Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Τέσσερις εικαστικές εκθέσεις διοργανώνει και επιμελείται φέτος η Έφη Μιχάλαρου, δημοσιογράφος, κριτικός Τέχνης & Επιμελήτρια Εκθέσεων στη γραφική Ύδρα και στα Χανιά.
Πριν μερικές μέρες συναντήσαμε την διοργανώτρια στην Ύδρα στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη και περιηγηθήκαμε στην ομαδική έκθεση με τίτλο “Στην Άλλη Πλευρά της Ιστορίας” Η έκθεση είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς concept της είναι ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη τέχνη παγκοσμίως, το «Τραύμα» και πώς αυτό αφομοιώνεται στο έργο των σύγχρονων εικαστικών, δημιουργώντας το σύγχρονο εικαστικό αφήγημα.
Πάνω στο ίδιο concept, καλλιτέχνες όπως ο Kiefer και ο Bazelitz, εκπρόσωποι της Γερμανίας στη Μπιενάλε της Βενετίας το 1980, με τα έργα τους, δυναμικά σχόλια ενάντια στον Ναζισμό, αναγκάζουν τη Γερμανία να αντιμετωπίσει το παρελθόν της∙ η Ιρανή Shirin Neshat καυτηριάζει μέσα από βίντεο τη θέση της γυναίκας στη χώρα της τη δεκαετία του ‘90∙ η Παλαιστίνια Mona Hatοum φέρνει στο διεθνές προσκήνιο το τραύμα της πατρίδας της με το έργο της «Υδρόγειος που φλέγεται».
Έτσι, πάνω στην ίδια θεματική, οι Έλληνες καλλιτέχνες τα τελευταία χρόνια συνθέτουν ένα δικό τους αφήγημα πάνω στο «Τραύμα», συλλογικό και προσωπικό, προερχόμενο από τα ιστορικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Με αφορμή μια σειρά από γεγονότα που έχουν λειτουργήσει καθοριστικά στο συλλογικό ασυνείδητο, από την Ελληνική Επανάσταση και τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι τον Εμφύλιο και τη Δικτατορία, είκοσι καταξιωμένοι καλλιτέχνες παρουσιάζουν έργα ζωγραφικής, σχέδια, φωτογραφίες, βίντεο και γλυπτά, καθώς το «Τραύμα» ενυπάρχει σε όλες τις εκφάνσεις της σύγχρονης τέχνης και παρουσιάζονται αυτές τις μέρες στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη.
Εκτός από αυτή την έκθεση στην Ύδρα, η Έφη Μιχάλαρου σε συνεργασία με την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών διοργάνωσε και μια ομαδική έκθεση νέων καλλιτεχνών του Α’ Εργαστηρίου Γλυπτικής με Καθηγητή τον κ. Νίκο Τρανό, στο Παράρτημα της Α.Σ.Κ.Τ. στην Ύδρα. Στην έκθεση αυτή, συμμετέχουν δώδεκα νέοι καλλιτέχνες, τελειόφοιτοι που «συνομιλούν» με τον δάσκαλό τους Νίκο Τρανό. Σε μία σχέση μαθητή-δασκάλου, χρησιμοποιούν διαφορετικά εκφραστικά μέσα, όπως γλυπτική, ζωγραφική, φωτογραφία και εγκαταστάσεις και δημιουργούν έργα που η κλίμακα δεν έχει μεγάλη σημασία, σε μία εποχή που οι διαστάσεις αλλάζουν συνεχώς.
Διοργανώνει επίσης στο ίδιο νησί, και ένα pop up στο πατάρι του Café & Cocktail Bar Papagalos, χώρος ιστορικός μια και είναι Αρχοντικό Βούλγαρη όπου εκεί στεγάζονταν και η πρώτη ‘’Λαγουδέρα’’, που σας προτείνουμε να επισκεφτείτε.
Παράλληλα με τις τρεις εκθέσεις στην Ύδρα, και σε συνεργασία με την Αίθουσα Τέχνης Match More, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Χανίων Ελαιουργείον και το εικαστικό πρόγραμμα ΧΑΝΙaRT-2023, η κυρία Μιχάλαρου διοργανώνει την έκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο στον Πλατανιά, στα Χανιά της Κρήτης.
