Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Ο Κώστας Ευαγγελάτος είναι ένας καλλιτέχνης ξεχωριστός. Εικαστικός, ποιητής, λογοτέχνης, θεωρητικός τέχνης, με επιρροές από τη δεκαετία του ’80 αλλά και πιο σύγχρονες, δημιουργεί έργα με μηνύματα. Πολίτης του κόσμου, έχει ζήσει και δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά στις πιο σημαντικές μεγαλουπόλεις της τέχνης, όπως το Παρίσι και η Νέα Υόρκη, και έχει συναναστραφεί με καλλιτέχνες «θρύλους».
Άνθρωπος κοινωνικός, άμεσος, με καλή αίσθηση του χιούμορ, ενίοτε καυστικός αλλά πάντα ήπιος και ευγενικός, είναι δεκτικός σε νέα κύματα και επιρροές. Έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής στην Gallery DADA τις καλύτερες εποχές για την τέχνη, τη δεκαετία του ’90, και συνεχίζει να συνεργάζεται με γκαλερί του εξωτερικού και να εκθέτει έργα του.
Συναντήσαμε τον πολυπράγμονα καλλιτέχνη στον χώρο όπου εργάζεται, στο Παγκράτι, και μιλήσαμε μαζί του για τον Warhol, τον Θ. Στάμο, τον Ιόλα, τον Τσαρούχη, καθώς και για τα μελλοντικά του σχέδια.
– Είστε ένας καλλιτέχνης που έχετε διαγράψει μια σημαντική πορεία τόσο στον χώρο της ποίησης όσο και της ζωγραφικής. Ωστόσο, τολμώ να ρωτήσω, αισθάνεσθε ποιητής ή ζωγράφος;
Για μένα ζωγραφική και ποίηση είναι αλληλένδετες και είναι απλά δύο τέχνες με διαφορετικά εκφραστικά μέσα. Απαραίτητο βέβαια, πέρα από την έμπνευση, να κατέχεις με τη σπουδή και την εμπειρία τα μέσα αυτά.
– Με ποιες τεχνικές έχετε πειραματιστεί;
Από νωρίς έδωσα βάση στις κλασικές τεχνικές αλλά και στις πειραματικές μεθόδους σύνθεσης. Από τα μολύβια και τη σινική μελάνη που αγαπώ, τόσο σε τέμπερες, αυγοτέμπερες, λάδια, ακρυλικά, άμμο, σκόνες. Την τελευταία 10ετία ζωγραφίζω πολύ με παστόζο λάδι σε προετοιμασμένα ή ready made φόντα κατευθείαν με το σωληνάριο.
– Έχετε ζήσει και δραστηριοποιηθεί χρόνια στη Νέα Υόρκη. Προφανώς και εκεί θα γνωρίσατε σημαντικές προσωπικότητες του χώρου. Θα θέλατε να μας μιλήσετε γι’ αυτή την εμπειρία σας;
Στη Νέα Υόρκη σπούδασα με υποτροφία εικαστικά και αισθητική θεωρία της τέχνης στο πρωτοποριακό πανεπιστήμιο New School, με γνωστούς καθηγητές και κύρια τον Allen David. Παράλληλα, με προσκάλεσαν και άλλα πανεπιστήμια της Βοστώνης και του Los Angeles. Γνώρισα πολλές προσωπικότητες της τέχνης ανάμεσα τους φωτογράφους συνεργάτες του WARHOL και τον ίδιο σε party του Parson’s School to 1984, τον Θ. Στάμο, τον Ιόλα. Δεν ήταν εύκολη η προσέγγιση μαζί τους, κύρια εξαιτίας των διαφόρων «αυλικών» τους.
Με τον Ιόλα, που έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, συναντηθήκαμε και είδε τα εννοιολογικά έργα μου. Tου άρεσαν και μου πρότεινε να του αφήσω κάποια να τα δείξει σε συλλέκτες. Όμως τελικά, και ίσως ευτυχώς, δεν το έκανα. Ήταν η εποχή που μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας στην Ελλάδα τον κατηγορούσε βάναυσα μέχρι την τελική συντριβή του.
– Ήσασταν στον στενό κύκλο του Γιάννη Τσαρούχη. Οι απόψεις και οι θεωρίες του επηρέασαν τη δουλειά σας;
Για την ακρίβεια, δεν ήμουν στον στενό κύκλο του Τσαρούχη. Γνωρίστηκα μαζί του αφότου είχα επιστρέψει από πολύμηνη διαμονή στο Παρίσι, το 1982, στο Μαρούσι. Του άρεσαν οι διάλογοί μας και το τολμηρό ποίημά μου «Το δωμάτιο», που το είχε μεταφράσει στην αγγλική ο φίλος του ελληνιστής Κίμων Φράιερ.
