Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμούν τον αξέχαστο σκηνοθέτη και ποιητή Λευτέρη Ξανθόπουλο με ένα αφιέρωμα στις ταινίες του.
Το αφιέρωμα θα ξεκινήσει με την τιμητική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 26/9 στις 18:00 – 20:00 στην Ταινιοθήκη (αίθουσα Α’), στο πλαίσιο του ετήσιου αφιερώματος Με τα μάτια ανοιχτά της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ. Θα προβληθούν τα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ του Λ. Ξανθόπουλου ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα (1978, 47’) και Στα Τουρκοβούνια (1982, 25’) και θα ακολουθήσουν αποσπάσματα από συνεντεύξεις όπου ο ίδιος μιλάει για το έργο του (Ο Λευτέρης μιλάει για τον Λευτέρη). Το αφιέρωμα θα πλαισιώσουν με τις παρεμβάσεις τους η Πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος Μαρία Κομνηνού και ο σκηνοθέτης Κώστας Μαχαίρας, Διευθυντής Απόδημου Ελληνισμού της ΕΡΤ.
Συντονίζει ο Πρόεδρος της ΕΕN, Άγγελος Κοβότσος. Είσοδος ελεύθερη.
Το Σαββατοκύριακο 28-29/9 που ακολουθεί, στον Θερινό Κινηματογράφο Λαΐς της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, θα προβληθεί μια επιλογή από μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες ντοκιμαντέρ αλλά και μυθοπλασίας του Λευτέρη Ξανθόπουλου:
Το Σάββατο 28/9 στις 20:00 θα παρουσιαστεί το ντοκιμαντέρ Ελληνική κοινότητα Χαϊδελβέργης (1976, 30’) μαζί με την πρώτη μεγάλου μήκους δουλειά του Καλή πατρίδα, σύντροφε -Beloiannisz (1986, 90’).
Την Κυριακή 29/9 στις 20:00 θα παιχτεί ο Δραπέτης (1991, 105’), ενώ αμέσως μετά, στις 22:00, δύο Παρασκήνια του Λ. Ξανθόπουλου για την ΕΡΤ: Διαδρομές – Παύλος Ζάννας (1988, 50’) και Κληρονόμος πουλιών – Μίλτος Σαχτούρης (2004, 51’).
Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς να δώσει πτυχιακές εξετάσεις. Στην Αγγλία σπούδασε κινηματογράφο, στη σχολή The London Film School. Έζησε για περισσότερο από δέκα χρόνια σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Σκηνοθέτησε ένα μεγάλο αριθμό ταινιών ντοκιμαντέρ (Ελληνική κοινότητα Χαϊδελβέργης, Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα, Στα Τουρκοβούνια, Επί Κολωνώ, Η μεγάλη πομπή, Παύλος Ζάννας, Ποιος είναι ο τρελός λαγός, Σκοτεινός συνωμότης, κ.α).
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Καλή πατρίδα, σύντροφε – Beloiannisz, γυρίστηκε το 1986 στην Ουγγαρία και τιμήθηκε με τα Βραβεία Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και Μουσικής (Ελένη Καραϊνδρου) στο 27 ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς και με Ειδική Μνεία στο 39 ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο, ενώ η επόμενη, Ο Δραπέτης (1991), συμμετείχε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο 44 ο Φεστιβάλ των Καννών.
Επίσης, απέσπασε τα Βραβεία Β’ Ανδρικού Ρόλου (Γιώργος Νινιός), Φωτογραφίας (Ανδρέας Σινάνος) και Μουσικής (Νίκος Κηπουργός) στο 32 ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς και το Κρατικό Βραβείο Ποιότητας ΥΠ.ΠΟ. το 1992. Τον Ιανουάριο του 1967, ποιήματά του βραβεύονται στον Γ’ πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό του περιοδικού Πανσπουδαστική.
Το 1972 εκδίδεται η πρώτη του ποιητική συλλογή Αντίψυχα (β’ έκδοση 1992). Ακολουθούν: Περιπέτειες πλανόδιου σωματοφύλακα ονείρων, Το κόκκινο δωμάτιο, Σήκωσε το κεφάλι σου πατέρα, Η ορμή του νερού και των υδάτων, Άγγελος των πρώτων ημερών (πεζό), Γιατί οι γυναίκες δεν αγαπούν τη βροχή, Η έβδομη βροχή και Γάτες αλλού (μικρές ιστορίες).
Ανάμεσα στις πρόσφατες δουλειές του στο ντοκιμαντέρ περιλαμβάνονται οι τίτλοι: Η εποχή των κενταύρων – Ο μουσουργός Αλέκος Ξένος (2009), Γεώργιος Ν. Παπανικολάου – Παπ τεστ (2008), Σπίτι δίπλα στη θάλασσα – Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλος (2007), Ένας υπέροχος άνθρωπος – Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (2006), Ο κήπος με τ’ αμέτρητα παράθυρα – Νίκος Εγγονόπουλος (2005), Κληρονόμος πουλιών – Μίλτος Σαχτούρης (2004), Πού το πάει ο καραγκιόζης (2013) και πολλά άλλα.
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ
Ελληνική κοινότητα Χαϊδελβέ
ργης (1976, 30’)
Η ταινία, που αποτελεί το πρώτο μέρος της «Τριλογίας της Ρωμιοσύνης» (τριλογία του ξεριζωμού και της προσφυγιάς), ερευνά και ανατέμνει το μεταναστευτικό ζήτημα από τη θέση ενός συλλογικού οργάνου, της Κοινότητας των Ελλήνων εργατών της Xαϊδελβέργης και αναφέρεται στα κοινωνικά προβλήματα της κοινότητας, τις σκληρές συνθήκες δουλειάς και τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία των ξένων εργατών στη Γερμανία οι δυσκολίες διαβίωσης. Η παραγωγή της ταινίας χρηματοδοτήθηκε από τους Έλληνες της περιοχής, ενώ το συνεργείο εργάστηκε χωρίς αμοιβή.
Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα (1978, 47’)
Το δεύτερο μέρος της τριλογίας του μεταναστευτικού ζητήματος, ιδωμένο από την πλευρά ενός επιτυχημένου Έλληνα της διασποράς, του εστιάτορα Γιώργου Κοζομπόλη που βρέθηκε στα μέσα του 1960 από το χωριό Σωτηριάνικα της Μάνης, στην ανεπτυγμένη Χαϊδελβέργη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Στα Τουρκοβούνια (1982, 25’)
Στην υψηλότερη κορυφή της λοφοσειράς των Τουρκοβουνίων στην Αθήνα, τα πρώτα αυθαίρετα κτίσματα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στη δεκαετία του ᾽50, εποικισμένα από οικογένειες άστεγων εσωτερικών μεταναστών που αναζητούσαν ένα μέρος που θα μπορούσαν να αποκαλέσουν σπίτι. Με όπλο την ιδιότυπη καλλιτεχνική του γλώσσα και εντοπίζοντας την σκληρή αστική ποίηση στο σινεμά τεκμηρίωσης, ο Ξανθόπουλος στοχάζεται πάνω στον ξεριζωμό και την φυγή. Ένα ντοκιμαντέρ φτιαγμένο με τα απολύτως αναγκαία υλικά, δομημένο σαν ένα δυσβάσταχτο κοινωνικό δράμα για μια ολόκληρη κοινωνία κρυμμένη από τα μάτια μας.
Καλή πατρίδα, σύντροφε -Beloiannisz (1986, 90’)
Γυρισμένη το 1986 στο ελληνικό χωριό Μπελογιάννης της Ουγγαρίας κοντά στη Βουδαπέστη, η ταινία καταγράφει τη ζωή των κατοίκων του – Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες, πρώην μέλη του Δημοκρατικού Στρατού, που εγκαταστάθηκαν εκεί το 1950. Την εποχή που γυριζόταν η ταινία, οι περίπου 1.800 κάτοικοι και τα παιδιά τους επέστρεφαν κατά ομάδες στην Ελλάδα, έπειτα από 35 ολόκληρα χρόνια αναγκαστικής προσφυγιάς που ήταν συνέπεια του εμφυλίου πολέμου. Μαζί τους έρχεται και το φέρετρο ενός παλιού συντρόφου – καλή πατρίδα, σύντροφε. Μια ποιητική ταινία σχετικά με την παρακμή ενός χωριού-συμβόλου και ταυτόχρονα το τέλος ενός συγκεκριμένου ιστορικού τοπίου.
Ηθοποιοί: Αθηνά Παπαδημητρίου, Peter Trokan, Πολυχρόνης Ζεφτερίδης, Νίκος Πανζακίδης, Καλλιόπη Παπαδοπούλου, Δημήτρης Σταμάτης.
Ο Δραπέτης (1991, 105’)
Βρισκόμαστε στην Αθήνα του 1950. Μια εποχή με πολλές ομοιότητες με τη σημερινή. Ο Αντώνης Μπάρκας, σπουδαίος καραγκιοζοπαίχτης της εποχής του, βλέπει την τέχνη του να σβήνει. Το κοινό του παραδοσιακού θεάτρου σκιών εγκαταλείπει το θέαμα με το οποίο διασκεδάζει για έναν περίπου αιώνα και ακολουθεί τον κινηματογράφο που εξαπλώνεται με ταχύτητα στις πόλεις και την επαρχία.
Ηθοποιοί: Κώστας Καζάκος, Στράτος Τζώρτζογλου, Δώρα Μασκλαβάνου, Γιώργος Νινιός, Βλάσης Μπονάτσος, Αθηνόδωρος Προύσαλλης
Παρασκήνιο: Διαδρομές – Παύλος Α. Ζάννας (1988, 50’)
Aφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Παύλου Ζάννα μέσα από μια συνέντευξη του ιδίου. Ο Π. Ζάννας υπήρξε μία πολύπλευρη προσωπικότητα στην οποία οφείλει πολλά ο ελληνικός κινηματογράφος και γενικότερα η καλλιτεχνική ζωή της χώρας, αφού πρωτοστάτησε με πολλούς τρόπους στην οργάνωση και διάδοση του κινηματογράφου και της κινηματογραφικής κουλτούρας κυρίως στη Θεσσαλονίκη αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. παράλληλα ασχολήθηκε με τη λογοτεχνική κριτική και μετάφραση.
Παρασκήνιο: Κληρονόμος πουλιών – Μίλτος Σαχτούρης (2004, 51’)
Εκπομπή αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του ποιητή Μίλτου Σαχτούρη. Το επεισόδιο περιλαμβάνει πλούσιο αρχειακό υλικό από συνεντεύξεις του ποιητή σε παλαιότερες τηλεοπτικές εκπομπές, αλλά και απόψεις άλλων ποιητών και καλλιτεχνών για το έργο του.
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: 6 ευρώ (γενική είσοδος).
Η Ταινιοθήκη της Ελλάδας προσφέρει την δυνατότητα online κράτησης εισιτηρίων στη διεύθυνση: https://tickets.tainiothiki.gr/
Στην ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης www.tainiothiki.gr θα βρείτε σύντομα τα πάντα για το αφιέρωμα.