Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Η Anais Nin, θεωρήθηκε από πολλούς κριτικούς σαν μία από τις σπουδαιότερες γυναίκες συγγραφείς ερωτικής λογοτεχνίας, που όχι μόνο υπήρξε η πρώτη γυναίκα στο δυτικό κόσμο που ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά ανέπτυξε και εξερεύνησε σε βάθος την ερωτική γραφή.

Εξάλλου, τόσο η συγγραφική όσο και η προσωπική της ζωή υποστηρίζουν στο έπακρο τον τίτλο αυτό, με την ίδια να πιστεύει πως: “Ο μόνος αλχημιστής που μπορεί να τα μετατρέψει όλα σε χρυσάφι είναι ο έρωτας. Το μοναδικό ξόρκι εναντίον του θανάτου, των γηρατειών, της ρουτίνας είναι ο έρωτας.”

Με τον συγγραφέα Henry Miller, θα ζήσει μια θυελλώδη ερωτική σχέση, αν και οι δυό τους είναι ήδη παντρεμένοι, στο Παρίσι της δεκαετίας του 30, ένα ιδανικό περιβάλλον για τους  συγγραφείς και καλλιτέχνες της εποχής τους.

Με τον Henry Miller γνωρίζονται το 1932 και η ταραχώδης σχέσης τους κρατά σχεδόν δέκα χρόνια. Για εκείνον είναι η αιώνια ερωμένη και για εκείνη είναι ο άνδρας, που την απελευθερώνει σεξουαλικά και την κάνει να προβεί σε βαθιές εξομολογήσεις μέσα από τα ημερολόγιά της. 

Και για τους δύο, το γράψιμο και οι έντονες ερωτικές συγκινήσεις είναι αλληλένδετα. Ο Miller περιλαμβάνει αποσπάσματα από την αλληλογραφία τους στα βιβλία του, όπως ο Τροπικός του Καρκίνου (1934) και η Nin αντίστοιχα χρησιμοποιεί την αλληλογραφία τους για τις λεπτομερείς της σημειώσεις στα ερωτικά της ημερολόγια.

Το 1932, είναι που ξεκινά να γράφει και το πασίγνωστο πια βιβλίο της “Henry and June: From the Unexpurgated Diary of Anais Nin”, το όποιο όμως θα εκδοθεί μόλις το 1986 μιας κι η ίδια δεν θέλει να εκθέσει νωρίτερα τη σεξουαλική της ζωή, στα μάτια του πρώτου συζύγου της Hugh Guiler.

Στο συγκεκριμένο βιβλίο της αποκαλύπτει πως μόνο μέσα σ’εκείνο το χρόνο ο Miller της έστειλε εννιακόσιες πολυσέλιδες επιστολές.

Σε μία από αυτές της γράφει: “Αναΐς, με κάνεις απίστευτα ευτυχισμένο έτσι όπως με κρατάς αδιάσπαστο. Mε αφήνεις να είμαι ο καλλιτέχνης, χωρίς να καταργείς τον άνδρα, το ζώο, τον πεινασμένο, ακόρεστο εραστή. Καμιά άλλη γυναίκα δεν μου έχει δώσει όλα τα προνόμια που έχω ανάγκη· και εσύ, που τραγουδάς τόσο χαρούμενα, ναι, με προσκαλείς να πάω μπροστά, να είμαι ο εαυτός μου, να διακινδυνεύω τα πάντα. Σε λατρεύω γι’ αυτό. Εκεί είναι που ξεχωρίζεις από τις άλλες γυναίκες, εκεί είναι που είσαι μια βασίλισσα.

Γελάω τώρα μόνος μου καθώς σε σκέφτομαι. Δεν φοβάμαι καθόλου τη θηλυκότητά σου. Και πόσο έκαιγες χθες ­μου άρεσε αυτό­, διαφορετικά δεν θα το ήθελα. Βλέπεις, παρά τις υποψίες μου, δεν ήμουν προετοιμασμένος για την καταιγίδα που ξεσήκωσες… Και σήμερα, παρ’ όλο που σφύζω από υγεία, νιώθω μια γλυκιά παράλυση στα μπράτσα μου ­είναι επειδή σε κρατούσα τόσο σφιχτά… Εύχομαι να μπορούσα να τη διατηρήσω” (10 Μαρτίου 1932, Hotel Central, Παρίσι).

