Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Το «Σπίτι της Κύπρου» επέλεξε η ποιήτρια Ειρήνη Ευριπίδου για να παρουσιάσει την τελευταία της αισθαντική ποιητική συλλογή με τίτλο «Όταν τα Αστέρια Σιωπούν». Η ποιήτρια δίνοντας φωνή στις λέξεις, ανοίγει τα παράθυρα της ψυχής της αποκαλύπτοντας τα συναισθήματα της που ρέουν στο χαρτί.
Η Ειρήνη Ευριπίδου γεννήθηκε στο Λονδίνο και μεγάλωσε στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Σπουδές στο King’s College London (KCL) και στο University College London (UCL) και έχει εργαστεί σε σχετικούς τομείς στην Αγγλία και την Ελλάδα.
Από μικρή ηλικία, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την τέχνη και κυρίως για την έκφραση μέσα από τον ποιητικό λόγο. Εκτός από την ποίηση, ασχολείται με την φωτογραφία, και το χορό.
Στην ξεχωριστή αυτή βραδιά, πλήθος κόσμου παρακολούθησε την δημοσιογράφο, Ελεονόρα Ορφανίδου και τον δικηγόρο και συγγραφέα, Θωμά Μαστακούρη που μίλησαν για τη νέα δουλειά της Ευριπίδου. Η ηθοποιός Γιουλίκα Σκαφιδά με την Ειρήνη Ευριπίδου μάγεψαν το κοινό με τις απαγγελίες τους.
Η συλλογή είναι από τις εκδόσεις ΤΑΛΩΣ Φ.
Εμείς, βρεθήκαμε στην παρουσίαση και μιλήσαμε με την Ειρήνη.
-Ειρήνη, πώς προέκυψε και ασχολήθηκες με την ποίηση;
-Πριν χρόνια, όταν τα αστέρια φαίνονταν ακόμη πιο αχνά, το κορίτσι με τα πράσινα, μπλε και γκρίζα μάτια προσπαθούσε να κρύψει τρικυμίες και καταιγίδες. Κοίταζε την άβυσσο και η άβυσσος ανταπέδιδε το βλέμμα.
Δοκίμασε, αλλά κανείς δεν μπορούσε να δει το ουρανό να σκίζεται στα δύο όπως μπορούσε εκείνη. Κανείς δεν μπορούσε να νιώσει το φόβο και τον πόνο, την αγωνία για το αύριο, με τον τρόπο που το ένιωθε εκείνη. Κάτι έλειπε, κάτι περισσότερο χρειαζόταν. Ένας τρόπος να σπάσει τα δεσμά και να ξεφύγει από τη σπηλιά, να δει τον κόσμο και όχι μονάχα τη σκιά του. Έπρεπε να ελευθερωθεί.
Χρειαζόταν κάτι για να υλοποιήσει τον πόνο, ώστε να μπορέσει να παλέψει μαζί του και να τον εν τέλη να τον νικήσει.
Η ποίηση το προσφέρει αυτό. Σου δίνει τη δυνατότητα να εκφραστείς με τρόπους που η συγκαταθετική γραφή δεν μπορεί. Σου δίνει δύναμη και ελευθερία. Συλλογισμό και ένωση.
Σου δίνει τη δυνατότητα να μοιραστείς τις εμπειρίες και τα συναισθήματα σου, την καθημερινή πάλη, σου δίνει την δυνατότητα να φτάσεις στην ακτή κι ας μη δούλεψε ποτέ ο φάρος. Σε τραβάει, σε σώζει από την κινούμενη άμμο.
Και καθώς η ποίηση είναι ελεύθερη στην απόδοση της, κάθε φορά που ο αναγνώστης διαβάζει ένα ποίημα το βλέπει μέσω των δικών του ματιών και νιώθει κάτι διαφορετικό – ξαναγράφει το ποίημα από την αρχή. Και αυτή η «δημιουργία» μας ενώνει. Η ποίηση απελευθερώνει, εξιλεώνει, εκφράζει, σε βοηθάει να ανακαλύψεις και να καταλάβεις τον εαυτό σου και τον κόσμο γύρω σου. Πρόκειται για τη δημιουργία κάτι αιωνίου που θα επιβιώνει όσο υπάρχουν τα αστέρια.
