Η εικαστικός Χρύσα Βέργη παρουσιάζει αυτές τις μέρες τη νέα της δουλειά στην γκαλερί Ευριπίδης στο Κολωνάκι με τίτλο ”Flumen Vitae».
Στην ενότητα αυτή η Βέργη αναζητά την σταθερότητα που προκύπτει από τη ρευστότητα της σύγχρονης ζωής δίνοντας έμφαση στο υγρό στοιχείο αλλά προσεγγίζοντας το με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο από ότι μας έχει παρουσιάσει στο παρελθόν.
Η συναισθηματική μνήμη είναι καθοριστική στη νέα ενότητα έργων της Βέργη, καθώς με προσέγγιση βιωματική επικεντρώνεται στην αυτονομία της σύνθεσης απογυμνώνοντας την εικόνα για να αποδώσει με εύστοχο τρόπο την ουσία της ζωγραφικής πράξης.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-Στη νέα σας έκθεση, «Flumen Vitae», την οποία παρουσιάζετε μέχρι τις 4 Μαΐου στην Evripides Art Gallery, διαπιστώνουμε μια πιο αφαιρετική εικαστική προσέγγιση σε παλαιότερα θέματά σας. Τι επιδιώκετε να αναδείξετε μέσα από τη νέα σας δουλειά;
-Η αφαίρεση σαν εικαστική προσέγγιση, προϋπήρχε στη ζωγραφική μου, ακόμη κι΄ όταν εγώ, η ίδια, δεν το συνειδητοποιούσα. Χαρακτηριστικά, θυμάμαι κατά την διάρκεια των σπουδών μου, στην Ecole Nationale des Beaux-Arts de Paris τον Καθηγητή μου, έναν σπουδαίο δάσκαλο, τον Pierre Carron, που μου έλεγε: «Πάντα θα κινείστε ανάμεσα στην αναπαράσταση και στην αφαίρεση».
Την εποχή εκείνη δεν αντιλαμβανόμουν ακριβώς τι εννοούσε. Ωστόσο, παρατηρώντας την φύση, διαπίστωσα, ότι η αφαίρεση είναι μπροστά μας, ενυπάρχει, χωρίς να είναι αυτοσκοπός. Τι πιο αφαιρετικό από την φυσική ματιέρα, που προσλαμβάνω αντικρίζοντας το χώμα ή το νερό.
Ουσιαστικά πρόκειται για εσωτερική ανάγκη, η οποία προκύπτει ασυναίσθητα, αυθόρμητα, με αποτέλεσμα στα νέα έργα μου, να μην απαντώνται τα περιγραφικά στοιχεία, που διακρίνονταν εντονότερα στη δουλειά μου, κατά την δεκαετία του ’90. Προτιμώ πλέον να εστιάζω στο κυρίως θέμα, που στη συγκεκριμένη ενότητα, που παρουσιάζω, είναι το «νερό». Τείνω με τα χρόνια προς μια «οικονομία» στη σύνθεση. Δεν θέλω να έχω πια πολλά περιγραφικά στοιχεία, όπως είναι τα κλαδιά και τα φύλλα, γιατί επιθυμία και στόχος μου είναι η «κυριαρχία» του νερού και της δύναμής του μέσα στο ζωγραφικό έργο.
Προτίμησα έναν γενικότερο τίτλο όπως το «Flumen Vitae» με σκοπό να αφήσω το κοινό να κάνει τους δικούς του συνειρμούς και τις δικές του προσωπικές «αναγωγές» μέσα από τα έργα
-Τι σηματοδοτεί το «Ποτάμι της Ζωής», στην εικαστική σας διαδρομή και που «οδηγεί» το έργο σας;
–Αρχικά, όταν ζωγραφίζω δεν συνειδητοποιώ γιατί επιλέγω το κάθε θέμα. Νιώθω ότι ζωγραφίζω περισσότερο με το συναίσθημα. «Αιχμαλωτίζω» την αίσθηση, που εισπράττω από αυτό που βλέπω μπροστά μου και γύρω μου.
