Grayson Perry: Ο εκκεντρικός Βρετανός με τα εκπληκτικά κεραμικά

To The Most Popular Art Exhibition Ever!, δεν είναι άλλος από τον τίτλο της τελευταίας του έκθεσης, στην Serpentine Gallery (Λονδίνο), 08/06–10/09/2017, ενώ ο ίδιος θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της Μεγάλης Βρετανίας. Αναφέρομαι στον Grayson Perry, που είναι κυρίως γνωστός για τα καταπληκτικά κεραμικά του, τον ευφυή τρόπο με τον οποίο σχολιάζει τη σύγχρονη κοινωνία και τον πολιτισμό μέσα από τα έργα του και βέβαια για το cross-dressing.

Όταν, παρέλαβε το 2003, το βραβείο Turner, δεν δίστασε να εμφανιστεί παρέα με το alter ego του, την “Claire”, που ήταν “ντυμένη” σαν την “Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων” και την οικογένειά του, την ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέα σύζυγο του Phillippa και την κόρη τους Florence. Αμέσως μετά, δήλωσε: “Νομίζω ότι ο κόσμος της τέχνης είχε μεγαλύτερη δυσκολία να αποδεχτεί το έργο μου, παρά την επιλογή των φουστανιών μου”.

Το ίδιο συνέβη και όταν προσκλήθηκε στο παλάτι του Buckingham το 2014 για να τιμηθεί από τον πρίγκιπα Κάρολο με το τιμητικό βραβείο CBE, για τα τριάντα χρόνια προσφοράς του στην τέχνη. Η “Claire” εμπνεύστηκε το ντύσιμό της από την Καμίλα και εμφανίσθηκε με μπλε φόρεμα και ασορτί καπέλο. Πάντα δίπλα, στις συγκινημένες σύζυγο και κόρη, σχολίασε με το χιούμορ που τον διακρίνει πως είχε “ντυθεί” την “Ιταλίδα μητέρα της νύφης”. Η απονομή έγινε με θερμή χειραψία και ακόμη πιο θερμά λόγια από τον πρίγκιπα Κάρολο.

O Grayson Perry, γεννήθηκε το 1960 στο Essex και είχε την επιθυμία να ντύνεται με γυναικεία ρούχα από μικρή ηλικία, πράγμα που δυσκόλεψε την εφηβεία του σε μια κλειστή κοινωνία και ενώ ήταν αναγκασμένος να επιλέξει με ποια από τις καινούριες οικογένειες των χωρισμένων γονιών του θα ήθελε να μείνει. Ακολουθεί το δρόμο της τέχνης και αποφοιτώντας μετακομίζει και βρίσκεται να συγκατοικεί στο Λονδίνο με τον μουσικό και τραγουδιστή Boy George με τον οποίο ανταγωνίζονταν στο ποιος θα έχει το πιο υπερβολικό ντύσιμο κατά την έξοδό τους στο μοδάτο night club Blitz.

Η πορεία του μέχρι τώρα στην τέχνη έχει να δείξει μόνο συνέχεια και συνέπεια, καθώς και σημαντικούς σταθμούς. Τo 2011 το Βρετανικό Μουσείο φιλοξενεί την καινούρια δουλειά του Perry ανάμεσα στα εκθέματά του. Του ζητούν παράλληλα να πραγματοποιήσει ένα εικαστικό ταξίδι με την επιλογή πάνω από 190 αντικειμένων μέσα από την τεράστια συλλογή του Μουσείου με τα οποία πιστεύει πως μπορεί να “συνομιλήσει”. Ο τίτλος της έκθεσης, The Tomb of the Unknown Craftsman.

Ο Grayson Perry επέλεξε συνειδητά να δημιουργεί κεραμικά, ένα υλικό που πιθανόν να θεωρείται παλιομοδίτικο από πολλούς σύγχρονους καλλιτέχνες, για να πλάσει εικόνες μιας σύγχρονης κοινωνίας και καθημερινότητας. Εικόνες που πολλές φορές δεν είναι καθόλου ευχάριστες μιας και λειτουργούν σχολιαστικά στη βία που κυριαρχεί γύρω μας. Θέματα που θίγει συχνότερα είναι η πολιτική, αλλά και η παιδική κακοποίηση.

