Αλέκος Κυραρίνης: Σε μια προσωπική γραφή δεν κατασταλάζεις, αναδύεσαι.

Συνέντευξη στη Μαργαρίτα Καρδαχάκη – Ιστορικός Τέχνης
Επιμέλεια: Ζέτα Τζιώτη 

 

O Αλέκος Κυραρίνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976 αλλά μεγάλωσε στο νησί της Παναγίας στην Τήνο. Γιός μαρμαρογλύπτη, από μικρή ηλικία ήρθε σε επαφή με τον χώρο της τέχνης και της λάξευξης, αφού ξεκίνησε να δουλεύει κοντά στον πατέρα του. Ακολούθησε σπουδές στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, αποχωρώντας από την Τήνο, με καθηγητή τον Γιάννη Ψυχοπαίδη. Μέχρι σήμερα έχει παρουσιάσει την δουλειά του τόσο στην Ελλάδα, με μια σειρά ατομικών και ομαδικών εκθέσεων, όσο και στο εξωτερικό, χαράσσοντας μια ισχυρή παρουσία στην εικαστική σκηνή. Κύριο υλικό για τη ζωγραφική του είναι η αυγοτέμπερα, μια τεχνική που φέρει τις ρίζες της στην Αρχαιότητα και χρησιμοποιείται για την παραγωγή Αγιογραφιών  και Χριστιανικών εικόνων μέχρι και σήμερα. Ωστόσο, οι επιφάνειες που χρησιμοποιεί διαρκώς εναλλάσσονται μεταξύ της πέτρας, του ξύλου και του μαρμάρου προσθέτοντας μια επιπλέον διάσταση στην σύσταση των έργων. Τα έργα του Κυραρίνη έχουν βαθιά προσωπική ταυτότητα, πνευματικότητα και χαρακτήρα. Το αναγνωρίσιμο εικαστικό του ιδίωμα σε συνδυασμό με την θεματολογία συνθέτουν έργα με βαθύ στοχαστικό περιεχόμενο, ιστορίες αγγέλων και δράκων, εσωτερικών διαμάχεων και βαθιάς προσωπικής περισυλλογής. Και όλα αυτά σε μια μέθεξη πολιτισμών, θρησκείας και Ελληνικότητας. Δεν εκλείπουν, ωστόσο, τα στοιχεία από την Βυζαντινή και Χριστιανική τέχνη, στοιχεία άρρηκτα συνδεδένα με την πατρίδα μας, τα οποία παρά την συσχέτιση με την παράδοση και το παρελθόν, ενστερνίζονται το παρόν με ένα βλέμμα Μοντερνικότητας.

Ο Αλέκος Κυραρίνης μας παραχώρησε συνέντευξη σχετικά με τη θεματογραφία και τα μέσα που χρησιμοποιεί στη ζωγραφική, καθώς και για τα σχέδια του για το μέλλον.

 

– Έχετε ένα πολύ ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο καλλιτεχνικό ιδίωμα, σε ποια ηλικία κατασταλάξατε καλλιτεχνικά στην προσωπική σας γραφή;

– Μπορεί μία τέχνη να είναι καταληκτική πολύ πριν από τον φυσικό θάνατο ενός καλλιτέχνη. Αυτό βέβαια διακινδυνεύει να συμβεί όταν απονευρωθεί πλήρως ο διαλεκτικός χαρακτήρας του έργου του με την ίδια του τη ζωή. Δηλαδή όταν αποσυντίθεται η δημιουργία του, σε ιδιωματικά μορφώματα τα οποία περισσότερο επαληθεύουν κάποιες συμπτώσεις, παρά ένα διαυγές και σταθερό πνεύμα. Πλησιάζω τα πενήντα χρόνια και αντιλαμβάνομαι πως πρέπει να κάνω οικονομία και άλλου είδους διαχείριση στις δυνάμεις μου, ούτως ώστε να γίνεται ένας καταμερισμός και μία κεντρική σκόπευση που να αφορά περισσότερο κάποια πνευματικά μεγέθη. Το γνωρίζω ακούγεται κάπως κλισέ, μα και αυτά τα κλισέ, τα δάνεια από μία κοινώς καθομολογούμενη ζωή, πολλές φορές – να μην πω τις περισσότερες – έχουν βάση. Σε μία προσωπική γραφή δεν κατασταλάζεις, αλλά αναδύεσαι. Είναι η στιγμή εκείνη που συγχρόνως αποφαίνεσαι τον εαυτό σου αλλά και τον κόσμο και είναι κάτι που βαθιά ελπίζω να μου συμβαίνει.     

