Τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2019 ξεκινούν οι παραστάσεις για τη θεατρική μεταφορά «Χειμωνιάτικο ταξίδι», του βραβευμένου συγγραφέα Σταμάτη Πολενάκη, στο Στούντιο Μαυρομιχάλη. Μία παράσταση, η οποία όπως υπόσχεται κι από τον τίτλο της, θα μας ταξιδέψει σε χειμωνιάτικα, χιονισμένα τοπία…
Λίγες μέρες πριν την επίσημη πρεμιέρα, βρεθήκαμε σε πρόβα της παράστασης και θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας τις εντυπώσεις μας.
Γράφει η Αλεξία Λυμπέρη
Λίγα λόγια για το έργο
Το έργο παρουσιάζει τρεις ιστορίες… τρεις ιστορίες φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, στις οποίες όμως υπάρχει ένας συνδετικός παράγοντας, ο θάνατος. Το 1811, ο ποιητής Χάινριχ φον Κλάιστ και η Ενριέτε Φόγκελ αφήνουν την τελευταία τους πνοή, αυτοκτονώντας, δίπλα στη λίμνη Βανζέε λίγο έξω από το Βερολίνο. Το 1942, μια μυστική συνάντηση των SS, η οποία θα σφράγιζε τη μοίρα εκατομμυρίων Εβραίων, λαμβάνει χώρα στην ίδια λίμνη. Τον ίδιο χρόνο, ο ποιητής Σουβάροφ πεθαίνει από ασιτία στο πολιορκημένο από τους Ναζί Λένινγκραντ.
Αυτοκτονία, ανθρωποκτονία, φυσικός θάνατος… παρουσιάζονται δια μέσω μιας ιστορίας αγάπης και μιας σειράς τραγικών γεγονότων που σημάδεψαν την ιστορία, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την καλύτερη και τη χειρότερη εκδοχή της ανθρώπινης ύπαρξης.
«Τι είναι λοιπόν ο άνθρωπος; Πολύ κακός για να είναι δημιούργημα του Θεού. Πολύ καλός για να είναι δημιούργημα της τύχης».
Λέσσινγκ
Η παράσταση
Η σκηνοθετική προσέγγιση της Έφης Ρευματά παρουσιάζει το έργο υπό τη μορφή παράλληλης, μη γραμμικής αφήγησης των τριών ιστοριών. Τοποθετεί ταυτόχρονα στη θεατρική σκηνή και τους τρεις χαρακτήρες του έργου προκειμένου να διηγηθούν τα γεγονότα στο θεατή, ο καθένας από τη δική του οπτική. Η αφήγηση άλλοτε διακόπτεται κι άλλοτε συμπληρώνεται από τη ζωντανή μουσική πιάνου της ερμηνεύτριας Μάγκυ Μελισσάρη και πιο συγκεκριμένα από τον ήχο των κομματιών του Winterreise του Schubert. Στην σκηνή εμφανίζονται ένας πανδοχέας, ο ίδιος ο Χάινριχ φον Κλάιστ και η Ενριέττε Φόγκελ.
Ο πανδοχέας είναι ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου, όπου διέμεινε το ζευγάρι τις δύο τελευταίες μέρες της ζωής τους. Μέσω της απλοϊκότητας που χαρακτηρίζει έναν μη μορφωμένο άνθρωπο της εποχής, μας διηγείται τόσο τα δικά του συναισθήματα όταν αντίκρισε για πρώτη φορά τους παράξενους επισκέπτες μέσα στην καρδιά του χειμώνα, όσο και την ιστορία του ζευγαριού όπως τη βίωσε ο ίδιος.
Ο Δημήτρης Φραγκιόγλου, ο οποίος υποδύεται τον πανδοχέα, μας αποκάλυψε ότι ο ρόλος αυτός για εκείνον είναι πρόκληση, καθώς ενώ έχει δοκιμαστεί σε διάφορα θεατρική είδη, η αφηγηματική δομή του συγκεκριμένου έργου του κέντρισε το ενδιαφέρον.
Ο Χάινριχ φον Κλάιστ, ήταν Γερμανός ποιητής, δραματουργός, μυθιστοριογράφος, συγγραφέας μικρών ιστοριών και δημοσιογράφος. Ολόκληρη η ζωή του ήταν γεμάτη από μία προσπάθεια για ιδανική κι απατηλή ευτυχία και αυτό αποτυπώθηκε και στα έργα του. Πίστευε πως ήταν ακατανόητο πώς μία ανθρώπινη ύπαρξη μπορεί να ζήσει χωρίς ένα πλάνο για τη ζωή της και το δικό του πλάνο τον οδήγησε στην αυτοκτονία… αφού πρώτα πυροβόλησε την Ενριέτε, ύστερα αυτοπυροβολήθηκε.
