Γράφει η Τζούλια Ανδρειάδου*

Προτείνω ένα παράθυρο με θέα θάλασσα για να παίρνουμε βαθιές ανάσες, να ξεχάσουμε για λίγο την φονική Πανδημία, όπως και τόσα άλλα παρελκόμενα ή μη, τ’ αμέτρητα άλυτα προβλήματα του σημερινού μας κόσμου.

Ένα παράθυρο στη θάλασσα, έστω εικονικό, ως προσομοίωση της ξεχασμένης πραγματικής μας ζωής! Γιατί περισσεύουν τα προβλήματα και στην προσωπική μας ζωή!

Κάποια από αυτά υπόσχεται ότι τα λύνει το Διαδίκτυο.

Το Διαδίκτυο έφερε μια πρωτόγνωρη επανάσταση στη ζωή μας καταργώντας τα “σύνορα” μεταξύ των ανθρώπων, ερεθίζοντας την φαντασία μας κι’ εκεί οφείλεται πιστεύω η διαβρωτική γοητεία του ως προς τη διασπορά της γνώσης, της ομορφιάς αλλά και της φρίκης αυτού του κόσμου που ζούμε.

Πριν προχωρήσω, παραθέτω για όσους δεν το γνωρίζουν, ότι η σοφή γιαγιά IBM γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1911, η Μicrosoft τον Απρίλιο του 1975, η Google τον Σεπτέμβριο του 1998 κι έκτοτε αυτές κι άλλες πολλές γεννοβολάνε θυγατρικές, δίδυμα, τρίδυμα, εφτάδυμα και πάει λέγοντας!

Παράλληλα με το μέγα πλήθος που παίζει στα δάχτυλα του την ψηφιακή τεχνολογία, υπάρχει και ένα άλλο πλήθος που τρέμει ν’ αγγίξει τ’ αμέτρητα σύμβολα μήπως και πατήσει κάποιο λάθος και χαθούν όλα. Είμαστε οι αδαείς. Ανήκω σε αυτή την κατηγορία και παιδεύομαι συχνά πολύ θυμωμένη, όταν δεν μπορώ να διαχειριστώ όσα επιθυμώ.

Τουλάχιστον μπορώ να διαχειριστώ τα βασικά, επίσης κάποια που αφορούν στον πολιτισμό και ενδιαφέρουν ένα μέρος του κόσμου.

Θεωρώ τον πολιτισμό ως βασικό συστατικό της ζωής μας και εκεί αναζητώ και ανακαλύπτω πολλά και διάφορα, από αποτυπώματα αρχέγονων λαών, μέχρι και νέες τάσεις, παλαιότερους ή σύγχρονους καλλιτέχνες στη μουσική, τον χορό και τις οπτικές τέχνες. Σημαντικά όλα αυτά, ιδιαίτερα στη διάρκεια της Πανδημίας, όπου η απόδραση γίνεται ανάγκη. Γι’ αυτό και θέλω να μοιραστώ κάποιες σκέψεις κι’ εμπειρίες από τις επαφές μου.

Συχνά όμως αισθάνομαι πολιορκημένη μέσα στο χώρο του πολιτισμού, όπου ανήκουμε όλοι οι άνθρωποι του Λόγου και των Τεχνών.

Εκεί – ως πολιορκημένη ‐ βλέπω τα κάστρα όπου πολεμήσαμε εμείς οι παλιότεροι, ν’ αλώνονται και τα οχυρά να παραδίδονται αμαχητί σα να υποκύπτουν σ’ ένα ταχύρρυθμο μυστικό στρατηγικό σχεδιασμό!

Πως αλλιώς να εξηγήσω ότι στις Χριστουγεννιάτικες αγορές ενός μεγάλου καταστήματος διαφημίζεται τάμπλετ εκπαιδευτικό για μωρά από 1 χρόνου+!

Δηλαδή, προετοιμάζεται μια νέα γενιά χειραγωγημένων ανθρώπων από τα γεννοφάσκια της! Και πως να μη νιώθω πολιορκημένη, όταν “οι απέναντι” στρατιές με λάβαρα “το Συμφέρον” και την “Οικονομία”, προσπαθούν καθημερινά να μας αλώσουν μέσα από τα ΜΜΕ.

Πιθανόν αυτή η στρατηγική να ξεκινάει από τον χώρο του θεάματος. Στον ευρύ ορίζοντα του θεάματος «όλοι οι καλοί χωρούνε» και επιβιώνουν κυρίως οι ομφαλοσκοπούντες σελέμπριτις (celebrities), οι μπράδερς (broders), σίστερς (sisters), ντάνσινγκ (dancing) και λοιποί εγχώριοι ή διεθνείς, σε όλη τη γκάμα που ξεπερνάει τη φαντασία μας! Ο αντίλογος είναι «μη βλέπεις, μην ακούς, μη μαθαίνεις».

