άνθησης των κοινωνιών. Οι συλλέκτες είναι και αυτοί μέρος ενός δυναμικού δικτύου αναγνώρισης για έναν καλλιτέχνη όπως είναι οι κριτικοί τέχνης, οι γκαλερί και το ίδιο το κοινό. Μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη χρηματική αξία της τέχνης και να παίξουν σημαντικό υποστηρικτικό ρόλο στη προώθηση και την ανάδειξη ενός καλλιτέχνη.
-Μίλησέ μας για την τελευταία σου δουλειά, την εικαστική εγκατάσταση με τίτλο “ECHΩES” που σκοπεύεις να παρουσιάσεις στην Αθήνα όταν επιτέλους ανοίξουν οι γκαλερί;
-Η έμπνευση για την εικαστική εγκατάσταση ECHΩES, προέκυψε σαν ιδέα αρκετά χρόνια πριν. Στην εγκατάσταση, χρησιμοποιώ τον όρο ηχώ μεταφορικά. Σαν αφήγηση του χρονικού μιας δημιουργίας. Όπως η αυτόματη γραφή στην ποίηση δεν είναι τυχαία παράθεση λέξεων, αλλά εκφράζει την εσωτερική αλήθεια του ποιητή, έτσι και το σκούπισμα του πινέλου με το ένα χρώμα δίπλα ή πάνω στο άλλο, είναι μια ασύνειδη ενέργεια, καθόλου τυχαία, του ζωγράφου, που μεταλλάσσεται αυτοστιγμεί σε σύνθεση ενός έργου τέχνης.
Είναι ένας αισθητικός συνδυασμός, που έχει τις ρίζες του στο βάθος της ψυχής του καλλιτέχνη και υπηρετεί, πιστά, τον προορισμό και την ουσία της τέχνης, δηλαδή το να γεννά συναισθήματα. Νέες ζωγραφικές συνθέσεις γεννιούνται, ελεύθερες, χωρίς εμπόδια και περιορισμούς από κανόνες, και δρουν σαν παράλληλες ιστορίες, άρρηκτα δεμένες με το εκάστοτε τελικό εικαστικό αποτέλεσμα. Μία σύνθεση, δηλαδή, γεννημένη από άλλες, σαν την ηχώ, τον αντίλαλο, της αφήγησης της ιστορίας τους.
-Τι μήνυμα θες να περάσεις στο κοινό σου;
-Για τους περισσότερους καλλιτέχνες, η διαδικασία της δημιουργίας, το ταξίδι δηλαδή προς το τελικό αποτέλεσμα ενός έργου τέχνης, είναι πολύ σημαντική και έχει μεγάλη συναισθηματική αξία αφού περικλείει τον τρόπο στοχασμού και αποκαλύπτει τον ψυχικό τους κόσμο. Πόσο μάλλον όταν η διαδικασία αυτή καταφέρει να αγγίξει την ψυχή του θεατή.
Αυτό ακριβώς επιθυμώ να δείξω μέσω της εικαστικής εγκατάστασης ECHΩES. Δημιουργώ ένα είδος γλυπτού με τα πανιά στα οποία, τα τελευταία 10 χρόνια, σκουπίζω τα πινέλα και τις σπάτουλες όταν ζωγραφίζω. Αυτά, έχουν φωτογραφηθεί ξεχωριστά το καθένα, απομονώνοντας συγκεκριμένα μέρη τους, που δρουν ως νέες ζωγραφικές συνθέσεις. Στο χώρο παρουσίασης της εγκατάστασης, οι συνθέσεις αυτές προβάλλονται με projector σε οθόνη ενώ παράλληλα, στον ίδιο χώρο, εκτίθενται πίνακες με τον ρόλο του “τελικού αποτελέσματος”. Στόχος, από τη συνύπαρξη των πινάκων και των διαφορετικών εικόνων που προβάλλονται στην οθόνη, είναι ο διάλογος μεταξύ «διαδικασίας» και «τελικού αποτελέσματος» ώστε ο θεατής να διαμορφώσει τις δικές του εντυπώσεις, συμμετέχοντας με αυτό τον τρόπο και ο ίδιος στην εγκατάσταση.
