Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Ο καταξιωμένος εικαστικός Βασίλης Καρακατσάνης για άλλη μια φορά «προσγειώνεται» στην Κύπρο και παρουσιάζει τη νέα του δουλειά με τίτλο «ΤΙΤΑΝΙΑ» στην Morfi Gallery στη Λεμεσό. Μια δουλειά που αφορά την φαντασίωση του καλλιτέχνη στις έννοιες του ταξιδιού και της ελευθερίας με όχημα το αεροπλάνο.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 16 Μαρτίου του 2024 και το κείμενο του καταλόγου είναι της ιστορικού Τέχνης, Λουΐζας Καραπιδάκη.
-Πως ξεκίνησε η συνεργασία σου με την Κύπρο;
-Παρ όλο που ήμουν στην αρχή της καριέρας μου, με απασχολούσε έντονα το να δείξω τη δουλειά μου πέραν των συνόρων της Αθήνας. Έτσι από πολύ νέος μπόρεσα να έρθω σε επαφή με ανθρώπους από μικρές πόλεις της Ελλάδας, παρουσιάζοντας τη ζωγραφική μου, όπου οφείλω να ομολογήσω ότι αντιμετωπίστηκα με τόση θέρμη, που ακόμα με συγκινεί. Η Αθήνα είχε αρχίσει να αποκτά ‘ύφος’ που με τα χρόνια επιδεινώθηκε.
Μέσα σε αυτή μου τη διάθεση, το 1990 με πήρε τηλέφωνο η Γκλόρια Κασσιανίδου (Gloria Gallery-Λευκωσία) για να μου ζητήσει να παρουσιάσουμε τη δουλειά μου με τίτλο ‘Carpets’, στη Λευκωσία.
Ο τυχοδιωκτισμός μου και η ανάγκη να πάω τη δουλειά μου πιο κοντά σε πιο πολύ κόσμο, όπως προανέφερα, με έκανε να απαντήσω θετικά και να πάρω το πρώτο αεροπλάνο, για τη ‘διεθνή’ μου καριέρα, παρακούοντας τους εν Αθήναις μόνιμους επικριτές και αμφισβητούντες τα πάντα από φόβο, αγοραφοβία και υπεροψία.
Τότε συνήθιζαν εκεί οι γκαλερί, τις εκθέσεις να τις προλογίζει στα εγκαίνια, κάποια προσωπικότητα, του χώρου των τεχνών, της πολιτικής ή της επιχειρηματικότητας.
Η 1η μου έκθεση των ‘Carpets’, έγινε το 1991 με προλογίζοντα τον Ανδρέα Χριστοφίδη, Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού.
Το 1993 ακολούθησε η 2η ατομική μου έκθεση στη Gloria Gallery, της ενότητας ‘Flags-Σημαίες’ με πρόλογο της Κατερίνας Μπούρα, στελέχους της πρεσβείας μας και μετέπειτα πρέσβειρας στον Λίβανο.
η Κύπρος απογειώθηκε κυριολεκτικά, έχοντας την δική της πλέον ταυτότητα
-Από ότι βλέπω στο βιογραφικό σου, υπήρξε και συνέχεια.
-Πράγματι. Το 1995 ο δημοσιογράφος και γκαλερίστας Κώστας Σερέζης μου ζήτησε να παρουσιάσουμε στην Γκαλερί Αργώ της Λευκωσίας υπό τη διεύθυνση της Μαρούλας Αντωνιάδου, την ενότητα ‘Σπίτια 2’ με πρόλογο του επιχειρηματία Φώτου Φωτιάδη, ενώ το 1996 παρουσιάσαμε την ενότητα ‘Πάρτυ’ με προλογίζοντα τον Π. Δημητριάδη.
Το 1998 παρουσιάζω την σειρά ‘Sarong’ σε συνεργασία με τους Μιχάλη Ασλάνη, Δάφνη Βαλέντε και Μάγια Τσόκλη.