Πρόκειται για επικίνδυνη ακροβασία με δεμένα μάτια.

Αλλά παράλληλα με τις ποικίλες σελέμπριτις, αυξάνεται και πληθύνεται στον παγκόσμιο ιστό ένας κόσμος που φαντασιώνεται μια καριέρα ως ανθυπο–σελέμπριτις, νομίζοντας ότι πρωτοτυπούν ανεβάζοντας την κοινότοπη ζωή τους.

Όλες οι παραλλαγές των ανθυπο–σελέμπριτις στοχεύουν μέσα από το διαδίκτυο σε μια θέση στα περιβόητα βάϊραλς (virals).

Αν δεν υπάρχει αυτογνωσία, καταλήγουμε στην κοινή έκφραση «τσαλαβούτα». Οι πάντες έχουν δικαίωμα να τσαλαβουτάνε ιντερνετικά με αποτέλεσμα την γνωστή παροιμία «κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά»!

Λίγες επισκέψεις σε ιστότοπους που περιέχουν λέξεις–κλειδιά, ανοίγουν σε απίστευτης φτήνιας εικόνες.

Μπαίνω λοιπόν στο παιχνίδι της επιλεγμένης πληροφόρησης και όχι της τυχαίας, για την αναζήτηση και επικοινωνία που πλέκει ο παγκόσμιος ιστός του σύγχρονου εικαστικού τοπίου.

Σε ιστότοπους που περιέχουν την λέξη art (αρτ), γίνονται καταχωρήσεις σε εκδόσεις περιοδικών τέχνης, επίσης σε ιντερνετική μορφή επί πληρωμή, αν και υπάρχουν κάποιες δωρεάν.

Λαμβάνω ενημερώσεις ανά εβδομάδα για συμμετοχή σε διαδικτυακές εκθέσεις που έχουν τίτλο «καλλιτέχνης του μήνα» (artist of the month), ή «καλλιτέχνης της χρονιάς» κλπ. Επίσης προσκλήσεις όχι μόνο σε διαδικτυακές εκθέσεις αλλά και σε φουάρ (foire) στη Ν. Υόρκη ή άλλες μεγάλες πόλεις! Επιμένουν και σε προτρέπουν μη χάσεις την ημερομηνία λήξης υποβολής! Έτσι εξασφαλίζεις την δήθεν καριέρα που σου ανοίγεται και την πλασάρεις στην εγχώρια αγορά ως επιτυχία!

Προϋπόθεση η επικοινωνία να γίνεται σε αγγλική γλώσσα, επειδή συνήθως οι μεταφράσεις είναι για γέλια. Επίσης προϋπόθεση είναι η προ – πληρωμή και να ξέρεις να χειρίζεσαι όλες τις λεπτομέρειες που ζητάνε ως προς την ηλεκτρονική επικοινωνία. Άλλοτε μόνο για ψηφιακή καταχώρηση κι’ άλλοτε για συμμετοχή σε φουάρ (foire). Τώρα τελευταία προτείνουν την εικονική ατομική έκθεση ζωγραφικής, ή άλλης εικαστικής παρουσίασης, όπως το επιθυμείς!

Βρίσκομαι σε απόσυρση λόγω ηλικίας και τα ρίχνω στον κάδο, όμως μ’ ενδιαφέρει γενικά η πληροφόρηση.

Όσο κι’ αν ακούγεται δελεαστική για τους νεότερης γενιάς καλλιτέχνες, μια τέτοια πρόταση τριπλής συμμετοχής σε τρεις μεγάλες εμπορικές εκθέσεις φουάρ (foire) σε αντίστοιχα κορυφαίες πόλεις των ΗΠΑ, δεν είναι εφικτή. Όχι μόνο το κόστος συμμετοχής και η εξοικείωση με την τεχνολογία, αλλά και η μεταφορά λίγων έργων, όπως και η ασφάλιση θα κοστίζουν υποθέτω μια μικρή περιουσία!

Άρα η προσιτή λύση παρουσίασης έστω πέντε–δέκα έργων είναι εφικτή μόνο μέσα από το απλό Διαδίκτυο! Εκεί βρίσκει χαρά κάθε παραπονεμένος! Εκτός κι’ αν έχει καταφέρει να έχει σταθερή συνεργασία με κάποια εγχώρια γκαλερί, που προωθεί την δουλειά του/της. (Αναφέρομαι στην Ελλάδα).

Μπήκα στον πειρασμό για μια καταχώρηση σε ομαδική έκθεση σοβαρού ιστότοπου, με μικρό αντίτιμο για 5 έργα. Όταν ανέβηκε η έκθεση και έψαξα να δω τα έργα μου, κατάλαβα ότι πήρα το μάθημα μου, επειδή κάπου τ’ ανακάλυψα ανάμεσα σε άλλα περίπου 500!