Όσον αφορά στον τίτλο, βαίνοντας προς την ολοκλήρωση αυτής της ενότητας και παρατηρώντας τα έργα διαπίστωσα, ότι η ορμή του νερού και ειδικότερα η απόδοση της κίνησης και ορμής του στο φυσικό τοπίο, ήταν εκείνο το στοιχείο που διαφοροποιούσε τη νέα μου δουλειά από τις προηγούμενες.
Αισθάνθηκα ότι ζωγραφίζω εικόνες ενός ρέοντος, διαρκώς μεταβαλλόμενου κόσμου. Κατέληξα στο ό,τι υπάρχει μία διεργασία σαν ενδοσκόπηση, που ξεκινάει από εμένα και την σχέση μου, με όλες αυτές τις αλλαγές που συντελούνται γύρω μας και μεταφορικά υποδηλώνονται μέσα από την ορμητική ροή του νερού. Είναι «το Ποτάμι της ζωής», που συνεχίζει να ρέει και να βρίσκει διεξόδους ακόμα κι΄όταν ο ανθρώπινος νους βρίσκει εμπόδια νοητά ή υπαρκτά. Η ζωή μεταβάλλεται διαρκώς, ακατάπαυστα, και ακόμα και όταν έχουμε αδυναμία να το διαπιστώσουμε η ροή των γεγονότων μας ξεπερνά…
-Δηλαδή και αυτή η θεματική σας είναι βιωματική;
-Όλα είναι βιωματικά. Η συνειδητοποίηση έρχεται μετά την ολοκλήρωση των έργων. Είναι ένας από τους λόγους, για τον οποίο δεν έβαλα τίτλο στα έργα μου, καθώς δεν θέλω να προκαταβάλω και να κατευθύνω την σκέψη και το συναίσθημα του θεατή. Προτίμησα έναν γενικότερο τίτλο «Flumen Vitae» με σκοπό να αφήσω το κοινό να κάνει τους δικούς του συνειρμούς και τις δικές του προσωπικές «αναγωγές» μέσα από τα έργα.
-Ανάμεσα στα έργα αυτής της ενότητας υπάρχει και ένα έργο μεγάλης διάστασης που απεικονίζει έναν βράχο. Γιατί θελήσατε να το συμπεριλάβετε σε αυτή την έκθεση;
–Ολοκληρώνοντας αυτή την ενότητα και παρατηρώντας τα έργα με τα ρέοντα νερά, ένιωσα ότι είχαν την ανάγκη να δημιουργήσω κάτι στιβαρό απέναντι στο υγρό στοιχείο. Υπάρχουν στοιχεία που τα θεώρησα αναγκαία για την ενότητά αυτή, με πρώτο την ελιά. Η ενότητα αυτή ξεκίνησε με πρώτο έργο την ελιά και στη συνέχεα προέκυψε ο βράχος… ως σημείο αναφοράς μεταφορικά και κυριολεκτικά.
Η ίδια η φύση είναι γεμάτη με παραδείγματα αντίστασης αλλά και συνύπαρξης, σταθερότητας και στιβαρότητας. Τέτοια μπορεί να είναι ένα κλαδί, ένα δέντρο, οι ρίζες του, διαφορετικά και συχνά αντικρουόμενα στοιχεία, που όμως διατηρούν την οντότητα και την υπόστασή τους μέσα στην υδάτινη ρευστότητα.
Κατά κάποιο τρόπο, θέλησα να αναφερθώ εμμέσως πλην σαφώς στους προσωπικούς μου άξονες σε αυτόν τον ρέοντα κόσμο στον οποίο ζούμε. Πρόθεσή μου, ήταν το ένα έργο να συνομιλεί με το άλλο και να υπάρχει ισορροπία και διάλογος μεταξύ τους.
