The Art | Artists’ Diaries

Συνομιλία με τη Λιάνα Ζωζά

Η τέχνη, όπως ομόφωνα δέχονται οι άνθρωποι της, είναι αυτή που πλήττεται πρώτη και ανακάμπτει τελευταία σε περιόδους κρίσης. Πόσο μάλλον μέσα από μία μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση που αναμένεται, μετά από μία παγκόσμια πανδημία με άγνωστη ημερομηνία λήξης.

Χώροι τέχνης, όπως τα μουσεία, οι πινακοθήκες και οι γκαλερί, αναγκάζονται να αναστείλουν τη λειτουργία τους, για χρονικό διάστημα του οποίου όχι μόνο δεν γνωρίζουν τη διάρκεια, αλλά ούτε καν, το αν και πότε θα υπάρξει επιστροφή σε οποιαδήποτε μορφή κανονικότητας.

Η αγορά της τέχνης έχει “παγώσει” και περιμένει με αγωνία τις εξελίξεις. Μέχρι στιγμής, ο τρόπος με τον συνεχίζεται η επικοινωνία των εκθέσεων, αλλά και της τέχνης γενικότερα,  είναι μόνο μέσα από το internet και τις εφαρμογές του. Είναι μάλιστα, αξιοθαύμαστος ο αριθμός των επισκεπτών στις σελίδες των μεγάλων μουσείων που προσφέρουν εντυπωσιακές virtual περιηγήσεις στις αίθουσες τους, αλλά και σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικά δρώμενα που προσφέρονται απλόχερα, μέσα από το διαδίκτυο, αυτό τον καιρό της κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Υπάρχουν στοιχεία που προκύπτουν από πρόσφατες μελέτες που σίγουρα δεν προμηνύουν ένα ευοίωνο μέλλον, σε παγκόσμιο μάλιστα επίπεδο, αλλά και προβλέψεις για το “κλείσιμο” πολλών, ιδίως των μικρότερων, χώρων τέχνης, που δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν, όλα αυτά που έπονται.

Στην ενότητα “The Art | Artists Diaries” που γράφει η Λιάνα Ζωζά, θα φιλοξενούνται συνεντεύξεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες (εικαστικούς, μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς, κλπ), γκαλερίστες, επιμελητές και γενικότερα ανθρώπων που κινούνται στο χώρο της τέχνης και θα λειτουργούν σχολιαστικά, μέσα από τις ίδιες ερωτήσεις και ανάλογα με τις εξελίξεις, στην όλη ιδιαιτερότητα της κατάστασης που αφορά την τέχνη.

-Μαριγώ, με ποιο τρόπο επηρεάζεται η Τέχνη;

-Η πανδημία μας έπιασε στον ύπνο! Δεν ήταν κάτι που περιμέναμε κι έτσι μας βρήκε αδύναμους, ειδικά στην χώρα μας, μετά από δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης. Πώς θα επηρεαστεί η Τέχνη; Στο οικονομικό κομμάτι σίγουρα αρνητικά. Στο κομμάτι της έμπνευσης όμως, αναμφίβολα θα είναι τεράστια πηγή, για όλες τις τέχνες, τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, την πολιτική, την οικολογία. Είναι μια ιστορική στιγμή αυτή που ζούμε.

-Τέχνη και Καλλιτέχνες. Ποιά θα είναι η επόμενη ημέρα;

-Η ψυχολογία μας έχει σίγουρα επηρεαστεί. Μένει να δούμε πώς θα επηρεαστεί και η καθημερινότητά μας από εδώ και πέρα. Όπως είπα και προηγουμένως θα είναι πηγή έμπνευσης, κάθε τέτοια στιγμή δίνει θέματα στην Τέχνη, γιατί η Τέχνη αντλεί από τη ζωή.

