Η Συλλογή Γιώργου Βογιατζόγλου παρουσιάζει αυτές τις μέρες μία ιδιαίτερα σημαντική ενότητα έργων του ζωγράφου, Μιχάλη Μαδένη. Η ενότητα αυτή αποτελείται από έργα του εικαστικού την περίοδο 1991-1994, δηλαδή μετά την αποφοίτησή του από την ΑΣΚΤ και κατά την διάρκεια των σπουδών του στη Χάγη. Πρόκειται για μια ενότητα εξπρεσιονιστικών έργων με κυρίαρχη την ανθρώπινη φιγούρα, μια συνομιλία του ζωγράφου με τον εαυτό του. Τα περισσότερα έργα φιλοτεχνήθηκαν πριν από περίπου 25 χρόνια και θα εκτεθούν για πρώτη φορά σε επιμέλεια του Χρίστου Χριστοφή.
Η ευγλωττία της χορευτικής γραμμής, ο δυναμισμός της χειρονομίας γίνονται τα μέσα και όχι ο στόχος
Ποιος ήταν ο Μιχάλης Μαδένης
Ο Μιχάλης Μαδένης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1960. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ (1985-1990) με δασκάλους τον Τριαντάφυλλο Πατρασκίδη στο προκαταρκτικό έτος και στη συνέχεια τον Παναγιώτη Τέτση, από το εργαστήριο του οποίου αποφοίτησε με άριστα. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές, έναν χρόνο με υποτροφία του ολλανδικού κράτους και δύο χρόνια με υποτροφία του ΙΚΥ, στην Ελεύθερη Ακαδημία Τεχνών της Χάγης με δάσκαλο τον Bob Bonies, όπου και αρίστευσε. Παρουσίασε τη δουλειά του σε 15 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και συμμετείχε μέχρι σήμερα σε περίπου 150 ομαδικές εκθέσεις. Έργα του βρίσκονται σε σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.
«Μαθητής του Παναγιώτη Τέτση,» αναφέρει στον κατάλογο ο Νίκος Αλ. Μηλιώνης, «ο Μαδένης πήρε απ’ αυτόν την επιθυμία να επαναπροσδιορίσει την πραγματικότητα, όχι με την ειδυλλιακή θαλπωρή και τη χρωματική ευαισθησία του δασκάλου του, αλλά με μια εξπρεσιονιστική ορμή και ενδόμυχη διάθεση να επιφέρει ρωγμώσεις στην παραδείσια εικόνα εκείνου. Η ζωγραφική του έχει οξύτητα και αιχμηρότητα και εντούτοις είναι περισσότερο εξομολογητική, αφού λειτουργεί σαν εσωτερικός μονόλογος. Μας κάνει περισσότερο να διαλογιζόμαστε, παρά να ευφραινόμαστε, καθώς είναι χαρακιά απ’ όπου φαίνονται τα ενδότερα της ψυχής του, παρά καθρέφτης μιας αφελούς και ανέμελης μακαριότητας».
«Σπουδαίο μάθημα για τους νεότερους»
Ο Μάνος Στεφανίδης στο κείμενό του «Η ζωγραφική ως δισδιάστατο θέατρο» για τον κατάλογο της έκθεσης αναφέρει: «Τα εκατοντάδες μικρά και μεγάλα σχέδια του Μαδένη που ο Βογιατζόγλου συγκεντρώνει μεθοδικά επί μία εικοσαετία αποδεικνύονται σήμερα απολύτως ολοκληρωμένα έργα. Επιπλέον αποτελούν σπουδαίο μάθημα για τους νεότερους.
