Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Με εξαιρετικά επιτυχία, μεγάλη προσέλευση κοινού, παρουσία σημαντικών προσωπικοτήτων, θετικότατα σχόλια και πολλή τέχνη «έπεσε» το βράδυ της Δευτέρας η αυλαία της Art Athina 2022, η οποία φιλοξενήθηκε στο Ζάππειον Μέγαρο από τις 16 έως και τις 19 Σεπτεμβρίου, υπό την αιγίδα της της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Εμείς μιλήσαμε με δύο καταξιωμένους εικαστικούς, που μοιράστηκαν μαζί μας την άποψη τους για τον θεσμό.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ
-Πάλι Art Athina από κοντά! Πώς αισθάνεστε γι αυτό;
-Νιώθω χαρούμενος γιατί την τελευταία φορά το 2019 που έγινε στο Ζάππειο, νιώσαμε όλοι ότι βρήκε ο θεσμός αυτός το σπίτι του. Είναι μια σημαντική προσπάθεια του χώρου μας από το 1993, που πρωτοέγινε στο Εκθεσιακό Κέντρο Αθηνών στους Αμπελοκήπους.
Από την Τζούλια Δημακοπούλου που το οραματίστηκε και υλοποίησε, μέχρι σήμερα με τη Γιάννα Γραμματοπούλου να το τρέχει δυναμικά και όσους τα ενδιάμεσα χρόνια βοήθησαν, αποτελεί τη γιορτή της τέχνης στη χώρα μας.
Πρώτη φορά συμμετείχα το 1999 με την Γκαλερί Κρεωνίδης και έκτοτε με πολλές γκαλερί που με τίμησαν εμπιστευόμενες τη δουλειά μου. Όποτε δεν συμμετείχα, μου έλειπε.
-Λόγω κορονοιού ο θεσμός – πολλές και πολλές διοργανώσεις- το 2020 και το 2021 έγιναν με διαφορετικό τρόπο, δηλαδή διαδικτυακά. Είχατε συμμετάσχει τότε;
-Ο κορονοιός μας απορύθμισε όλους. Το 2020 έγινε όντως διαδικτυακά, όπου συμμετείχα με την Gallery Genesis της Αθήνας, ενώ το 2021 με παρουσιάσεις των προτάσεων των γκαλερί στο φυσικό τους χώρο. Συμμετείχα τότε με την Art Prisma Gallery του Πειραιά και την Gallery Genesis της Αθήνας.
-Πιστεύετε ότι με τον διαδικτυακό τρόπο επιτυγχάνει ο θεσμός τον στόχο του;
Το διαδίκτυο είναι πολύτιμο μέσο. Δεν βοήθησε όμως πολύ.
– Μήπως φταίμε εμείς που έχουμε συνηθίσει διαφορετικά;
Δεν φταίμε. Είναι η πραγματικότητα. Αν δεν δεις το έργο τέχνης από κοντά, να το αγγίξεις, να νιώσεις την δυναμική του ή την αδυναμία του μέσα από το χώρο σε σένα, δεν νομίζω ότι δουλεύει το πράγμα. Ούτε ο έρωτας ούτε το φιλί δεν μεταφέρονται με το διαδίκτυο. Και η τέχνη είναι ερωτική πράξη και μάλιστα εξαντλητικής διάρκειας.
-Με ποια γκαλερί συμμετείχατε φέτος στην Art Athina;
-Συμμετείχα με την Art Prisma Gallery του Πειραιά στο περίπτερο F11, με τρία έργα μου της σειράς ‘Distinct District’ που με απασχολεί από το 2019 και προσεγγίζει το αστικό τοπίο μέσα από τη δική μου ματιά και τα βιώματα μου. Μια ενότητα που έχει παρουσιαστεί στην Αθήνα, Πειραιά, Πάτρα, Κωνσταντινούπολη, Λευκωσία, Ντουμπάι και Λεμεσό.
-Θα θέλετε να κάνετε κάποια πρόταση που θα βελτίωνε την παρουσίαση;
-Να παραμείνει για πολλά χρόνια στο Ζάππειο η παρουσίαση της Art Athina. Είναι ότι καλύτερο έγινε για τον θεσμό που έτσι μετουσιώνεται σε “τοπόσημο” συνεχίζοντας σε σύγχρονη μορφή και άλλους λόγους, τις Πανελλήνιες Εκθέσεις του Ζαππείου των πολύ παλαιών χρόνων.
-Διαπιστώνετε ότι γίνονται πωλήσεις μέσω τέτοιων διοργανώσεων;
-Παρόλο που το σκεπτικό είναι η παρουσίαση των προτάσεων των γκαλερί στο κοινό με ‘μουσειακή’ αντιμετώπιση, δεν παύει να είναι μια εμπορική έκθεση, όπως όλες οι φουάρ του κόσμου. Οι όποιες πωλήσεις που πράγματι γίνονται, χαροποιούν όλους τους συντελεστές και εύχομαι να συνεχίσουν να γίνονται. Από αυτό ζούμε εξ άλλου καλλιτέχνες και γκαλερί.
ΤΑΣΟΣ ΔΗΜΟΣ
–Πάλι Art Athina από κοντά! Πώς αισθάνεσθε γι αυτό;
-Ύστερα από δύο χρόνια εγκλεισμού και περιοριστικών μέτρων είναι, βέβαια, πολύ θετικό ότι μεγάλα event και πολιτιστικοί θεσμοί, όπως η Art Athina,αρχίζουν και πάλι σιγά-σιγά να βρίσκουν τους κανονικούς τους ρυθμούς. Είναι, νομίζω, μια αχτίδα ελπίδας μετά από τόσο καιρό στο σκοτάδι, όχι μόνο για τους καλλιτέχνες και τους ανθρώπους της τέχνης, αλλά και το φιλότεχνο κοινό. Είναι περισσότερο αυτό που συμβολίζει η επιστροφή στην «κανονικότητα», όπως τη λέμε, παρά αυτό καθαυτό το γεγονός.
