Συνέντευξη στην Λιάνα Ζωζά
Με τον Γιώργο Κοζία, ξεκινάμε παρέα την καινούρια σειρά συνομιλιών με κεντρικό άξονα την ποίηση, ελληνική και διεθνή και μέσα από ένα ευρύ φάσμα ποιητών. Η ιδέα ξεκίνησε από την επιθυμία να γίνει γνωστή η σύγχρονη ποίηση και να δοθεί βήμα, τόσο σε καταξιωμένους όσο και σε νέους ποιητές για να παρουσιάσουν την δουλειά τους, αλλά και να σχολιάσουν παράλληλα την καθημερινότητα και τα μεγάλα κοινωνικά θέματα της σύγχρονης κοινωνίας.
- Στην Ούλμ έχουμε σύντροφο την Πτώση
και μνηστή την Αυταπάτη
Ώ πένθιμε ουρανέ, στην Ούλμ
ο Κύριος δεν σώζει αυτούς που πέφτουν.
Οι παραπάνω στίχοι ανήκουν στο ποίημα “Ο Κύριος δεν σώζει αυτούς που πέφτουν”, από την τελευταία σας ποιητική συλλογή “Εξάγγελος”, 2021. Τελικά, κάποιοι θα μπορούσαν να σωθούν και ποιοι θα ήταν εκείνοι;
Κανείς δεν σώζεται τελικά!
Ο δικός μου ραφτάκος της Ούλμ δοκιμάζει τα φτερά του, όπως και στο ποίημα «Ουλμ 1592» του Μπέρτολτ Μπρεχτ: «Τότε», είπε ο δεσπότης,/«ας χτυπήσουν δυνατά/ οι καμπάνες». Και: «Δεν ήταν παρά ψέματα όλα αυτά,/πουλί να γίνει ο άνθρωπος δεν θα αξιωθεί ποτέ,/κατάλαβέ το πια, κόσμε κουτέ!». Η αγωνιώδης προσπάθεια του ανθρώπου για την κατάκτηση του αδύνατου παραμένει ωστόσο το μέγιστο υπαρξιακό στοίχημα.
-Θέλοντας να παραμείνω στον “Εξάγγελο” θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας, γιατί χρησιμοποιήσατε ένα σύμβολο της αρχαίας τραγωδίας για να εκφράσετε τις ανησυχίες του σήμερα;
-Ο Εξάγγελος είναι ο άγγελος της Ιστορίας (Angelus Novus) του Κλέε και του Μπένγιαμιν, που ενώ έχει στραμμένο το πρόσωπό του στο παρελθόν είναι έτοιμος να φτεροκοπήσει προς το μέλλον -όπως επισημαίνει ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου- και τραγουδάει από τη μάχη με την πολιτική μέχρι την αναμέτρηση με το χρόνο, με την ανάλωση της ύπαρξης ή και με τον ίδιο τον θάνατο.
-Τέχνη και παγκόσμια πανδημία! Πόσο έχουν αλλάξει οι κανόνες και οι ισορροπίες, στο χώρο της ποίησης; Πόσο σας επηρέασε σαν άνθρωπο, αλλά και σαν ποιητή, η πολύμηνη κοινωνική αποστασιοποίηση;
-Ο κοινωνικός αποκλεισμός των ταξικά αδύναμων διογκώθηκε μετά την πανδημία, η φτώχεια γιγαντώθηκε και η τέχνη περιθωριοποιήθηκε ακόμα περισσότερο. Το πολιτικό σύστημα έχει ανάγκη πλέον «τις μαύρες εξουσίες των ανθρώπων της «κουλτούρας», πού ’ναι οι σημερινοί Αντιφασίστες και είναι οι Πλέον Γνήσιοι Φασίστες…»*. Περνούμε άσχημες μέρες, πολιτικά και ηθικά, γεμάτη ψέματα και φενάκες η φοβερή ετούτη εποχή.
Προσωπικά παραμένω ένοπλος, αναφωνώντας σαν τον λεγεωνάριο Γιώργο Μανιάτη: Αντιτάσσω γνώση στη γνώμη όχι γνώμη στη γνώση.