το σκούπισμα του πινέλου με το ένα χρώμα δίπλα ή πάνω στο άλλο, είναι μια ασύνειδη ενέργεια, καθόλου τυχαία, του ζωγράφου, που μεταλλάσσεται αυτοστιγμεί σε σύνθεση ενός έργου τέχνης
-Πώς αντιλαμβάνεσαι την εξέλιξή σου σαν καλλιτέχνης με το πέρασμα του χρόνου;
-Θα απαντήσω στην ερώτηση αυτή, παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το κείμενο του Δημήτρη Πετάκου, Διδάκτορα Ιστορίας των Επιστημών στο ΕΚΠΑ, με τίτλο «Σκιές του Εαυτού και Θραύσματα της Δημιουργίας», το οποίο θα έχω τη χαρά να συμπεριλάβω στον κατάλογο της έκθεσης που, Κορονοϊού επιτρέποντος, θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο στη γκαλερί Περιτεχνών.
«Η ιστορία της δημιουργίας είναι η δική μας ιστορία, ένας ύμνος στη ζωή, μια ιστορία που έχει τη φιλοδοξία να κοιτάξει κατάματα τον φόβο του θανάτου. Οι ιστορίες που λέμε μέσα από την πορεία της – όποιας – δημιουργίας είναι ο εαυτός που επινοούμε. Και αυτή η επινόηση είναι διαρκής, χωρίς τέλος. Συρρικνώνει και διευρύνει αέναα τη θέση μας στον κόσμο. Αφαιρεί και προσθέτει νοήματα και πράξεις για τα οποία μπορεί και να μην έχουμε εποπτεία, παρά μόνο αν κρατήσουμε απόσταση από αυτά. Περίπου αυτές οι σκέψεις μου δημιουργήθηκαν από το ECHΩES, το ενδοσκοπικό art installation της Μιλένας Δημητροκάλλη.
Η Μιλένα ακινητοποίησε στιγμές από την ιστορία της δικής της δημιουργίας. Και δεν πρόκειται απλώς για τα παρασκήνια του καλλιτεχνικού της έργου. Πρόκειται για κάτι παραπάνω. Όλες οι στιγμές που έχουν ακινητοποιηθεί στο art installation είναι στιγμές μιας προσωπικής ιστορίας. Είναι σημεία από συγκεκριμένους χώρους και χρόνους, τα οποία λειτουργούν ως σημεία αναφοράς μιας διαρκούς παραβίασης του εαυτού. Νομίζω ότι με αυτό το art installation η Μιλένα κάνει κάτι πολύ σημαντικό. Παίρνει απόσταση από αυτά τα σημεία παραβίασης και επινόησης του εαυτού και τα μοιράζεται με τους θεατές..».
Σας προσκαλώ λοιπόν, και τους αναγνώστες σας, να δείτε την εγκατάσταση ECHΩES από κοντά, να νιώσετε την εξέλιξη αυτή αλλά κυρίως για να μοιραστούμε κάτι πιο ουσιαστικό, τις ιστορίες της.
Info Έκθεσης
Η εικαστική εγκατάσταση “ECHΩES”, παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2020 στη Νάξο υπό την αιγίδα του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων και αναμένεται να παρουσιαστεί στην Αθήνα τον Ιούνιο στη γκαλερί Περιτεχνών, Ηροδότου 5, Κολωνάκι.
Who is Who
H Μιλένα Δημητροκάλλη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Σπούδασε Business και Management στο Λονδίνο και ολοκλήρωσε διετές πρόγραμμα Σχεδίου και Ζωγραφικής στην Αθήνα με τη ζωγράφο Μαριέλα Κωνσταντινίδου. Έχει εργαστεί στον τομέα της Διαφήμισης, στην Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004 ενώ στη συνέχεια δημιούργησε και ανέλαβε τη διαχείριση του ιδιόκτητου boutique hotel στη Νάξο.
Από το 2011 ασχολείται συστηματικά με τη ζωγραφική, έχοντας παρουσιάσει τη δουλειά της σε εννέα ατομικές και πάνω από 80 ομαδικές εκθέσεις και art projects σε γκαλερί, μουσεία και διοργανώσεις σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Μύκονο, Πάρο, Σαντορίνη, Νάξο, Κύπρο, Νέα Υόρκη, Παρίσι, Ρώμη, Κοπεγχάγη, Βαρκελώνη, κ.α. Το 2013, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό Τέχνης Mitteleuropa Prix International Art Prize από την Ufofabrik Contemporary Art Gallery στην Ιταλία.
Έργα της ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές ενώ έχουν εκτεθεί στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ, στο Μουσείο Κοπελούζου και στο Carris Museum στη Λισαβόνα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
www.milenadimitrokallis.com