Ο Βασίλης Μπατσακούτσας, ο οποίος υποδύεται τον Κλάιστ, μας εξηγεί πως ενώ ο χαρακτήρας που ερμηνεύει έπασχε από κατάθλιψη, σύμφωνα με τις σκηνοθετικές οδηγίες, καλείται να τον αποδώσει με μία δυναμική που ταιριάζει σε έναν άνθρωπο που σχεδιάζει την αυτόκτονία του. Καθώς, ο Κλάιστ ήταν θρήσκος χρειαζόταν πολύ θάρρος και δύναμη για να προβεί σε μία τέτοια πράξη, η οποία αντίβαινε τις αρχές του.
Η Ενριέττε Φόγκελ, ήταν μία παντρεμένη γυναίκα, η οποία έπασχε από την ανίατη αρρώστια του καρκίνου. Ο Κλάιστ είχε γοητευθεί από τα μουσικά και τα πνευματικά της επιτεύγματα και της πρότεινε μία συμφωνία διπλής αυτοκτονίας. Εκείνη δέχθηκε με ενθουσιασμό την ιδέα και σχεδίασαν μαζί τις λεπτομέρειες της πράξης.
Η Μάρω Μελισσάρη, η οποία υποδύεται την Ενριέττε, μας εξηγεί πως μελέτησε αρκετά το χαρακτήρα και προσπάθησε να τον κατανοήσει μέσω των συνθηκών που επικρατούσαν την εποχή εκείνη. Για παράδειγμα, η Ενριέττε έπασχε από καρκίνο των γεννητικών οργάνων, μία ασθένεια που στην εποχή μας είναι θεραπεύσιμη, ενώ τότε ήταν ανίατη. Επίσης, η Ενριέτε ήταν παντρεμένη κι εγκατέλειψε τον άντρα της για να ακολουθήσει τον Κλάιστ, γεγονός το οποίο αποτελούσε σκάνδαλο λόγω των επικρατούντων κοινωνικών συνθηκών.
Το σκηνικό της παράστασης, όπως είχε διαμορφωθεί έως τη δεδομένη χρονική στιγμή, αποτελούνταν από ένα πράσινο χλοοτάπητα, ο οποίος κάλυπτε το σύνολο της σκηνής, πάνω στον οποίο είχαν τοποθετεί πληθώρα ξερών φύλλων. Συμβολικά μιλώντας, όπως τα φύλλα των δέντρων ολοκληρώνουν τον κύκλο της φύσης με την πτώση τους, έτσι κι οι ήρωες της παράστασης ολοκληρώνουν τον κύκλο της ζωής με το θάνατό τους.
Επίσης, από άποψη σημειολογίας, τα δύο νεκρά σώματα του ζευγαριού τοποθετούνται επί σκηνής σε σχηματισμό Γιν και Γιανγκ, συμβολίζοντας την αιώνια αρμονία και την απόλυτη κοσμική ισορροπία ανάμεσα στο καλό και το κακό, το φως και το σκοτάδι, το αρσενικό και το θηλυκό. Ίσως η απόφαση του Κλάιστ να οδηγηθεί στο θάνατο με την παρέα μίας γυναικείας παρουσίας να μη θεωρείται τυχαία, καθώς σε μία προγενέστερη επιστολή του είχε προτείνει μία αντίστοιχη συμφωνία αυτοκτονίας σε μία ξαδέρφη του, η οποία όμως αρνήθηκε.
Τέλος, σε μία πρώτη εικόνα που λάβαμε από τα κουστούμια των ηθοποιών, πρόκειται για ενδύματα που παραπέμπουν σε ρούχα εποχής κι έρχονται σε συμφωνία με την αφήγηση του κειμένου. Η κινησιολογία, επίσης, του Περικλή Σκορδίλη παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς έχει προσπαθήσει μέσω των κινήσεων των ηθοποιών να οπτικοποιήσει περιγραφές της αφήγησης.
Ας γίνουμε όλοι μαζί λοιπόν επιβάτες σε ένα χειμωνιάτικο ταξίδι, το οποίο μας γυρίζει πίσω στο χρόνο και μας ξεναγεί σε τοπία μίας άλλης εποχής….
info παράστασης
Παραστάσεις: Από τις 7 Οκτωβρίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 για 20 παραστάσεις
Τοποθεσία: Στούντιο Μαυρομιχάλη (Μαυρομιχάλη 134 Αθήνα)
Διάρκεια: 70 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ κανονικό, 10 εύρω μειωμένο (φοιτητικό, άνω των 65), 8 ευρώ (ατέλειες, ανέργων)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 21 0645 3330