*Pier Paolo Pasolini, Στους Έλληνες φοιτητές του Πολυτεχνείου, με μιάν ανάσα, Νοέμβρης του 1973
-Δραστηριοποιείστε σε μία χώρα που έχει δοκιμαστεί με μια δεκάχρονη οικονομική κρίση, μια παγκόσμια πανδημία και τώρα μια ενεργειακή κρίση και δεν ξέρουμε τι ακόμη θα ακολουθήσει. Το μέλλον προβλέπεται ζοφερό;
Ο κόσμος μετακόμισε στο απάνθρωπο…
Και «στο μέλλον που είναι κιόλας νεκρό» έχει δοθεί η απάντηση από τον αυτόχειρα Μαγιακόφσκι: «Το μέλλον δε θα ‘ρθεί/ από μονάχο του έτσι νέτο σκέτο/αν δεν πάρουμε μέτρα κι εμείς…».
Αντίσταση λοιπόν με νύχια και με δόντια, μην μας σκεπάσουν σαν τα λείψανα και δεν προλάβουμε ν΄ ανθίσουμε! Έχουν ευτελίσει τις ζωές μας “άριστοι” επιτελικοί και μίζεροι πολιτικοί. Το μόνον της ζωής μας ταξείδιον ας μην το χαρίσουμε στις εφήμερες εξουσίες τους!
-Συμμετείχατε στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας, που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία και εξαιρετικές συμμετοχές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και τιμώμενο πρόσωπο, τον μεγάλο μας σύγχρονο ποιητή Τίτο Πατρίκιο. Πως θα περιγράφατε την εμπειρία σας;
-Ενδιαφέρουσα ως προς την γνωριμία ποιητών, τις απαγγελίες και τα γεύματα στα εξοχάς, παρά ταύτα νομίζω ότι η τριήμερη αυτή συνάντηση έπασχε ως προς την ουσία. Θα προτιμούσα ένα Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης με ξεκάθαρο ιδεολογικό και αισθητικό προσανατολισμό, κάτι πιο μάχιμο-με συζητήσεις και ανταλλαγή ιδεών- πιο ερεθιστικό και γιατί όχι πιο αιρετικό.
-Πιστεύετε πως η ποίηση στις μέρες μας είναι πολλά υποσχόμενη; Υπάρχουν νέοι ποιητές;
-Τι πάει να πει πολλά υποσχόμενη ποίηση (οι ποιητές δεν είναι ντίλερ καλλυντικών}, επίσης δεν με ενδιαφέρει καθόλου ο διαχωρισμός παλιοί και νέοι ποιητές, είναι παλιός ο Καβάφης(;) νέος είναι, στα χάδια, στα σκιρτήματα της σάρκας και του νου! «Κάθε προσπάθεια του θεωρητικού λόγου να συλλάβει την ποίηση σαν παρόν ήταν μια εντάφια προσωπίδα, ισχυρίζεται ευφυώς ο Βύρων Λεοντάρης, κι αν υπάρχει ένας έγκυρος λόγος για την ποίηση είναι μονάχα για ό, τι απ’ αυτήν έχει τελειώσει…».
Στην ποίηση βλέπω το ΟΛΟΝ, όχι το μέρος, ακούω φωνές που υπερβαίνουν το φθαρτό του όντος και τις επιταγές της επικαιρότητας. Η ποίηση δεν κατηγοριοποιεί των πόνο των ανθρώπων και των πραγμάτων, αντιθέτως μεγεθύνει τα πάθη ηρωικά και πένθιμα!
-Αν και ο κάθε ποιητής, αγαπά όλες τις ενότητες της δουλειάς του, που σηματοδοτούν και την πορεία του, θα ήθελα να μας πείτε, αν εσείς θα ξεχωρίζατε κάποια από αυτές;
-Ποιήματα ξεχωρίζω, ποιήματα καμικάζι που έλεγε ο Χρίστος Λάσκαρης, ποιήματα που σε αρπάζουν από τον λαιμό ή σε καθηλώνουν με ένα δυο στίχους π.χ.: «Ω, δεν αλλάζει ο ρυθμός/αυτού του κούφιου κόσμου/Που πας ψυχή μου με τέτοια ανθρωπότητα;» ή «Κουτσό της μοίρας αμαξάκι/που μας πηγαίνεις/κυλώντας, πέφτοντας, τρίζοντας/φριχτά καρούλια στα χέρια των θεών…»!
