Φώτιος Θαλασσινός: “Παραμύθι για μεγάλους”

1η φωτογραφία: Άκουσε απ’ το μπαλκόνι της φτεροκοπήματα, ξεπέρασε την αγοραφοβία της, και βγήκε έξω ντυμένη νύφη να προϋπαντήσει τους αγγέλους της. Απ’ το παράθυρο στο σπίτι της μάλλον θα έβλεπε αυτό που βλέπω και εγώ απ’ το δικό μου, μια ατσαλένια πόλη που ρέπει στις ηδονές και την ωμότητα προκειμένου να βοηθήσει τους κατοίκους της να επιβιώσουν. Είπε ο πολιτικός, «όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει». Ευτυχώς που έχω τον αδερφό μου, με τον οποίο είμαστε και αδελφοποιτοί με αναμεμειγμένα τα αίματα μας, και ζω ακόμη. Την έβλεπα να κοιτάζει τους αγγέλους της, κι αυτή την ευλογία εγώ δεν την είχα στην όραση μου. Γιατί εγώ κοίταζα αυτό που μου επέβαλλαν να βλέπω: μια ομάδα από δεκάδες περιστέρια στον ουρανό.

2η φωτογραφία: Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι απαθανατίστηκε απ’ το φακό μου κάπου σ ‘ ένα ξέφωτο στην Καλλιθέα. Σύγχρονη παρέμβαση στο γνωστό πρόσωπο τα γυαλιά του. Σε στυλ Νάνας Μούσχουρη αφαιρούν αθωότητα απ’ το κοριτσίστικο πρόσωπο που φιλοτέχνησε ο Βερμέερ. Ήθελα να κάτσω εκεί μπροστά να πιώ τον καφέ που κρατούσα στο χέρι μου . Ένα γυάλινο προπέτασμα αποστερούσε από μένα την τιμή να συναντηθώ μαζί με το κορίτσι.

3η φωτογραφία: Αυτή η γυναίκα στην πλατεία Κύπρου της Καλλιθέας ήταν μια πάνινη κούκλα. Θυμήθηκα εκείνες τις χειροποίητες πάνινες κούκλες που μου είχε περιγράψει πως έπαιζε η μάνα μου όταν ήταν παιδί. Παιδικές ηλικίες χαμένες στην κατοχική και μετακατοχική Κω. Άνθρωποι που μεγάλωσαν μέσα στην ξυπολησιά και που έχοντας για χρόνια το ελάχιστο, δεν ήξεραν να ονειρεύονται. Να μην περνάνε τα όνειρα μας από μαστροπούς. Θα μπορούσε -η γυναίκα στη φωτογραφία μου- να κάνει το φουστάνι της τραπεζομάντηλο για να φάνε τα εγγόνια της. Απ’ τους πιο γλυκούς ανθρώπους που είδα ποτέ μου.

4η φωτογραφία: Μέσα στη σκοτεινιά φέρνει το φως. Το μαύρο φόντο ένα κράμα από βρωμιές και σκληρά μεγάλα φύλλα σφιχταγκαλιασμένα μεταξύ τους στις περικοκλάδες τους. Απροσπέλαστα απ’ το φως σφιχταγκαλιάσματα. Κι όμως ο απαθανατισμένος μου να λάμπει. Σαν αυτόφωτος ήρωας κάποιας ταινίας για μια μελλοντική δυστοπία. Κι αυτό το φως του στην πραγματικότητα μ’ άφησε την αίσθηση για όσο περπατούσε πως ήταν πορφυρό.

5η φωτογραφία και 6η φωτογραφία: Μου άρεσε τόσο πολύ μέσα στα μπλε υφάσματα των ρούχων της. Πιο πολύ δεν έμοιαζε με ικέτισσα αλλά με κάποια ηθοποιό. Το αναπεπταμένο χέρι της δεν μπορείς να καταλάβεις αν επαιτεί ή αν απαιτεί. Αν οργίζεται ή αν τρυφερό συσπά τα δάχτυλα της παλάμης του. Μπορεί να την δεις να χάνεται μέσα στην πολυσημία της φαινομενικά γερής κράσης της, στην πολυσημία της προσεκτικής επιλογής των βασιλικών της ρούχων. Η βασίλισσα των γητευτών.

Μπορεί σε μια ψυχωσική εκτροπή της συνειρμικής σου ικανότητας να την φανταστείς να ζητάει στον ξύλινο δίσκο της το κεφάλι κάποιου περαστικού. Με τον ίδιο τρόπο που το έκανε η Σαλώμη στο χορό των εφτά πέπλων. Δεν ξέρω πόσα ήταν τα ρούχα της αυτοκρατορικής τσιγγάνας μου, ξέρω πως πάνω τους είχαν χρωματιστεί με όλο τον μπλε καλειδοσκοπικό κόσμο. Και αυτό το μπλε ανακάλεσε απ’ την εσωτερική μου αίθουσα των τεχνών την 6η φωτογραφία με το γνωστό έργο ζωγραφικής του Gustave Moreau Η Σαλώμη Χορεύει Μπροστά στο Κεφάλι του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

