Παρότι πολύ νέος στο χώρο, ο εικαστικός Νίκος Νέσκες, πάντα ανατρεπτικός και αινιγματικός παρουσιάζει τη νέα του δουλειά σε επιμέλεια της Ελισσάβετ Πλέσσα στην Γκαλερί 7. Συμβολισμοί, εξπρεσιονιστικά στοιχεία και αλλόκοτες μορφές χωρίς πρόσωπο ακροβατούν στο κενό και στο μαύρο και συνομιλούν με τον θεατή.
Η καταγραφή των αρχέτυπων γίνεται μέσα από την προσωπική αφήγηση του καλλιτέχνη. Έργα σε σκαλιστές χρυσές κορνίζες, παραπέμπουν σε μουσειακά εκθέματα. Ηγεμονικές φιγούρες, αινιγματικές και πεπλοφορούσες, εμπνευσμένες από πίνακες του Γκόγια και του Φράνσις Μπέικον κυριαρχούν στο χώρο.
«Στα τωρινά έργα του Νέσκε όμως όταν, σπάνια, η γραφή χρησιμοποιείται είναι ανεστραμμένη, χωρίς νόημα, σαν μέρος της σύνθεσης που φέρει την ανθρώπινη φιγούρα. Τα εξπρεσιονιστικά στοιχεία συνοψίζονται σε πρόσωπα-μάσκες και δίνουν τη θέση τους στο κυρίαρχο γνώρισμα του σουρεαλισμού – το αίνιγμα: εκφραστικά πρόσωπα μοιάζουν με άψυχες κούκλες, πεπλοφορεμένες μορφές κοιτάζουν μυστικά τον θεατή, σιωπηλές νεκρές φύσεις μόλις και διακρίνονται μέσα στο σκοτάδι. Μοναδική εξαίρεση, τα έργα όπου η χρήση του χρυσού φωτίζει και ορίζει τα περιγράμματα παραπέμποντας στις βυζαντινές εικόνες, ενώ η παιδικότροπη ζωγραφική τους αναιρεί ειρωνικά τον όποιο συνειρμό με το πολύτιμο και το ιερό.
Στα έργα της νέας ενότητας του Νέσκε δεν υπάρχει τίποτα τυχαίο ή παρορμητικό. Η ζωγραφική αυτή είναι γέννημα ενός σύγχρονου εικαστικού καλλιτέχνη, που όμως έχει την ιδιαιτερότητα να συνδιαλέγεται με μερικές στιγμές της μεγάλης ζωγραφικής του παρελθόντος. Εντούτοις, οι περίτεχνες κορνίζες κάποιων έργων τελικά αποτελούν μέρος τους γιατί αναφερόμενες σημειολογικά στη «σοβαρή» τέχνη των μεγάλων μουσείων, κλείνουν το μάτι στον θεατή.» η Ελισάβετ Πλέσσα σημειώνει μεταξύ άλλων.
Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη στα εγκαίνια της έκθεσης και μιλήσαμε μαζί του για τη μεταστροφή του από το έντονο χρώμα, την παρορμητική ζωγραφική, το μετα-ποπ στοιχείο και τα γκράφιτι σε μια πιο ώριμη εκδοχή της τέχνης του γεμάτη πέπλους θλίψης που προστατεύουν τους πρωταγωνιστές του.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-Νίκο, τι ρόλο παίζει η έννοια φόβος στα έργα σου;
-Υπάρχει αλλά δεν ορίζει τις εικόνες. Όπως σε όλα έτσι και στη ζωγραφική. Υπάρχουν στρώματα συναισθημάτων που παίζουν το ρόλο τους στη σύνθεση μιας ενότητας.
-Από το ποπ στοιχείο, που διακρίνει συνήθως τη δουλειά σου, το concept αυτή της θεματολογίας είναι κατά κάποιο τρόπο μουσειακό. Στοιχείο, που το διαπιστώνουμε και από τις κορνίζες των περισσότερων έργων. Πώς κατέληξες σε αυτή την ιδέα;
-Με ενδιέφερε η αίσθηση της παλιάς εικόνας, ευρήματος από τον δικό μας κόσμο και το προϊόν της μουσειακής καταγραφής. Οι εικόνες παίζουν με την αίσθηση του μυστηρίου και της πολυτιμότητας που δίνει ο χρόνος τόσο στις υφές όσο και τα νοήματα που εμπεριέχουν. Ένα σύνολο χαρακτήρων- αρχετύπων, συμβόλων και αναφορών από μια υποθετική σκοτεινή εποχή, αντανακλάσεις πραγματικών χαρακτήρων της τωρινής.
