Με πινελιά καθαρή και με σαφή όρια, οι πίνακες της εικαστικού Κάλλης Καστώρη δημιουργούν στο θεατή συναισθήματα, ήχους και ιστορίες. Θα μπορούσαμε να εντάξουμε τη δουλειά της στο ευρύτερο ρεύμα του αμερικάνικου ρεαλισμού, με μεγάλη επιρροή από τους εικαστικούς της ποπ αρτ και του νέου ρεαλισμού. Το χρώμα σε όλες τις αποχρώσεις και τους τόνους του παραμένει το πάθος της. Ας μου επιτραπεί, να προσομοιάσω την εικαστική της γραφή με αυτή του Χόκνευ ή του Χόπερ. Έργα κυρίως ανθρωποκεντρικά, διηγούνται μικρές ιστορίες της καθημερινότητας. Φωτογραφικά ινστατανέ παγωμένα, αποκαλύπτουν την οπτική της. Πρόσωπα, που μέσα στην πολυκοσμία κραυγάζουν από μοναξιά. Και ανάμεσα στα πρόσωπα, οι νότες έχουν κυρίαρχο ρόλο.
Τελειομανής, η Καστώρη διακρίθηκε από μικρή ηλικία στην πρώτη της αγάπη, την μουσική. Όμως από το 2000 και μετά, αφοσιώθηκε πλήρως στην εικαστική τέχνη. Το 2003 πέρασε πρώτη στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αποφοίτησε πρώτη από το εργαστήριο του Γιώργου Γκολφίνου.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, τιμήθηκε με τέσσερις υποτροφίες από το Ι.Κ.Υ. και απέσπασε την υψηλότερη βαθμολογία.
Έχοντας αποφοιτήσει με άριστα από τη Σχολή Καλών Τεχνών Α.Π.Θ., τον Ιούνιο του 2008 βραβεύτηκε με την υποτροφία του Ιδρύματος Μιχελή για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.
Άτομο πολύ συγκροτημένο, προσγειωμένο, ευγενικό και κοινωνικά ευαισθητοποιημένο η καλλιτέχνις ενεργοποιήθηκε περισσότερο στη πόλη της, την Θεσσαλονίκη, και όπως μας ανέφερε, έβαλε υποψηφιότητα στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Μας μίλησε με ειλικρίνεια για τις επιρροές της στη ζωγραφική, για την Τέχνη στην Ελλάδα, για την διδασκαλία της στα Σχολεία, για τον ρόλο των συλλεκτών και τα μελλοντικά της σχέδια.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-Σε εμπνέει η μουσική στη ζωγραφική σου;
-Ζωγραφίζω πάντα, ακούγοντας μουσική! Η μουσική είναι ένα σημαντικό κομμάτι στη ζωή μου και με καθόρισε αρκετά στον τρόπο σκέψης, στην οργάνωση και την μεθοδικότητα. Επηρέασε ακόμα τον τρόπο που ζωγραφίζω-στη μουσική δεν υπάρχει ασάφεια, δεν υπάρχει «περίπου» ντο ή ρε. Τα πάντα πρέπει να είναι καθαρά και συγκεκριμένα. Αυτός είναι και ο τρόπος που ζωγραφίζω, χωρίς να υποτιμώ οποιονδήποτε άλλον τρόπο. Η πινελιά πρέπει να είναι καθαρή, όπως και τα όρια πρέπει να είναι σαφή.
Στη μουσική ο ήχος δημιουργεί συναισθήματα και εικόνες, στη ζωγραφική η εικόνα δημιουργεί συναισθήματα, ήχους και ιστορίες.
Κοινός παρονομαστής της μουσικής και της ζωγραφικής, είναι η ανάγκη για έκφραση, η ανάγκη μου να καλύψω τα κενά- ανάγκη του ανθρώπου τόσο παλιά, όσο και η ιστορία του.
-Από ποιους ζωγράφους πιστεύεις ότι έχεις επηρεαστεί;
-Με τη ζωγραφική ο καθένας περιγράφει την πραγματικότητα, περιγράφει την εποχή του, μέσα από τα φίλτρα της δικής του ψυχής. Και ο θεατής όμως από την άλλη μεριά, εισπράτει το έργο μέσα από τα δικά του φίλτρα, τις δικές του εμπειρίες και τις δικές του ανάγκες.
Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας, ζούμε την εποχή που η διάχυση της πληροφορίας δεν ήταν ποτέ τόσο έντονη και γρήγορη. Βλέπεις τον εαυτό σου σε πολλούς δημιουργούς και ταυτίζεσαι με πολλούς. Δεν έχει σημασία αν κάποιοι ζουν σε κάποια άλλη ήπειρο- τα προβλήματα και οι ανησυχίες είναι πολλές φορές τα ίδια.
Θα μπορούσα να αναφέρω τον Edward Hopper, τον Alex Katz, τον Eric Fiscl, τον Christian Brandl. Τα θέματά τους είναι συνήθως, μικρές καθημερινές ιστορίες, όπου αν και βρισκόμαστε μαζί, η σιωπή είναι εκκωφαντική.
-Πιστεύεις ότι υπάρχει πραγματικά φιλότεχνο κοινό στην Ελλάδα;
-Το πόσο φιλότεχνος είναι κάποιος είναι -πιστεύω- θέμα καλλιέργειας. Αλλά πρωτίστως πρέπει να διασαφηνίσουμε τι εννοούμε με τον όρο Τέχνη.
Δυστυχώς σήμερα ό,τι έχει σχέση με την Τέχνη γενικότερα στο τόπο μας έχει μαγαριστεί, αυτή είναι η άποψή μου.
Ο καθ’ένας μπορεί να αυτοαποκαλείται καλλιτέχνης, να παράγει έργο είτε αυτό αφορά μουσική, θέατρο, ζωγραφική και να τρέφει προσδοκίες αναγνώρισης.
Θέλω να πιστεύω πως η αγάπη προς την τέχνη αρχίζει από την παιδική ηλικία με μέριμνα της Πολιτείας. Μ’αυτόν τον τρόπο θα υπάρξουν ενήλικες που θα επιδιώξουν να ακούσουν ένα μουσικό κομμάτι, να επισκεφτούν μια έκθεση ζωγραφικής, να κάθονται απέναντι στο πίνακα και να χάνονται……
Αναφορικά με την ζωγραφική, πεποίθησή μου είναι, πως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στη χώρα μας που αναζητούν, τους καλλιτέχνες που αγαπούν στις εκθέσεις, αλλά και μέσα από τα δίκτυα (διαδίκτυο, facebook, instagram κλπ) τη ζωγραφική που τους εκφράζει. Πολλούς απ’αυτούς τους χαρακτηρίζει το πάθος γιά έναν συγκεκριμμένο καλλιτέχνη και τον ακολουθούν.
Η Τέχνη είναι ανάγκη όχι μόνο για τον δημιουργό της, αλλά και για τον αποδέκτη
– Γιατί πιστεύεις ότι οι νέοι άνθρωποι δεν ασχολούνται με την τέχνη;
-Κάποτε στη χώρα μας υπήρχε μόνο η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα.Τώρα πλέον υπάρχουν και άλλες πανεπιστημιακές Σχολές Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, Φλώρινα και αλλού. Οι νέοι που σπουδάζουν στις παραπάνω σχολές είναι πολλοί περισσότεροι σε σχέση με το παρελθόν.Παράλληλα η Πολιτεία έκανε ακόμη ένα βήμα -δειλό και ημιτελές ίσως -ιδρύοντας καλλιτεχνικά σχολεία. Τι περιμένουμε απ’ αυτά τα σχολεία άραγε;
Πόσα απ’αυτά τα παιδιά είδαν τα καλλιτεχνικά τους όνειρα να πραγματώνονται στη συνέχεια; Ειδικά για την τέχνη προαπαιτούμενο είναι να υπάρχει ταλέντο, το οποίο μεταφράζεται σε αγάπη, αντίληψη και πολλή δουλειά σε ατομικό επίπεδο αλλά και στη σχολική μονάδα.