7η φωτογραφία και 8η φωτογραφία: Χαμήλωσα το βλέμμα μου και όπως αποτολμούσα έξοδο απ’ την μαύρη μου φυλακή πρώτα τον αναγνώρισα σαν τον σκηνοθέτη Jim Jarmusch και μετά σαν όμορφο άντρα που ζητιάνευε. Μπορεί να ξέμεινε από χρήματα. Μπορεί να ήταν ένας δανδής φτωχός. Συμβαίνουν αυτά τα αμαλγάματα παντού. Η ομορφιά, ευτυχώς, δεν έχει ταξικό πρόσημο. Ο καπιταλισμός είναι χτισμένος απ’ την ενεργοποίηση των πιο χαμερπών ενστίκτων των ανθρώπων. Όσο υπάρχει αυτός όλες οι αξίες, τα ιδανικά και οι προτεραιότητες των ανθρώπων έχουν την συμπεριφορά της πορνείας. Ο ζητιάνος που φωτογράφισα στην 7η φωτογραφία μ’ ένα ανασήκωμα του κεφαλιού του έγινε ο γνωστός σκηνοθέτης της 8ης φωτογραφίας. Έχω αυτή την τάση να μεταμορφώνω τον ανοίκειο σε οικείο, να το διαστρεβλώνω. Κάτι που πρωταρχικά με δίδαξαν να κάνω ο τρόμος και η αποξένωση μου. Γι’ αυτό μερικοί δεν φεύγουμε και ποτέ απ’ τον κόσμο των καλλιτεχνικών δημιουργιών…λουφάζουμε εκεί μέσα προστατευμένοι απ’ το κακό.

9η φωτογραφία και 10η φωτογραφία: Στην 9η φωτογραφία απαθανάτισα ένα παράξενο ανάγλυφο από τρομακτικά μωρά που τραγουδάνε έξω από ένα ωδείο της Καλλιθέας. Αν έβγαινε φωνή από τούτα τα παιδιά μορμολύκεια θα ήταν σίγουρα φάλτσες τρίλιες σαν στριγκλιές θανάτου. Πολλά χρόνια πίσω είχα αγοράσει απ’ το βιβλιοπωλείο του Ελευθερουδάκη κάτι φωτογραφίες με εφιαλτικά μωρά που είχε ζωγραφίσει σε κάποιο έργο του ο σατανικός H.R. Giger. Τα παιδιά στο ανάγλυφο της Καλλιθέας δεν απείχαν πολύ απ’ τη δημιουργία του γνωστού δημιουργού των ταινιών Alien. Για του λόγου το αληθές υπάρχει η 10η φωτογραφία.

11η φωτογραφία και 12η φωτογραφία: Η έκθεση βιβλίου στο Ζάππειο τον Σεπτέμβριο του 2022 είναι μια καλή ευκαιρία για να φωτογραφίσεις συγγραφείς. Συνάντησα και απαθανάτισα στην 11η φωτογραφία τον Μύρωνα Παβένο σ’ ένα μορφασμό του προσώπου του που μου θύμισε την 12η φωτογραφία με τον Νίτσε.

13η φωτογραφία και 14η φωτογραφία: Ένας μαυρισμένος Έλληνας πέρασε απ’ το περίπτερο των εκδόσεων Οδός Πανός (πάντα στην έκθεση βιβλίου στο Ζάππειο). Σαν άρτι αφιχθείς από την θάλασσα, δεινός αλιεύς και κολυμβητής. Παιχνίδια της εμφάνισης του μ’ εκείνη του Χέμινγουεϊ στην 14η φωτογραφία.

15η φωτογραφία: Πόσα πολλά μπορούν να συνωθούνται σε μια αθηναϊκή βιτρίνα. Μια κούκλα, δέντρα, δρόμοι, οχήματα, ρούχα και φως. Κάποτε ήταν της μόδας να φωτογραφίζεις τις αντανακλάσεις σε μια βιτρίνα. Κυρίως για τις απρόσμενες συναντήσεις των πιο ετερόκλητων ειδώλων. Κι εδώ μου έρχεται στο μυαλό ο ορισμός του αγαπημένου μου Λωτρεαμόν για την ομορφιά: «ομορφιά είναι η τυχαία συνάντηση μιας ομπρέλας και μιας ραπτομηχανής πάνω από ένα τραπέζι ανατομίας.»

16η φωτογραφία: Απαθανάτισα έναν αλλοπαρμένο εφευρέτη την ώρα που δοκίμαζε την δικής του επινόησης συσκευή κινητής τηλεφωνίας. Μοιάζει να πληκτρολογεί σαν δαιμόνιος χαρακτήρας σε κινούμενα σχέδια. Λες και απεργάζεται μια μικρή καταστροφή εκεί γύρω.

17η φωτογραφία: Μια γραία με ακατάλληλα υποδήματα δοκιμάζει να τρέξει πάνω στον συμπαγή όγκο ενός πεζοδρομίου. Αυτή και η προηγούμενη φωτογραφία με τον εφευρέτη σαν αποσπάσματα από κάποια θεατρική παράσταση μπουρλέσκ.