Γράφει η Λιάνα Ζωζά
Σε μια σελίδα στο ημερολόγιό του με την επικεφαλίδα Νίκαια 22.01.1892, ο Νορβηγός ζωγράφος Edvard Munch περιγράφει πως εμπνεύστηκε το αρχικό έργο της “Κραυγής” του:
“Περπατούσα σ’ ένα μονοπάτι με δυο φίλους – ο ήλιος έπεφτε – ξαφνικά ο ουρανός έγινε κόκκινος σαν αίμα – σταμάτησα, νιώθοντας εξαντλημένος, και στηρίχτηκα στον φράχτη – αίμα και γλώσσες φωτιάς πάνω από το μαύρο-μπλε φιόρδ και την πόλη – οι φίλοι μου προχώρησαν, κι εγώ έμεινα εκεί τρέμοντας από την αγωνία – κι ένιωσα ένα ατέλειωτο ουρλιαχτό να διαπερνά τη φύση.”
Πιθανός συμβολισμός της “Κραυγής” είναι η αναφορά στο ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου
Η “Κραυγή”, 1893, δεν είναι ο τίτλος ενός και μόνου έργου του ζωγράφου, όπως πολλοί νομίζουν, αλλά μιας σειράς από εξπρεσιονιστικά ζωγραφικά έργα διαφορετικής τεχνικής, που απεικονίζουν μια αγωνιούσα μορφή με φόντο τον ουρανό σε χρώμα κόκκινο του αίματος. Πιθανός συμβολισμός της “Κραυγής” είναι η αναφορά στο ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου.
Το “κόκκινο” χρησιμοποιήθηκε σαν στοιχείο, ποικιλότροπα στην τέχνη και κυρίως στα έργα διάσημων εικαστικών για να σχολιάσει, υπογραμμίσει, υπενθυμίσει ή ακόμη και να αφυπνίσει με την παρουσία του.
Ένα από τα πιο γνωστά έργα του Henri Matisse, είναι το “Red Room (Harmony in Red)”, 1908.
Μια γυναικεία φιγούρα μέσα σ’ένα δωμάτιο, όπου το φόντο του τοίχου και του τραπεζιού γίνονται ένα μέσα στο “κόκκινο” που τα ενώνει. Το τραπέζι στρώνεται με φρέσκα φρούτα και λουλούδια και το παράθυρο, που θα μπορούσε να είναι ζωγραφικό έργο και το ίδιο, μέσα στο χώρο συμπληρώνει την ευχάριστη πιθανώς ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα.
Το έργο φιλοτεχνήθηκε από το ζωγράφο για το γνωστό Ρώσο συλλέκτη Sergei Shchukin και όταν ξεκίνησε το έργο ήταν σε αποχρώσεις του μπλε.
Οι “Παπαρούνες” του Monet (1873), παρουσιάστηκαν στο κοινό στην πρώτη έκθεση των ιμπρεσιονιστών και απεικονίζεται η Καμίλ, η πρώτη σύζυγος του Μονέ και ο γιος τους Ζαν, στα χωράφια κοντά στο σπίτι τους. Είναι ένα χαρακτηριστικό ιμπρεσιονιστικό έργο που δημιουργήθηκε στην ύπαιθρο, αλλά με ιδιαίτερη προσοχή από τον ζωγράφο. Χαρακτηριστικό στοιχείο του είναι πως τα μοντέλα ποζάρουν δύο φορές, μία σαν το ζευγάρι του πρώτου πλάνου, αλλά και μία ακόμη σαν το ζευγάρι που μόλις διακρίνεται στην κορυφή του λόφου.
Τα έργα του Mark Rothko θα μπορούσαν σίγουρα, να χαρακτηρισθούν εκτυφλωτικά. Το ίδιο και το κόκκινο χρώμα κατέχει σημαντική θέση στη ζωγραφική του.
Το έργο του όμως “Homage to Matisse” (1953) που πουλήθηκε το 2003, προς $2,5 εκ., σπάζοντας το ρεκόρ του πιο ακριβού πίνακα που πωλήθηκε σε πλειστηριασμό δεν ήταν κόκκινο. Το ρεκόρ καταρρίφθηκε το 2007 με το έργο “White Center (Yellow, Pink and Lavender on Rose)” (1950), επίσης του Rothko, με τιμή $72,8 εκ.
Το 1970, αφού χάρισε στην Tate Gallery εννιά μεγάλους πίνακες , υπό την προϋπόθεση να εκτίθενται μαζί σε ένα ξεχωριστό δωμάτιο, ο Rothko αυτοκτόνησε. Το κόκκινο υπάρχει σχεδόν σε όλους τους. Επιλέγουμε το Light Red Over Black.
To κορίτσι με το κόκκινο μπαλόνι (2002), ένα από τα πιο γνωστά graffiti, του street artist Banksy, έγινε το έμβλημα της αντιπολεμικής καμπάνιας #withsyria (2014).
