Ο καταξιωμένος καλλιτέχνης Χρήστος Μποκόρος έδωσε πρόσφατα το «εικαστικό του“παρών”» στα εκπαιδευτήρια Ελληνογερμανική Αγωγή. Την εποχή «της λήθης», όπως λέει, εκείνος επέλεξε «να θυμηθεί».

«Ηρωικά αναστάσιμα» είναι ο τίτλος της νέας έκθεσης του σημαντικού Έλληνα καλλιτέχνη που επιστρέφει στα εικαστικά δρώμενα μετά την πολυσυζητημένη παρουσία του στο Μουσείο Μπενάκη (2016 και 2017), επιλέγοντας αυτή τη φορά τον χώρο ενός σχολείου, ενός εκπαιδευτηρίου για να παρουσιάσει τη δουλειά του δίνοντας ένα μήνυμα στη νέα γενιά. Στην έκθεση της Ελληνογερμανικής Αγωγής, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο των εκπαιδευτηρίων, με επιμελήτρια την κριτικό και ιστορικό τέχνης Αθηνά Σχινά, ο Χρήστος Μποκόρος παρουσιάζει μια επιλογή από το συνολικό του έργο, 19 ζωγραφικές δημιουργίες, λάδι σε πανιά και ξύλα διαφόρων διαστάσεων.

Οι σημαίες του καλλιτέχνη, άλλοτε γεμάτες φλόγες κι άλλοτε με σκόρπια, άγρια τριαντάφυλλα, το αφιέρωμα στον Γεώργιο Τερτσέτη (ο δικαστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη που αρνήθηκε να υπογράψει τη θανατική του καταδίκη), το τετράπτυχο αφιέρωμα στην ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου και τόσα άλλα έργα μάς θυμίζουν τι εστί Ήρωας «σε μια εποχή που αναδεικνύει βολεμένους θεατές», όπως λέει ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Επιπλέον, τα έργα του ζωγράφου εμφορούνται από το πνεύμα της εποχής της άνοιξης.

Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη και συνομιλήσαμε για την πηγή της έμπνευσής του, για τη δουλειά του και για τον θεμελιώδη παιδαγωγικό χαρακτήρα της τέχνης.

Επιμελήτρια της έκθεσης, η κριτικός και ιστορικός τέχνης, κ. Αθηνά Σχινά

Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσής σας στην δουλειά που παρουσιάσατε στην Ελληνογερμανική Αγωγή;

Το μεγαλύτερο μέρος των έργων που παρουσιάζονται στον ειδικά διαμορφωμένο και φωτισμένο χώρο της Ελληνογερμανικής Αγωγής ήταν ήδη εκτεθειμένα στο Παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης για σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο. Αφιερωμένα εκεί στην απολογία του δικαστή Γεωργίου Τερτσέτη, που αρνήθηκε να υπογράψει την εκτέλεση των αγωνιστών Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα όπως απαιτούσε ο επίτροπος της τότε κυβέρνησης.

Η στάση αυτή του δικαστή υπήρξε οδηγός μου και μέτρο τα χρόνια που σπούδαζα νομικά και προσδοκούσα να κατανοήσω τους τρόπους με τους οποίους η Δικαιοσύνη μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας ευνομούμενης πολιτείας. Το συμπέρασμά μου εντέλει ήταν ότι ο νόμος σε αναγκάζει σε συμμόρφωση επ’ απειλή τιμωρίας, ενώ το ζωντανό παράδειγμα, όπως αυτό του Τερτσέτη, υπερτερεί παιδαγωγικά σε κοινωφελή πλεονεκτήματα καθώς σε συνεπαίρνει επ’ αγαθώ, με αυταπάρνηση και γενναιότητα.

Για την έκθεση αυτή επιλέξατε τον τίτλο «Ηρωικά αναστάσιμα», που ταιριάζει και με το πνεύμα της ημέρας. Θα θέλατε να αναφερθείτε στο πώς καταλήξατε σ αυτόν;

Μέρες που είναι τώρα, εθνικών παθών, θυσιαστικής Σαρακοστής, Ευαγγελισμού, έλευση άνοιξης, προσμονή Ανάστασης επέλεξα ως επίκαιρο τον τίτλο «Ηρωικά Αναστάσιμα», για ν’ αποδώσω το χρέος μας στη μνήμη, καθώς σερνόμαστε εγκλωβισμένοι σε εθνική και διεθνή ταπείνωση. Ζωγραφική υπόμνηση του Πάθους που οδηγεί στην Ανάσταση και εν δόξη παράσταση του αντιτίμου της Ελευθερίας.

«Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται ζυγόν δουλείας ας έχωσι, θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία».

Οι σημαίες σας είναι άλλοτε γεμάτες φλόγες και άλλοτε με σκόρπια άγρια τριαντάφυλλα. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στο κοινό;

Η ζωγραφική παιδεύεται με σύμβολα και η σημαία είναι το κατ’ εξοχήν τυπικό σύμβολο της κοινότητας. Σε τι, όμως, ομονοούμε ως κοινότητα για να τιμούμε σημαίες; Επανέρχεται βασανιστικό το ερώτημα, βλέποντας την περιρρέουσα συνθήκη της αποδόμησης.

Η απαξίωση των ορίων και των αξιών της κοινότητας, η υποστολή του κοινού παρελθόντος και η αδιαφορία για τον δημόσιο χώρο και το συλλογικό μέλλον διακινδυνεύουν την ύπαρξη της ίδιας της κοινότητας και προετοιμάζουν ολοταχώς την αμαχητί παράδοσή της στο αδηφάγο χάος της απρόσωπης ισχύος. Μόνη μου αντίσταση στην εποχή της λήθης να θυμάμαι και να εργάζομαι παριστώντας εν δόξη το κοινό και το κύριο.

Είναι ευχάριστο που η έκθεση αυτή οργανώνεται σε σχολείο. Ποια τα συναισθήματά σας;

Έχει νομίζω η τέχνη πάντα κάποιον θεμελιώδη παιδαγωγικό χαρακτήρα. Είναι τιμητικό και παρήγορο το γεγονός της πρόσκλησης να εκθέσω τα έργα μου σε ένα εκπαιδευτήριο, όταν μάλιστα αυτό έχει τη γενναιοδωρία να ικανοποιεί τις απαιτήσεις μιας άρτιας διοργάνωσης χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα της παρουσίασης και μακριά από προχειρότητες ευκαιριακού χαρακτήρα.

Είστε αισιόδοξος για την πατρίδα, για την τέχνη, για τον άνθρωπο;

Όσο υπάρχουν άνθρωποι που τιμούν την πατρίδα τους, την τέχνη τους και τον εαυτό τους, δεν έχω λόγους να απελπίζομαι.

Ποια τα σχέδια σας για το εγγύς μέλλον;

Θα συνεχίσω να εκτίθεμαι δημόσια επ’ αγαθώ.