-Τελικά, πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η ανανέωση της θεματολογίας για μια καλλιτέχνιδα με την δική σας εικαστική διαδρομή; Πόσο εξοικειωμένο είναι το κοινό στην Ελλάδα με τις εικαστικές «ανατροπές»; Τις θεωρείτε απαραίτητες για τους καλλιτέχνες αλλά και για την ίδια την εικαστική δημιουργία;
–Εκτιμώ ότι ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να εγκλωβίζεται σε κάτι, με το οποίο έγινε γνωστός, φοβούμενος ότι θα χάσει το κοινό του. Πιστεύω, ότι ο ζωγράφος πρέπει να εξελίσσεται, χωρίς φόβο. Ακόμα και αν όλα αυτά τα 27 έργα έχουν ως κύριο θέμα το νερό, το καθένα αποτελεί μια διαφορετική σύνθεση, έχοντας άλλη αίσθηση, θέτοντας προς λύση διαφορετικό ζωγραφικό πρόβλημα.
Οι αντανακλάσεις στην παρούσα έκθεση, δεν είναι πια οι καθρέφτες του στάσιμου νερού, που αποτυπώνονταν στα παλαιότερα έργα μου. Ήταν τεράστια πρόκληση να αποδώσω ζωγραφικά την δύναμη και την ενέργεια της ροής του νερού, το οποίο εκ των πραγμάτων είναι χωρίς περίγραμμα, όρια και δύσκολο να ερμηνευθεί.
–Η εμπειρία σας από διεθνείς φουάρ και συμμετοχές στο εξωτερικό είναι μεγάλη. Πόσο διαφέρουν οι Ελληνικές διοργανώσεις από άλλες σοβαρές διοργανώσεις στο εξωτερικό; Η εμπειρία σας από την πρόσφατη συμμετοχή σας στην «Αrt Bab» στο Μπαχρέιν τι σας δίδαξε;
–Προσπαθώ να έχω παρουσία και στο εξωτερικό γιατί θεωρώ ότι τα πράγματα είναι αδιέξοδα εσωτερικά. Η οργάνωση στην αγορά της Τέχνης στην Ελλάδα έχει τεράστιες διαφορές με το εξωτερικό. Εδώ δεν υπάρχει οργανωμένη αγορά Τέχνης και δεν δίνεται προσοχή και προτεραιότητα σε αυτό που λέμε Πολιτισμός, παρόλο που στην Ελλάδα είναι σημαντικός και ο αρχαίος, και ο νεότερος αλλά και ο σύγχρονος.
Έχουμε εξαιρετικούς καλλιτέχνες που δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από άλλους στο εξωτερικό, και είναι κρίμα που τόσα χρόνια και προ κρίσης ακόμα, οι ιθύνοντες – είτε αυτοί λέγονταν Κράτος είτε Γκαλερί- δεν έδωσαν την ευκαιρία στους Έλληνες καλλιτέχνες να δοκιμαστούν στο εξωτερικό, συμμετέχοντας σε διεθνείς εκθέσεις.
Σαφώς και η σημερινή οικονομική κατάσταση έχει κάνει τα πράγματα δυσκολότερα, αλλά νομίζω ότι το θέμα αντιμετωπίζεται ακόμα και τώρα με κοντόφθαλμη οπτική. Δηλαδή, η Τέχνη θεωρείται πολυτέλεια, ενώ αποτελεί ένα σπουδαίο εξαγώγιμο προϊόν. Γενικά έχουμε μία νοοτροπία, που όχι απλά δεν βοηθάει, αλλά μας αφήνει πίσω και πιστεύω ότι κάνει κακό και στην Οικονομία της χώρας.