Στο #withsyria, το κορίτσι που κρατά το κόκκινο μπαλόνι είναι ένα κορίτσι από τη Συρία, ένα από τα 5,5 εκ. παιδιά που χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια λόγω του πολέμου που ξέσπασε στις 15 Μαρτίου του 2011.
Το νέο κορίτσι του Βanksy, είναι μέρος της καμπάνιας εναντίον του πολέμου στη Συρία με αφορμή τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την έναρξή του. Εκατοντάδες μπαλόνια αφέθηκαν στην πλατεία Τραφάλγκαρ, ενώ το σχέδιο προβαλλόταν με προτζέκτορα πάνω στον Πύργο του Άιφελ και σε άλλα συμβολικά μνημεία και κτίρια.
Στο site του, ο Banksy αναφερόταν στα 15 παιδιά των οποίων η κράτηση και ο βασανισμός για αντικαθεστωτικά γκράφιτι πυροδότησε τις πρώτες διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος Άσαντ τον Μάρτιο του 2011. Ο πόλεμος στην Συρία συνεχίζεται έως σήμερα…
Εθελοντές ανάβουν κόκκινα κεριά στο σχήμα της αφρικανικής ηπείρου, ως μέρος μιας διαδήλωσης με τίτλο “Η Αφρική χρειάζεται ιατρική τώρα” στην πλατεία του κοινοβουλίου στη Βέρνη (Δεκέμβριος 2005).
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το AIDS Hilfe Schweiz και άλλες φιλανθρωπικές οργανώσεις για να δείξει την αλληλεγγύη προς τους ασθενείς με HIV / AIDS. Επιλέγουμε μία από τις πιο ωραίες και ουσιαστικές “κόκκινες” φωτογραφίες. REUTERS / Pascal Lauener.
Κατά τη διάρκεια της τρίμηνης performance “The Artist is Present”, η Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο MoMA της Νέας Υόρκης το 2010, κάθεται αμίλητη σε ένα τραπέζι και υποδέχεται απέναντί της έναν-έναν τους θεατές και συνδιαμορφωτές του έργου της ντυμένη με ένα κατακκόκινο φόρεμα.
Για πολλές ώρες κάθε μέρα καθόταν ακίνητη, χωρίς να έχει το δικαίωμα να πιει, να φάει ή να κάνει οτιδήποτε, και οι επισκέπτες μπορούσαν να καθίσουν απέναντί της σιωπηλοί για ένα λεπτό. Χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν στο βλέμμα της. Ανάμεσά τους, χωρίς εκείνη να το γνωρίζει, ήταν και ο Ulay…
Ένας μεγάλος έρωτας της δεκαετίας του ’70-80. Μαζί έκαναν πολλές παράξενες performances στην προσπάθειά τους να χαρτογραφήσουν τα όρια της αγάπης και της συμβίωσης μέσω της ζωντανής αναπαράστασης, προσπαθώντας παράλληλα να τοποθετήσουν την performance ως τέχνη ισάξια με τις υπόλοιπες. Ακόμα και το χωρισμό τους έτσι τον έζησαν. Περπάτησαν οι δυο τους για πολλές μέρες κατά μήκος του Σινικού Τείχους από αντίθετες πλευρές και συναντήθηκαν στη μέση. Αγκαλιάστηκαν και δεν ξαναείδαν ποτέ ο ένας τον άλλο… Μέχρι την αναδρομική της έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη 30 χρόνια μετά (Μάϊος 2010).
Στο “The Artist is Present”… Οι μεγάλοι έρωτες δεν τελειώνουν ποτέ. Ούτε αρχίζουν. Μόνο διαρκούν σε έναν αιώνιο χρόνο κι είμαστε πάντα εκεί γι’ αυτούς. Κι όταν οι εραστές ξανασυναντηθούν είναι σαν χτύπημα.
Χαμογελούν αμήχανα, κοιτούν βαθιά στα μάτια, κουνάνε το κεφάλι κάνοντας νεύμα, με το βλέμμα να ξεχειλίζει δάκρυα και τρυφερότητα. Μένουν σιωπηλοί για ένα λεπτό, συγκινημένοι, κι έπειτα αγγίζονται, κρατούν σφιχτά τα χέρια ο ένας του άλλου και λένε αντίο. Και παίρνει λίγη ώρα μέχρι να μπορέσουν ξανά στα μάτια να κοιτάξουν κάποιον άλλο…
Στο #withsyria, το κορίτσι που κρατά το κόκκινο μπαλόνι είναι ένα κορίτσι από τη Συρία, ένα από τα 5,5 εκ. παιδιά που χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια λόγω του πολέμου που ξέσπασε στις 15 Μαρτίου του 2011
Ακολουθήστε το ArtViews.gr στο Instagram https://www.instagram.com/rtvs/?hl=el
