Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Με δυνατά και αλληγορικά μηνύματα, ο εικαστικός Ανδρέας Νικολάου, που έκανε αισθητή την παρουσία του στην Art Athina 2018 με την γκαλερί Cube, μιλά στο ArtViews.

Ζώντας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου δεν θα μπορούσε παρά να είναι ευαισθητοποιημένος  στα εθνικά  ζητήματα. Έργο του φέτος η ελληνική σημαία, τρισδιάστατη, ελπιδοφόρα που φέρει τον τίτλο « No-Ah-Fence».

Η δουλειά του Νικολάου διακρίνεται για τα μηνύματα και συμβολισμούς που περνά στο φιλότεχνο κοινό, καθώς και για τη δραματικότητα της ανθρώπινης φύσης, θέτοντας συνήθως ζητήματα υπαρξιακών και οντολογικών αναζητήσεων. Θεωρεί το ανθρώπινο σώμα ως θέμα ανεξάντλητο και απίστευτη πρόκληση την αποτύπωσή του στον καμβά. 

Μιλήσαμε με τον καλλιτέχνη για τη χρησιμότητα των φουάρ ως μέσων προβολής της δουλειάς του καλλιτέχνη συγκρίνοντάς τα με τα μουσεία. Επίσης προβλέπει ότι η τέχνη μελλοντικά έχει μεγάλες προοπτικές σαν επένδυση, και τέλος, μιλάει ακόμα για τα μελλοντικά του σχέδια και τις δουλειές που ετοιμάζει εντός και εκτός Ελλάδας.

– Με ποιες θεματολογίες έχετε καταπιαστεί στη δουλειά σας;

– Ζωγραφίζω κυρίως ανθρώπινα σώματα. Το ανθρώπινο σώμα… αμάλγαμα σάρκας και ψυχής. 

Είναι ένα θέμα στο οποίο επανέρχομαι συνεχώς γιατί μοιάζει ανεξάντλητο. Η προσπάθεια να αποτυπώσεις  σε ένα καμβά αυτό το μεγάλο μυστήριο είναι μια απίστευτη πρόκληση. Όταν ζωγραφίζεις ένα ανθρώπινο σώμα έρχεσαι αντιμέτωπος όχι μόνο με την εικόνα…το πρώτο επίπεδο, αλλά κυρίως με όσα κρύβονται πίσω από αυτό. Όλα αυτά τα ψυχικά χαρακτηριστικά που είναι λες και διαφαίνονται πίσω από ένα διάφανο δέρμα και μαζί με την εικόνα φτιάχνουν τον συγκεκριμένο άνθρωπο.

Είναι επίσης η σάρκα. Μέσα από το δέρμα το αίμα κόκκινο οι αρτηρίες γαλάζιες -υπονοούνται -πίσω από το ημιδιάφανο δέρμα. Το χρώματα δεν είναι ποτέ αυτό που αντιλαμβάνεσαι στην  πρώτη εντύπωση. Θα χρειαστούν πολλά στρώματα μπογιάς και λαζουράς για να το αποδώσουν. Ο σκελετός σκεπασμένος από τη σάρκα δημιουργεί εξαιρετικές καμπύλες και εσοχές  που προσφέρονται για ατελείωτη μελέτη της φωτοσκίασης όπως το φως παίζει πάνω σε αυτές.

Όταν ζωγραφίζεις ένα ανθρώπινο σώμα έρχεσαι αντιμέτωπος όχι μόνο με την εικόνα…το πρώτο επίπεδο, αλλά κυρίως με όσα κρύβονται πίσω από αυτό

Ζωγραφίζω όμως επίσης νεκρές φύσεις και τοπία. Αντικείμενα όμως και χώρους φορτισμένους από ανθρώπους που κάποτε τα είχαν κατακτήσει ή έζησαν και κινήθηκαν μέσα σε αυτούς. Ακόμα λοιπόν και όταν απουσιάζει το ανθρώπινο σώμα από τα έργα μου, ο άνθρωπος πρωταγωνιστεί σε αυτά.