-Τι είναι η ποίηση για σένα; Τι συναισθήματα σού δημιουργεί;
-Η ποίηση είναι έκφραση, μετάδοση, πρόκληση. Ελευθερία.
Είναι κάτι ανεξίτηλο που αποτυπώνεται στη ψυχή. Η Αν Σέξτον είχε πει ότι «η αυτοκτονία είναι, τελικά, το αντίθετο του ποιήματος». Γιατί το ποίημα είναι η αγωνία για την αιωνιότητα. Μια εσωτερική και εξωτερική πάλη συναισθημάτων, μια σύνθεση βιωμάτων, σκέψεων, ονείρων και φως αστεριών.
Κάθε ποίημα είναι ένας εαυτός μου. Μια ζωή μου.
-Ποιους ποιητές ξεχωρίζεις;
-«Δεν μπορώ ποτέ να διαβάσω όλα τα βιβλία που θέλω; δεν μπορώ ποτέ να είμαι όσοι άνθρωποι θέλω και να ζήσω όσες ζωές θέλω. …Και είμαι τρομερά περιορισμένη». – Σίλβια Πλαθ
Δεν θα διαβάσω ποτέ όλα τα ποιήματα που θα ήθελα. Μπορώ να ξεχωρίσω ποιητές όπως οι Σίλβια Πλαθ, Ανν Σέξτον, Τζων Μπέρρυμαν, Έμιλι Ντίκινσον, Τόμας Στερνς Έλιοτ, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, αλλά ποτέ δε θα γνωρίσω μέσα από το έργο τους όλους του ποιητές που θα με έκαναν να συνομιλήσω μαζί τους, να διαφωνήσω, να συμφωνήσω, να ξεχωρίσω.
Όταν τα αστέρια σιωπούν, όταν τα μάτια σκοτεινιάζουν, η σιγή μετατρέπεται σε δάκρυα, που δίχως ήχο χαράζουν τα ροδοπέταλα. Τα χέρια που βαστάνε την ελπίδα αρχίζουν να κουράζονται
-Μίλησέ μας για την ποιητική σου συλλογή που παρουσιάζεις στο «Σπίτι της Κύπρου»;
-Η νέα ποιητική μου συλλογή έχει τον τίτλο, “When the stars fall silent / Όταν τα αστέρια σιωπούν”.
Η έκδοση είναι δίγλωσση. Τα ποιήματα είναι γραμμένα στα αγγλικά και τη μετάφραση στα ελληνικά την έκανε ο Γιάννης Δούκας. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τάλως Φ. Την μετάφραση των ποιημάτων Η εικόνα εξωφύλλου είναι έργο του ζωγράφου Μιχάλη Μαδένη.
Αποτελείται από 75 ελεγείες που καταγράφουν τα συναισθήματα και βιώματα που κατακλύζουν τον άνθρωπο, όταν “τα αστέρια σιωπούν”.
Η θλίψη και η οδύνη που μας βαραίνουν, μα και το ελάχιστο φως που μας καθοδηγεί σε μια διαδρομή που ίσως φοβόμαστε να πάρουμε.
Χαμένα όνειρα, κλεμμένα, σκισμένα, ένα μόνιμο σούρουπο. Το ανεκπλήρωτο και η αμυδρή ελπίδα που γεννά αισιοδοξία μέσα μας σαν χλωμό φεγγαρόφως.
-Γιατί διάλεξες αυτόν τον τίτλο; Τι θεματική πραγματεύεται;
-Όταν τα αστέρια σιωπούν, όταν τα μάτια σκοτεινιάζουν, η σιγή μετατρέπεται σε δάκρυα, που δίχως ήχο χαράζουν τα ροδοπέταλα. Τα χέρια που βαστάνε την ελπίδα αρχίζουν να κουράζονται.