Ακολουθούν οι εκθέσεις το 2002 με την ‘Πλ. Βάθη΄ και πρόλογο της Φωτεινής Λεβέντη-Παπαδοπούλου, συζύγου του τότε προέδρου της Δημοκρατίας και το 2007 με τις ενότητες ‘Urban Materials’ & ‘The Unknown Land’.
Το 1997 η Αθηνά Ριαλά ( Morfi Gallery-Λεμεσός), μου ζήτησε να παρουσιάσουμε στη Λεμεσό τη δουλειά μου με τίτλο ‘Πάρτυ’ με προλογίζοντα τον συλλέκτη Μάριο Βασιλειάδη. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μας, στον προσωρινό χώρο της γκαλερί, μιας και από πρόσφατο σεισμό είχε καταστραφεί ο πρώτος χώρος και πριν την μετεγκατάσταση στο κτήριο της οδού Αγκύρας 84.
Το 2002 στο νέο πλέον χώρο παρουσιάζουμε την ενότητα ‘Rosa hybrida’, το 2006 την ‘The Unknown Land’, το 2009 την ενότητα “Urban Behaviours 08-09”, το 2015 τα ‘Urban Details’, το 2019 την έκθεση ‘Sections 2008-2018’, το 2021 με υπολειτουργούσα τη γκαλερί λόγο πανδημίας, ψηφιακά την παρουσίαση της δουλειάς μου και το 2024 την ‘ΤΙΤΑΝΙΑ’ .
Στη Λευκωσία επανήλθα το 2021 στην Marginalia Gallery του Μίκη Αναστασιάδη με την έκθεση ‘Sections 2010-2020’, συνυπάρχουσας με όλα το lock down και τα προβλήματα της πανδημίας και το 2023 με την δουλειά ‘ΤΙΤΑΝΙΑ’ σε επιμέλεια Μ. Βασιλειάδη.
-Τι είναι αυτό που από το 1991 έως σήμερα σε έκανε να έχεις συνεχή παρουσία στη Κύπρο. Το κοινό εκεί πως αντιμετωπίζει την σύγχρονη τέχνη;
-Στην προηγηθείσα αναδρομή της καλλιτεχνικής μου πορείας στην Κύπρο, αναφέρθηκα στους βασικούς πρωταγωνιστές της επαφής μου με το Κυπριακό κοινό.
Είναι οι γκαλερίστες που με κόπο και ανασφάλεια κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα φιλότεχνο κοινό, να διδάξουν αισθητική, πράγμα που φαίνεται, όταν πλέον σήμερα έρχονται στις εκθέσεις μου τα παιδιά του τότε κοινού, που ηλικιακά αποτελούν το δυναμικό κομμάτι της Κυπριακής κοινωνίας και οικονομίας.
Υπήρχε ιδιαίτερη δίψα για την τέχνη και εισέπραξα, αγάπη, εκτίμηση και υλικά οφέλη, από έναν αξιοθαύμαστο λαό που όταν πρωτοπήγα στη σκοτεινή και μελαγχολική τότε Λευκωσία, διακατεχόταν από μία ιδιόρρυθμη κατά τη γνώμη μου συστολή έναντι του Έλληνα.
Γνώρισα λαμπρούς καλλιτέχνες που είχαν το ‘σύνδρομο’ του μικρού τόπου. Χαίρομαι γιατί από τότε μέχρι σήμερα αυτό ξεπεράστηκε και η Κύπρος απογειώθηκε κυριολεκτικά, έχοντας την δική της πλέον ταυτότητα.
Γνώρισα όμορφους, καλλιεργημένους ανθρώπους, απέκτησα καλούς φίλους.