Παράλληλα αυτή η αισθητική αναζήτηση μου ‘’επέτρεψε’’ να ασχοληθώ με πράγματα που με ενδιαφέρουν τεχνικά όπως το φως, η υλικότητα και η σχέση του μαύρου με το θέμα της απεικόνισης αλλά και τα διαδοχικά στρώματα των αναιρέσεων μέχρι να βγει το επιθυμητό αποτέλεσμα, κάπως σαν ζωγραφική αρχαιολογία.
-Μας είχες συνηθίσει σε πιο πολύ χρώμα. Εκ διαμέτρου αντίθετη η νέα σου δουλειά που παρουσιάζεις αυτές τις μέρες στην γκαλερί 7. Τι ρόλο έπαιξε το χρώμα σε προηγούμενες ενότητες;
-Σε προηγούμενες ενότητες το χρησιμοποιούσα πληθωρικά γιατί τα θέματα που ζωγράφιζα το επέτρεπαν. Στην τωρινή ενότητα έγινε μια παύση στο χρώμα για να εξερευνήσω διαφορετικές καταστάσεις.
Στόχος ήταν να απεικονίσω μορφές χωρίς να χαθεί το μυστήριο και η ασάφεια του κόσμου που κατοικούν
-Σε αυτήν την ενότητα χρησιμοποιείς το κενό και το μαύρο. Από πού έχεις επηρεαστεί;
– Σίγουρα από πολλές στιγμές της κλασσικής ζωγραφικής, τις σκοτεινές εικόνες και τα χαρακτικά του Γκόγια, όπως πολλών άλλων σύγχρονων και παλιότερων ζωγράφων που ασχολήθηκαν με το σκοτάδι. Το κενό και το μαύρο είναι ένα χρόνιο ζήτημα οπτικής σύνταξης, πως δηλαδή χρησιμοποιείται ο άδειος χώρος και ποια η λειτουργικότητα των οπτικών βαρών μέσα στο έργο.
-Διακρίνουμε στα πιο πολλά έργα αυτής της ενότητας εξπρεσιονιστικά στοιχεία, όπως τα πρόσωπα- μάσκες. Πρόσωπα με πέπλο. Πώς θα το σχολίαζες;
-Η κίνηση και η γραφή υπάρχει μέσα στα έργα για να ανασύρει κάποιες περιοχές από το σκοτάδι, ή έχει μείνει από προηγούμενα στάδια της εικόνας. Τα πρόσωπα αποκρύπτονται για να γίνουν από άτομα -σύμβολα. Η ακύρωση της μορφής είναι μια αντίρρηση στην περιγραφικότητα της απεικόνισης. Αυτό που αποκρύπτεται ίσως αποκαλύπτει περισσότερα για το εσωτερικό από ότι η εξωτερική μορφολογία. Στόχος ήταν να απεικονίσω μορφές χωρίς να χαθεί το μυστήριο και η ασάφεια του κόσμου που κατοικούν.
-Μελλοντικά σχέδια.
-Να συνεχίσω να ζωγραφίζω και να οργανωθώ καλύτερα.
Who is Who
Ο Νίκος Νέσκες γεννήθηκε στην Αθήνα το 1991. Εισάχθηκε πρώτος στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 2012. Αποφοίτησε με άριστα και είχε καθηγητές τους Γιώργο Χαρβαλιά και Αριστοτέλη Τζάκο. (2012-2017). Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και εικαστικές διοργανώσεις. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Ο φόβος φυλάει τα έρημα, ArteVisione, επιμέλεια Ανδρέας Ιωαννίδης (2018)
Απόσχιση, Booze Cooperativa, Αθήνα (2019)
Ζωγραφική, Gallery 7, επιμέλεια Ελισάβετ Πλέσσα (2021)
Info έκθεσης
Γκαλερί «7», Σόλωνος 20, Αθήνα
Εγκαίνια: Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου, 20.00 – 22.00
Διάρκεια έκθεσης: 28 Σεπτεμβρίου – 16 Οκτωβρίου 2021
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11.00 – 14.00 & 18.00 – 21.00 Τετάρτη, Σάββατο 11.00 – 15.00
Πληροφορίες: Τηλ: 210 3612050 gallery7@hol.gr – www.gallery7.gr