– Είστε από τους καλλιτέχνες που τα εθνικά θέματα σας συγκινούν ιδιαίτερα. Μιλήστε μας για το installation που μας παρουσιάσατε στην Art Athina 2018.

Ζώντας στην Ελλάδα και την Κύπρο δεν μπορεί κάποιος να μην είναι ευαίσθητος  στα εθνικά μας θέματα… Πόσο μάλλον απέναντι σε μια σημαία φορτισμένη με πόνο και ελπίδα ενός ολοκλήρου λαού. 

Δεν είναι μόνο αυτό όμως…η σημαία ανασύρει μνήμες παιδικές όταν κυμάτιζε στο σχολείο αγέρωχη αλλά και όταν σκορπούσε τη θλίψη μεσίστια….πόλεις στολισμένες με σημαιάκια στις παρελάσεις, που λαμπύριζαν στον ήλιο και μετά  σκορπισμένες -σκισμένες και λερωμένες …θλιβερά απομεινάρια μιας γιορτής!

Όταν με τη γκαλερί Cube παρουσιάσαμε στην art Athina 2016 το concept με τον ομώνυμο πίνακα «Επί τον τύπον των ήλων». Είχε σαν θέμα μια πληγιασμένη σημαία και ένα χέρι να ακουμπά την πληγή για να πιστή! Ο πίνακας αυτός άγγιξε πολύ τον κόσμο σε σχέση με την κατάσταση στην Ελλάδα. 

Φέτος ξανά με την γκαλερί Cube και κάτω από τον τίτλο «No-Ah-Fence» η δική μου συμμετοχή έχει πάλη σαν θέμα την ελληνική σημαία -αυτή την φορά τρισδιάστατη -και  είναι μια σημαία ελπιδοφόρα …που ανοίγει ένα δρόμο στο όνειρο… στο Ωραίο! Η σημαία πατρίδα που περικλείει μια «θάλασσα μικρή» – γαλήνια και μια βαρκούλα εύθραυστη  μεν αλλά έτοιμη να της εναποθέσουμε το όνειρο μας…

– Θεωρείτε χρήσιμες για τους καλλιτέχνες εκθέσεις (φουαρ) σαν τη διοργάνωση της Art Athina;

– Οι εκθέσεις τύπου ” fuar” όπως η “art Athina” λειτουργούν λίγο πολύ σαν μουσεία μικρής διαρκείας… Σε αυτές τις εκθέσεις ο επισκέπτης μπορεί να δει περίπου πως εξελίσσονται τα πράγματα στην τέχνη, την συγκεκριμένη στιγμή στην συγκεκριμένη χώρα. Όχι απόλυτα βέβαια γιατί σε μια χώρα πάντα συμβαίνουν πράγματα στην τέχνη που για διάφορους λόγους δεν προβάλλονται.

Σε σχέση με τα μουσεία όμως που όπως εξελίχθηκαν σήμερα είναι λίγο πολύ χώροι που καθοδηγούνται πλέον από το γούστο του ενίοτε curator ή που προβάλλουν όλα τους 10-20 κατασκευασμένους – super star καλλιτέχνες της εποχής μας, οι fuar σίγουρα έχουν κατά τη άποψη μου να προτείνουν κάτι που σίγουρα στα μουσεία λόγο του «απροσπέλαστου» κάποιος δεν θα έβλεπε.