-Πως είναι η αγορά της τέχνης στην Κύπρο;
-Την περίοδο 1990-2010 ήταν λαμπρή. Έντονη κινητικότητα με μεγάλες εμπορικές επιτυχίες. Το ίδιο ήταν και η Ελλάδα. Με την οικονομική κρίση τα πράγματα άλλαξαν στον τομέα της ποσότητας και της διακίνησης χρημάτων. Το ενδιαφέρον του κοινού είναι μεγάλο, αλλά τα οικονομικά οφέλη της περιόδου εκείνης δεν υπάρχουν.
-Και τώρα στη Λεμεσό παρουσιάζεις την ΄ΤΙΤΑΝΙΑ’ μετά την Αθήνα και την Λευκωσία.
-Χαίρομαι που ξαναβρίσκομαι στη Λεμεσό για να συναντήσω την Αθηνά και τον Βίκο Ριαλά, στην Morfi Gallery, δύο ανθρώπους που αγαπώ και εκτιμώ ιδιαίτερα. Από το 1986 δημιούργησαν τη γκαλερί αυτή, που και σαν χώρος και σαν αύρα, με κάνουν να νιώθω περήφανος που με συμπεριέλαβαν στους συνεργάτες και φίλους τους.
Την Παρασκευή 1 Μαρτίου 2024 & ώρα 18:00 εγκαινιάστηκε η έκθεση με τίτλο ‘ΤΙΤΑΝΙΑ’ στην Morfi Gallery της Λεμεσού, με διάρκεια έως τις 16 Μαρτίου του 2024 και κείμενο Λουΐζας Καραπιδάκη (ιστορικού τέχνης). Μια δουλειά που αφορά την φαντασίωση μου στις έννοιες του ταξιδιού και της ελευθερίας με όχημα το αεροπλάνο.
“ΤΙΤΑΝΙΑ”
Κείμενο από τον Βασίλη Καρακατσάνη
«Το ταξίδι, ήταν πάντα στη ζωή μου μια κίνηση απελευθέρωσης ή και διαφυγής. Το αεροπλάνο σαν μέσο μεταφοράς με συγκινούσε πάντα περισσότερο, για την δυνατότητα του να με πάει σε μακρινούς προορισμούς, μέσα σε κάποιες ώρες. Πάντα στα αεροδρόμια κοιτούσα τα αεροπλάνα των διάφορων αεροπορικών εταιριών, τα χρώματα και τα λογότυπα τους. Στη φαντασία μου χρόνια πίσω σκεφτόμουν για το αεροπλάνο που θα είχε όνομα Ελληνικό και δεν θα χρειαζόταν η Λατινική γραφή για την διεθνή του υποστήριξη.
Οι Τιτάνες ήταν φυλή υπερφυσικών όντων της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, αποτελούμενη από ισχυρές θεότητες που γεννήθηκαν από τη Γαία και τον Ουρανό.
Η ιδέα, υλοποιήθηκε. Η νέα ‘φανταστική’ αεροπορική εταιρεία ΤΙΤΑΝΙΑ, είναι το εικαστικό μου όχημα, για προορισμούς, που ο καθένας μας για κάποιους λόγους, θέλει να βρεθεί. Χαίρομαι γιατί με το παραμύθι αυτό πέρασα όλο αυτό το χρονικό διάστημα, προσεγγίζοντας μέρη που έχω βρεθεί, αλλά κάτι με γυρίζει πίσω και μέρη που θέλω να δω & να τα ζήσω.
Η ‘ΤΙΤΑΝΙΑ’ έχει στόλο με τύπους αεροσκαφών για όλες τις αποστάσεις και προορισμούς, ενώ δεν εισπράττει εισιτήριο σε όσους θέλουν να μπουν στο αεροπλάνο μαζί μου και να απογειωθούμε.
Καλοτάξιδη.»