Με την ρήση του Αναξαγόρα κατά νου ότι: “Η φύση δεν γνωρίζει εξαφάνιση αλλά μόνο μεταμόρφωση!” σε μία πραγματικά δύσκολη εποχή, όπου η φύση και το περιβάλλον βάλλονται από την ανθρώπινη απληστία και την κλιματική αλλαγή, απόρροια της βάναυσης ανθρώπινης συμπεριφοράς, μέσα από τον επαναπροσδιορισμό, με την Ελληνική Φύση ν’ απλώνεται παντού αφού βασικό συστατικό στοιχείο της είναι το νερό, σε μία πόλη όπως η Αθήνα, που συναντάμε τη θάλασσα σε δεκαπέντε λεπτά, σε αντίστιξη με την “Αστική Φύση’’ της Ευρώπης μέσα από τα καλοδιατηρημένα Πάρκα που ανακαλύπτουμε καθημερινά, η ρήση “Επιστροφή στη Φύση” κατά τον Ζαν Ζακ Ρουσσώ, είναι πιο αναγκαία από ποτέ για τον άνθρωπο και αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής του.
Εμείς από το Artviews συναντηθήκαμε μαζί της και μιλήσαμε για τις εξαιρετικές της εικαστικές δραστηριότητες αυτό το καλοκαίρι.
-Έφη, τα τελευταία χρόνια κάθε καλοκαίρι οργανώνετε εκθέσεις στην Ύδρα, Πώς και πότε ξεκινάει η σχέση σας με το νησί;
-Η ιστορία είναι μακρά… Πρώτη φορά, επισκέφθηκα την Ύδρα το 1992, με μία φίλη, για ένα τετραήμερο, είχα την αίσθηση ότι κάτι μαγικό συμβαίνει, την ερωτεύτηκα με την πρώτη ματιά. Αν θεωρήσουμε ότι κανείς παντρεύεται έναν τόπο, εγώ στην ζωή μου, παντρεύτηκα δύο: την Ύδρα και το Παρίσι.
Έτσι το επόμενο καλοκαίρι, που ήταν και το επίσημο βάπτισμα μου στη δημοσιογραφία, συνεργάστηκα με την εφημερίδα «Καθημερινή» και το Ένθετο «Επτά Ημέρες» για το αφιέρωμα στην Ύδρα, η πρώτη μου συνέντευξη, ήταν από τον υδραίο ζωγράφο Νίκο Χατζηκυριάκο Γκίκα και έζησα το νησί στο μεταίχμιο μιας εποχής…
-Πώς ήταν εκείνη η εποχή που ξεκινήσατε να επισκέπτεστε και να δραστηριοποιήστε στο νησί και τι έχει αλλάξει μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια;
-Πολλά έχουν αλλάξει, αλλά ευτυχώς το νησί έχει παραμείνει το ίδιο. Έχουν αλλάξει πολλά, γιατί έφυγαν από τη ζωή πολλοί από τους μύθους μιας εποχής και ταυτόχρονα τίποτα γιατί η Ύδρα είναι ο τελευταίος πρότυπος οικισμός που έβαλλε στο Υπουργείο Πολιτισμού, η Μελίνα Μερκούρη πριν πεθάνει.
Για να σας μεταφέρω όμως λίγο το κλίμα της εποχής: Ο ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης, είχε ένα υπέροχο σπίτι, που τώρα ανήκει στην Ιστορική Εθνολογική Εταιρία της Ελλάδας, κοντά στο θρυλικό μανάβικο «Four Corners», όπως το ονόμαζαν οι ξένοι ακριβώς δίπλα στο σπίτι του Λέοναρντ Κοέν, το οποίο από τύχη έγινε δικό μου για ένα ολόκληρο καλοκαίρι, αφού φιλοξενήθηκα τρεις ολόκληρους μήνες.