Οι εκθέσεις τύπου ” fuar” όπως η “art Athina” λειτουργούν λίγο πολύ σαν μουσεία μικρής διαρκείας…

– Είστε από τους καλλιτέχνες που η δουλειά του παρουσιάζει ιδιαίτερο αγοραστικό ενδιαφέρον σε Ελλάδα και εξωτερικό. Πιστεύετε ότι μελλοντικά η τέχνη θα κερδίσει ακόμα μεγαλύτερο έδαφος και θα επενδύουν περισσότεροι σ αυτήν;

– Μα η τέχνη έχει πλέον κερδίσει πολύ έδαφος. Οι χώρες επενδύουν σε αυτήν τόσο πολύ που είναι πλέον σχεδόν ύποπτο. Όπως σοφά ο Salvador Daly προέβλεπε, τα μουσεία στις μέρες μας ξεφυτρώνουν σαν super market και γεμίζονται όλα με τα ίδια προϊόντα, σε οποία χώρα πας, εντυπωσιακά κτίρια -μουσεία- προσφέρουν στέγη στους ίδιους και ίδιους καλλιτέχνες πάντα από τις ίδιες – μεγάλες -χώρες, λες και η ενίοτε -μικρή- χώρα δεν έχει ή δεν μπορεί να προβάλει του δικούς τις καλλιτέχνες και τον δικό της πολιτισμό.

Το ότι η «θρησκεία είναι το όπιο των λαών» φοβάμαι πολύ ότι κάλλιστα ταιριάζει απόλυτα και για την τέχνη του σήμερα. Απάνθρωπες πόλης, άνθρωποι σκυμμένοι στα πορτοφόλια και στα κινητά τους ..και η τέχνη ένα ακόμη must !

– Είστε προβληματισμένος σχετικά με το πώς γενικότερα αντιμετωπίζεται η τέχνη στο εξωτερικό αλλά και στη Ελλάδα;

– Ναι και το πιο λυπηρό είναι πως αντιμετωπίζουν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες την τέχνη και την «καριέρα» μέσα στην τέχνη. Βλέπουμε όλο και περισσότερους καλλιτέχνες να μιμούνται ξενόφερτες ιδέες και τάσεις… μένω άναυδος τόσο συχνά ποια, μπροστά σε κάτι κατασκευάσματα που δεν αφορούν κανέναν… ούτε καν τον δημιουργό τους! Υπάρχει η παγκοσμιοποίηση και όλη αυτή η πλύση εγκεφάλου αλλά για μένα παραμένει πάντα ανεξήγητο πως μπορεί να σε ελκύει πιο πολύ μια κατακρεουργημένη αγελάδα στη φορμόλη παρά ένα αρχαιοελληνικό γλυπτό… το άσχημο από το ωραίο… το καλό από το κακό!

Βλέπουμε όλο και περισσότερους καλλιτέχνες να μιμούνται ξενόφερτες ιδέες και τάσεις… μένω άναυδος τόσο συχνά ποια, μπροστά σε κάτι κατασκευάσματα που δεν αφορούν κανέναν… ούτε καν τον δημιουργό τους

Όλα αυτά γίνονται φυσικά γιατί υπάρχει στον αέρα μια υπόνοια υπόσχεσης γρήγορης και εύκολης δόξας, αν ακολουθήσεις αυτά τα «παράξενα» και άσχημα που φτιάχνουν οι γνωστοί καλλιτέχνες του σήμερα… Πιστεύω ότι αν γνώριζαν οι νέοι καλλιτέχνες το πως δημιουργούνται, συντηρούνται και εξαφανίζονται όλοι αυτοί οι super stars καλλιτέχνες τότε θα επανεκτιμούσαν τις πραγματικές αξίες της τέχνης.

– Ποια τα μελλοντικά σας σχέδια;

– Αυτό τον καιρό δουλεύω για δυο εκθέσεις που θα γίνουν στη Κύπρο και για μια μεγάλη στην «γκαλερί Ευριπίδης» στην Αθήνα.

Το 2018 θα διοργανωθεί μια έκθεση με έργα μου στο San Francisco και στις 30 Μαΐου στην πόλη Trieste της Ιταλίας  θα παρουσιαστεί η έκθεση “Join the dots” με έργα της συλλογής Luciano Benetton για την οποία έχω φιλοτεχνήσει ένα έργο. Εργάζομαι επίσης για παραγγελίες που έχω  για ιδιωτικές συλλογές.

* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “axianews”