Οι δύο εραστές συνεχίζουν να ζουν τον έρωτά τους μέχρι που φθάνει στο Παρίσι η δεύτερη σύζυγος του Henry Miller, η οποία λέγεται μάλιστα, πως τον συντηρούσε οικονομικά τον ίδιο και το συγγραφικό του έργο εκείνη την περίοδο, η June Mansfield.

Τότε είναι που η Anais Nin θα γοητευθεί από την June και θα αισθανθεί έντονη ερωτική έλξη για εκείνη, δίνοντας μια άλλη διάσταση στην σχέση της με τον Miller. Η περιγραφή της γνωριμίας της με την June δεν χρειάζεται περαιτέρω σχόλια: “… Ο Χένρι έσβησε. Εκείνη ήταν χρώμα, λάμψη, ιδιαιτερότητα… η πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο…”.

Η διαμονή της June στο Παρίσι διήρκεσε τέσσερις εβδομάδες και όπως φαίνεται επιδόθηκαν μόνο σε ερωτικές περιπτύξεις, χωρίς όμως να ολοκληρώσουν ερωτικά την σχέση τους. Το μόνο αμφιλεγόμενο στοιχείο από τα ημερολόγια της Nin είναι ο αινιγματικός επίλογος της που αφορά την σχέση μεταξύ των τριών: “Ο Χένρι έρχεται σήμερα το απόγευμα και αύριο θα βγω με την Τζουν”. 

Μετά την αναχώρηση της June, οι δυό τους συνεχίζουν να είναι μαζί, με τη μόνη διαφορά πως ανάμεσά τους πια πλανάται, δίνοντας τροφή για ζηλότυπα σχόλια, το γοητευτικό “φάντασμα” της γυναίκας που επηρέασε με την ύπαρξη της και τους δύο και ενέπνευσε το συγγραφικό τους έργο.

“Τζουν… Δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν θα σε ξαναδώ, να έρχεσαι προς το μέρος μου, ξεπροβάλλοντας από τα σκοτάδια του κήπου. Περιμένω μερικές φορές στο σημείο όπου συνηθίζαμε να συναντιόμαστε, προσδοκώντας να σε δω ξανά να περπατάς προς το μέρος μου, ξεμακραίνοντας από το πλήθος ­ εσύ, τόσο ξεχωριστή και μοναδική.

Όταν έφυγες, το σπίτι άρχισε να με πνίγει. Ήθελα να βρεθώ μόνη μου με την εικόνα σου… Νοίκιασα λοιπόν ένα στούντιο στο Παρίσι, ένα μικρό, ετοιμόρροπο διαμερισματάκι και καταφεύγω εκεί τουλάχιστον λίγες ώρες την ημέρα. Ποια είναι όμως αυτή η “άλλη” ζωή που θέλω να ζήσω, χωρίς εσένα; Μερικές φορές πρέπει να φαντασθώ ότι είσαι παρούσα, Τζουν. Νιώθω σαν να θέλω να γίνω εσύ! Ποτέ άλλοτε δεν θέλησα να γίνω κανένας άλλος εκτός από τον εαυτό μου. Τώρα θέλω να λιώσω μέσα σου, να έρθω τόσο απίστευτα κοντά σου, που ο εαυτός μου να εξαφανισθεί…”(Φεβρουάριος 1932, Παρίσι), γράφει η Anais Nin.

Το βιβλίο της έγινε ταινία, το 1990, με σκηνοθέτη τον Philip Kaufman, δεκατρία χρόνια μετά το θάνατο της Anais Nin, που δεν ήταν παρούσα για να αποκαλύψει ίσως περισσότερα από αυτά που μας επέτρεψε, να γνωρίζουμε μέσα από τα γραπτά της.

“Ο Χένρι παραβλέπει την ηδονή που υπάρχει στο να μην τα ξέρεις όλα, στο να μην τα έχεις δικά σου όλα, στο να σκύβεις επικίνδυνα πάνω απ’ την άβυσσο, στο να μην φτάνεις σε μια συγκεκριμένη κορύφωση. Και οι δυο, και ο Χένρι και η Τζουν, κατέστρεψαν τη λογική και την ισορροπία της ζωής μου. Είναι καλό αυτό. Το πρότυπο είναι νεκρό. Τώρα, μπορώ πια να ζήσω. Δεν είμαι εγώ για πρότυπα.”