Γράφει η Ζέτα Τζιώτη
Τα δικά του οικολογικά μηνύματα και ταυτόχρονα ένα ελπιδοφόρο μήνυμα επανασύνδεσης μας με τη φύση στέλνει ο Παύλος Σάμιος μέσα από τη νέα του έκθεση που φιλοξενείται στον χώρο τέχνης της Εθνικής Ασφαλιστικής ΣΤΟart Κοραή. Μια εξαιρετική δουλειά που ήδη κέρδισε τις εντυπώσεις του κοινού που θαύμασε τα έργα, καθώς στα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία στις 9 Οκτωβρίου σημειώθηκε το αδιαχώρητο.
Πρόκειται για μια δουλειά στην οποία ο ζωγράφος εκδηλώνει τις οικολογικές του ανησυχίες και τις μεταφέρει στον καμβά.
Η έκθεση που έχει τίτλο «Της γης οι ερωτευμένοι» («Les amoureux de la terre») στηρίζεται σε μια παλιότερη ενότητα δουλειάς που ο Παύλος Σάμιος είχε δημιουργήσει στο Παρίσι το 1991-92 και είχε παρουσιάσει τότε στην γκαλερί Samy Kinge του Παρισιού, αλλά παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια χρονιά – σταθμό στην πορεία του καταξιωμένου εικαστικού, καθώς το 1992, μετά από 14 χρόνια γόνιμης καλλιτεχνικής παρουσίας στη Γαλλία αποφάσισε να επιστρέψει στη γενέτειρά του.
«Ήθελα να δείξω την περιβαλλοντική καταστροφή που έρχεται, αλλά και την αντίστροφη κατάσταση: ένα νέο ελπιδοφόρο ξεκίνημα. Τότε δεν είχε γίνει ακόμη γνωστή στο ευρύ κοινό όλη αυτή η ιστορία της ασύδοτης χρήσης των φυσικών πόρων. Πίστευα, όμως, ότι με τον τρόπο ζωής του δυτικού κόσμου ήταν ανάγκη να φωτίσω το γεγονός, να δώσω αυτήν την προβληματική στη ζωγραφική μου με μια διάσταση υπαρξιακή» λέει σήμερα ο δημιουργός που επαναφέρει στο μεσοπολεμικό μέγαρο της «ΣΤΟart ΚΟΡΑΗ» τη συγκεκριμένη ενότητα έργων.
Πρόκειται για μια δουλειά, στην οποία ο ζωγράφος εκδηλώνει τις οικολογικές του ανησυχίες και τις μεταφέρει στον καμβά με έναν ιδιαίτερο τρόπο, στον οποίο ο έρωτας γίνεται κινητήριος δύναμη: «Είναι ο έρωτας για τη φύση, τη ζωή, τα δάση, τη θάλασσα», λέει ο ίδιος ο Παύλος Σάμιος και συνεχίζει: «Και είναι ‘‘Της γης οι ερωτευμένοι’’ που θα αναλάβουν δράση, θα την αγκαλιάσουν και θα γίνουν οι σωτήρες της.
Αν και είχαμε σχεδιάσει την έκθεση από τις αρχές του 2018, ωστόσο η παρουσίασή της σήμερα γίνεται δραματικά επίκαιρη ειδικότερα μετά την καλοκαιρινή, καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι. Ωστόσο τα μηνύματα που εκπέμπει αυτή η έκθεση είναι μηνύματα αφύπνισης και επιστροφής στη φύση».
Δύο όψεις
Ο κύκλος «Της γης οι ερωτευμένοι» έχει δύο όψεις διευκρινίζει ο ζωγράφος: «Η μία όψη είναι σκοτεινή. Σ’ αυτήν ο άνθρωπος φαίνεται να βρίσκεται, ανάμεσα στις τεχνολογικές του ανακαλύψεις –αυτοκίνητα, αεροπλάνα, πλοία– και τη φύση εγκλωβισμένος στο περιβάλλον που ο ίδιος κατασκεύασε. Μόνος, μετέωρος σ ένα δάσος από κομμένα δέντρα, ρίχνει με το τσεκούρι του και το τελευταίο δέντρο χτυπώντας μεταφορικά και την τελευταία ελπίδα. Παράλληλα οι φωτιές επιδίδονται στο δικό τους καταστροφικό έργο».
«Η άλλη όψη φέρνει την ελπίδα», συνεχίζει ο Παύλος Σάμιος. Σ’ αυτήν ο άνθρωπος επιχειρεί την επανένωσή του με τη φύση, μέσα από απλές κινήσεις αγάπης, το φύτεμα ενός δέντρου, το πότισμά του, το ψάρεμα, την καθημερινή βόλτα με το ποδήλατο. Είναι η νοσταλγική αναζήτηση του χαμένου παραδείσου. Η στιγμή που από απλός εργαζόμενος, ξυλοκόπος, ψαράς, μαραγκός, ο άνθρωπος μετατρέπεται σε πρωταγωνιστή – σωτήρα της φύσης και των στοιχείων της. Είναι τότε που η εσωτερική θλίψη και μελαγχολία του μετατρέπονται σε χαμόγελο και αισιοδοξία».
Xρωματικός λυρισμός
Από την πλευρά του ο ιστορικός τέχνης, Γιώργος Μυλωνάς σημειώνει:
«Το ελλειπτικό αλλά στιβαρό σχέδιο, η ένταση του πλούσιου χρωματικού υλικού είναι τα κύρια εικαστικά χαρακτηριστικά που συνέχουν την ενότητα έργων του. Μια ομάδα είναι της καταστροφής με έργα δυστοπικά και άλλη μία πιάνει το νήμα με την “αρχή” του κόσμου. Ο τρόπος που ζωγραφίστηκαν τα έργα μοιάζει απλός.
Όλη αυτή η γκάμα με τα χρώματα όπου το ένα εισχωρεί στο άλλο και μάλιστα υπάρχει μία ποιότητα –ένα πάχος χρωμάτων– όλη η δουλειά παραπέμπει σε αρχαίο βάζο μόνο με μια γραμμή. Η ιδιαιτερότητα του Σάμιου έγκειται στο ότι συνδυάζει τη δυναμική εξπρεσιονιστική χειρονομία και τον βαθύ χρωματικό λυρισμό. Πολιτικοποιημένος αλλά όχι προπαγανδιστής μιας πολιτικής ιδέας μοιράζεται καλλιτεχνικά ανάμεσα στις δυνατότητες του χάους που του προσφέρει η εικόνα αλλά και στην ανάγκη για την ύπαρξη μιας στοιχειώδους δομής της εικόνας».
info
Παύλος Σάμιος: «Της γης οι ερωτευμένοι» («Les amoureux de la terre»).
Διάρκεια έκθεσης: Έως 8 Νοεμβρίου. ΣΤΟart: Στοά Κοραή 4 (εντός της στοάς), Αθήνα, τηλ.: 210 3252352, www.stoart.gr
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην axianews φύλλο 20/10/2018