Συνέντευξη στη Λιάνα Ζωζά
Ο Νορβηγός καλλιτέχνης Kenneth Blom είναι γνωστός για τα ζωγραφικά του έργα που απεικονίζουν ανθρώπινες φιγούρες σε φυσικά ή αρχιτεκτονικά περιβάλλοντα. Μοναχικές ή σε ομάδες, οι φιγούρες του Blom κινούνται ανάμεσα σε τεχνητά κενά και νοητές γραμμές δημιουργώντας υπερβατικές συνδέσεις, πάντα με τη βοήθεια του έντονου χρώματος και της λιτής φόρμας. Με αφορμή την καινούρια του ατομική έκθεση που εγκαινιάσθηκε πρόσφατα, εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας, στην Γκαλερί Dropsfabrikken, στο Trondheim, μια covid free πόλη της Νορβηγίας, είχαμε την ευκαρία, να συνομιλήσουμε για τη δουλειά του, αλλά και για την σύγχρονη τέχνη στην παγκόσμια σκηνή.
-Διαβάζοντας κανείς το βιογραφικό σας, μπορεί να δει, πως έχετε γεννηθεί στη Δανία και σπουδάσατε Καλές Τέχνες στο Όσλο και στο Ντύσελντορφ. Αν και επιλέξατε να ζείτε και να δημιουργείτε στο Όσλο, αυτό δεν σας εμπόδισε να δημιουργήσετε μια διεθνή καριέρα, μέσα από τις συνεργασίες σας, με σημαντικές γκαλερί ανά τον κόσμο. Πόσο εύκολο ήταν αυτό για εσάς και ποιές δυσκολίες συναντήσατε?
-Ξέρεις … Όλα ήρθαν, σαν τον κλέφτη μέσα στη νύχτα. Ακριβώς, όπως η εξήγηση που δίνει ο David Hockney για το τι είναι η έμπνευση για έναν καλλιτέχνη.
Η Νορβηγία βρίσκεται πολύ μακρυά από τις σημαντικές σκηνές τέχνης, όπως η Νέα Υόρκη, το Βερολίνο και άλλες και πραγματικά κανείς δεν σκέφτεται τη δυνατότητα να πάει στο εξωτερικό. Εννοώ, πως είναι τόσο παράξενο το να ονειρεύεσαι μια γκαλερί και ειδικά όταν είσαι νέος, που ακόμη και το να ονειρεύεσαι μια γκαλερί στο Όσλο, στη Νορβηγία είναι εντελώς παράδοξο.
Παρατήρησα, αρκετά νωρίς, όταν σπούδαζα καλές τέχνες, πως μου άρεσε πολύ να ζωγραφίζω και δεν κατάλαβα τις τάσεις, τις μεταβολές των υλικών, την ανάπτυξη της εννοιολογικής τέχνης και ούτω καθεξής. Απλά, δούλεψα εστιάζοντας στο μικρό μου κόσμο. Αν έλαβα υποτροφίες και προσκλήθηκα σε ομαδικές εκθέσεις φοιτητών κατά τη διάρκεια των σπουδών μου? Φυσικά και όχι!!! Έφτιαχνα μοναχικές φιγούρες σε τοπία, όταν όλοι οι υπόλοιποι έκαναν τεράστιες εγκαταστάσεις, performance, ηχητική τέχνη, πολιτική τέχνη και διάφορα άλλα.
Πάντα σχεδίαζα να αρχίσω να δουλεύω και με άλλα μέσα, αλλά πρώτα ήθελα να κατανοήσω τη ζωγραφική, πράγμα που ακόμη δεν έχω καταφέρει και έτσι μάλλον πρέπει να περιμένω λίγο περισσότερο!
Όταν δεν αισθάνεσαι, ότι είσαι ένα ιδιαίτερο, ταλαντούχο παιδί ή ένα ξεχωριστό άτομο και δεν έχεις οποιεσδήποτε προσδοκίες για την ανταπόκριση της δουλειάς σου, αλλά απλά σου αρέσει να δουλεύεις,τότε η κριτική, τα σχόλια και το “να μένεις στη γωνία” δεν έχει καθόλου σημασία.
