«Ἐπὶ τύμβῳ»: Η περιοδική έκθεση του Aλέκου Κυραρίνη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου εφέτος το καλοκαίρι φιλοξενείται η περιοδική έκθεση του Aλέκου Κυραρίνη «Ἐπὶ τύμβῳ». Η έκθεση αυτή διοργανώνεται από τη CITRONNE Gallery σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, στο πλαίσιο μίας συνεργασίας των τελευταίων έντεκα ετών. Η έκθεση  αποσκοπεί να αναδείξει την συνέχεια και τη διαχρονικότητα της Τέχνης, προβάλλοντας μια «ερμηνευτική» άποψη, μια συμπληρωματική οπτική, όπως προτείνεται από ένα σύγχρονο εικαστικό.

Στην έκθεση «Ἐπὶ τύμβῳ» παρουσιάζονται δεκαπέντε έργα μεικτής τεχνικής, των οποίων η θεματολογία έχει εμφανείς αναφορές στις ανάγλυφες παραστάσεις των αττικών επιτυμβίων στηλών της κλασικής περιόδου. Στα έργα κυριαρχούν οι αρχετυπικές μορφές, οι οποίες απεικονίζονται μέσα σε αετωματικούς ναΐσκους, περιστοιχισμένους από φυτικό διάκοσμο. Η αρχιτεκτονική οργάνωση του ζωγραφικού χώρου, η απλότητα του σχεδίου, η απουσία προοπτικής και φωτοσκίασης, η περιορισμένη χρωματική παλέτα και η χρήση καθιερωμένων μοτίβων αποτελούν στοιχεία που παραπέμπουν άμεσα στην αρχαία ελληνική καλλιτεχνική παράδοση. Παράλληλα, διακρίνονται επιδράσεις από τον δυτικοευρωπαϊκό μοντερνισμό, καθώς τα μοτίβα δεν πλαισιώνουν απλά τις παραστάσεις ως διακοσμητικά στοιχεία, αλλά εμπλέκονται σε αυτές και συχνά πρωταγωνιστούν, δημιουργώντας ένα σύνολο τελικά περισσότερο αφαιρετικό παρά αφηγηματικό.

Ο Αλέκος Κυραρίνης στην ενότητα αυτή περιγράφει την άρρηκτη συνέχεια του χρόνου. Αναφέρεται λυρικά στην σχέση ανάμεσα σε ζώντας και νεκρούς, στην ανάγκη μιας ζώσας, αιωνίας μνήμης η οποία κρατά παρόντες τους κεκοιμημένους. Αυτή η ανάγκη υπάρχει από την απώτατη Αρχαιότητα και εκφράζεται με επιγραφές, με σχέδια, με γλυπτά, με υπομνήματα- όλα όσα ορίζονται ως επιτύμβια. “Επί τύμβω”, ώς και σήμερα, υπενθυμίζονται “κλέα ανδρών”, αλλά και ανώνυμα καθημερινά πρόσωπα, σε κάποιους οικεία και αγαπητά, στο πέρασμά τους από την ζωή.

Επιπροσθέτως και ως μέσο σύνθεσης αυτού που ονομάζουμε αρχαίο και αυτό που τίθεται ως νέο, η έκθεση αυτή περιλαμβάνει αφομοιωμένο σε κάποιο βαθμό -διακριτικά- το βίωμα της κληρονομημένης «παλαιάς τέχνης». Σε μία προσπάθεια να συγκροτηθεί μία ενότητα του παρελθόντος με το παρόν, εκεί που το φημολογούμενο ιδανικό παρελθόν μπορεί να εμπνεύσει ένα σημαντικό παρόν και ένα διαυγές μέλλον. Η εργασία του καλλιτέχνη είναι ποικίλη μα απόλυτα συντονισμένη σε μία κύρια αισθητική βάση. Επιθυμεί η νέα επίκαιρη δημιουργία όχι να συγκριθεί με την αρχαία, αλλά να προκαλέσει ένα κινητήριο ερέθισμα και μία σχέση με ό, τι δικαιολογημένα μας έχει αποσπάσει τον θαυμασμό και καλό είναι να λειτουργήσει ως κάποια επιταγή από εδώ και πέρα. Η τέχνη όταν είναι αληθινή δεν έχει στην ουσία καταγωγή στον τόπο ή στον χρόνο. Είναι αδιαπραγμάτευτα Οικουμενική και έχει μία πρόφαση αιωνιότητας περιλαμβάνοντας ένα μικρό Όλον.

Ο Αλέκος Κυραρίνης συναισθάνεται το βάρος και το κύρος του “μουσειακού” παρελθόντος το οποίο, όμως, δεν διαχωρίζει από το βιούμενο παρόν. Εντατικοποιεί τον διάλογο, επεκτείνοντάς τον στην σχέση ανάμεσα στο βίωμα και την μνήμη.