Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη 

Η Ειρήνη Μίγα, η καλλιτέχνιδα με τις εξαιρετικές σπουδές στον τομέα της, διακρίσεις και υποτροφίες ξεχώρισε ακόμα μία φορά στα φετινά βραβεία Τέχνης του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη με το έργο της «Τοπίο σε Κίνηση». 

Η διεθνής καλλιτέχνιδα από τη Λάρισα αγάπησε την Τέχνη από παιδί και αφιερώθηκε ολοκληρωτικά σε αυτήν. Δούλεψε συστηματικά και επίμονα και λίγα χρόνια μετά βρέθηκε στη μητρόπολη του σύγχρονου πολιτισμού, στη Νέα Υόρκη. 

Στα βραβεία του G & A Mamidakis Foundation βραβεύτηκαν επίσης ο Στρατής Ταυλαρίδης με το «Long Waves» και η Κατερίνα Νάκου με το «the Resilient Thread». 

Εμείς συναντήσαμε την Ειρήνη στο ατελιέ της και με την ευγένεια και την γλυκύτητα που την διακρίνει απάντησε στις ερωτήσεις μας.  

-Ειρήνη, τι σημαίνει  Τέχνη για σένα και τι ρόλο παίζει στην καθημερινότητά σου; 

-Η τέχνη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου, ένα πρίσμα διάθλασης μέσα από το οποίο μπορώ και βιώνω την καθημερινότητα με ένα τρόπο μοναδικό και ταυτόχρονα μια δίοδος επικοινωνίας με τον κόσμο γύρω μου. Εκεί εμπειρίες και γεγονότα μπορούν να αναγνωστούν με μια μοναδική δυναμική.  

Το να μπορώ να έρχομαι σε διάλογο με ανθρώπους μέσα από έργα τέχνης είναι ζωογόνος δύναμη που καθιστά την ύπαρξή μου πιο ουσιαστική. Θυμάμαι σαν τώρα την πρώτη φορά που είδα έργο τέχνης σε βιβλίο και μου άγγιξε την ψυχή με έναν τρόπο καθοριστικό για την αντίληψη της ζωής. 

-Με ποιο τρόπο ενημερώθηκες για το βραβείο του Ιδρύματος Μαμιδάκη και πώς θα χαρακτήριζες τον θεσμό; 

-Το βραβείο του Ιδρύματος Μαμιδάκη θεσπίστηκε το 2019, και είναι η φυσική εξέλιξη ανθρώπων με όραμα και θεμέλια στην προώθηση του πολιτισμού της χώρας μας ήδη από το 1988 και το τότε πρώτο Συμπόσιο Τέχνης στον Άγιο Νικόλαο. Γνώριζα για το βραβείο μέσω καλλιτεχνών που έχουν βραβευτεί από τον θεσμό στο παρελθόν. 

Το Ίδρυμα Μαμιδάκη έχει μια εμβληματική συλλογή σύγχρονης γλυπτικής, ένα Sculpture Garden όπου επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν έργα τέχνης καταξιωμένων καλλιτεχνών απο όλο τον κόσμο, ενώ παράλληλα στηρίζει και προωθεί τον πολιτισμό προς όλους με ποικίλους τρόπους — όπως μέσω σεμιναρίων, ξεναγήσεων, εργαστηρίων, και εκθέσεων.  

Θεωρώ σημαντικό πως τα έργα του βραβείου εντάσσονται σε αυτή την ενεργή συλλογή και εξίσου σημαντικό πως το Ίδρυμα έχει την έδρα του στο νησί της Κρήτης, και δη στον Άγιο Νικόλαο καθώς είναι καίριο να προάγεται η σύγχρονη τέχνη πέρα από τα μεγάλα αστικά κέντρα και χώρους αποκλειστικά διαμορφωμένους για αυτή.  

-Το έργο που παρουσίασες και βραβεύτηκε έχει τίτλο «Τοπίο σε Κίνηση». Πώς συνέλαβες την ιδέα και γιατί επέλεξες αυτόν τον τίτλο; 

-Το έργο μου για το βραβείο ονομάζεται «Τοπίο σε κίνηση». Είναι μία επιτοίχια εγκατάσταση, ένα “σχέδιο” στον τοίχο, και είναι εμπνευσμένο από τον στροβιλισμό ενός φύλλου στον αέρα εφιστώντας  την προσοχή μας στην απειλούμενη και σπάνια χλωρίδα της Κρήτης.  

