Συνομιλία με τη Ζέτα Τζιώτη
Η Κική Κολυμπάρη είναι από τις νέες εικαστικούς που δεν την λυγίζουν οι δυσκολίες της καθημερινότητας. Συζητώντας μαζί της αντιλαμβάνεται κανείς ότι η τέχνη για κείνη είναι ένας κόσμος αγνός και γνήσιος, που προσπαθεί να αποτυπώσει και να διαφυλάξει στο τελάρο της. Η ζωγραφική της ελεύθερη από συμβιβασμούς εντάσσει στοιχεία αντιφατικά, που προκύπτουν πηγαία.
Εικαστικός με δυνατή πινελιά, δυναμικά χρώματα και πλήρεις όγκους στον καμβά της. Οι γραμμές της άλλοτε αυστηρές, ευθείες, άλλοτε ατελείς με χειρονομιακές πινελιές. Οι φόρμες, άλλοτε κλειστές και απόλυτες και άλλοτε εμπλέκονται η μια με την άλλη. Δουλεύει τις επιφάνειες του τελάρου της με ιδιαίτερη επιμέλεια, άλλοτε με χρώμα πολύ αραιωμένο, άλλοτε τραχιές, δουλεμένες ακόμα και με υαλόχαρτο.
Ασήμαντες στιγμές της καθημερινότητας, βιώματα, μνήμες, μια προσωπική της φωτογραφία, ένα άρθρο εφημερίδας ή ακόμα και ένα σταματημένο πλάνο μιας ταινίας τροφοδοτούν την πινελιά της απελευθερώνοντας την σταδιακά από κάθε περιττό χαρακτηριστικό που την παγιδεύει στον οπτικά συμβατό κόσμο.
Παρά τις αντίξοες συνθήκες των ημερών, παρουσιάζει αυτές τις μέρες τέσσερα έργα της στο Βερολίνο σε έκθεση με τίτλο «Α ΜΑΤΤΕR OF TOUCH – Painting from Europe and the USA» και την 1η Αυγούστου συμμετέχει σε έκθεση στην Πινακοθήκη Κυκλάδων, στην Ερμούπολη της Σύρου, η έκθεση με τίτλο «ΕΝΤΙΤΥ BATTLEFIELDS- Σώμα: Τόπος Συγκρούσεων»
-Κική, περνάμε δύσκολες μέρες και ελπίζουμε να μην δυσκολέψουν περισσότερο. Ποια αντικείμενα σηματοδοτούσαν την μέρα σου τις ημέρες της καραντίνας;
-Σε αυτά που τη σηματοδοτούσαν πάντα όπως τα χρώματα, τα νερά, η παλέτα, ο καμβάς, τα ρούχα εργασίας μου, προστέθηκαν τα απολυμαντικά, το οινόπνευμα, τα αντιβακτηριδιακά μαντηλάκια κλπ.
-Εσώκλειστη, αραχτή στον καναπέ τις μέρες της πανδημίας.
-Το «αραχτή στον καναπέ» έχει πάψει να υπάρχει στη ζωή μου εδώ και πάρα πολλά χρόνια και έχω χάσει πια το «χάρισμα». Όταν κάθομαι για να χαλαρώσω, αρχίζω συνήθως να μετράω εκκρεμότητες και ξανασηκώνομαι.
Αν με ρωτάς για τους συλλογισμούς μου σχετικά με τον ιό, τις μέρες του εγκλεισμού, όσο δεν ήμουν λοιπόν αραχτή στον καναπέ, αυθόρμητα το πρώτο που σκεφτόμουν ήταν οι άνθρωποι που χάνουν τη ζωή τους καθημερινά, η ιδέα της απειλής και η αγωνία για τη συνέχεια.
-Απομόνωση έστω και προσωρινή, αν και ο καλλιτέχνης δουλεύει μοναχικά ούτως ή αλλιώς. Τι σκέψεις πέρασαν από το μυαλό σου;
-Μπήκαμε σε μια δύσκολη περίοδο που πέρα από την αγωνία της υγείας προέκυψαν και οι οικονομικές δυσκολίες που προκάλεσαν κι αυτές έντονο πανικό.
