Γράφει η Λιάνα Ζωζά
Ο Frank Auerbach γεννήθηκε το 1931, στο Βερολίνο. Ο πατέρας του δικηγόρος και η μητέρα του καλλιτέχνης αποφάσισαν, το 1939, να τον φυγαδεύσουν στην Αγγλία για να τον σώσουν από τις διώξεις των Ναζί. Οι ίδιοι πέθαναν το 1942 σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Στην Αγγλία έμεινε μέχρι το 1947, στο Kent, όπου και φοίτησε στο εκεί σχολείο το Bunce Court School, με ιδιαίτερη έφεση στην τέχνη και στο θέατρο. Όταν ήταν 17 χρονών, ο Peter Ustinov του πρότεινε έναν μικρό ρόλο σε μια σημαντική θεατρική παράσταση, αλλά η αγάπη του για την τέχνη που ήταν δυνατότερη, τον οδήγησε τον ίδιο χρόνο, στο Λονδίνο στο St Martin’s School of Art και στη συνέχεια στο Royal College of Art για να σπουδάσει καλές τέχνες.
To 1955 αρχίζει να διδάσκει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά γρήγορα βρίσκει περισσότερο ενδιαφέρον στο να διδάσκει σε διάφορες σχολές Καλών Τεχνών. Το 1956 πραγματοποιεί την πρώτη ατομική του έκθεση στην Beaux Arts Gallery, στο Λονδίνο και την ακολουθούν δεκάδες άλλες σε σύντομα μεταξύ τους χρονικά διαστήματα τόσο στο Λονδίνο όσο και στη Νέα Υόρκη.
Ο Frank Auerbach εκτός από πολύ παραγωγικός καλλιτέχνης, ζωγραφίζει καθημερινά στο ίδιο studio στο Camden Town του Λονδίνου, είναι σίγουρα και ένας ζωγράφος που η δουλειά του έχει παρουσιασθεί σε αμέτρητες εκθέσεις ατομικές και να αναδρομικές. Όλη αυτή η παραγωγική του “τρέλα” συγκεντρώνεται σε μια του φράση: “Μου φαίνεται τρελό το να ξυπνήσω το πρωί και να κάνω κάτι διαφορετικό από το να ζωγραφίσω, δεδομένου ότι μπορεί να μην ξυπνήσω το επόμενο πρωί”.
Παιδικές αναμνήσεις και… σκληρότητα
Αν και τα θέματα του είναι σχεδόν πάντα πορτραίτα στενών φίλων του και τοπία από δρόμους και κτίρια γύρω από το studio του στο Λονδίνο, η ζωγραφική του Auerbach φαίνεται να κουβαλά τις σκληρές παιδικές αναμνήσεις του και τη γερμανική του καταγωγή μιας και καταφέρνει μέσα από θέματα οικεία να περνά μια δυναμική και πολλές φορές μια ευδιάκριτη σκληρότητα.
Ο ίδιος σχολιάζοντας το λόγο που τα θέματά του κινούνται γύρω από τη γειτονιά του στο Camden Town, λέει: “Αυτό το κομμάτι του Λονδίνου είναι ο κόσμος μου. Έχω περιπλανηθεί γύρω από αυτούς τους δρόμους για τόσο πολύ καιρό που έχω συνδεθεί με αυτούς και τους αγαπώ, όπως οι άνθρωποι τα κατοικίδια τους”.
Οι έντονες γραμμές και οι αφηρημένες φόρμες των έργων του που επαναλαμβάνονται σχεδόν εμμονικά, κάνουν τα πρόσωπα και τα τοπία του μη αναγνωρίσιμα παρά μόνο μέσα απο τους τίτλους των έργων, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στο θεατή να δώσει τη δική του ερμηνεία.
Εξάλλου, ο ίδιος φέρεται να είναι ο πιο σκληρός κριτής των έργων του μιας και τα έργα που έχει καταστρέψει είναι περισσότερα από τα έργα που έχει ολοκληρώσει. “Καταστρέφω πράγματα καθημερινά την ώρα που δουλεύω και συχνά ανακαλώ μια εικόνα που θεωρούσα πως την είχα τελειώσει μόνο και μόνο για να ξαναδουλέψω πάνω σε αυτή”. Τα μοντέλα του έχουν ποζάρει αμέτρητες φορές για τη δημιουργία ενός και μόνο πορτραίτου, όπως λέγεται κάποιοι ακόμη και τριακόσιες, για να καταλήξουν την επόμενη μέρα να ξαναποζάρουν για το ίδιο έργο μιας και το βράδυ ο Auerbach το είχε καταστρέψει.
To 2001 μιλώντας γι’αυτό δήλωσε: “εάν βλέπεις κάτι καθημερινά και αυτό έχει μια διαφορετικότητα, τότε αρχίζει να σ’ενοχλεί”. Με αυτή του τη δήλωση προσδιορίζει ακριβώς τη σχέση που έχει σαν ζωγράφος με τα αντικείμενά του και την επιθυμία του να παράγει μια εικόνα που ο ίδιος θεωρεί “σωστή”. Αυτό είναι που τον οδηγεί στο να να ζωγραφίζει ένα θέμα και στη συνέχεια να το “σβήνει” από τον καμβά στο τέλος κάθε ημέρας, επαναλαμβάνοντας αυτή τη διαδικασία ξανά και ξανά, λόγω της αίσθησης δυσαρέσκειας που έχει με την εικόνα που δημιουργεί και που τον οδηγεί να δοκιμάσει να το ξαναζωγραφίσει.
Η αναδρομική έκθεση του Frank Auerbach φιλοξενήθηκε στην Tate Britain (9 Οκτωβρίου 2015 – 13 Μαρτίου 2016) και περιελάμβανε σχέδια και ζωγραφικά έργα του από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και τα πιο πρόσφατα.
Η επιμελήτρια της έκθεσης Catherine Lampert, είχε επιπλέον και μια μακροχρόνια σχέση συνεργασίας με τον Auerbach μιας και πόζαρε για εκείνον στο στούντιό του κάθε εβδομάδα για 37 χρόνια. Με τη έκθεση αυτή ο επισκέπτης διαπιστώνει πως ενώ ο Auerbach ζωγραφίζει συνεχώς τα ίδια μοντέλα και κάποιες φορές επιστρέφει σε μια συγκεκριμένη περιοχή του Λονδίνου, το κάθε έργο μπορεί να κριθεί για τις δικές του αξίες και προτερήματα και όχι πάντα με κριτήριο την περίοδο που δημιουργήθηκε ή το ύφος. “Το πραγματικό ύφος δεν έχει πρόγραμμα – είναι ο τρόπος με το οποίο συμπεριφέρεται κάποιος σε μια κρίση” σχολιάζει ο ζωγράφος.
3, 8 εκατ. λίρες για έργο της συλλογής του David Bowie
Το έργο του Frank Auerbach “Head of Gerda Boehm”, περιλαμβάνονταν στη συλλογή έργων τέχνης του Βρετανού τραγουδιστή David Bowie που δημοπρατήθηκε μετά το θάνατό του από τον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s το φθινόπωρο του 2016. Το έργο πουλήθηκε έναντι 3,8 εκατ. λιρών, ενώ η εκτίμηση ήταν για 300.000 – 500.000 λίρες.
Ο David Bowie που είχε μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή συλλογή έργων τέχνης, συνήθιζε να λέει για τα έργα του Auerbach: “Θεέ μου, έτσι θα ήθελα να ακούγονται τα τραγούδια μου, όπως είναι αυτοί οι πίνακες”.