Μέσα σε ένα να διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο, το έργο αναπτύσσεται σε πέντε μέρη, και συνδυάζει ζωγραφικά και γλυπτικά στοιχεία, απεικονίζοντας τα ενδημικά φυτά της Κρήτης που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν στη φύση και έχουν έτσι κατηγοριοποιηθεί ως Κρισίμως Κινδυνεύοντα (Critically Endangered – CR).  

Προσκαλεί τους θεατές να ασχοληθούν συναισθηματικά και διανοητικά με την επείγουσα ανάγκη για φροντίδα και διαφύλαξη της ευαίσθητης ισορροπίας της βιοποικιλότητας, της φυσικής μας κληρονομιάς, ενθαρρύνοντας έτσι τη συλλογική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τη διατήρησή της.   

Αναδεικνύοντας την ευθραυστότητα και την ομορφιά της χλωρίδας του νησιού, το «Τοπίο σε κίνηση» υπενθυμίζει ότι είναι στο χέρι μας να δημιουργήσουμε έναν κόσμο όπου ακόμη και τα πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα μπορούν να ευδοκιμήσουν.  

Βάση της έρευνας μου για αυτά τα φυτά έχει αποτελέσει το “Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας.” 

 -Τι υλικά χρησιμοποίησες και γιατί; 

 -Παραδοσιακά υλικά βοτανικής απεικόνισης, όπως οι ακουαρέλες και ο γραφίτης, χρησιμοποιούνται στο έργο μου με μια ανατροπή, τονίζοντας την επισφαλή ύπαρξη αυτών των απειλούμενων με εξαφάνιση φυτών. Δυναμικές και διακριτικές ζωγραφικές χειρονομίες τονίζουν την εγγενή κίνηση μέσα στα πέντε μέρη του έργου. Χειροποίητα κεραμικά στοιχεία που απεικονίζουν πέτρες, φύλλα και μικρά κλαδιά ζωντανεύουν τα ενδημικά είδη, αντιπροσωπεύοντας διαφορετικές περιοχές του νησιού. Τα καμπυλόγραμμα μεταλλικά πλαίσια σε τόνους γραφίτη μιμούνται την κίνηση του φύλλου που περιστρέφεται, ως ένα “σχέδιο” με μολύβι στον τοίχο, δημιουργώντας χώρους για να κατοικήσουν τα διάφορα είδη φυτών.  

Ενσαρκώνοντας ένα σύστημα πεποιθήσεων που σέβεται και φροντίζει το περιβάλλον, αυτή η συμφωνία σε κίνηση εμπλέκει τους θεατές σε διάλογο τόσο με τις ζωγραφικές, όσο και με τις γλυπτικές ποιότητες του συνόλου χρησιμοποιώντας τον χώρο του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη ως πλατφόρμα για συλλογική ενημέρωση και την προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. 

Η τέχνη είναι για όλους και ζει μέσα από τα μάτια και τις ψυχές των θεατών της

-Τι μήνυμα θα ήθελες να περάσεις στον θεατή με το έργο σου; 

-Πιστεύω σε μια τέχνη που απαιτεί επίγνωση του χώρου και του χρόνου. Με έναν επείγοντα χαρακτήρα για το σήμερα και την ευρύτερη περιοχή στην οποία ανήκει το έργο, ο χώρος που εκτίθεται το έργο συνδέει τους θεατές με αυτό το φυσικό περιβάλλον έξω από τους τοίχους του Minos Palace και στρέφει το ενδιαφέρον στο ευάλωτο φυσικό μας περιβάλλον και στην επείγουσα ανάγκη να διαφυλάξουμε τη λεπτή ισορροπία του.   

-Έχουμε συνηθίσει να θαυμάζουμε έργα τέχνης κυρίως στα μουσεία. Πώς αισθάνεσαι που το έργο σου παρουσιάζεται σε ένα ξενοδοχείο Τέχνης;

-Θεωρώ πολύ σημαντικό η Τέχνη να εντάσσεται σε χώρους καθημερινής χρήσης, όπως τα ξενοδοχεία και έτσι να γίνεται αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας. Η τέχνη είναι για όλους και ζει μέσα από τα μάτια και τις ψυχές των θεατών της. Ένα ξενοδοχείο έχει ένα ευρύ κοινό, από τους επισκέπτες του μέχρι τους ανθρώπους που εργάζονται στον χώρο.   