Ο πρώτος μου γκαλερίστας ήταν ο Haaken Christensen. Είδε τη δουλειά μου σε μια έκθεση, στο δημαρχείο του Όσλο και μου έκλεισε μια έκθεση, στην γκαλερί του. Πέθανε πριν από μερικά χρόνια σε ηλικία 85 ετών. Ήταν καταπληκτικός. Γνώρισε τον Picasso και τον Francis Bacon. Μου δίδαξε πώς να διαχωρίζω τους δύο κόσμους: “Κλείσε την πόρτα στο στούντιο σου και εστίασε στη δουλειά σου. Όταν η δουλειά σου είναι έτοιμη, βγες στον κόσμο και πούλησε. Γνωρίσε τους συλλέκτες, ταξιδέψε, αρχίσε να κάνεις το μάρκετινγκ του εαυτού σου, αλλά ποτέ, ποτέ, ποτέ μην μπερδέψεις του δύο αυτούς κόσμους.”.
Έφτιαξα την ιστοσελίδα μου πριν από 12 χρόνια και φροντίζω να την ενημερώνω συνεχώς. Δημοσιεύω στο instagram και στο facebook, όταν νομίζω πως κάτι μπορεί να είναι ενδιαφέρον.
Όταν δω συλλέκτες και γκαλερί σε όλο τον κόσμο, να κάνουν like στις δημοσιεύσεις μου, επικοινωνώ διακριτικά άμεσα και τους στέλνω να δουν επιπλέον δουλειά μου, μέσω email. Επίσης, ταξιδεύω πολύ. Όταν ένας γκαλερίστας στο Πεκίνο, μου λέει ότι ίσως θα ήθελε να συναντηθούμε μια μέρα, βασιζόμενος σε φωτογραφίες έργων μου που έχει δει σε ψηφιακές πλατφόρμες, ταξιδεύω στην Κίνα την επόμενη κιόλας μέρα. Ο Woody Allen, συνήθιζε να λέει: “Το 90% της επιτυχίας εμφανίζεται”.
Ειλικρινά, είναι δύσκολο να κάνεις μία συνεργασία. Μου πήρε τρεις συνεντεύξεις που περιελάμβαναν επίπονα ταξίδια για να τους συναντήσω, όταν είχαν χρόνο, να δουν τη δουλειά μου και να μου μιλήσουν, για να μπω στη γκαλερί Jason McCoy, στη Νέα Υόρκη.
Όλο αυτό, έχει να κάνει με το να είσαι ευγενής, επίμονος, με μεγάλες δόσεις αυτοσαρκασμού και πολύ φιλόδοξος. Δεν υπάρχει χρόνος για αυτολύπηση, εντυπωσιασμούς και συμπεριφορές σαν ηλίθιος αστέρας της τέχνης.
-Η ζωγραφική παίζει πρωταρχικό ρόλο στη δουλειά σας. Στην πλειοψηφία των έργων σας, δημιουργείτε φανταστικά περιβάλλοντα, όπου η ανθρώπινη παρουσία είτε μεμονομένα είτε σε ομάδες περισσοτέρων του ενός ατόμου, εντάσσεται σε μια υπερβατική εικαστική συνομιλία. Ποιά είναι τα ερεθίσματά σας?
-Είναι οι ταινίες των Eisenstein, Bergman, Woody Allen και Fellini. Άνθρωποι παντού, γύρω μου, σε διάφορες πόλεις, καφέ, δρόμους και άλλα σημεία. Παρακολουθώ όλη την ώρα. Ψάχνοντας για εκείνη τη στιγμή, που διακρίνω πως ένας ή δύο άνθρωποι δείχνουν μια διάθεση έλλειψης επαφής με τους άλλους ή τους ίδιους. Εκείνο το κλάσμα του δευτερολέπτου, μιας υπερβατικής έκφρασης.