Δε θα ξεχάσω ένα μεγάλο brunch με πολλούς φίλους, τον Άνταμ Κοέν και την μητέρα του Μπάρμπαρα (δεύτερη σύζυγο του Λέοναρντ), ήταν η εποχή που είχε απομακρυνθεί από την Ύδρα. Ο Άνταμ μας έπαιζε στο πιάνο τραγούδια δικά του και του πατέρα του, όπως και στο πάρτι ένα από τα επόμενα βράδια στη ταράτσα του παλιού σπιτιού, με το μπακάλικο της γιαγιάς του Τέτση, στημένο ζωντανό-μουσείο, στο ισόγειο.
– Από τον Παναγιώτη Τέτση και τον Χρίστο Καρά, μέχρι τον Γιάννη Κουνέλλη και τον Αμερικάνο μινιμαλιστή Brice Marden. Από τότε σκεφτόσασταν να ασχοληθείτε με την οργάνωση εικαστικών εκθέσεων στο νησί;
-Συνειδητά όχι, γιατί τότε νέα ακόμη, είχα τη φλόγα της συνέντευξης. Στη δημοσιογραφία μπήκα για την τέχνη και την συνέντευξη. Ήθελα πάντα ν’ ασχολούμαι με τα εικαστικά, κάτι που έκανα σε όλη μου την καριέρα και να παίρνω συνεντεύξεις. Κάτι που εξακολουθώ, γιατί μ’ ενδιαφέρουν πολλοί οι ιστορίες των ανθρώπων ειπωμένες από τα δικά τους χείλη.
Για να επανέλθω στην ερώτησή σας, πάντως, κάθε φορά που πήγαινα σε μία έκθεση, ένα αγκάθι με τσιμπούσε κρυφά στην καρδιά.
-Πότε επιμεληθήκατε την πρώτη έκθεση στην Ύδρα και πως φτάσατε μέχρι σήμερα να επιμελείστε τρεις εκθέσεις ταυτόχρονα στο ίδιο νησί;
-Η πρώτη έκθεση ήταν τον Αύγουστο του 2014, στο πατάρι του Café & Cocktail Bar Papagalos, χώρος ιστορικός μια και είναι Αρχοντικό Βούλγαρη, εκεί στεγάζονταν και η πρώτη ‘’Λαγουδέρα’’. Μέσα σε τρία τετραήμερα, παρουσιάσαμε πάρα πολλούς εικαστικούς, αλλά και καλλιτέχνες που ασχολούνται με την εφαρμοσμένη τέχνη. Ήταν ένα pop-up, πριν γίνουν στην μόδα τα pop-up στην Ελλάδα, που οργώσαμε τότε ως διαδικτυακό περιοδικό τέχνης dreamideamachine.
Την ίδια δραστηριότητα επαναλαμβάνουμε και φέτος στον ίδιο χώρο από 4 ως 6 Αυγούστου 2023 με πέντε καλλιτέχνες: Γρηγορία Βρυττιά, Δημήτρης Λεμπέσης, Παναγιώτης Ράππας, Μαρία Σταμάτη και Ανναλίνα Φωτοπούλου.
Μία εξαιρετική συνεργασία, με έναν σπουδαίο άνθρωπο τον κ. Κώστα Ακύλλα, ένας εκ των τεσσάρων ιδιοκτητών, που κρατάει χρόνια…
Αν θεωρήσουμε ότι κανείς παντρεύεται έναν τόπο, εγώ στην ζωή μου, παντρεύτηκα δύο: την Ύδρα και το Παρίσι
-Από πέρυσι, όμως ξεκίνησε και μία συνεργασία και με την Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Ύδρας (Κ.Ε.Δ.Υ.)
– Ξέρετε όλες οι συνεργασίες για μένα είναι σταθερές και βασίζονται στους ανθρώπους και την χημεία που υπάρχει μεταξύ μας. Τόσο με τον κ. Ακύλλα που προαναφέραμε, όσο και με την κα. Μαραγκού, Αντιδήμαρχο Πολιτισμού & Πρόεδρο της Κ.Ε.Δ.Υ. υπάρχει άψογη συνεργασία και κοινό όραμα.