Σε αυτό το φάσμα υπάρχουν από ειδήμονες έως εκείνους που δεν είχαν προηγούμενη επαφή με τέχνη. Αν μέσα από τα έργα μας καταφέρουμε να συνομιλήσουμε με κάποιους αυτούς τους ανθρώπους, τότε αυτό είναι μαγικό και φυσικά προς όφελος όλων.   

-Είσαι νέα καλλιτέχνης. Πώς εκτιμάς την αγορά της Τέχνης στην Ελλάδα; 

-Θεωρώ πως γίνονται πολύ σημαντικά βήματα στο χώρο των τεχνών τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν ξεκάθαρες, και δυνατές φωνές με διεθνή απήχηση. Πιστεύω και ευελπιστώ σε μακρόχρονα πλάνα, μεγαλύτερη στήριξη, αλληλεγγύη και επαγγελματικότητα ανάμεσα σε ανθρώπους και θεσμούς.

Who is who  

Η Ειρήνη Μίγα (γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λάρισα, Ελλάδα, ζει και εργάζεται στην Αθήνα και τη Νέα Υόρκη) σπούδασε Εικαστικές Τέχνες στο Central Saint Martins College του Λονδίνου, απέκτησε πτυχίο από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Εικαστικές Τέχνες από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. 

Οι πρόσφατες ατομικές της εκθέσεις περιλαμβάνουν: Away is Another Way of Saying Here, στην Essex Flowers Gallery, Νέα Υόρκη, και Reflections, στο Σύγχρονο Μουσείο της Ατλάντα. Το έργο της έχει παρουσιαστεί σε ομαδικές εκθέσεις όπως: το Fountainhead Biennial II: Last Days of a House, στην γκαλερί Emerson Dorsch Gallery στο Μαϊάμι, Έξω φρενών από ευχαρίστηση στο κτήριο, Nobel στο Χαλάνδρι, Going Viral, στη Steinzeit Gallery, Βερολίνο, Mr. Robinson Crusoe Stayed Home, στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα, Room for Failure, στην Piero Atchugarry Gallery στο Μαϊάμι, Tomorrow‘s Dream, στο Neuer Essener Kunstverein στην Έσση, Γερμανία, When You Were Bloom, Thierry Goldberg Gallery στη Νέα Υόρκη– Scraggly Beard Grandpa, στη γκαλερί Capsule Shanghai, Κίνα, Marginalia, στο The Drawing Center στη Νέα Υόρκη, The Equilibrists, που διοργανώθηκε από το New Museum στη Νέα Υόρκη, το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.

Η Ειρήνη Μίγα έχει τιμηθεί με βραβεία και υποτροφίες από οργανισμούς και ιδρύματα όπως το Ίδρυμα Fulbright, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) και το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Μεταξύ άλλων, ήταν υποψήφια για το Βραβείο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ και για το Βραβείο HYAM–Young Mediterranean Artistic Scene Prize (Παρίσι). 

Η Μίγα έχει συμμετάσχει σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικά και διεθνώς αναγνωρισμένα residencies όπως: The Skowhegan School of Painting and Sculpture, The Fountainhead Residency στο Μαϊάμι, The Workspace Program at the Lower Manhattan Cultural Council (LMCC), Νέα Υόρκη, The Open Sessions Program at The Drawing Center, Νέα Υόρκη, The Bemis Center for Contemporary Arts και The Watermill Center μεταξύ άλλων. 

Το έργο της ανήκει σε συλλογές όπως η συλλογή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη, η συλλογή Δάκη Ιωάννου / Ίδρυμα Σύγχρονης Τέχνης ΔΕΣΤΕ, Αθήνα και άλλες διεθνείς ιδιωτικές συλλογές.  

Πρόσφατες αναφορές στον Τύπο περιλαμβάνουν Artforum, Flash Art, Ocula, Time Out New York, Καθημερινή, The Art Newspaper Greece, LIFO, VIMA, The Huffington Post κ.ά. 

*Όλες οι εικόνες είναι ευγενική παραχώρηση της Ειρήνης Μίγα