-Ανάμεσα, σε αυτούς που σας ενέπνευσαν, όπως διάβασα, είναι και ο Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης Henrik Ibsen, ανατρεπτικός δημιουργός χαρακτήρων, που λειτουργούν σχολιαστικά, στα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής του. Που θα τοποθετούσατε μια σύγχρονη Νόρα, αν όχι σε ένα Κουκλόσπιτο?
-(Μια σύγχρονη Νόρα είναι ένας λευκός άνδρας 45 + χα χα χα!)
Το κουκλόσπιτο, παραδοσιακά, στην Σκανδιναβία έχει εκραγεί εδω και πολύ καιρό. Πιστεύω πως η Νόρα, σήμερα, ανήκει σε άλλους πολιτισμούς.
Η σύγχρονη Νόρα, στην Σκανδιναβία, δεν έχει πλέον Πόρτες για να κλωτσήσει.
Δεν υπάρχει χρόνος για αυτολύπηση, εντυπωσιασμούς και συμπεριφορές σαν ηλίθιος αστέρας της τέχνης
-Γνωρίζω πως για εσάς η ζωγραφική, η τέχνη γενικότερα είναι τρόπος ζωής και σίγουρα υπάρχουν καλλιτέχνες των οποίων αγαπάτε τη δουλειά τους και πιθανόν να σας έχουν επηρεάσει! Θα θέλατε να μου αναφέρετε κάποιους από αυτούς?
-Diego Velazquez, Piero Della Francesca, Giotto, Fra Angelica, Turner, Munch, Peter Doig, Anna Ancher, Louise Bourgeois, etc.
-Την τελευταία σας ζωγραφική δουλειά, ήρθαν να συμπληρώσουν και γλυπτά. Είναι η πρώτη φορά που αποφασίζετε να παρουσιάσετε τρισδιάστατες φιγούρες? Τι υλικό χρησιμοποιήσατε και για ποιό λόγο το επιλέξατε?
-Θέλησα να δημιουργήσω φιγούρες με μια ψυχρή έκφραση. Ήθελα να αποστασιοποιηθώ από το υλικό γιατί η ιδέα του ατόμου που πέφτει είναι τόσο συναισθηματικά φορτισμένη που αισθάνθηκα πως το υλικό έπρεπε να είναι πλαστικό, εποξειδικό και τρισδιάστατο.
Είναι φτιαγμένες με βάση τα σκίτσα μου, τα μοντέλα από πηλό, μέταλλα κ.λ.π. Σκαναρίστηκαν στη Νορβηγία, τυπώθηκαν στην Guangdong, στην Κίνα και στάλθηκαν στο Χονγκ Κονγκ, στην γκαλερί που συνεργάζομαι. Στη συνέχεια στάλθηκαν στη Στουτγκάρδη και ταξίδεψαν στο Όσλο. Σε κάποια από αυτά, στη συνέχεια, έγιναν επεμβάσεις με εποξειδική ρητίνη, βαφή και άλλα υλικά.
-Βλέποντας τις γλυπτές φιγούρες, ανάμεσα στα ζωγραφικά σας έργα, η πρώτη σκέψη μου ήταν, πως είναι ένα ευφυές εγχείρημα από την πλευρά σας, για να μεταφέρετε τα “περιβάλλοντα” των έργων σας, στο χώρο της έκθεσης και με τον τρόπο αυτό να μπορεί ο θεατής να ενσωματωθεί σε αυτά. Πόσο πλησιάζει στη δική σας?
-Όχι πολύ κοντά … αλλά, ίσως κάποια στιγμή.
Ένα πραγματικό έργο τέχνης είναι ένα παράθυρο στην υπερβατικότητα
-Η έκφραση “Read The Room”, σημαίνει: Θέλω να καταλάβεις τα συναισθήματα και τις σκέψεις των ανθρώπων που βρίσκονται μέσα στο ίδιο δωμάτιο. Το δωμάτιό μας, έγινε ο κόσμος μας την περίοδο του lockdown, τότε που αφήσαμε τις μισές μας αισθήσεις πίσω για να επικοινωνήσουμε με “καινές” λέξεις και εικόνες, προσπαθώντας να σπάσουμε τους τοίχους που μας χωρίζουν. Εσείς, πως διαβάζετε, το δικό σας δωμάτιο?