-Η αγορά της Τέχνης θα επηρεασθεί; Πόσο και πώς;

-Φαντάζομαι πως ναι. Ακόμα, δεν είχαμε καλά – καλά συνέλθει από την κρίση. Το θεωρώ μεγάλο χτύπημα. Θα γίνουν, όμως φαντάζομαι και πολλές αλλαγές στον τρόπο διακίνησης των έργων. Μάλλον, θα ενισχυθεί πολύ η αγορά μέσω διαδικτύου. Τώρα αν αυτό είναι καλό ή κακό, θα δείξει. Εξ άλλου δεν είναι κάτι που γίνεται ξαφνικά. Ίσως, όμως πλέον θα γίνεται σε μεγαλύτερη κλίμακα.

-Τέχνη και Τεχνολογία. Ποιός θα είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στην επικοινωνία, αλλά και στην αγορά της Τέχνης;

-Πιστεύω θα δούμε μεγάλη ανάπτυξη, αφού η τεχνολογία θα παίξει καθοριστικό ρόλο τόσο στην επικοινωνία, όσο και στην αγορά των έργων. Θα ήταν όμως λάθος, να μην αναφέρουμε ότι, η ζωντανή επαφή με το έργο είναι αναντικατάστατη!

-Τέχνη και Κοινωνική Απόσταση. Πώς μπορεί να λειτουργήσει η Τέχνη με κανόνες κοινωνικής απόστασης;

-Δηλαδή πώς; Μια έκθεση μέσω Internet, ας πούμε; Χωρίς τη φυσική παρουσία; Χωρίς φίλους και κόσμο; Δεν ξέρω, αυτό μου ξενίζει πολύ! Νομίζω ότι αν εννοούμε αυτό, με την έννοια «απόσταση», είναι μια τεράστια κοινωνική αλλαγή. Προσωπικά δεν με βρίσκει καθόλου σύμφωνη. Πώς να το πω, δεν μ’ αρέσει καθόλου ως ιδέα. Μου δημιουργεί ένα συναίσθημα μοναξιάς και ματαιότητας.

-Ποιο γνωστό έργο σύγχρονης Τέχνης θα επιλέγατε για να περιγράψετε την υπάρχουσα κατάσταση και γιατί;

-Bill Viola, The Raft, 2004. Το άκρως απειλητικό συμβάν -μια τρομερή καταιγίδα- που πέφτει πάνω σε ανύποπτους ανθρώπους, άγνωστους μεταξύ τους, που περιμένουν κάπου, κάτι, μου θυμίζει πολύ την πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε σήμερα.

Θέλω να ελπίζω σε αντίστοιχη αισιόδοξη έκβαση. Μετά την καταιγίδα, σκύβουν με αγωνία και στοργή στον συνάνθρωπο, να δουν αν ζει, μήπως χτύπησε, κάτι τους φέρνει όλους κοντά.

-Η ιστορία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει πως η Τέχνη επιβιώνει ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και μάλιστα προσφέροντας σημαντικά έργα. Θα συμβεί το ίδιο και τώρα;

-Πιστεύω ότι δεν υπάρχει λόγος να αλλάξει κάτι. Χωρίς αμφιβολία η Τέχνη με κάθε της μορφή θα επιβιώσει γιατί μέσα στη ζωή πάντα υπάρχει η Τέχνη, ακόμα και στις πιο πρώιμες χρονικές περιόδους της. Οι συνθήκες θα γίνουν φυσικά πολύ πιο δύσκολες. Η Τέχνη θα επιβιώσει. Για τους σημερινούς καλλιτέχνες δεν είμαι σίγουρη…

Who is Who

Η Μαριγώ Κάσση γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε Ζωγραφική και Κεραμική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών με τους Γ. Μόραλη, Ν. Νικολάου, Λ. Κανακάκι.(1972-1978). Συνέχισε τις σπουδές της στο σχέδιο στο Παρίσι (1978 -1979), όπου έμεινε για ένα χρόνο. Αργότερα έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Ζωγραφική στην ΑΣΚΤ με υποτροφία του ΙΚΥ.

Είναι καθηγήτρια ζωγραφικής και υπεύθυνη των εικαστικών στη Vakalo art and design College.

Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Indoors και έχει παρουσιάσει 15 ατομικές εκθέσεις, ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έργα της υπάρχουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.