Το έργο του με τίτλο “We’ve Found the Body of Your Child”, λόγω των πολύτιμων μετάλλων, όπως το χρυσό και το ασήμι που χρησιμοποιεί, θα μπορούσε να παραπέμπει σε βάζο αντίκα. Παρ’ όλα αυτά, με τα σχεδόν εικονογραφικά στοιχεία πάνω του, ο Perry διηγείται μια γοτθική ιστορία για το θάνατο ενός παιδιού σε μια ζοφερή μικρή πόλη. Η συνολική εικόνα είναι διαχρονική: θα μπορούσε να είναι χθες ή πολλά χρόνια πριν, με το παραμύθι και τον εφιάλτη να συνυπάρχουν στην εικαστική αφήγηση.

Ανάλογες ιστορίες “διηγείται” και στις μεγάλων διαστάσεων ταπισερί που δημιουργεί και πολλές φορές, είτε συνυπάρχουν με τα κεραμικά του είτε εκτίθενται αυτόνομα, όπως στην έκθεσή του The Vanity Of Small Differences.

Μέσα από την ενότητα των έξι μεγάλων ταπισερί, παρακολουθούμε τη ζωή του φανταστικού χαρακτήρα Tim Rakewell, χαρακτήρα που ο Grayson Perry επινοεί, από τη νηπιακή του ηλικία, την εφηβεία έως και τη μέση ηλικία του, μιας και πεθαίνει πρόωρα με βίαιο τρόπο σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Παράλληλα, ο θεατής οδηγείται σε μια κοινωνικοπολιτική εξερεύνηση, λόγω του ότι στα συγκεκριμένα έργα απεικονίζονται πολλές από τις εκκεντρικότητες και ιδιαιτερότητες, σύμφωνα πάντα με τον καλλιτέχνη, που σχετίζονται με τη ζωή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ξεχωρίζουμε στοιχεία από την εσωτερική διακόσμηση μέχρι τη βρετανική κουζίνα, τις πολιτικές διαμαρτυρίες, αλλά και τα κουτσομπολιά των διασημοτήτων.

Δεν είναι τυχαίο επίσης, που για τα εγκαίνια της τελευταίας του έκθεσης The Most Popular Art Exhibition Ever!, o Perry επέλεξε την ημέρα των εκλογών στη Βρετανία μιας και η έκθεσή του πραγματεύεται θέματα, όπως η δημοσιότητα μέσα από την τέχνη και το σημερινό πολιτικό και πολιτιστικό τοπίο, αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί σχολιαστικά σε μια διχασμένη Βρετανία και ότι αυτό συνεπάγεται. Άλλωστε, ο Grayson Perry, θεωρείται πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης, ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν διακρίσεις και δικαιώματα στη σύγχρονη κοινωνία και τον πολιτισμό.

Δεν διστάζει βέβαια, για ακόμη μία φορά να σχολιάσει με τον καυστικό τρόπο που τον χαρακτηρίζει: “Είμαι επιφυλακτικός με τους καλλιτέχνες και τους χλευάζω μερικές φορές, γιατί είναι πολύ πολιτικοποιημένοι. Νομίζω ότι δανείζονται τη δύναμη των πολιτικών θεμάτων για να δώσουν δυναμική στα έργα τους, που δεν έχουν. Με κάποιο τρόπο θέλω να πιστεύω πως η μεγαλύτερη δύναμη της τέχνης μου βρίσκεται στο οπτικό μέρος, τη σύνθεση, το χρώμα και όλα εκείνα τα παραδοσιακά πράγματα που έχουν να κάνουν με τη τέχνη. Αλλά, η πολιτική είναι πικάντικη, δίνει γεύση”.