Πέρυσι μας παραχωρήθηκε η Δημοτική Αγορά (5-21/8/22) για δύο εκθέσεις: την ατομική του Παναγιώτη Ράππα με τις γάτες της Ύδρας μεταμορφωμένες σε γυναίκες της ιστορίας, που είχε φιλανθρωπικό χαρακτήρα μια και τα έσοδα διατέθηκαν στο Κουλούρειο Νοσοκομείο και την ομαδική ‘’Υφαίνοντας το Μέλλον V’’, που όπως γνωρίζεται, έχει κάνει μία μεγάλη διαδρομή ξεκινώντας από την Αθήνα, Λάρισα, Σκόδρα, Τίρανα, Ύδρα, Σαλαμίνα και θα καταλήξει στην Αθήνα. Στην Ύδρα συμμετείχαν 25 Ελληνίδες καλλιτέχνιδες.
-Και από την Δημοτική Αγορά οργανώσατε φέτος μια ακόμα έκθεση στην Ιστορική Οικία Λάζαρου Κουντουριώτη…
-Χώρος μοναδικός, που με είχε μαγέψει χρόνια πριν, όταν είχε παίξει η Ρούλα Πατεράκη ένα έργο του Δημήτρη Δημητριάδη για την Επανάσταση. Το ισόγειο είναι υποβλητικό, δυνατό και ζεστό ταυτόχρονα. Όταν τον Μάρτιο στην συνάντηση που είχαμε με την Αντιδήμαρχο & Πρόεδρο της Κ.Ε.Δ.Υ. κα. Κατερίνα Μαραγκού Βούλγαρη, μου τον πρότεινε, ενθουσιάστηκα. Μ’ έφερε έτσι σ’ επαφή με την υπεύθυνη από πλευράς Ιστορικής και Εθνολογική Εταιρείας της Ελλάδος όπου ανήκει ο χώρος την κα. Ιφιγένεια Βογιατζή που στήριξε την πρόταση από την πρώτη στιγμή.
Η μόνη έκθεση που έβλεπα ήταν: ‘’Στην Άλλη Πλευρά της Ιστορίας’’, όπου 20 καταξιωμένοι εικαστικοί: Ηώ Αγγελή, Κατερίνα Αποστολίδου, Μαρία Γενιτσαρίου, Νίκος Γιαμπάνης, Ελένη Ζούνη, Δημήτρης Λεμπέσης, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Αιμιλία Μπαλάσκα, Άγγελος Παπαδημητρίου, Άρτεμις Ποταμιάνου, Παναγιώτης Ράππας, Ιφιγένεια Σδούκου, Μαρία Σταμάτη, Ελευθερία Στόικου, Άγγελος Σκούρτης, Νίκος Τρανός, Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Ανναλίνα Φωτοπούλου, Γιώργος Χαρβαλιάς, Πάνος Χαραλάμπους, διαπραγματεύονται το Τραύμα μέσα από τα 5 μεγάλα Ιστορικά Γεγονότα της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας (10/6-31/10/23).
-Και η έκθεση στο Παράρτημα της Σχολής Καλών Τεχνών στο Αρχοντικό Εμμανουήλ Τομπάζη; Μιλήστε μας για το concept και τις συμμετοχές.
-Ο Πρύτανης της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών και Καθηγητής του Α’ Εργαστηρίου Γλυπτικής κ. Νίκος Τρανός μου πρότεινε ν’ αναλάβω μία έκθεση που εμπεριείχε το όραμα να εκθέτουν νέοι καλλιτέχνες-πρωτοεμφανιζόμενοι- στη Σχολή την ίδια ακριβώς περίοδο με τα εγκαίνια του ΔΕΣΤΕ, δίνοντάς του μία μεγάλη ευκαιρία να έρθουν σ’ επαφή με το διεθνές κοινό της έκθεσης.