Απόρησα και συνεχίζω να απορώ όμως με την στάση πολλών ανθρώπων που αρνούνται να προσαρμοστούν στις ανάγκες της νέας πραγματικότητας για χάρη του κοινού καλού.
Όσο και να προσπαθώ να δικαιολογήσω τέτοιου είδους συμπεριφορές, η διαρκής και αδικαιολόγητη αντίδραση μεγάλης μερίδας κόσμου, αρνούμενη να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, μου φάνηκε εντελώς ανώριμη, αδικαιολόγητα εφηβική και καθόλου επαναστατική.
Ανεξάρτητα από αυτό, έχει μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς τις οξείες αντιδράσεις που αναπτύσσονται, σε μία περίπτωση εκτάκτου ανάγκης ή διατάραξης της καθημερινότητας.
Παρόλα αυτά σε μια απομόνωση έστω και προσωρινή μας δίνεται η δυνατότητα να ξανασκεφτούμε και να αναθεωρήσουμε κάποια πράγματα. Όσο βρισκόμαστε στην καθημερινή ρουτίνα καταφέρνουμε συνήθως να ξεφύγουμε από την αυτοκριτική.
-Πόσο επηρέασε τη δουλειά σου όλη αυτή η περίοδος; Ήσουν δημιουργική τις μέρες του εγκλεισμού;
-Παρά τις νέες συνήθειες στις οποίες έπρεπε να προσαρμοστούμε, η δραστηριότητά μου παρέμεινε σταθερή. Όσο έντονα κι αν ήταν τα ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα, τελικά βρισκόμουν συνεχώς μέσα στο εργαστήριο.
Η συνθήκη του εγκλεισμού σε συνδυασμό με την εντύπωση της γενικότερης παύσης, έδωσε σε όλους μας την αίσθηση ελευθερίας χρόνου και απαλλαγής από οποιαδήποτε υποχρέωση που σε πολλούς- κυρίως καλλιτέχνες- έδωσε την άνεση ώστε να ερευνήσουν και να πειραματιστούν χωρίς απαιτήσεις.
Ξύπνησε κατά μια έννοια ένα υγιές δημιουργικό κομμάτι από τα παιδικά μας χρόνια που σταδιακά είχε αρχίσει να αδρανοποιείται από την ενηλικίωσή μας κι έπειτα. Είναι όπως λέμε, το καλό μέσα στο κακό.
-Με ποιους τρόπους πιστεύεις μπορεί να λειτουργήσει η τέχνη με κανόνες κοινωνικής απόστασης;
-Η δημιουργία έρχεται λόγω εσωτερικής επιθυμίας γι’ αυτό η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
Η κοινωνική απόσταση, εν έτει 2020 δεν σημαίνει ούτε άγνοια ούτε αποχή. Το διαδίκτυο, παρέχει άμεση ενημέρωση, ανεξάντλητη πρώτη ύλη και διασφαλίζει τις κοινωνικές μας επαφές ψηφιακά.
Ο περιορισμός κατ’ οίκον, όσο αλλόκοτη και περιοριστική συνθήκη κι αν είναι, θα έλεγα, όχι μόνο δεν αποτελεί εμπόδιο αλλά μπορεί κάλλιστα, αυτή καθαυτή, ως πρωτόγνωρη εμπειρία, να σταθεί αιτία για νέα έργα.
Στο παρελθόν, γεγονότα πιο ακραία από την κοινωνική απόσταση, έχουν επιβεβαιώσει το έργο σαν το ισχυρότερο μέσο καταγραφής και κατανόησης μιας περιόδου. Αυτό σημαίνει ότι κάθε βίωμα, είτε ευχάριστο είτε δυσάρεστο, είναι ακόμη ένας λόγος για την καλλιτεχνική πράξη.
-Ποιος ο ρόλος της τεχνολογίας στην επικοινωνία και την αγορά τέχνης. Οι online δημοπρασίες είναι χρήσιμές για όλους;
-Πολλοί είχαμε την αίσθηση μετά τις πρώτες μέρες και την αύξηση των κρουσμάτων ότι θα μπούμε ολοκληρωτικά σε μια ψηφιακή εποχή. Ίσως θα πρέπει να αφήσουμε λίγο ακόμα χρόνο να κυλήσει, ώστε να έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με το ρόλο που θα διαδραματίσει η τεχνολογία και συγκεκριμένα στο χώρο της τέχνης.
