Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη-υαλουργό, Γιώργο Χατζηχρυσοστόμου σε έκθεσή του στον Δήμο Παλαιού Φαλήρου. Τόσο τα έργα του, όσο η ευγενική του φυσιογνωμία μας δημιούργησαν τη διάθεση να ασχοληθούμε με τη δουλειά του περισσότερο. Ο εικαστικός μαγεμένος από τα χρωματιστά-φυσητά γυαλιά και όχι μόνο, επιδόθηκε στην τέχνη της υαλογραφίας δημιουργώντας έργα καταπληκτικά.

Τον επισκεφτήκαμε στον χώρο που δουλεύει στο Παλαιό Φάληρο, χώρο σαν ένα μικρό μουσείο που έχει στην κατοχή του. Κατά την ξενάγηση, μας εξηγούσε αναλυτικά τις τεχνικές που είχε χρησιμοποιήσει. Ακουγοντάς τον προσεκτικά αντιλαμβανόμασταν ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο ιδιαίτερα εφευρετικό και ευφυή , που πειραματίστηκε σε πολλές τεχνικές στο γυαλί και πρωτοτύπησε σε άλλες. Η αίσθηση της κίνησης που έδινε το φως, οι πολύχρωμες σκιές στους τοίχους, χάριζαν στα έργα του μια υπόσταση μοναδική.

Διαπιστώσαμε ότι όλες αυτές οι προσπάθειες και τα επιτυχημένα πειράματα τον κάνουν να δικαιούται επάξια τον τίτλο του Maitre Verrier, όπως τον αποκάλεσε σε επιστολή του ο Τάκης Παρλαβάντζας.

-Πώς αρχίσατε να δουλεύετε το γυαλί; Ξεκινήσατε αυτήν την τεχνική στο εξωτερικό;

Από μικρό παιδί, σαν παιχνίδι των δύσκολων χρόνων της μετά κατοχής Ελλάδας, μου άρεσε να μαζεύω σπασμένα γυαλιά από την παραλία της Φρεαττύδας, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Αυτό το βίωμα υπήρξε πάντα στη ζωή μου υποσυνείδητα μέχρι να ασχοληθώ συστηματικά με το γυαλί. Περνώντας τα χρόνια και ταξιδεύοντας στο εξωτερικό, τα έφερε κατά τέτοιο τρόπο η ζωή που δέχτηκα καλλιτεχνικά ερεθίσματα και καθοδηγήθηκα από δασκάλους με παγκόσμια αναγνώριση και απήχηση.

Στα ταξίδια μου στην Αμερική παρατηρούσα επισταμένα τα βιτρό σε ξενοδοχεία, σε εστιατόρια, στις καφετέριες. Αυτό το στυλ διακόσμησης θεωρείτο εκείνη την εποχή ιδιαίτερα πρωτοποριακό και ήταν ιδιαίτερα ακριβό.

Αργότερα, στον Καναδά, που έμεινα μεγάλο χρονικό διάστημα, είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ εργαστήρια και να καθοδηγηθώ από διακεκριμένους δασκάλους του γυαλιού. Μελέτησα τα βιβλία του Λούις Κόμφορτ Τίφανι, του γνωστού Αμερικανού καλλιτέχνη και σχεδιαστή, ο οποίος είναι γνωστός για τα έργο του στην υαλουργία καθώς και στη διακόσμηση των εσωτερικών χώρων. Γιος του πλουσιότερου και διασημότερου κοσμηματοπώλη εκείνης της εποχής και είχε ιδρύσει και την εταιρεία «Tiffany and Young» στη Νέα Υόρκη. Πρωτεργάτης της Αρ Νουβό και πρωτοπόρος, καθώς ήταν μου προκαλούσε θαυμασμό.

– Πειραματίζεστε μόνος σας με το γυαλί. Ποιες τεχνικές χρησιμοποιείτε για να παίρνετε το αποτέλεσμα που θέλετε;

Το 1978 που ολοκλήρωσα τη ναυτική μου καριέρα ως πλοίαρχος ξεκίνησα την αυτοεκπαίδευσή μου κατ’ αρχάς στην τεχνική του vitrail. Πολύ γρήγορα καλλιέργησα τη δεξιότητα που χρειάζεται η σχεδίαση και κοπή των γυαλιών με διαμάντι και στη συνέχεια η επι-ζωγραφική τους με οξείδια μετάλλων, το ψήσιμό τους στους 800 βαθμούς Κελσίου, καθώς και η σύνθεσή τους σε μολυβένιους αρμούς διατομής και σε άλλες μορφές, όπως
Fusingglass, Frit glass, Painting glass, 3D glass.

Ξεχωρίζω τη Frit glass, που κάνω πολύ σοβαρές δουλειές τον τελευταίο καιρό. Μια τεχνική χρονοβόρα αλλά χρησιμοποιώντας την παίρνω εξαιρετικό αποτέλεσμα.

