Γράφει η Αντιγόνη Κατσαδήμα
Μεταξύ των παραστάσεων που παίζονται στην πόλη αυτό το διάστημα, Η αρχή του Αρχιμήδη του βραβευμένου Καταλανού συγγραφέα Ζουζέπ Μαρία Μιρό, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου, σου δίνει πολλούς λόγους για να τη δεις. Δεμένες, μεταξύ τους, ερμηνείες, σκηνοθετική αλληλουχία, μοντέρνο σκηνικό συμβατών διαφοροποιήσεων ανά σκηνή, καλή και δουλεμένη μετάφραση σε ένα κείμενο, όπου το ύστερο έρχεται πρώτο προκειμένου η παρουσίαση της ιστορίας και η προσέγγιση ενός δύσκολου θέματος να γίνουν ελκυστική υπόθεση για το θεατή, χωρίς η εξέλιξη της δράσης να εξαρτάται από ευκολίες ή φλυαρίες της θεατρικής στιγμής.
Ο τρόπος με τον οποίο έχει γραφτεί Η αρχή του Αρχιμήδη, καθιστά συγχρόνως έκδηλες και τις επιλογές του συγγραφέα. Πρώτο χαρακτηριστικό στη γραφή του Ζουζέπ Μαρία Μιρό είναι η χρονική αποδόμηση, η οργάνωση της οποίας συνδέεται με την αντίστοιχη κατηγοριοποίηση των μονών και ζυγών αριθμών. Ήτοι, όπου ζυγά, η δράση ανάγεται στο παρελθόν και όπου μονά, προς τα εμπρός. Δεύτερο χαρακτηριστικό, ώστε να δικαιολογείται η επιλογή του Θεάτρου της Αμφιβολίας, είναι ότι ρυθμίζεται μια ισορροπία συνθηκών, κινδύνου και τρυφερότητας, για να προσεγγιστεί η χρυσή τομή αυτών και να προκύψει, στη σκέψη του θεατή, η αμφιβολία ως συνέπεια αλλά και αιτία της παρακολούθησης.
Τρίτο χαρακτηριστικό είναι ο άξονας εξουσίας, η υπαγωγή του σε σύνδεσμο ατάκας και δράσης, στη βάση του οποίου, όπως ο Ζουζέπ Μαρία Μιρό υπογραμμίζει, «η ατάκα του ηθοποιού γεννά την ιεραρχία, ενώ η λέξη από μόνη της γεννά τη δράση». Και τέταρτο χαρακτηριστικό, είναι η εναρκτήρια ερώτηση, η οποία μας προσκαλεί απευθείας στο έργο. Όλα αυτά έχουν ληφθεί υπόψη από την σκηνοθετική ματιά του Βασίλη Μαυρογεωργίου, ο οποίος δούλεψε για μια φρέσκια, άμεση, δυναμική απόδοση του έργου μαζί με τους ηθοποιούς.
Η αρχή του Αρχιμήδη έχει για προϊστορία της το φιλί του Τζόρντι-Μιχάλη Συριόπουλου-, εκπαιδευτή κολυμβητηρίου σε έναν μαθητή του. Αυτό το γεγονός είναι η αφορμή για τη σκηνική δράση ανάπτυξης του θεάτρου της αμφιβολίας, όπου η διευθύντρια-Μαρία Φιλίνη καλείται να ανακρίνει τόσο τον Τζόρντι όσο και τον συνάδελφό του που υποδύεται ο Γιάννης Σοφολόγης, για να εξετάσει το μερίδιο της ευθύνης όλων και κατά περίπτωση για το περιστατικό.
Στο έργο, όπου το ζήτημα του φύλου έχει σαφή απήχηση, σημαντικό ρόλο αναλαμβάνει και ο πατέρας του αγοριού, Σεραφείμ Ράδης, ως εκπρόσωπος της κοινής λογικής και εντεταλμένος φορέας της κοινωνίας. Κάθε σκηνή διαδέχεται την επόμενη με τη μουσική επέμβαση και το σκηνικό σκοτάδι, το συνάθροισμα του οποίου ενδεχομένως να κουράσει εν μέρει, υπό την έννοια ότι είσαι διαρκώς σε εγρήγορση-παρακολούθηση. Αυτό, όμως, είναι και το μόνο σχόλιο στα μείον. Όλα τα άλλα είναι θετικά, καθώς και οι τέσσερις ηθοποιοί υποδύονται εξαιρετικά τους ρόλους τους.
Ο Μιχάλης Συριόπουλος απογειώνει το ρόλο του Τζόρντι με εξωστρέφεια και παίζει όπως ο ακροβάτης σε τεντωμένο σκοινί πετυχαίνοντας να αποδώσει μια ζωηρή εικόνα του χαρακτήρα του. Η Μαρία Φιλίνη, επίσης, τολμά φωνητικές διακυμάνσεις που δένουν στο σύνολο, ενώ ο Γιάννης Σοφολόγης περιορίζεται σοφά σε πιο ελεγχόμενες αντιδράσεις, δίνοντας χώρο στην παρορμητικότητα του χαρακτήρα του Τζόρντι. Ο πατέρας του Σεραφείμ Ράδη είναι ένας φοβισμένος τύπος, απειλητικός, ο οποίος έχει θεωρήσει ότι δεν φάνηκε αντάξιος του ρόλου του ως προστάτης.
Το τέλος του έργου, προσωπικά, μου θύμισε το κινηματογραφικό τέλος από Τη γλώσσα της Πεταλούδας του Χοσέ Λουίς Κουέρδα -αν θέλετε, μπορείτε να δείτε την ταινία παρακάτω:
Εκεί, το παιδάκι του 1936 φωνάζει «κόκκινο»(ρόχο) τον δάσκαλό του, καθιστώντας εμφανές ότι αυτή η καταγγελτική φωνή είναι η γονεϊκή αποσιωπημένη κατηγορία που επιχειρεί να διασώσει την ιστορία της καταστρέφοντας και εξουδετερώνοντας το ξένο ως επικίνδυνο.
Ραντεβού, λοιπόν, στο θέατρο Skrow, Αρχελάου 5, στο Παγκράτι.
INFO
Η αρχή του Αρχιμήδη
Συγγραφέας:Ζουζέπ Μαρία Μιρό
Μετάφραση:Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία:Βασίλης Μαυρογεωργίου
Σκηνικά:Θάλεια Μέλισσα
Κοστούμια:Ιφιγένεια Νταουντάκη
Σχεδιασμός Φωτισμών:Στέλλα Κάλτσου
Μουσική Επιμέλεια:Γιάννης Σορώτος
Βοηθός Σκηνοθέτη:Καλή Βοϊκλή
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
Ηθοποιοί:
Σεραφείμ Ράδης
Γιάννης Σοφολόγης
Μιχάλης Συριόπουλος
Μαρία Φιλίνη