-Λόγω κορονοιού ο θεσμός – πολλές και πολλές διοργανώσεις- το 2020 και το 2021 έγιναν με διαφορετικό τρόπο, δηλαδή διαδικτυακά. Είχατε συμμετάσχει τότε;
-Συμμετείχα και στις δύο προηγούμενες Art Athina, το 2020 και το 2021, που διοργανώθηκαν εν μέρει διαδικτυακά, στην πρώτη με την ArtZone 42 και στην τελευταία με την ArtowerAgora. Αν και εκείνο που ένωνε ουσιαστικά τις γκαλερί ήταν το διαδικτυακό κομμάτι (για αυτό, άλλωστε, ονομάστηκαν και ArtAthinaVirtual), τα έργα ήταν εκτεθειμένα και στις γκαλερί, όπου το κοινό μπορούσε να τα δει από κοντά, τηρώντας φυσικά όλα τα απαραίτητα μέτρα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η ArtAthina δεν έγινε ποτέ μόνο διαδικτυακά. Υπήρχε και στις δύο περιπτώσεις ένα «artwalk» που συνέβαινε παράλληλα με την διαδικτυακή παρουσίαση.
-Πιστεύετε ότι με τον διαδικτυακό τρόπο επιτυγχάνει ο θεσμός τον στόχο του;
-Το διαδικτυακό κομμάτι είναι σίγουρα βοηθητικό, ειδικά σήμερα που το Internet έχει τέτοια θέση στην καθημερινότητά μας. Είναι, άλλωστε, και ένας τρόπος για να πλησιάσει την τέχνη το πιο νεανικό κοινό, που ίσως να άκουσε πρώτη φορά για την ArtAthina τα προηγούμενα δύο χρόνια. Από την άλλη, ίσως επειδή η ArtAthina ξεκίνησε σαν μια φουάρ που συγκεντρώνει τις διάφορες γκαλερί της Ελλάδας σε ένα (φυσικό) χώρο, αν υπήρχε μόνο το διαδικτυακό κομμάτι, σίγουρα θα έλλειπε κάτι πολύ σημαντικό.
-Μήπως φταίμε εμείς που έχουμε συνηθίσει διαφορετικά;
-Η συνήθεια είναι βέβαια ένας σημαντικός παράγοντας. Ο κόσμος, όπως βλέπουμε, εξελίσσεται συνεχώς και η Ελλάδα δεν μένει αμέτοχη σε αυτό. Είναι, βέβαια, μια παραδοσιακή χώρα και λίγο συντηρητική, περισσότερο ίσως από άλλες Ευρωπαϊκές. Όμως, αυτό είναι καλό από μια πλευρά. Κρατάμε κάποιες αξίες και άλλωστε όταν κάτι «δουλεύει» και φέρνει αποτέλεσμα, γιατί να αλλάξει και να αντικατασταθεί από κάτι που ίσως να μην είναι το ίδιο αποτελεσματικό;
-Θα θέλετε να κάνετε κάποια πρόταση που θα βελτίωνε την παρουσίαση;
-Θεωρώ πως όσο μεγαλύτερος είναι ο χώρος στον οποίο λαμβάνει χώρα η ArtAthina, τόσο το καλύτερο. Το HELEXPOστο Μαρούσι, όπου γινόταν παλιά, ήταν ένας τέτοιος χώρος και το Κλειστό Γήπεδο TaeKwonDoστο Παλαιό Φάληρο ήταν άλλος ένας.
Το Ζάππειο Μέγαρο είναι βέβαια ένας μεγαλειώδης χώρος και τιμάει ιδιαιτέρως το θεσμό, αλλά ο θεατής δεν μπορεί ούτε στιγμή να ξεχάσει που βρίσκεται και να δει μόνο τα περίπτερα και τα έργα που εκτίθενται. Εγώ προτιμώ ο χώρος να μην τραβάει την προσοχή, ούτως ώστε η εμπειρία να είναι όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένη.
-Διαπιστώνετε ότι γίνονται πωλήσεις μέσω τέτοιων διοργανώσεων;
-Η αγορά της τέχνης έχει αλλάξει πολύ από την εποχή που ξεκίνησε ο θεσμός. Η ArtAthina ήταν μια φουάρ που συζητιόταν πολύ στον κύκλο και όλοι ήθελαν να συμμετέχουν, όχι μόνο για το πρεστίζ, αλλά και για τις πωλήσεις. Αυτό γινόταν βέβαια τη δεκαετία του ’90 και του 2000. Μετά, σιγά-σιγά, με την κρίση και τα διάφορα δεινά, οι πωλήσεις ήταν ελάχιστες και οι περισσότεροι καλλιτέχνες ήθελαν να συμμετέχουν γι αυτό που ήταν κάποτε ο θεσμός αυτός. Σήμερα η ArtAthina έχει ένα μουσειακό χαρακτήρα. Όμως, από την άλλη, συμμετέχουν και νέες γκαλερί, με νέους καλλιτέχνες στην ηλικία των παιδιών μου. Σίγουρα σε αυτές θα πρέπει να κοιτάξουμε για να δούμε το μέλλον, όχι μόνο της ArtAthina, αλλά και του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι στην Ελλάδα.