 

– Στα έργα σας παρατηρούμε έντονα τα θρησκευτικά σύμβολα. Ποια είναι η σχέση σας με τη θρησκεία;

– Είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος, πιστεύω στην Εκκλησία των Αγίων Πατέρων μας αλλά και της ενορίας του καθενός μας. Ο λόγος για τον οποίον παρατηρείτε θρησκευτικά σύμβολα, είναι γιατί αυτά με υποστηρίζουν δημιουργικά να δείξω έναν σεβασμό και μία λεπταισθησία στερεωμένη. Στερεωμένη σε ένα προνόμιο του κόσμου τούτου να είναι λεπτός και σεβαστικός συγχρόνως, έχοντας μία όψη καλή ,παρ’ όλη τη ζάλη και το βιοτικό άγχος. Είναι μία ευεργεσία προς την ταπεινή μου τέχνη αφού έτσι εξασφαλίζει κάποιο σημείο σύγκλισης του παρελθόντος με το μέλλον, ή αλλιώς- αυτό που ονομάζεται παρόν και παρουσία. 

-Κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής σας πορείας έχετε ποικίλες αναφορές σε πολιτισμούς. Είναι αναφορές που έχετε από δικά σας ταξίδια ή αποτελούν μέρος προσωπικής σας μελέτης και αναζήτησης κατά τη διάρκεια των χρόνων; 

– Είναι όλα αυτά μαζί – μα περισσότερο είναι εσωτερικές τάσεις που συγκεράστηκαν χωρίς φανερές δημιουργικές αποκλίσεις, σε ένα όσο το δυνατόν συμπαγές σώμα. Οι μικρές διαφοροποιήσεις οι οποίες υπενθυμίζουν απομακρυσμένους πολιτισμούς δεν είναι τίποτε άλλο πολλές φορές, από διαφορετικές εκφάνσεις πάνω σε κοινά νοήματα, που όσο κι αν διίστανται, τις στηρίζει η κοινή ανθρώπινη συνθήκη και ο Θεός που τις νοηματοδοτεί. 

– Οι θεματικές επιλογές σας παραμένουν σταθερές: άγγελοι και δράκοι. Γιατί έχετε εντρυφήσει σε αυτά τα θέματα; Έχετε αποπειραθεί να κάνετε κάτι διαφορετικό από αυτά τα θέματα;

– Πολλά χρόνια τώρα- από το 2004, συστηματικά προσεγγίζω αυτή την θεματική. Μα και άλλες παραστάσεις με σταθερά χριστιανική ροπή. Ακόμα και αφηρημένα μοτίβα με έναν κεντρικό ¨οπλισμό¨ σε μία διακοσμητική βάση. Είναι μία επίκληση, σε ό,τι αδιαπραγμάτευτα θεωρώ προς τα εμένα και για εμένα ευγενικό και δοσμένο με χάρη. Αυτό που θα προκύψει μέσω εμού, εύχομαι εμπράκτως  να έχει τα ανάλογα – κάποια στιγμή – γνωρίσματα. Είναι μία επίκληση, όπως είπα,  περισσότερο παρά μια μαρτυρία.   