Σαφώς θα δοθεί η ευκαιρία σε μεγαλύτερο κοινό να έχει πρόσβαση σε γεγονότα σε μουσεία, εκθέσεις και γκαλερί, με το πάτημα ενός κουμπιού, πιο οικονομικά και χωρίς κανένα ρίσκο.
Δεν μπορώ να ξέρω ακόμα πως θα αναδιαμορφωθούν τα ευρύτερα αισθητικά κριτήρια.
Εξακολουθεί η φυσική παρουσία μπροστά σε ένα έργο να είναι και η ιδανική προϋπόθεση για να το ‘δει’ κάποιος. Η οθόνη είναι παραπλανητική. Το κατά πόσο θα αυξηθούν τα καλλιτεχνικά έργα που η παρουσίασή τους είναι πιο συμβατή με την οθόνη, θα δείξει. Το πως θα συμβιβαστεί μια μερίδα δημιουργών και κοινού με τα νέα δεδομένα, είναι ένα ζήτημα που θα μας απασχολήσει.
Μέσα σ’ αυτό τον αναβρασμό νομίζω πάντως ότι η τέχνη δε θα χάσει το πιο ανυπέρβλητο χαρακτηριστικό της να μαρτυρά την ιστορία της ανθρωπότητας. Άλλωστε η κάθε εποχή αφήνει το αποτύπωμά της μέσα από την τέχνη της.
-Η αγορά της τέχνης έχει ήδη επηρεαστεί αισθητά. Πιστεύεις σε κάποια ανάκαμψη τους προσεχείς μήνες;
-Ένα τέτοιου βεληνεκούς συμβάν, επηρεάζει όλους τους τομείς. Η αγορά της τέχνης προσαρμόζεται. Άλλοτε διαστέλλεται άλλοτε συρρικνώνεται παροδικά. Τελικά όμως ο πραγματικός λάτρης της τέχνης, και σε πιο δύσκολους καιρούς, συνεχίζει να την αναζητά και να τροφοδοτείται με αυτήν.
-Ποιο γνωστό έργο σύγχρονης τέχνης θα επέλεγες για να περιγράψεις την υπάρχουσα κατάσταση και γιατί;
-Έχοντας υπόψιν τον κατ’ οίκον περιορισμό, ανακαλώ τη σειρά φωτογραφιών Polaroid του κορυφαίου Λουκά Σαμαρά, στην οποία έδωσε τον τίτλο Photo Transformations.
Σε ένα διάστημα τριών ετών ο καλλιτέχνης έβγαζε φωτογραφίες με τον εαυτό του, στους μικρούς χώρους του διαμερίσματός του στη Νέα Υόρκη.
Με γοητεύει ο τρόπος που επεμβαίνει με διάφορες δικές του τεχνικές (συχνά πολύ πιο απλοϊκές από όσο φαντάζεται κανείς) στην ακόμα νωπή Polaroid θολώνοντας τα όρια μεταξύ ζωγραφικής και φωτογραφίας/ πραγματικού και υπερφυσικού.
Τα «πειραγμένα» αποτελέσματα, εξαιρετικού ενδιαφέροντος όχι μόνο από αισθητική αλλά και από εννοιολογική άποψη, φέρνουν αντιμέτωπα το καθημερινό και τετριμμένο με το μυθικό, την αγωνία και τον φόβο με την έκσταση και την τρέλα στην οποία μπορεί να σε οδηγήσει ένας εγκλωβισμός ανεξάρτητα από το αν είναι οικειοθελής, επιβεβλημένος, ψυχικός ή κοινωνικός.
Μέσα στα λίγα τετραγωνικά της κουζίνας ή του χολ,, ο Λουκάς Σαμαράς είναι ταυτόχρονα σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής σε σενάρια όπου ο χρόνος κυλάει και συγχρόνως έχει παγώσει.
-Η τέχνη επιβιώνει την επόμενη μέρα τελικά;
-Νομίζω πως δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα, η τέχνη συμβαδίζει με την ανθρωπότητα. Συνυπάρχουν και αλληλοτροφοδοτούνται μέσα στο χρόνο.