-Το άγνωστο λάμπει ανά τους αιώνες στη σπουδαία τέχνη με την οποία ασχολούμαι. Το να κοιτάζεις τα έργα της Αναγέννησης στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Σύγχρονης τέχνης στη Νέα Υόρκη είναι συγκλονιστικό. Ο καλλιτέχνης είναι εμμονικός με το άγνωστο. Είμαστε καταραμένοι, με αυτή την ανάγκη, του να βάλουμε το πόδι μας στο άγνωστο. Ένα πραγματικό έργο τέχνης είναι ένα παράθυρο στην υπερβατικότητα.
Αυτο είναι το δωμάτιό μου …
-Έχοντας μια μεγάλη πορεία μέχρι τώρα στο χώρο της παγκόσμιας σύγχρονης τέχνης, πόσο πιστεύετε πως έχει επηρεασθεί, ένα χρόνο τώρα, από την αρχή της παγκόσμιας πανδημίας και ποιές θα είναι οι εξελλίξεις τόσο στο άμεσο, όσο και στο απώτερο μέλλον?
-Έχω πει πως από τότε που οι άνθρωποι ξεκίνησαν να δουλεύουν από το σπίτι, είναι υποχρεωμένοι να βλέπουν κάθε μέρα τα έργα τέχνης που έχουν αγοράσει. Πολλά έργα είναι στυλάτα, φρέσκα και μοδάτα, αλλά τώρα οι άνθρωποι ψάχνουν για πιο ενδιαφέρουσες εμπειρίες αντί να μιλάνε δυνατά γι’ αυτά που έχουν. Πιθανόν οι συλλέκτες να γίνουν πιο γενναίοι και να κάνουν περισσότερο προσωπικές επιλογές ξεκινώντας να συλλέγουν αυτό που πραγματικά τους μιλά. Είναι μια ενδιαφέρουσα σκέψη.
-Η δουλειά σας διακρίνεται από συνέπεια και συνέχεια και είμαι σίγουρη πως ετοιμάζετε καινούρια πράγματα, ακόμη και κάτω από αυτές τις δύσκολες για την τέχνη συνθήκες. Θα θέλετε να τα μοιρασθείτε, μαζί μας?
-Έχω ήδη προγραμματίσει: Τη συμμετοχή μου, στην Διεθνή Έκθεση Herning, όπου θα με εκπροσωπήσει η Gallery Birch με την οποία συεργάζομαι και βρίσκεται στην Κοπεγχάγη. Δύο ατομικές εκθέσεις μου, την πρωτη στην γκαλερί Luisa Catucci, στο Βερολίνο και τη δεύτερη στην γκαλερί Von Frauenberg, στο Ντύσελντορφ. Την παρουσίαση, μιας εξαιρετικής έκδοσης από τους Kühle/Mozer, στην Κολωνία που θα περιλαμβάνει έργα μου, από τα δέκα τελευταία χρόνια της δουλειάς μου και την προβολή της ταινίας, με τον παραγωγό κινηματογράφου Tommy Normann, που με ακολουθεί τα δέκα τελευταία χρόνια (… τον δύστυχο!) σε όλο τον κόσμο. Η ταινία θα προβληθεί στις Πρεσβείες του Βερολίνου, της Κοπεγχάγης και άλλων χωρών κατά τη διάρκεια 2021 – 22.
Θα προσθέσω, το εξώφυλλο ενός καινούριου βιβλίου πάνω στην Αρχιτεκτονική κριτική στο Βερολίνο, από το 1945 έως και σήμερα με εκδότη τον Peter Lang και τη δημιουργία μιας σειράς ζωγραφικών έργων και γλυπτών μετά από παραγγελία του New University, στη Νορβηγία.
