Ο Λόρδος Βύρων ήταν μια μοιραία προσωπικότητα, που εμπνέει με το έργο του εδώ και πολλά χρόνια. Η διεθνής Ελληνίδα εικαστικός, Λυδία Βενιέρη αγκαλιάζει το έργο του και αναδεικνύει τους ήρωες του στη νέα της έκθεση, που έχει τίτλο «Βυρωνικοί ήρωες» και φιλοξενείται στο Τζαμί Τζισταράκη, στο Μοναστηράκι, σε έναν από τους εμβληματικούς εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.
Η έκθεση περιλαμβάνει έργα εμπνευσμένα από τις ιστορίες των ποιημάτων του Λόρδου Βύρωνα.
Πρόκειται για ένα σώμα από tableaux vivants, τα οποία η καλλιτέχνις έχει δημιουργήσει σαν ετεροχρονισμένα μυθοποιητικά φωτογραφικά στιγμιότυπα: νέοι άνθρωποι, ενδεδυμένοι με στοιχεία της βυρωνικής εποχής φωτογραφίζονται σε κατασκευασμένους ειδυλλιακούς χώρους, ενώ η Βενιέρη ολοκληρώνει με ψηφιακά μέσα επεξεργασίας μια αισθησιακή ψευδοζωγραφική κατασκευή.
Γράφει η Ζέτα Τζιώτη
«Στους «Βυρωνικούς Ήρωες» δεν αποτολμώ έναν Ντελακρουά ή έναν Ζερικώ με σύγχρονη καλλιτεχνική αίσθηση και τεχνολογία: όπως όμως ο Ντελακρουά και ο Ζερικώ ξαναστήνω μια ονειρική σκηνή σε έναν κόσμο φανταστικό που κάπου όμως υπάρχει, με συνεπαρμένα από τον ρομαντισμό άτομα που ζουν τη στιγμή του ρόλου που τα καταβάλλει», λέει η Λυδία Βενιέρη και συνεχίζει: «Το πάθος, ο ρομαντισμός, η επανάσταση, η ανάγκη γι’ αυτό που λέγεται αλήθεια σε συνδυασμό με την περιέργεια για τον κόσμο, το περιπετειώδες πνεύμα και την εορταστική διάθεση που εναλλάσσεται τη μελαγχολική, το μαθηματικό συναίσθημα που δημιουργεί μοτίβα αρχέτυπα και επαναλαμβανόμενα στους μοιραίους ανθρώπους που δεν ορίζονται από τους κοινωνικούς κανόνες ή συμπεριφορές και καταλήγουν σαν αστέρες να σχίζουν και να διαπερνούν τις στοιβάδες της ύπαρξης, είναι για μένα η πεμπτουσία της ζωής και του έργου μου.»
Μιλώντας ειδικότερα για τους ήρωες του Βύρωνα και πως την έχουν επηρεάσει, η Λυδία Βενιέρη σημειώνει: «Το ανάγνωσμα του ήρωα που απελευθερώνει τις ψυχές των αναγνωστών του είναι ιαματικό. Η φυλακισμένη μοίρα γεύεται το όνειρο του πάθους που ξυπνά ζωτικά τον πόθο για το άπιαστο. Το εγκλωβισμένο στη ρουτίνα του πολιτισμού παιδί που μεγαλώνει θα δραπετεύει κάθε βράδυ με τον σούπερ ήρωά του πάνω από τις σκεπές της πόλης, ταξιδεύοντας σε τόπους μακρινούς.
Δεν είναι τυχαίο που ακόμη στις μέρες μας οι πειρατές και οι βρικόλακες και οι υπερήρωες συνεπαίρνουν το κοινό και τις νέες γενιές. Την εποχή που τους συνέλαβε ο Βύρωνος μέσα από παραδόσεις των Βαλκανίων και τους έκανε μόδα στο Λονδίνο και σε όλο τον κόσμο, οι μουσικοί συνθέτες και οι ζωγράφοι των καταπιεσμένων από την Ιερή Συμμαχία χωρών αγκάλιασαν αυτούς τους ήρωες και τους υιοθέτησαν στις δικές τους δημιουργίες. Όπερες, θεατρικά και ζωγραφικά έργα αναπαρήγαν τους βυρωνικούς ήρωες και έγιναν τα διεθνή σύμβολα και η κρυφή της τέχνης γλώσσα που αγνοούσε η μιλιταριστική και περιορισμένη πνευματικά ηγεσία της τότε Ευρώπης.
Οι νεκροί δεν πήγαιναν «άκλαυτοι». Γίνονταν ήρωες στις ιστορίες του Βύρωνα, του Σταντάλ, του Γκαίτε… Ήταν μια εποχή που οι άνθρωποι έγιναν θρύλοι, οι θρύλοι τραγούδια, τα τραγούδια μοτίβα, γράμματα και αριθμοί, πρωτόλεια στοιχεία για την ανέκαθεν εξύψωση του άυλου στοιχείου που νικά την ύλη, γεννά την Επανάσταση και φέρνει την Ανάσταση.»
Ο διεθνής Αμερικανός φωτογράφος και μεγάλος φιλέλληνας Ρόμπερτ Μακ Κέιμπ αναφερόμενος στο έργο της Βενιέρη γράφει:
«Η ποίηση του Λόρδου Βύρωνα είναι δυνατή σε ρυθμό, μουσική και εικόνες και η Λυδία ζωντανεύει τους ήρωες και τις ηρωίδες του με ένα πρωτότυπο όραμα. Πολλές από τις εικόνες που χρησιμοποιεί ως φόντο για τους ήρωες αυτούς προέρχονται από πραγματικές αναπαραστάσεις εποχής ελληνικών και οθωμανικών τοποθεσιών. Αλλά τις έχει μετατρέψει σε παλλόμενα θεατρικά σκηνικά. Μέσα σε ετούτα τα υποβλητικά περιβάλλοντα τοποθετεί προσεκτικά τον θίασο: παιδιά και νεαροί με πολύχρωμες φορεσιές, φωτογραφημένοι δίνοντας τη φρέσκια τους, προσωπική ερμηνεία των ηρώων. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι μια ζωηρή, έντονη ενίσχυση της δυναμικής εικονογραφίας του Βύρωνα μέσα από τον ιδιαίτερο φακό της Λυδίας.»
Οι «Βυρωνικοί Ήρωες» αποτελούν το πρώτο μέρος του «Βυρωνικού Κώδικα» του opus magnum της Λυδίας Βενιέρη, το σύνολο του οποίου θα εκτεθεί́ στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το φθινόπωρο του 2019.
Info Έκθεσης
Τζαμί Τζισταράκη
Άρεως 1 & Πανδρόσου (πλατεία Μοναστηρακίου)
Διάρκεια Έκθεσης ως 31 Μαΐου
Ώρες λειτουργίας: 8:30 – 16:00, καθημερινά εκτός Τρίτης
Πληροφορίες: 2103242066, 2103249698 www.mnep.gr