-Πιστεύετε ότι η ελληνική εικαστική σκηνή θα ξαναβρεί την δυναμική της ή είναι καταδικασμένη να ακολουθεί την δυσμενή οικονομική πορεία της χώρας;
-Όσο περίεργα και να ακούγεται, η Τέχνη είναι πολιτιστικό προϊόν και η εμπορικότητά του είναι θέμα αγοράς, η οποία σχετίζεται άμεσα και με την διαμόρφωση της σχετικής νοοτροπίας αλλά και παιδείας στη χώρα. Ωστόσο, όπως όλα στην Ελλάδα, που αφορούν στις επενδύσεις, είναι θέμα αξιολόγησης και προγράμματος. Ό,τι γίνεται, πραγματοποιείται από ιδιώτες και ευτυχώς που υπάρχει και η ιδιωτική πρωτοβουλία. Το έχω ζήσει από πρώτο χέρι, καθώς ιδιώτης είναι αυτός που χρηματοδότησε την παρουσία μας, πρώτα τη δική μου πέρυσι και φέτος μαζί με άλλους πολύ σημαντικούς καλλιτέχνες στο Μπαχρέιν παίρνοντας σημαντικό ρίσκο αλλά έχοντας βέβαια όραμα και πίστη.
– Πόσο διαφέρουν οι εγχώριοι συλλέκτες από εκείνους που έχετε συναναστραφεί σε διεθνείς Αrt Fairs του Εξωτερικού; Πόσο διαφορετικά προσεγγίζουν την Τέχνη και τους δημιουργούς της;
-Η διαφορά έγκειται κυρίως στον τρόπο που είναι οργανωμένη η Αγορά Τέχνης στο εξωτερικό. Όπως στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στην Ασία, έτσι και στα Εμιράτα έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια για να δημιουργηθεί ένα προφίλ πολιτιστικό και να εισχωρήσουν σε όλο αυτό το διεθνές παιχνίδι Αγοράς της Τέχνης. Έχουν δημιουργηθεί σημαντικά μουσεία και γκαλερί σε χώρες όπως το Άμπου Ντάμπι και το Ντουμπάι, ενώ την ίδια στιγμή διεθνείς οίκοι δημοπρασιών παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο.
Μια θετική διαφορά, που έχω εντοπίσει και θα ήθελα να επισημάνω για τους Ελληνες συλλέκτες, είναι ότι κάποιες φορές το κριτήριο για να αποκτήσουν ένα έργο, είναι και συναισθηματικό. Μπορεί κάποιος να αποκτήσει ένα έργο, που να μην έχει επενδυτική αξία ή να μην τον αφορά η μελλοντική επενδυτική του αξία. Σπάνια γίνεται πια, ειδικά στην εποχή μας, αλλά παλαιότερα το έχω ζήσει αυτό. Ο συλλέκτης αγαπούσε το έργο. Μιλούσε στην ψυχή του και ήθελε να ζήσει με αυτό. Αυτό δεν συμβαίνει στο εξωτερικό τόσο συχνά. Εκεί είναι κυρίως επενδυτικά τα κίνητρα.
-Η εικαστική παιδεία του Νεοέλληνα μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του; Πώς μπορούν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση;
-Πίσω από όλα τα θέματα που προκύπτουν, το ζήτημα είναι η παιδεία και κατ΄επέκταση η καλλιέργεια της αισθητικής. Οι καλλιτέχνες φυσικά και μπορούν να συμβάλλουν με το έργο τους, όπως και με την διδασκαλία, έχουν κάθε διάθεση να συμμετάσχουν σε αυτό, αλλά πρέπει, όπως αντιλαμβάνεστε, να βρουν και πρόσφορο έδαφος.
Info Έκθεσης
Flumen Vitae – Χρύσα Βέργη
Evripides Art Gallery, Ηρακλείτου 10 & Σκουφά Κολωνάκι, Αθήνα
Διάρκεια Έκθεσης: 21 Μαρτίου έως 04 Μαΐου 2019
Ημέρες & Ώρες Λειτουργίας:
Τρίτη – Πέμπτη- Παρασκευή: 11.00 – 20.30
Τετάρτη: 11.00 -17.00 & Σάββατο: 11.00 -16.00, Κυριακή και Δευτέρα: κλειστά