Από την άλλη μεριά οι φιλότεχνοι δεν έχουν αυξηθεί αντίστοιχα! Τι φταίει;
Οι λόγοι είναι πολλοί και οι λύσεις δύσκολες: Θα έπρεπε να δοθεί περισσότερο βάρος και αξία στα καλλιτεχνικά μαθήματα στα σχολεία. Οι περισσότεροι ακόμα και δάσκαλοι άλλων ειδικοτήτων θεωρούν πως στα καλλιτεχνικά μαθήματα οι μαθητές απλώς «χαλαρώνουν».
Η αγάπη για την τέχνη καλλιεργείται και ξεκινάει από το σχολείο. Δεν είναι πολυτέλεια για λίγους, αλλά ανάγκη συνυφασμένη με την ύπαρξή μας.
-Δηλαδή ποιες ανθρώπινες ανάγκες -πιστεύεις- καλύπτει η τέχνη;
-Ο σύγχρονος άνθρωπος θαυμάζει στο σπήλαιο της Altamira και Lascaux τις υπέροχες τοιχογραφίες που έγιναν δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν, τότε που δεν είχε επινοηθεί καν η γραφή. Τι ώθησε όμως τον άνθρωπο των σπηλαίων να αναπαραστήσει την εικόνα ενός ζώου η μιας φιγούρας; Είναι όλα τα συναισθήματα που δημιουργεί η ύπαρξή του και κατ’επέκταση η θέαση της αναπαράστασης και η ανάμνησή του: συναισθήματα φόβου, αγάπης και τόσα άλλα.
Κατά τον Πλάτωνα, η Τέχνη θα έπρεπε να είναι η βάση της παιδείας. Δεν απευθύνεται σε λίγους αλλά νοηματοδοτεί κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου. Φέρνει τον άνθρωπο σ ’επαφή με τα συναισθήματά του, τις χαρές και τις λύπες.
Καθημερινά θα απολαύσουμε την αγαπημένη μας μουσική, μια έκθεση ζωγραφικής, κάποιο έργο στο θέατρο η στο κινηματογράφο, θα διαβάσουμε ένα βιβλίο, θα προσπαθήσουμε να διακοσμήσουμε το σπίτι μας σύμφωνα με τις δυνατότητες μας, θα μας απασχολήσει ποιο ρούχο θα συνδιάσουμε με ποιο πανωφόρι και τόσα άλλα μικρά, καθημερινά επεισόδια τέχνης. Επεισόδια που ομορφαίνουν και χρωματίζουν τη ζωή μας, που της δίνουν νόημα δημιουργώντας και αποζητώντας ομορφιά και αρμονία.
Η Τέχνη είναι ανάγκη όχι μόνο για τον δημιουργό της, αλλά και για τον αποδέκτη. Μας δίνει την ισορροπία που μας λείπει, συμπληρώνει εκείνα τα μικρά ή μεγάλα κενά που μας δημιουργού πόνο.
Δυστυχώς σήμερα ό,τι έχει σχέση με την Τέχνη γενικότερα στο τόπο μας έχει μαγαριστεί, αυτή είναι η άποψή μου
-Ποιος ο ρόλος των Ελλήνων συλλεκτών στην υποστήριξη των καλλιτεχνών;
-Οι συλλέκτες συμβάλλουν σημαντικά στην επικοινωνία της τέχνης. Ταυτόχρονα αναδεικνύουν και προβάλλουν καλλιτέχνες, τάσεις και τεχνοτροπίες. Πολλές φορές παίζουν τον ρόλο του Μαικήνα, του ανθρώπου που προστατεύει τους καλλιτέχνες και τους χρηματοδοτεί. Εκτός αυτού οι συλλέκτες μας τιμούν με την αγάπη τους για το έργο μας.
Νοιώθω πραγματικά τυχερή καθώς σημαντικοί συλλέκτες έχουν συμπεριλάβει και εκθέσει έργα μου, στις συλλογές τους.