-Σχέδια για το εγγύς μέλλον.
-Στις 16 Ιουλίου έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης «Α ΜΑΤΤΕR OF TOUCH- Painting from Europe and the USA» στο Βερολίνο στην οποία λαμβάνω μέρος με τέσσερα έργα μου. Η έκθεση διαρκέσει έως τις 30 Αυγούστου και σ’ αυτήν εκτίθενται έργα 8 καλλιτεχνών. Την επιμέλειά της έχει αναλάβει ο κριτικός και επιμελητής Jurriaan Benshop.
Ενώ, το Σάββατο 1η Αυγούστου θα ξεκινήσει στην Πινακοθήκη Κυκλάδων, στην Ερμούπολη της Σύρου, η έκθεση με τίτλο «ΕΝΤΙΤΥ BATTLEFIELDS- Σώμα :Τόπος Συγκρούσεων», στην οποία είναι μεγάλη μου χαρά εκθέτω μαζί με τις συναδέλφους Georgia Fambris και Μαρία Σπυράκη. Η έκθεση πραγματοποιείται με επιμέλεια του Γιώργου Αλτουβά και θα διαρκέσει έως τις 30 Αυγούστου.
Who is who
Η Κική Κολυμπάρη γεννήθηκε στη Νυρεμβέργη, όπου έζησε και εργάστηκε για αρκετά χρόνια. Σπούδασε στο τμήμα Εικαστικών Τεχνών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών από το 2012 έως το 2017. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της παρακολούθησε επίσης μαθήματα Αγιογραφίας , Νωπογραφίας, Εγκαυστικής, Κεραμικής και Ιστορίας της Τέχνης. Αποφοίτησε με «Άριστα» από το ΣΤ΄ εργαστήριο ζωγραφικής. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Η πρώτη της ατομική έκθεση με τίτλο «Planted Occurrences» πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο 2019 στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.
Ομαδικές εκθέσεις στις οποίες έχει συμμετάσχει είναι:
– ENTITY BATTLEFIELDS/ ΣΩΜΑ: TOΠΟΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
(2020, Πινακοθήκη Κυκλάδων, Ερμούπολη/ Σύρος, με επιμέλεια του Γιώργου Αλτουβά)
– A MATTER OF TOUCH – Painting from Europe and the USA
(2020, Kunst- und Projekthaus Torstrasse 111, Βερολίνο/ Γερμανία, με επιμέλεια του Jurriaan Benschop)
– HOUSES OF SEA WATER
(2019, Αίθουσα Τέχνης Γιάννη & Ελένης Βάτη, Σύρος, με επιμέλεια της Αγγελικής Μπρισνόβαλη)
– INSPIRéS PAR L’éTé D’ ALBERT CAMUS
(2019, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Αθήνα, με επιμέλεια της Ελίζας Γρηγοράκη και του Αλέξανδρου Λιακόπουλου)
– LEONARDESCA
(2019, 2019,13/06-13/07 Κάστρο Δουκών Πομερανίας, Τσέτσιν/ Πολωνία,
27/05 – 31/05 Μουσείο του Αγίου Αυγουστίνου, Γένοβα/ Ιταλία, με επιμέλεια της Virginia Monteverde)
– KOΣΜΟΝΑΥΤΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ
(2018, Μουσείο Ηρακλειδών, Αθήνα, με επιμέλεια του Σπύρου Βερύκιου)
– ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ/ ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΝΗΜΗ
(2014, Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, Αθήνα, με επιμέλεια του Γιώργου Καζάζη)
– ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ
(2014, Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Μαρκόπουλου, Αθήνα, με επιμέλεια του Γιώργου Καζάζη)
Info
Πινακοθήκη Κυκλάδων
Νικ. Παπαδάμ, Σύρος Ερμούπολη 841 00
2281 080918
Ομαδική Έκθεση
«ΕΝΤΙΤΥ BATTLEFIELDS- Σώμα: Τόπος Συγκρούσεων»,
29/07 – 30/08/2020 Georgia Fambris, Κική Κολυμπάρη, Μαρία Σπυράκη
Ακολουθήστε το ArtViews.gr στο Instagram https://www.instagram.com/rtvs/?hl=el