-Ποιες είναι οι επιρροές σας και από ποιους ποιητές που σηματοδότησαν την ιστορία της ποίησης; Υπάρχουν κάποια ποιητικά έργα που εσείς θα τα θεωρούσατε σταθμούς;
-Η αφεντιά μου είναι: Διονυσίου Σολωμού και ονείρου, της εξόριστης γλώσσας του Κάλβου, του αισθησιακού Καβάφη, του μυθιστορηματικού Σεφέρη, είμαι ο θίασος ιπποδρομίου του Καρυωτάκη, είμαι με τον ελευθερωτή Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου, είμαι της Οκτάνας του Εμπειρίκου, της Καντάτας του Ρίτσου, του Χρωμοσώματος Σαχτούρη, από κοντά βάλτε μια πρέζα φαντασίας Ουίλιαμ Μπλέικ, μια θλίψη γέρο- Πάουντ, για επιδόρπιο σουρεαλιστική τρέλα, έτσι πορεύομαι…
-Αν και η συνέχεια και η συνέπεια είναι αυτά που σας διακρίνουν, τι είναι αυτό με το οποίο, δεν έχετε ακόμη “συναντηθεί” και θα θέλατε να το συμπεριλάβετε, στα μελλοντικά σας σχέδια;
-Η Ποίηση είναι ένας ξεχωριστός τρόπος να συνειδητοποιείς τον κόσμο και να συνδέεσαι με την πραγματικότητα. «Να έχει ποίηση η μάχη. Και παλικαριά./Ούτε μάρμαρα ούτε τάφρους αίματα» γράφει η Τζένη Μαστοράκη. Θα επιθυμούσα να συμπίπτει στην δουλειά μου η μεγαλύτερη στιγμή πνευματικής διαύγειας με την μεγαλύτερη στιγμή πάθους και από την άβυσσο της ελπίδας για το απώτερο πλησίον, να αφουγκράζομαι το πλησίον του απώτερου μέλλοντος.
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Ο Γιώργος Κοζίας γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε βιβλιοθηκονομία και Ευρωπαϊκό Πολιτισμό. Εργάστηκε στον χώρο του ημερήσιου και περιοδικού Τύπου. Πρωτοδημοσίευσε στα περιοδικά Το Δέντρο και Ευθύνη το 1983. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές: Ζωολογικός κήπος (Στιγμή, 1989), Ο μάρτυρας που δεν υπήρξε (Στιγμή, 1995), Πεδίον ρίψεων (Στιγμή, 2001), Κόσμος χωρίς ταξιδιώτες (Στιγμή, 2007), 41ος Παράλληλος (Στιγμή, 2012), Πολεμώντας υπό σκιάν… Ελεγεία και σάτιρες (Περισπωμένη, 2017) και Εξάγγελος (Περισπωμένη, 2021). Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί και ανθολογηθεί στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, γερμανικά, αραβικά και πολωνικά.
Το έργο του παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών “Ποίηση και Μουσική” Ιανουάριος 2009, Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας “Ας μην μας καταβροχθίσουν οι κοριοί” 2013, επίσης στο Thessalian Poetry Festival 2018 και στο Patras World Poetry Festival 2019 και 2021. Επτά πίνακες εμπνευσμένοι από την ποίησή του εκτέθηκαν στο βιβλιοπωλείο Λεμόνι στην έκθεση της Εύης Τσακνιά “Οι εικόνες πίσω από τις λέξεις” Οκτώβριος- Νοέμβριος 2010.
Ποιήματά του έχει μελοποιήσει ο Θάνος Μικρούτσικος, Έργα για φλάουτο (WORKS FOR FLUTE) IVONA GLINKA, αφήγηση: Δημήτρης Παπανικολάου, Legend Classics, 2007 και Πέντε κείμενα μετά μουσικής: Η γη τσακισμένο καράβι, ποίηση Γιώργος Κοζίας, William Blake, Αγγελική Καθαρίου- Νέλλη Σεμιτέκολο, Ένας κόσμος χωρίς ταξιδιώτες (Γαβριηλίδης, 2013).
Πηγή Βιβλιονέτ και poets.gr