-Με ποια θεματική ασχολείσαι αυτόν τον καιρό;
-Πάντα με απασχολεί και ζωγραφίζω το ίδιο θέμα: Παγώνοντας καθημερινές στιγμές, αποκαλύπτεται η αλήθεια- η αποξένωση της αστικής κοινωνίας, πολύσημη έννοια: αποξένωση από τον εαυτό, από τους άλλους, από το περιβάλλον. Ζούμε χαμένοι στις σκέψεις και τα άγχη μας, κάπου μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος! Σχεδόν ποτέ παρόντες! Πολλές φορές κοιτάζουμε, αλλά δεν βλέπουμε! Θέλουμε να είμαστε σύγχρονοι υιοθετώντας ενα lifestyle, μιμούμενοι ό,τι κάνουν οι άλλοι, αγαπώντας και μισώντας ό,τι οι άλλοι αγαπούν και μισούν, αποξενωμένοι από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η ουσία της επικοινωνίας έχει εκλείψει, η συνύπαρξη είναι εντελώς τυχαία. Στις σκηνές των έργων μου το άτομο βρίσκεται σε ιδιωτικό ή δημόσιο χώρο, στους χώρους τους οποίους δεν οικειοποιείται: μέσα στην πολυκοσμία κραυγάζει η μοναξιά, μέσα στη βουή, η μοναξιά.
-Ποια η άποψή σου για την προσωπογραφία;
-Ο άνθρωπος ήταν πάντα αγαπημένο θέμα αναπαράστασης και ίσως πολύ περισσότερο η προσωπογραφία. Ας θυμηθούμε τα περίφημα φαγιούμ, αλλά και τα υπέροχα πορτραίτα στην Αναγέννηση!
Πιστεύω πως η ανάγκη να ζωγραφίσει κανείς ένα πορτραίτο δεν είναι η μίμηση και η απεικόνιση, αυτόν τον ρόλο σήμερα τον «παίζει» η φωτογραφία-είναι κάτι πολύ περισσότερο και ιδιαίτερα προσφιλές θέμα, ακόμα και σήμερα. Δεν είμαι σίγουρη πως μπορώ να δώσω με σαφήνεια την απάντηση στο «γιατί». Ξέρω όμως πως η ζωγραφική ήταν πάντα στο μυαλό μου ως ανθρώπινη φιγούρα και προσωπογραφία. Έχουμε σήμερα παγκόσμια μια τεράστια και θαυμάσια ποικιλία σε τεχνοτροπία και δεξιοτεχνία!!
Κατά τον Πλάτωνα, η Τέχνη θα έπρεπε να είναι η βάση της παιδείας. Δεν απευθύνεται σε λίγους αλλά νοηματοδοτεί κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου. Φέρνει τον άνθρωπο σ ’επαφή με τα συναισθήματά του, τις χαρές και τις λύπες.
-Τι σε τραβάει σε ένα πρόσωπο για θελήσεις να το ζωγραφίσεις;
-Πολλοί παράγοντες συντελούν στο να θέλω να ζωγραφίσω ένα πρόσωπο – σίγουρα τα μάτια του και το συναίσθημα που εκπέμπουν, το παιχνίδι του φωτός στις γωνίες του προσώπου, η έκφραση, η στάση και τόσα άλλα… την ώρα που ζωγραφίζω ένα πρόσωπο νοιώθω πως υπάρχει μια βαθύτερη επικοινωνία, ένας διάλογος σχεδόν μεταφυσικός!!!! “Παγώνεις” την εικόνα ενός προσώπου μια στιγμή στο χρόνο, αλλά ταυτόχρονα κρατάς αυτή την στιγμή και την διαδικασία στην ψυχή σου, καθώς ήσουν και συ εκεί!!!
-Προσεχή βήματα…
-Ετοιμάζω έργα για τρεις ατομικές εκθέσεις. Μετά την εσωστρέφεια που ζήσαμε εξαιτίας του κορονοιού, είναι καιρός να ξαναβρούμε ως κοινωνία και ως άτομα, την αισιοδοξία μας, την χαρά και την ελπίδα.
Η τελευταία μου ατομική έκθεση ήταν τον Ιούλιο του 2019. Από τότε μέχρι σήμερα ζήσαμε καταστάσεις που δεν φανταζόμασταν και συνειδητοποιήσαμε τις εύθραυστες ισορροπίες του πολιτισμού μας. Αυτή η εμπειρία σίγουρα αποτυπώνεται και στα έργα μου καθώς κανείς μας δεν βγήκε αλώβητος.