– Είστε λάτρης της βενετσιάνικης υαλουργίας; Τι τεχνικές χρησιμοποιείτε στη δουλειά σας;

Τα ταξίδια μου στην Ιταλία ήταν μοναδικά. Θαύμαζα τα έργα της βενετσιάνικης υαλουργίας με πάθος και προσπαθούσα να δημιουργήσω έργα αντάξιά τους. Η επιτυχία να ζωντανέψεις μια έκφραση στο βιτρό και να δώσεις κυριολεκτικά ζωή στον πίνακα προέρχεται κυρίως από το πάχος του γυαλιού, τη γωνία τοποθέτησης του έργου, τον χρωματισμό με τρισδιάστατο βάθος και το ύψος εγκατάστασης ώστε η γωνία φωτεινής διαπεραστικότητας να προκαλεί πάνω στο πάχος του γυαλιού φωτοχημικές αποχρώσεις διασπώντας τις ακτίνες σε μοριακές φωτεινές παραμορφώσεις.

Οι μοριακές αυτές φωτεινές παραμορφώσεις μετακινούνται με τον χρόνο, και το έργο επηρεάζεται από τον ήλιο. Αυτή η πολύ συνθέτη εκτέλεση, καθώς και η μελέτη του σωστού έργου ανάλογα του προσανατολισμού του, απαιτούν ειδική μελέτη και πρόβλεψη πιθανού λάθους προς αποφυγή διαφορετικών αποτελεσμάτων από την αρχική μελέτη φως γυαλί κίνηση.

– Ποιες είναι οι αγαπημένες σας θεματολογίες;

Τα θέματα των έργων μου είναι από τον χώρο της ανθρώπινης έκφρασης, από τον διακοσμητικό χώρο, από την ανεικονική τέχνη, τη θαλασσογραφία. Φιλοτεχνώ επίσης μινιατούρες διάφορων παραστάσεων. Αγαπώ ιδιαίτερα τις αγιογραφίες εκκλησιών και τις προσωπογραφίες των αγίων. Έργα μου βρίσκονται σε 27 ναούς στην Ελλάδα, στο μοναστήρι το Γενέσιον της Θεοτόκου στην Ιθάκη και στον ναό του Αγίου Γεωργίου στην ελληνική κοινότητα στην Ατλάντα.

Η δουλειά στο μοναστήρι αυτό στην Ιθάκη ήταν ξεχωριστή. Ξεχωριστό είναι ένα μεγάλο παράθυρο 3×3 με θέμα το «Γενέσιον της Θεοτόκου». Αν περάσετε από το νησί, σας προτείνω να το επισκεφτείτε.

– Θα θέλατε να μας μιλήστε για ιστιοφόρα καράβια που έχετε κατασκευάσει;

Τα καράβια παλιότερων εποχών, κυρίως ιστιοφόρα, έχουν μια άλλη αίγλη. Είναι κατασκευασμένα υπό κανονική κλίμακα, εξολοκλήρου από γυαλί. Καράβια που χρειάζονταν πολύ δουλειά με κατάρτια, ξάρτια πανιά, σχοινιά, όλα με γυαλί.

– Δουλεύετε συστηματικά στην Ελλάδα κάνοντας εκθέσεις ατομικές, συμμετέχοντας σε ομαδικές εκθέσεις δουλεύοντας και διδάσκοντας. Μιλήστε μας για τις δραστηριότητές σας.

Έχω δουλέψει έργα σε πολλούς ναούς στην Ελλάδα, καθώς και έργα και κατασκευές σε οικίες. Στην οργάνωση έκθεσής μου σε γκαλερί εκτός Αθηνών υπάρχει σχετική δυσκολία, καθώς η μεταφορά τους πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική. Παρ’ όλα αυτά, έργα μου βρίσκονται σε συλλέκτες σε Αμερική, Γερμανία, Καναδά, Αυστραλία, και είμαι περήφανος γι’ αυτό. Ανήκω στην ομάδα καλλιτεχνών Π. Φαλήρου και συμμετέχω συστηματικά στις εκθέσεις που οργανώνονται. Λαμβάνω μέρος στην έκθεση Ορθοδοξία Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Θυμάμαι το 2011, έργα μου δημοσιευτήκαν στο περιοδικό «Stainedglass of America», ενός αμερικανικού επαγγελματικού οργανισμού, που χρονολογείται και δραστηριοποιείται στο γυαλί από το 1903. Τιμητική διάκριση και κριτικές έχω λάβει από τον καθηγητή της σχολής καλών τεχνών, Τάκη Παρλαβάντζα.

Σε ανύποπτο χρόνο έχουν δημοσιευτεί έργα μου σε διάφορα περιοδικά, που αντελήφθην αργότερα και αισθάνθηκα ιδιαίτερη χαρά. Στο ενεργητικό μου υπάρχουν 27 εργασίες σε αντίστοιχες εκκλησίες με πολλαπλά έργα, σε πολλούς ιδιωτικούς χώρους, σε κρουαζιερόπλοια και στο Δημαρχείο Κασσάνδρας Χαλκιδικής.
Δίδαξα για 3 χρόνια στο πνευματικό ίδρυμα Αγ. Γεωργίου στο Περιστέρι και συνεχίζω τις πειραματικές μου εκτελέσεις σε διάφορα στάδια κατασκευών μέχρι τώρα.

Έχω στην ιδιοκτησία μου ένα μικρό μουσείο, τρόπον τινά, από αρκετά έργα για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν το γυαλί σε πολλές μορφές και εκτελέσεις και είμαι πρόθυμος να εξηγήσω σε όποιον έχει διάθεση για μάθηση και διδασκαλία, όπως εγώ κάποτε.