Γράφω για τον έρωτα, την αγάπη και το σκοτάδι, την προδοσία, τον πόνο και τη λύτρωση. Τι χάνεται στη σιωπή; Τι φοβόμαστε να ακουμπήσουμε; Είναι άραγε η αγάπη παρά ένας θρήνος; Ένας αποχαιρετισμός; Κι αν όχι, έχει όρια, έχει υπεροχή;
-Ποιο ποίημα σου ξεχωρίζεις και για ποιο λόγο;
-Όλα τα ποιήματα είναι κομμάτια του εαυτού μου. Νομίζω ότι ίσως θα ξεχώριζα το
«Μην τους αφήνεις να κερδίσουν»
ένα κορίτσι διαπλασμένο από τη βία,
μα τώρα, είναι αστερόσκονη
Το φως των αστεριών μπορεί να υπερνικήσει το σκοτάδι αυτών των νυχτερινών ωρών που γαζώνονται πάνω σου και δε σε αφήνουν να δεις πέρα από το κενό. Η γενετική και το περιβάλλον, όσο κι αν σε επηρεάζουν δεν είναι πεπρωμένο. Όσο χαμένος κι αν είσαι, μπορείς να λάμψεις. Μπορείς να υπερνικήσεις όσα σου έχουν συμβεί και να γίνεις κάτι πέρα από τα στερεότυπα. Η τελική επιλογή είναι δική μας. «Δεν είμαι αυτά που μου έχουν συμβεί, είμαι αυτό που έχω επιλέξει να γίνω.» – Καρλ Γιούνγκ
-Πιστεύεις ότι ένας καλλιτέχνης δημιουργεί καλύτερα σε στιγμές θλίψης ή σε στιγμές ευφορίας;
-Η έμπνευση μπορεί να έρθει τόσο σε στιγμές θλίψης όσο και στιγμές ευφορίας.
Η θλίψη ωστόσο έχει τη νοσώδη δυνατότητα να εξαπλώνεται παντού και να μολύνει ό,τι ακουμπάει.
Έχει τόσο ανθεκτικό κράτημα, τέτοια επιρροή, που στερεί ακόμα και το ενδεχόμενο μιας άλλης πραγματικότητας. Μιας καλύτερης πραγματικότητας.
Σε στιγμές θλίψης μπορείς να εμβαθύνεις και να φτάσεις και τις πιο σκοτεινές πτυχές του εαυτού σου. Είναι ευκολότερο να νιώσεις και να εκφράσεις αυτό που καταλαμβάνει όλο σου τον εαυτό, και σου αρνείται, ακόμα και μελλοντικά, την ύπαρξη του θετικού, της ελπίδας. Η μόνη διέξοδος είναι η έκφραση, η δημιουργία. Γράφεις καλύτερα, γιατί είσαι σε μια κατάσταση που σου επιτρέπει να αντιληφθείς τα συναισθήματα σου πιο καθαρά και πιο έντονα.
-Μίλησέ μας για την παρουσίαση του βιβλίου σου. Πώς αισθάνεσαι που έχει τόση μεγάλη επιτυχία;
-Η σημερινή παρουσίαση είναι μια πρώτη εξερεύνηση με την ποιητική συλλογή. Πραγματοποιείται σήμερα Τρίτη 26 Νοεμβρίου και ώρα 19.00 στο Σπίτι της Κύπρου. Για το βιβλίο μιλά η δημοσιογράφος Ελεονώρα Ορφανίδου και ο δικηγόρος – συγγραφέας Θωμάς Μαστακούρης. Ποιήματα από τη συλλογή διάβασε η ηθοποιός Γιούλικα Σκαφιδά.
Στην παρουσίαση απεύθυνε χαιρετισμό και ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα, κύριος Σταύρος Αυγουστίδης.
Σας ευχαριστώ όλους που είστε εδώ σήμερα.
-Μελλοντικά σχέδια…
-Να γράφω, να προχωράω, να βελτιώνομαι και να εξελίσσομαι.
ΒΙΒΛΙΟ
Όταν τα αστέρια σιωπούν
(Δίγλωσση έκδοση, ελληνικά-αγγλικά) – Ποίηση
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΙΡΗΝΗ
Εκδότης: ΤΑΛΩΣ Φ.