Κι εδώ είχαμε την Υποστήριξη την Κ.Ε.Δ.Υ. ‘’Catch the Sun’’ πέρυσι με 8 καλλιτέχνες (11/6-3/7/22) κι όπως προαναφέραμε, επειδή οι καλές συνεργασίες συνεχίζονται… “Exit” αυτή τη χρονιά όπου 12 καλλιτέχνες: Σωτήρης Καραθανάσης, Τζένη Δούπη, Χρήστος Χατζής, Γιάννης Παπαδάκης, Ευγενία Αντωνίου, Νικόλας Πυρομάλλης, Νουράκο, Λυδία Βαϊκταράκη, Λορίνα Καρατζά, Βραδή και Γιώργος Χατζησπύρου, συνομιλούν μέσα από το έργο τους με τον δάσκαλό τους Νίκο Τρανό (18/6-18/8/23). Κλείνοντας την συνέντευξή μας, θα ήθελα να σημειώσουμε, για όσους επισκεφθούν το νησί τον Αύγουστο, θα είμαι εκεί όλο τον μήνα, για ξεναγήσεις αλλά και Workshops όπως και πέρυσι, με την εικαστικό Ανναλίνα Φωτοπούλου- Υπεύθυνη Ζωγραφικής, των Εργαστηρίων Τέχνης & Λόγου της Κ.Ε.Δ.Υ.
-Να υποθέσουμε ότι και στο πρόγραμμά σας το 2024 θα υπάρχει η Ύδρα;
– Προτεραιότητα αυτή τη στιγμή, έχουν: η έκθεση ‘’nature, nature, nature’’, που ξεκίνησε το Μάϊο στην Αθήνα με 20 καλλιτέχνες στο dreamideamachine resident Athens- χώρο που φιλοξενεί καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και συνδέεται με αντίστοιχο στο Παρίσι. Ταξίδεψε το δεύτερο μέρος της στα Χανιά, στην Match More Gallery (8/7-5/8/23) με 69 καλλιτέχνες, αφού εμπλουτίστηκε με καλλιτέχνες από την Κρήτη και τη Συλλογή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Χανίων Ελαιουργείον κι εδώ θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εμπνευστές και υπεύθυνους των χώρων: Ιωάννη Αρχοντάκη και Κωνσταντίνο Πρόϊμο, ενώ το Φθινόπωρο θα ταξιδέψει στο Παρίσι. Αλλά και την ολοκλήρωση ενός διαφορετικού βιβλίου από τα δύο προηγούμενα, που ετοιμάζω. Οπότε, δεν γνωρίζω ακόμη τι μέλλει γενέσθαι για την Ύδρα το 2024.
κάθε φορά που πήγαινα σε μία έκθεση, ένα αγκάθι με τσιμπούσε κρυφά στην καρδιά
Πληροφορίες για τις Εκθέσεις
Α.
“Στην Άλλη Πλευρά της Ιστορίας”.
Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, Ύδρα
Διάρκεια: 10/6-31/10/2023
Ωράριο λειτουργίας: Δ-Κ: 10.00-16.00
Β.
“Exit” Ομαδική έκθεση νέων καλλιτεχνών του Α’ Εργαστηρίου Γλυπτικής με Καθηγητή τον κ. Νίκο Τρανό,
στο Παράρτημα της Α.Σ.Κ.Τ. στην Ύδρα
στο Αρχοντικό Εμμανουήλ Τομπάζη
Διάρκεια: 18/6-18/8/23
Ωράριο: Τρ.-Κυρ. 19:30-22:30
Δευτέρα & 15 Αυγούστου: Κλειστά
Γ.
Café & Cocktail Bar Papagalos – Ύδρα
Διάρκεια: 4/8/23 ως 6/8/23
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες:
Γρηγορία Βρυττιά, Δημήτρης Λεμπέσης, Παναγιώτης Ράππας, Μαρία Σταμάτη και Ανναλίνα Φωτοπούλου.
Δ.
Nature Nature Nature Vol.2
Αίθουσα Τέχνης MATCH MORE & MATCH MORE UNDERGROUND
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 351 – ΠΛΑΤΑΝΙΑΣ – ΧΑΝΙΑ – ΚΡΗΤΗ
Διάρκεια: μέχρι το Σάββατο 5 Αυγούστου 2023.
Ανοικτά από Δευτέρα μέχρι Κυριακή 12:00-22:00 με ελεύθερη είσοδο