Έτσι, για 6 μήνες του πήγαινα έργα μου και τα έκρινε. Ήδη τον θαύμαζα πολύ και ιδιαίτερα τους ατμοσφαιρικούς χρωματικούς τόνους της παλέτας του. Η κριτική του με ωφέλησε, αν και είχα άλλο στυλιστικό τρόπο και μοντερνιστικό προσανατολισμό. Θαύμαζα τις θεωρίες του για την τέχνη της εποχής μας και το λεπτό του χιούμορ.
Τελικά, απομακρύνθηκα αφού έφυγα για τη Νέα Υόρκη. Συναντηθήκαμε χρόνια μετά που ερχόταν τακτικά με βοηθούς του στην γκαλερί DADA που είχα γίνει από το 1986 καλλιτεχνικός διευθυντής.
– Θυμάστε κάποιο περιστατικό με τον Τσαρούχη που θα είχε ενδιαφέρον να μας αναφέρετε;
Έχω μια σκηνή στην αυλή της Οικίας-Μουσείου του στο Μαρούσι, όπου γίνονταν οι θεατρικές πρόβες για τους «Επτά επί Θήβας» σε δική του σκηνοθεσία. Ειλικρινά, η πρωταγωνίστρια αν και όμορφη δεν ακουγόταν καν σε εμάς! Επίσης πολλές συζητήσεις γίνονταν στη γαλλική γλώσσα. Ξαφνικά το κοντάρι της σημαίας που ήταν στο μπαλκόνι έπεσε κάθετα στην αυλή και από θαύμα δεν τραυμάτισε τον καθιστό από κάτω έκπληκτο Τσαρούχη!
– Πιστεύετε ότι στις μέρες μας είναι δύσκολο να βιοποριστεί κάποιος εξασκώντας το επάγγελμα του ζωγράφου;
Το επάγγελμα του ζωγράφου ανέκαθεν είχε μεγάλες δυσκολίες βιοπορισμού. Βέβαια, από τη δεκαετία του ’80 μεγάλη μερίδα καλλιτεχνών με αξιόλογη σε γενικές γραμμές δουλειά και πορεία, διδακτική ή μη, πέτυχε να βιοπορίζεται και μάλιστα ικανοποιητικά. Όμως η καλή εξέλιξη του θέματος ανακόπηκε με την οικονομική κρίση του 2007 και τα θλιβερά της παρεπόμενα εντός και εκτός.
Ιδιαίτερα οι ανεξάρτητοι καλλιτέχνες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα και ευτυχώς που υπάρχουν οι αγωνιστικές προσπάθειες του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών για τη βελτίωση τους. Όμως το παρόν και το άμεσο μέλλον δεν είναι αισιόδοξο. Τα έργα και οι δράσεις της τέχνης που προσφέρει πνευματικά αγαθά θεωρούνται από το κράτος και το σύστημα της προβληματικής εποχής μας περιττή πολυτέλεια.
– Δραστηριοποιείστε πολύ συχνά στο εξωτερικό. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τις τελευταίες σας δουλειές;
Πράγματι από το 1984, που έκανα ατομική έκθεση στο Μανχάταν, μέχρι σήμερα έχω εκθέσει σε πολλές πόλεις του εξωτερικού. Από το 2007 όμως μέχρι σήμερα έχω συχνή εκθεσιακή παρουσία στο Παρίσι. Τόσο με ατομικές εκθέσεις όσο και σε ομαδικές ή διεθνείς του οργανώνονται εκεί. Τον περασμένο Νοέμβριο έγινε αναδρομική έκθεσή μου στο Espace Jano του CENTRE DES SEVRES στο Παρίσι, με τίτλο «OFFRANDES SECULAIRES-Κοσμικές σπονδές», ενώ τώρα εκτίθενται έργα μου σε ομαδική συνεργατών της Γκαλερί Loc-Art-Paris.
– Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον τόσο στην ποίηση όσο και στη ζωγραφική;
Πρόσφατα κυκλοφόρησε μια νέα ποιητική συλλογή μου με τίτλο «Ερμητικές Λαμπίδες», εκδόσεις Άπαρσις, με την οποία επιχειρώ την ολοκλήρωση της κατάθεσής μου για έναν ιδεολογικό κύκλο αισθητικού, κοινωνικού και φιλοσοφικού περιεχομένου. Παράλληλα κυκλοφορεί το πρώτο μου αφήγημα «Louis D’ Est», όπου αναφέρομαι στη ζωή μου με τον σκύλο Λούη! Θα οργανωθούν παρουσιάσεις τους την επόμενη σεζόν.
Όσον αφορά στη ζωγραφική δουλεύω καθημερινά, είτε είμαι στην Αθήνα είτε στο Παρίσι. Από τον Ιούνιο στη Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa Ροδόπη στο Αργοστόλι εκτίθενται έργα μου «Αιθέριες μορφές» σε μια έκθεση εις μνήμην της μητέρας μου και στις 26 Αυγούστου το βράδυ θα γίνει στη λίθινη σκηνή του κήπου η ετήσια καλλιτεχνική βεγγέρα με performance και απαγγελίες «Πανσέληνος στον κήπο».