 

– Παρόλο που χρησιμοποιείτε συστηματικά την αυγοτέμπερα ως υλικό για την ζωγραφική σας, κάνετε εναλλαγές στις επιφάνειες που χρησιμοποιείτε: πέτρα, ξύλο, μάρμαρο κ.α. Πώς κάνετε αυτή την επιλογή στα έργα που ξεκινάτε;

– Το τι και το πώς στη ζωγραφική δεν διαχωρίζονται. Βεβαίως και το αντίστροφο. Όταν ξεκινώ ένα έργο δεν κατέχω ΑΠΟΛΥΤΑ τι κατέχω. Το τι θα δημιουργήσω ή το πώς θα γίνει αυτό. Η διάρκεια (το διαρκές) κάθε προσπάθειας, προδιαθέτουν για πιο ενδεδειγμένες αποφάσεις και λύσεις.   

– Για εσάς η τέχνη είναι ένας τρόπος να εκφράζετε τα συναισθήματα σας;

– Η τέχνη είναι ένας τρόπος να δημιουργείς αισθήματα στους άλλους. Κι εσύ βέβαια μετέχεις. Χρειάζεται και λίγος πόνος για να γιατρέψεις τον πόνο. Την ίδια στιγμή ενεργοποιείται και ο πνεύμονας και η χωλή. 

– Με την παρουσία των νέων διεθνών τάσεων στις εικαστικές τέχνες, πιστεύετε ότι απομακρυνόμαστε από την παράδοση και το Ελληνικό στοιχείο;

– Αναλόγως τι εννοούμε Ελληνικότητα στις ημέρες μας και τι θεωρούμε παράδοση. Με τους άλλους λαούς έχουμε παραδόσεις κοινές, ή που τέλος πάντων σε τίποτα δεν βλάπτουν τη ¨μοναδικότητα¨ μας. Υπάρχουν και τάσεις ιδωμένες από το δυτικοευρωπαϊκό πρίσμα που προσθέτουν, πιθανώς, σε αυτό που φοβόμαστε ότι χάνουμε και σιγά- σιγά ολισθαίνει. Νομίζω πως οι ζωηρές μας φωνές θα μείνουν ζωντανές, αν εξασφαλίσουμε σαν καλλιτέχνες την ανάγνωση της ζωής με ρεαλιστικές συνεισφορές και επιδόσεις κοντά σε αυτό που παραδοσιακά μας ανέδειξε και αξίζει έστω και σιγοψιθυρίζοντας να τραγουδιέται.        

– Τι σχόλια λαμβάνετε για το έργο σας από τη νεότερη γενιά; Είναι εξοικειωμένοι με την Αρχαιότητα και τη Βυζαντινή τέχνη;

– Κατά βάθος, οι νέοι άνθρωποι είναι περισσότερο εξαρτώμενοι από τις παραδόσεις ενός τόπου. Κι αυτό γιατί οι διδαχές και οι προτροπές μας τους περιλαμβάνουν ασφυκτικά, ενώ οι ίδιοι έχουν καθαρές και αγνές προθέσεις. Αυτή την αγνότητα και καθαρότητα αγαπούμε στους νέους. Μία τέτοιου είδους προσέγγιση κάνουν και στα δικά μου έργα. Όμως, φρόντιζα πάντα η δουλειά μου να έχει και ένα σημερινό πρόσωπο. Μία μικρή επιθυμία για το καινούριο , το απροσδόκητο, το αγνό που κι εγώ ¨κρατάω από τη φτερούγα¨. 

– Ποιο θα είναι το επόμενό σας βήμα; Ετοιμάζετε κάτι για το άμεσο μέλλον;

– Την Πέμπτη 6 Μαρτίου, είναι προγραμματισμένη η προσωπική μου έκθεση στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στο Κ.Π.Ι.Σ.Ν. Θα παρουσιάσω μία σειρά έργων, δημιουργήματα των τελευταίων τεσσάρων ετών, σε συνεργασία με τον πρόεδρο της Εφορευτικής Επιτροπής της  Ε.Β.Ε κύριο Σταύρο Ζουμπουλάκη ο οποίος με τίμησε με την εμπιστοσύνη του. Ελπίζω να σταθεί ικανοποιητικά η δουλειά μου σε έναν τέτοιο  χώρο υψηλών απαιτήσεων και να ικανοποιήσει το πλήθος κόσμου που τον επισκέπτεται.