Μια παλιότερη διαφορετική εμπειρία μου έχει ρίζες στην αγάπη μου για την ποίηση του Καβάφη. Ειδικά στο ποίημα του The City (Η Πόλις), στην αναζήτηση πατώντας C.P Cavafy paintings εμφανίζονται στην πρώτη σελίδα κάποια έργα μου, ήδη καταχωρημένα στο προσωπικό μου σάϊτ. Αντιθέτως στην αναζήτηση στα ελληνικά, υπάρχει μόνο ένα έργο μου. Δεν έχω λάβει τόσα χρόνια ούτε μία πρόταση για συμμετοχή σε κάποια σχετική έκθεση ή ψηφιακή παρουσίαση.

Πιστεύω πως στην Ελλάδα, πρωταγωνιστεί το όνομα, (αν διαθέτεις ικανότητες δημοσίων σχέσεων) και διάφορα άλλα, ενώ το έργο αυτό καθεαυτό, αναρωτιέμαι τι θέση κατέχει;

Οι εγχώριες φίρμες δεν μετράνε για διασυνδέσεις με ξένους αναγνωρισμένους καλλιτέχνες. Στο Διαδίκτυο κάθε τόσο ξεφυτρώνουν καινούργιες δυνατότητες για τις/τους νεότερους, γι’ αυτό και μπορούν να ελπίζουν στην επικοινωνία και την προώθηση.

Το ερώτημα είναι, πως μπορεί να ξεχωρίσει η δουλειά σου;

Οδηγεί σε κάποιες γόνιμες συνεργασίες η προβολή μέσα από το διαδίκτυο;

Μπορείς να βιοποριστείς ως εικαστικός καλλιτέχνης, όταν δεν ξέρεις πια τι μετράει? Μετράει η κατηγορία στην οποία ανήκει η δουλειά σου;

Μετράει αν έχεις συμπληρώσει δεκαετία σπουδών σε διάσημες σχολές του εξωτερικού, ή μήπως η προώθηση από την/τον καθηγητή σου;

Μήπως μετράει πόσα μπορεί να πληρώσουν οι γονείς σου για ένα θριαμβευτικό ξεκίνημα;

Μετράει η ηλικία και το φύλο; Ή μήπως η χώρα προέλευσης;

Πολλά τα ερωτήματα που δεν μπορούν ν’ απαντηθούν και εκεί στηρίζεται νομίζω η λύση “διαδίκτυο”, ως μονόδρομος για το πλήθος των νεότερων καλλιτεχνών!

Όταν βλέπεις τα ίδια ονόματα να ανακυκλώνονται σε γκαλερί ή σε Πινακοθήκες, και κάποια από αυτά να έχουν καλύψει την 50ετία, που σημαίνει εξακολουθούν να γεννάνε χρυσά αυγά, βγάζεις το συμπέρασμα ότι αυτό είναι το κριτήριο μακροημέρευσης!

Είναι αποκαρδιωτικό οι καλλιτέχνες να κρεμόμαστε πιασμένοι στα δίχτυα του ιστού που πλέκει το χρήμα. Σημαντικοί βαφτίζονται οι καλλιτέχνες, ασχέτως φύλου ή ηλικίας, αν καταφέρουν να ξεπεράσουν την μέση τιμή πώλησης ενός έργου (βλέπε υλικό + διαστάσεις), που όντως στη χώρα μας έχει εξευτελιστεί, συγκρίνοντας τη με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες σχετικού πληθυσμού.

Η γενική εικόνα κατά την άποψη μου, όπως προκύπτει από τις αμέτρητες ενημερώσεις σε σοβαρούς ιστότοπους φωνάζει ότι σε διεθνές επίπεδο, το παιχνίδι μονοπωλείται από τον αγγλο–σαξωνικό κόσμο.

Είναι περίπλοκη και ίσως μάταιη η όποια προσπάθεια ανταγωνισμού με αυτό το μέγα πλήθος που δηλώνουν artists, εννοώ καλλιτέχνες εικαστικοί!

Η θέση μας βρίσκεται σταθερά στο περιθώριο των γεγονότων και των αναταράξεων που συγκλονίζουν την ζωή μας όπως η παρούσα Πανδημία που τελειωμό δεν έχει. Το μικρό σύμπαν που γεννήθηκε από το Διαδίκτυο συνεχίζει να διαστέλλεται! Κάπου στις παρυφές του θα εξακολουθούν να υπάρχουν “σύνορα” στην καλλιτεχνική ζωή, παρά την όποια παγκοσμιοποίηση. Ελπίζω να συνεχίζει να επιβιώνει κάθε μορφή Τέχνης στο μέλλον, μέσα από το έργο γνήσιων καλλιτεχνών!

*Η Τζούλια Ανδρειάδου είναι εικαστικός