“Τα συναρπαστικά ταξίδια της Tιτάνια”
Κείμενο από την Λουϊζα Καραπιδάκη, ιστορικό της τέχνης
«Ο εικαστικός Βασίλης Καρακατσάνης, αυτή τη φορά ως «κυβερνήτης» του αεροπορικού στόλου της Τιτάνια, μας ταξιδεύει με τις ζωγραφικές του επιλογές σε μαγευτικούς προορισμούς σε όλο τον κόσμο. Επιλέγει χώρες της βιωματικής του μνήμης, ενεργοποιεί την αφθονία των ταξιδιωτικών εμπειριών του και με οδηγό τις αναμνήσεις του και την αισθητική της ζωγραφικής του υφής, μας προσφέρει τη χαρά του εξερευνείν.
Ο καλλιτέχνης μεταφέρει στον καμβά τα τοπία του με σχεδιαστική ευκρίνεια και ισορροπημένες διατυπώσεις και χειρίζεται με περισσή ευαισθησία ποικιλία χρωμάτων, ανάλογα με τις θεματικές ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε αναπαράστασης. Οι συνθέσεις του με την ιδιότυπη περιγραφική δεξιότητα απεικονίζουν εύγλωττα πληθώρα οπτικών πληροφοριών με υπερρεαλιστικές αναφορές, επιλεκτικές απλουστευτικές αφαιρέσεις, αλλά κυρίως με ρεαλιστική χροιά χωρίς φωτογραφική απόδοση.
Ο Βασίλης Καρακατσάνης με την αφηγηματική του γραφή, χωρίς νοσταλγική ή εξωραϊστική διάθεση, συνθέτει φαντασιακές αστικές τοπιογραφίες με σαφή νατουραλιστικά στοιχεία και ενσωματώνει τυποποιημένα διακοσμητικά στοιχεία της λαϊκής τέχνης της εκάστοτε χώρας.
Αποτυπώνει προσόψεις οικοδομημάτων, εσωτερικούς χώρους, θαλασσινά τοπία, δρόμους και σοκάκια, μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, θρησκευτικά κτήρια, παραδεισένιους κήπους, σκηνές της καθημερινής ζωής, σημαίες και σύμβολα για να αποδώσει τη διαφορετική ταυτότητα του κάθε προορισμού και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Αξιοσημείωτη είναι η ανθρώπινη απουσία στις πολυσύνθετες απεικονίσεις του, αφού μόνον στο τέλος της μακράς περιοδείας του σε 37 διαφορετικούς προορισμούς ο ζωγράφος σκιαγραφεί ταξιδιώτες σε χώρους αναμονής φανταστικών αεροδρομίων και στη συνέχεια ολοκληρώνει το ιστόρημά του μ’ ένα συμβολικό έργο, όπου το αεροσκάφος της Τιτάνια βρίσκεται στους αιθέρες, έτοιμο για νέες περιπέτειες.
Η θεματική επιλογή του Βασίλη Καρακατσάνη να αναπαριστά τόπους από τα ταξίδια του με βιογραφικές αναφορές για να μεταφέρει ζωντανές τις χαραγμένες στη μνήμη του εικόνες και την προσωπική του αίσθηση δεν είναι τυχαία, ούτε εφήμερη: «Η έμπνευσή μου […] μέσα στα 40 χρόνια της καλλιτεχνικής μου προσπάθειας λίγο πολύ κινείται γύρω από την ίδια μου τη ζωή, επηρεαζόμενος από χώρους, ανθρώπους, καταστάσεις, συναισθήματα, αντικείμενα».
Σε όλη την καλλιτεχνική του πορεία επανέρχεται συστηματικά στις ταξιδιωτικές του περιπλανήσεις, ανάμεσα στις άλλες θεματικές, αναζητώντας κάθε φορά μια διαφορετική μορφοπλαστική έκφραση, αλλά και διατηρώντας πολλά από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αναγνωρίσιμου ζωγραφικού του ιδιώματος και τη δεξιοτεχνική διευθέτηση των χώρων, τη συνδυαστική ικανότητα, τις εικονογραφικές διατυπώσεις και τη δυναμική σχεδιαστική γραμμή των περιγραμμάτων.