Ότι δηλαδή τα πάντα (πρέπει να) ξεκινούν από το σχέδιο. Και ότι το σχέδιο, είτε είναι τυχαίο σκαρίφημα, είτε γρήγορο γράφημα, είτε σύνθεση – μακέτα, διαθέτει αυτάρκη γοητεία»…. και σε άλλο σημείο: «Επιπλέον, επιχειρώντας προσωπικές αναγνώσεις των παλιών δασκάλων, στα ακρυλικά και τα μελάνια του, υποδύεται ανάλογους ρόλους ώστε να κατανοήσει τη δική του θέση στην τέχνη και την ιστορία της. Εδώ η ζωγραφική λειτουργεί με όρους θεάτρου. Παίζει δηλαδή την περσόνα του Φάλσταφ, του Ιάγου, του Ρωμαίου, του Ιαβέρη, του Ριγκολέτο ή του Σάιλοκ. Είναι βέβαια αυτός έχοντας όμως αφομοιώσει ολόκληρη την ενέργεια της δυτικής τέχνης. Μαζί με τη μυθολογία της».
Οι θεωρητικοί της τέχνης για τα έργα του
Με το έργο του Μιχάλη Μαδένη έχουν πράγματι ασχοληθεί πολλοί και σημαντικοί θεωρητικοί της τέχνης με κείμενά τους σε βιβλία, καταλόγους εκθέσεων, εφημερίδες και περιοδικά. Ανάμεσά τους η Μαρία Μαραγκού, ο Νίκος Ξυδάκης, η Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα, η Μαργαρίτα Πουρνάρα, ο Χάρης Καμπουρίδης, η Μάρθα Χαλικιά, ο Τάκης Μαυρωτάς, ο Γιώργος Χρονάς, ο Νίκος Καλατζής, ο Κωνσταντίνος Μπούρας, η Ντόρα Ηλιοπούλου – Ρογκάν, ο Γιάννης Κολοκοτρώνης, η Τζούλια Δημακοπούλου κ.ά.
«Η μορφή του ζωγράφου κυριαρχεί σε όλα, σχεδόν, τα έργα», αναφέρει ο επιμελητής της έκθεσης, Χρίστος Χριστοφής και συνεχίζει: «Πίνοντας τον καφέ του ή καπνίζοντας, γυμνός ή ημίγυμνος τις περισσότερες φορές, συχνά όρθιος, σε κίνηση που θυμίζει φιγούρα χορευτή μπαλέτου. Άλλοτε πάλι μεταμφιεσμένος σε Ρέμπραντ, όπως και ο ίδιος ο Ρέμπραντ συνήθιζε να μεταμφιέζεται στις αυτοπροσωπογραφίες του».
Η δικαίωση της ζωγραφικής…
Ο υποψιασμένος θεατής παρακολουθεί με δέος αυτόν τον αγώνα του δημιουργού για να κατακτήσει όχι τόσο προσωπική γραφή όσο εκείνη τη φόρμα που θα αντανακλά το ανάλογο, στοχαστικό, εξομολογητικό περιεχόμενο. Εδώ η κατακτημένη virtuosité, η ευγλωττία της χορευτικής γραμμής, ο δυναμισμός της χειρονομίας γίνονται τα μέσα και όχι ο στόχος. Γιατί ο στόχος παραμένει η δικαίωση της ζωγραφικής ως έκφρασης ισόκυρης με την ποίηση και τη μουσική.
Αφού σε κάθε εποχή, η κάθε τέχνη –και ασφαλώς η ζωγραφική– καλείται να ορίσει ξανά τον εαυτό της.
Info
Διάρκεια έκθεσης: 8 Οκτωβρίου έως 1 Δεκεμβρίου 2018
Ώρες λειτουργίας: Πεμ.- Παρ. 11π.μ. – 7μ.μ., Σαβ. 11π.μ. – 3μ.μ.
Ελ. Βενιζέλου 63, Ν. Ιωνία, τηλ.: 2102710472,
Την έκθεση συνοδεύει πολυσέλιδος κατάλογος με κείμενα Γιώργου Βογιατζόγλου, Μάνου Στεφανίδη, Νίκου Αλ. Μηλιώνη και Χρίστου Χριστοφή.