Την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου για τα 100 χρόνια ΓΣΕΒΕΕ, με τίτλο, «Ματωμένη Πέμπτη», της εννοιολογικής γλύπτριας, Αγγέλικας Κοροβέση, στην Οδό Πανεπιστημίου.
Στο πλαίσιο του εορτασμού της πρώτης πανεπαγγελματικής απεργίας στην Αθήνα, την Πέμπτη 10 Μαρτίου 1927, με πρωτοβουλία της ΓΣΕΒΕΕ, αλλά και το βίαιο θάνατο των τριών μικρομεσαίων επαγγελματιών (Γεώργιος Γεράρδης, Μιχάλης Κοντός και Κόρδος Μπενούκας), η Ελληνίδα γλύπτρια φιλοτέχνησε το έργο αυτό, τόσο για να αποτίσει φόρο τιμής στη μνήμη των νεκρών της απεργιακής κινητοποίησης του 1927, όσο και για να εμπνεύσει σύγχρονες διεκδικήσεις για περισσότερα δικαιώματα, και μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη.
Ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, ανέφερε σχετικά:
«Πριν από περίπου 100 χρόνια, σε μια μεγάλη πανελλαδική κινητοποίηση που είχε προκηρύξει η ΓΣΕΒΕΕ με κλείσιμο καταστημάτων και επιχειρήσεων, στις 10 Μαρτίου του 1927, κατά τη διάρκεια της πορείας των συνδικαλιστών, στο ύψος του Αρσακείου, εκεί που θα τοποθετηθεί τώρα το μνημείο, είχε παραταχθεί ένας λόχος ατρατού, η έφιππη χωροφυλακή της Αττικής, η αστυνομία πόλεων και η Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Ζητήθηκε τότε από τους επικεφαλής να σταματήσει η πορεία. Η πορεία δεν σταμάτησε, συνέχισε να προχωρά. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκε η πυροσβεστική αντλία για να απωθήσει με το νερό τους διαδηλωτές και στη συνέχεια άρχισαν οι πυροβολισμοί.
Επί τόπου σκοτώθηκε ο σημαιοφόρος της απεργιακής κινητοποίησης και άλλος ένας συνάδελφος. Την επόμενη μέρα ένας βαριά τραυματισμένος απεβίωσε. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι έχει την υποχρέωση να τιμήσει αυτούς τους τρεις νεκρούς της πανεπαγγελματικής διαδήλωσης, έστω και 100 χρόνια μετά.
Πρόκειται για τους Γεώργιο Γεράλδη, Μιχάλη Κοντό και Κόδρο Μπενούκα. Οι δύο πρώτοι ήταν υποδηματοποιοί και ο τρίτος υδραυλικός. Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να βρούμε επιγόνους των συναδέλφων, παρ΄όλο που ασχοληθήκαμε για μεγάλο χρονικό διάστημα με αυτό».
Η ίδια η καλλιτέχνις σχολίασε, αναφορικά με την ανάθεση του έργου:
«Από τις αρχές του 2023 είχα την τιμή να μου ανατεθεί από τον Πρόεδρο της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργο Καββαθά να μελετήσω και να προτείνω σχέδια του Μνημείου για την πρώτη πανεπαγγελματική απεργία στην Αθήνα του 1927. Ονομάστηκε “Ματωμένη Πέμπτη 10ης Μαρτίου 1927” γιατί σε αυτόν τον αγώνα των επαγγελματοβιοτεχνών, των μικρομεσαίων νοικοκυραίων του Μεσοπολέμου σκοτώθηκαν τρεις απεργοί, ο Γεώργιος Γεράρδης, ο Μιχάλης Κοντός και ο Κόρδος Μπενούκας.
Μετά από έρευνα ιστορική και μελέτη του χώρου προτάθηκαν τρεις συνθέσεις. Από τους εκπροσώπους της ΓΣΕΒΕΕ επιλέχθηκε η σύνθεση του Μνημείου που θα στηθεί στις 24 Σεπτεμβρίου στην Πανεπιστημίου 44 απέναντι από το Αρσάκειο, όπου και διαδραματίστηκαν τα ιστορικά γεγονότα το 1927», εξηγεί η γλύπτρια και συνεχίζει: «Δημιουργήθηκε το πρόπλασμα του μνημείου και αφού πέρασε από τα στάδια έγκρισης από την αναθέτουσα αρχή, την καλλιτεχνική επιτροπή του Δήμου Αθηναίων και τις επιτροπές αποδοχής της δωρεάς του Δήμου Αθηναίων, μεταφέρθηκε στην τελική του μεταλλική μορφή.
Η ανάθεση δημιουργίας αυτού του ιστορικού μνημείου ήταν για μένα μεγάλη τιμή ηθικού και καλλιτεχνικού βάρους. Πρώτον, μου δόθηκε η τιμή να συμμετέχω με το έργο μου στην ιστορία της πόλης της Αθήνας, δεύτερον, η πρόκληση να πετύχω ώστε το γλυπτό να υπηρετεί τη συλλογική συνείδηση, να αναδεικνύει κοινωνικές αξίες και να εκφράζει επίσης την εποχή του, να είναι στοχαστικό και να είναι εναρμονισμένο με το αστικό περιβάλλον».
Ο Ιστορικός Τέχνης και Καθηγητής Δ.Π.Θ., Γιάννης Κολοκοτρώνης, σημείωσε επίσης:
«Η γλυπτική σύνθεση της Αγγέλικας Κοροβέση δεν είναι απλά ένα αναθηματικό μνημείο πεσόντων. Είναι μία σύγχρονη, ποιητική, γλυπτική σύνθεση από ανοδιωμένο αλουμίνιο που εξυμνεί και αναδεικνύει τη συλλογικότητα έναντι της ατομικότητας. Τα θύματα – ήρωες – πεσόντες δεν έχουν ατομικά χαρακτηριστικά για να διακρίνονται ανάμεσα στο πλήθος των πανομοιότυπων μορφών. Οποιαδήποτε μορφή μπορεί να είναι ο καθένας από τους αφηρωισμένος νεκρούς της απεργίας.
Στην πάροδο του χρόνου η μνήμη εξορθολογίζεται καθώς αποσυμπιέζεται από το συναίσθημα. Το μονόχρωμο μεταλλικό μνημείο της “Ματωμένης Πέμπτης” είναι μία άλλη ματιά της σύγχρονης πραγματικότητας και μία βαθιά πολιτική δήλωση ότι στις ημέρες μας η συλλογικότητα είναι το ισχυρότερο μέσο για την προστασία της ατομικότητας και η συνεργασία το μέλλον της ανθρωπότητας».
Στα αποκαλυπτήρια του πρώτου μνημείου που στήνεται στην πόλη για να τιμηθεί μια πανεπαγγελματική απεργία, ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, ο οποίος θα δώσει το παρών, καλεί μέσω του in.gr κάθε ενδιαφερόμενο να λάβει μέρος. «Βεβαίως και θα είμαι παρών την Κυριακή το πρωί στα αποκαλυπτήρια του μνημείου. Η εκδήλωση θα είναι ανοιχτή στο κοινό. Απευθύνω μέσα από τη συζήτησή μας ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής σε όλες και όλους».
Στα αποκαλυπτήρια παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Καθηγητής Γιάννης Κολοκοτρώνης, ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, ο Πρόεδρος της ΕΕΑ, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου και ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης.