Τα πρώτα του βήματα τα έκανε το 1984, με την έκθεση “Aragόn 249, Barcelona 7”, όπου πρωτοπαρουσίασε τις θεματικές προτιμήσεις του και δήλωσε: «Πάντα υπήρχε ένα καθοριστικό δέσιμο με τους χώρους όπου έζησα. Δεν είναι αυτό καθ’ αυτό το κτήριο ή ο δρόμος […] Άνθρωποι και αντικείμενα μέσα σ’ έναν χώρο, μέσα σε μια πόλη».
Συνέχισε τις εικαστικές του αναζητήσεις με την έκθεση “Cities”, το 1986, ενώ τα επόμενα χρόνια, παρουσίασε τους αστικούς χάρτες μέχρι την εμβληματική έκθεση «Χάρτες 1987-Ταξίδια 2012» και περιέγραψε τα έργα του: «σαν τα μικρά συρτάρια ενός φανταστικού κομοδίνου που περιέχουν χαρτιά, αποκόμματα, βότσαλα, κλωστές και πολλά μυστικά, μυρωδιές και γεύσεις που αναπολώντας τες με κάνουν να χαμογελώ πονηρά, αυτάρεσκα». Το 2006 και το 2020 παρουσίασε την «Άγνωστη Χώρα» λέγοντας: «Ήθελα να φτιάξω ένα μικρό παραμύθι με τοπία μιας χώρας που να θυμίζει ζαχαρωτά», ενώ παράλληλα τον απασχόλησαν παρεμφερή εικονογραφικά θέματα όπως οι «Αστικές Λεπτομέρειες» (από το 2011 έως το 2021) και η «Διακριτή Περιοχή», με τη δική του εκδοχή της πόλης των Αθηνών (2021).
Ο Βασίλης Καρακατσάνης μας μεταφέρει την αίσθηση της χαράς των εμπειριών και της ελευθερίας των ταξιδιών. Τα έργα του, με τον τιτάνιο στόλο αεροπλάνων να κατακτά τον κόσμο, δημιουργούν μια ανάταση ψυχής, μια συναισθηματική ευδαιμονία, και χαρίζουν ελπιδοφόρες προσδοκίες ταξιδεύοντάς μας στις νοητές αλλά κι αληθινές χρωματιστές πολιτείες του, αφού άλλωστε: «Το ταξίδι είναι σαν μια πύλη από την οποία εξερχόμαστε από την πραγματικότητα για να εισέλθουμε σε μια ανεξερεύνητη πραγματικότητα, που μοιάζει με όνειρο», όπως έγραψε ο Γάλλος συγγραφέας Guy de Maupassant.»
Who is Who
O Βασίλης Καρακατσάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 όπου ζει και εργάζεται.
Σπούδασε ζωγραφική, σκηνογραφία & τέχνη του βιβλίου, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, Θεωρία της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Βαρκελώνης & Συντήρηση Αρχιτεκτονικών Μνημείων στο Centro Europeo της Βενετίας, με υποτροφίες του ΙΚΥ, της Ισπανικής Κυβέρνησης & του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Έχει εκθέσει από το 1982 έως σήμερα, (102 ατομικές εκθέσεις) στην Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Ιταλία, Ινδονησία, Ισημερινό, Τουρκία, Δανία, H.A.E. & Γερμανία.
Συμμετείχε σε δεκάδες ομαδικές εκθέσεις, Art Fairs & διεθνείς εκθέσεις.
Έργα του βρίσκονται σε μουσεία, ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα & το εξωτερικό.
Morfi Gallery
Αγκύρας 84, Λεμεσός 3042, Κύπρος
Tηλ: +357 99 345474
E-mail: [email protected]
www.morfi.org
Ώρες Λειτουργίας
Δευτέρα – Παρασκευή 10:00-12:45 & 16:00-19:00
Σάββατο 10:00-13:00
