Η μεγάλη πατριώτισσα, συγγραφέας που μας κράτησε από το χέρι και μας μάγευε στα παιδικά μας χρόνια με το Παραμύθι χωρίς όνομα, Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου, Τα μυστικά του Βάλτου, έβαλε τέλος στη ζωή της στις 2 Μαΐου του 1941, μια μέρα μετά την εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα.
«Παιδιά μου, ούτε παπά, ούτε κηδεία. Παραχώστε με σε μια γωνιά του κήπου, αλλά μόνο αφού βεβαιωθείτε ότι δεν ζω πια. Φροντίστε τον πατέρα σας. Τον φιλώ σφιχτά.»
Π.Σ. Δέλτα
80 χρόνια από τον θάνατό της
Είναι αναμενόμενο πως η ιδιαίτερη σημειολογική βαρύτητα της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης θα επισκιάσει κάθε άλλη ιστορική ανάμνηση κατά το 2021.
Έτσι μάλλον, θα περάσει απαρατήρητη η ογδοηκοστή επέτειος της γερμανικής εισβολής στην χώρα μας. Ανάμεσα στα τόσα τραγικά εκείνης της μοιραίας άνοιξης του 1941 και το περήφανο πέρασμα στον Άδη μιας Μεγάλης Ελληνίδας, μιας Μεγάλης Κυρίας, την οποία ανακαλύψαμε κατά την τρυφερή μας ηλικία μέσα από τα βιβλία της.
Με την τόσο ζωντανή, γεμάτη ελληνικούς χυμούς γλώσσα των βιβλίων της, που άνοιγαν νέους κόσμους σε ορθάνοικτα μάτια χρησιμοποιώντας αριστοτεχνικά την συχνά ιστορική πλοκή για να αναφέρονται στο τότε παρόν, ατενίζοντας παράλληλα διαχρονικά το μέλλον. Ψυχαγωγώντας με απαράμιλλη αισθητική, διαπαιδαγωγούν με υψηλόφρονα νοήματα νέους ανθρώπους ενσταλάζοντας τους Ήθος και γνήσιο, υγιή Πατριωτισμό.
Έργα, που όσα χρόνια αργότερα και να ξαναδιαβαστούν-και με μάτια πλέον όχι και τόσο τρυφερά- διατηρούν μ’ έναν πραγματικά μαγικό τρόπο όλη την μέθεξη και συγκίνηση που προκάλεσαν κατά την πρώτη ανάγνωση.
Σταδιακά γνωρίζαμε πέρα από την συγγραφέα και τον άνθρωπο. Μια χαρισματική προσωπικότητα με το εσωτερικό δράμα που στωικά υπέμεινε κατά το μεγαλύτερο μέρος του βίου της και το οποίο μαρτυρούσε η πένθιμη ενδυμασία με την οποία την έχουμε συνδέσει. Η γυναίκα με την δύναμη να μετατρέψει τον εσωτερικό της σπαραγμό σε λογοτεχνικό έργο υψηλότατου επιπέδου που διατηρεί ακέραια την φρονηματική του αξία.
Ταξιδεύοντας διαρκώς στον χρόνο δίνει την δυνατότητα στις επερχόμενες γενεές να το ανακαλύπτουν με την σειρά τους και να το λατρεύουν.
Βέβαια κάποιοι «επαγγελματίες του πόνου» της καταλόγισαν… σωβινισμό! Αγνοούν φυσικά, ανάμεσα σ’ όλα τα άλλα, εκείνο το συγκλονιστικό απόσπασμα με το επεισόδιο παπαΓρηγόρη-Δραξάν.
Σπάνια έχει να επιδείξει η παγκόσμια λογοτεχνία ανάλογα παραδείγματα, όπου σε λίγες σελίδες να τίθενται τόσα μεγάλα ηθικά και συνειδησιακά διλήμματα. Με την φλογερή αυτή πατριώτισσα να αναδεικνύει πως και ο πλέον αδυσώπητος εχθρός μπορεί κάλλιστα να αγωνίζεται «υπέρ βωμών και εστιών» και να χαρακτηρίζεται από ηθικό μεγαλείο.
Ο λαός άλλωστε δεν έδωσε ποτέ σημασία σε αυτούς τους θλιβερούς παραβολάνους, απόδειξη οι συνεχείς επανεκδόσεις των βιβλίων της. Η ίδια, πιστή στα ιδανικά της,όταν πριν 80 χρόνια είδε το χώμα που λάτρεψε να λερώνεται από τον βάρβαρο κατακτητή, «αφού έμαθε τον κόσμο όλον να ζει πρέπει τώρα να τον μάθει και ν’ αποθνήσκει». Συναντούσε πλέον την αθανασία.
Κάποια χρόνια αργότερα πήγαινε να συναντήσει την Πουλουδιά του και ο αγαπημένος της Τρελαντώνης. Αυτός ο πραγματικός Άρχοντας με την ενεργό πολεμική συμμετοχή και την διαρκή οικονομική ενίσχυση στις τότε εθνικές εξορμήσεις. Αλλά και ο εθνικός ευεργέτης με την πολυεπίπεδη κοινωνική συνεισφορά με κορύφωση την παραχώρηση του οικογενειακού μεγάρου και των πλούσιων προσωπικών συλλογών για την ίδρυση μουσείου, το οποίο για πολλά χρόνια-και μέχρι τον θάνατο του- δεν σταμάτησε να φροντίζει και εμπλουτίζει, με την αγαθή τύχη να έχει πια εξελιχθεί σε έναν από τους πιο δυναμικούς πνευματικούς θεσμούς της χώρας.
Για να θυμίζει αλλοτινές εποχές, όταν τα επιφανή μέλη των Ελλήνων των παροικιών μεγάλωναν και ζούσαν διαρκώς με το όνειρο της μικρής πατρίδας καταγωγής. Και το αποδείκνυαν πάντα με μεγαλόπνοες πράξεις, προκαλώντας μελαγχολικές συγκρίσεις με το σήμερα…
Μια λέξη είναι μόνο χαραγμένη στον τάφο της Πνευματικής Μητέρας: Σιωπή. Μα… Όσο το Παραμύθι Χωρίς Όνομα θα συντροφεύει τους Έλληνες και ο Μάγκας θα τους τραβά από το χέρι. Όσο ο Βάλτος θα τους αποκαλύπτει Τα Μυστικά του, ένα Έθνος θα διατρανώνει: Πηνελόπη Δέλτα Αντώνη Μπενάκη, Άξια Τέκνα μου σας πρέπει Τιμή για όσα κάνατε ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ.
*Ιδέα άρθρου Ιωάννη Σοφιανίδη, απόδοση συντακτική ομάδα artviews