Έχω την τύχη να ζω σε μία όμορφη πόλη με μεγάλη ιστορία, τη Θεσσαλονίκη. Με απασχόλησε το θέμα να ενεργοποιηθώ περισσότερο στη πόλη μου ως υπεύθυνος πολίτης βάζοντας υποψηφιότητα στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές με τον συνδυασμό «ΝΑΙ στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ» με επικεφαλής τον δήμαρχο Κωνσταντίνο Ζέρβα.
Νοιώθω πραγματικά τυχερή καθώς σημαντικοί συλλέκτες έχουν συμπεριλάβει και εκθέσει έργα μου, στις συλλογές τους
Who is Who
Η Κάλλη Καστώρη γεννήθηκε στον Βόλο. Ακολούθησε σπουδές πάνω στη μουσική και την κιθάρα έχοντας από πολύ νωρίς τεράστια απήχηση. Έκανε ηχογραφήσεις σε ραδιοφωνικούς σταθμούς στο Κάιρο, τη Ρουμανία, τη Σόφια και την ΕΡΤ. Δίδαξε επί σειρά ετών, ενώ έδωσε συναυλίες σε Διεθνή Φεστιβάλ, όπως το Apollonia Festival of Arts στη Βουλγαρία, και το Aalborg στη Δανία.
Τον Μάρτιο του 1988, ένα από τα πιο γνωστά περιοδικά στον χώρο της μουσικής, το Classical Guitar, κυκλοφόρησε με άρθρο του έχοντας τίτλο “Greek Notebook– Colin Cooper visits Volos”, (Ελληνικό Σημειωματάριο – Ο Κόλιν Κούπερ επισκέπτεται τον Βόλο) στο οποίο ο δημοσιογράφος κάνει αναφορά στη μουσική της: «Είμαι εντυπωσιασμένος από την Κάλλη Καστώρη… παίζει τόσο ευαίσθητα και με τόσο υπέροχο ήχο», περιγράφει.
Από το 2000 και μετά, η Κάλλη Καστώρη αφοσιώθηκε πλήρως στην Εικαστική Τέχνη. To 2003 πέρασε πρώτη στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αποφοίτησε πρώτη από το εργαστήριο του Γιώργου Γκολφίνου.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, τιμήθηκε με τέσσερις υποτροφίες από το Ι.Κ.Υ. και απέσπασε την υψηλότερη βαθμολογία.
Έχοντας αποφοιτήσει με άριστα από τη Σχολή Καλών Τεχνών Α.Π.Θ., τον Ιούνιο του 2008 βραβεύτηκε με την υποτροφία του Ιδρύματος Μιχελή για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.
Πραγματοποίησε σπουδές στο University of the Arts στο Λονδίνο, (Wimbledon College of Art) με δάσκαλο τον διεθνούς φήμης ζωγράφο Geraint Evans. Το 2011 αποφοίτησε κατακτώντας τον τίτλο “MASTER OF ARTS”.
Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε γνωστές γκαλερί και αίθουσες τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2013, το Hellenic Cultural Center του Λονδίνου πραγματοποίησε ατομική της έκθεση με τίτλο “Freeze” που στάθηκε αφορμή για να δημοσιευθεί σχετικό άρθρο στο Wall Street International Magazine με τίτλο “Kalli Kastori: Freeze”.
Έργα της Κάλλης Καστώρη βρίσκονται στη συλλογή του Μουσείου Φρυσίρα, στην Πινακοθήκη Βογιατζόγλου, σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε δημόσιους οργανισμούς και Πινακοθήκες.
Έχει διακριθεί το 2020 στο Osten Biennial 2020, με το Osten award for National presentation, την ίδια χρονιά με το Royal Arts Prize, finalist & έκθεση στην Pall Mall Gallery στο Λονδίνο και το 2019 στην Art Gemini Prize, finalist.
Έχει στο ενεργητικό της 13 ατομικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 30 ομαδικές σε Ελλάδα και εξωτερικό.
