Όταν το βράδυ της Δευτέρας 9 Μαΐου, το σφυρί στον οίκο Christie’s χτύπησε για τη δημοπρασία του πορτρέτου της Marilyn Monroe από τον Andy Warhol, η τιμή είχε σπάσει ρεκόρ. Ο άνθρωπος που έδωσε 195 εκατ. δολάρια για να αγοράσει τον διάσημο πίνακα, ο έμπορος έργων τέχνης Larry Gagosian, δεν είναι καθόλου άγνωστο πρόσωπο.
Σύμφωνα με τον οίκο Christie’s, το «Shot Sage Blue Marilyn», το πορτρέτο της Monroe από τον Warhol, είναι το πιο ακριβό έργο τέχνης του 20ού αιώνα που πουλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία. Έσπασε επίσης το ρεκόρ των Αμερικανών καλλιτεχνών και είναι το δεύτερο πιο ακριβό έργο τέχνης που πουλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία.
Ο ίδιος ο 77χρονος Gagosian ήταν ο άνθρωπος που έκανε τη νικητήρια προσφορά των 195 εκατομμυρίων δολαρίων (συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών) στην αίθουσα πωλήσεων της Νέας Υόρκης.
Δεν είναι σαφές ωστόσο εάν αγόρασε το έργο προσωπικά ή για έναν από τους πλούσιους πελάτες του, συμπεριλαμβανομένων των δισεκατομμυριούχων συλλεκτών, όπως ο David Geffen. Leon Black, Steve Cohen και Leonard Lauder.
Όπως διατείνεται το Forbes, οι εκπρόσωποι του Gagosian αρνήθηκαν να σχολιάσουν, επιβεβαίωσαν ωστόσο ότι ο έμπορος αγόρασε το πορτρέτο της Μέριλιν.
Ποιος είναι ο Larry Gagosian
Ένας τιτάνας στον κόσμο της τέχνης για δεκαετίες, ο Gagosian έχει 19 ομώνυμες γκαλερί, από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Χονγκ Κονγκ. Πιστεύεται ευρέως ότι οι ετήσιες πωλήσεις τους ξεπερνούν τα εννιαψήφια νούμερα. Σε ερώτηση μάλιστα του περιοδικού GQ, το 2019, αν ήταν ο πρώτος «έμπορος δισεκατομμυρίων δολαρίων», ο Gagosian είχε απαντήσει: «Δεν έχω ιδέα… αλλά αυτό μου φαίνεται υπερβολικό».
Και καθώς πλέον ο γνωστός ως Go-Go, πλησιάζει στην ένατη δεκαετία του, δεν φαίνεται να δείχνει σημάδια εφησυχασμού. Η είσοδος του Gagosian στην αγορά τέχνης απείχε πολύ από έναν πίνακα 195 εκατομμυρίων δολαρίων. Ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970 πουλώντας αφίσες με θέα στον ωκεανό σε ένα πάρκινγκ στο Λος Άντζελες για 20 δολάρια το τεμάχιο, προτού ο επιδραστικός έμπορος έργων τέχνης της Νέας Υόρκης Leo Castelli τον πάρει υπό την προστασία του.
Γνωστός ως ο «Πρίγκιπας της Ποπ Αρτ» ο Castelli αντιπροσώπευε πολλούς καλλιτέχνες που καθόρισαν την εποχή, συμπεριλαμβανομένων των Jasper Johns, Roy Lichtenstein, Frank Stella και Andy Warhol.
Μέχρι το 1980, ο Gagosian είχε ανοίξει την πρώτη του γκαλερί στο Λος Άντζελες, όπου πούλησε έργα ανερχόμενων καλλιτεχνών όπως ο Jean-Michael Basquiat. Ο Gagosian θα συνέχιζε να εκπροσωπεί μερικούς από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Warhol και Cy Twombly, Willem de Kooning, Damien Hirst και Jeff Koons, μέχρι την αποχώρησή τους από την ελίτ του ρόστερ του εμπόρου, πέρυσι. Ο ίδιος φρόντισε να γίνει σύντομα γνωστός με εκθέσεις που συναγωνίζονταν εκείνες των μεγάλων μουσείων, και πολλοί στον κόσμο της τέχνης του πιστώνουν (ή τον κατηγορούν) ότι έβαλε το χέρι του ώστε οι τιμές να εκτοξευτούν στη στρατόσφαιρα. Ίσως το ποσό ρεκόρ που ο Gagosian πλήρωσε στη δημοπρασία της Δευτέρας για το πορτρέτο της Marilyn να είναι και η εκδίκησή τους.
«Shot Sage Blue Marilyn»: Από τον Gagosian στον Gagosian
Από την άλλη, το διάσημο έργο τέχνης μοιάζει να επιστρέφει εκεί που βρισκόταν το 1986, χρονιά που ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του, ο αείμνηστος Ελβετός συλλέκτης Thomas Ammann αγόρασε το «Shot Sage Blue Marilyn» από τον Gagosian.
Να θυμίσουμε ότι η δημοπρασία της Δευτέρας αφορούσε την προσωπική συλλογή έργων τέχνης του Thomas και της αδελφής του Doris Ammann και τα έσοδά της διατέθηκαν στο ομώνυμο ίδρυμά τους που υποστηρίζει φιλανθρωπικές οργανώσεις για παιδιά.
Να σημειωθεί επίσης ότι, σύμφωνα με τον οίκο Christie’s, επειδή το ίδρυμα εδρεύει στην Ελβετία, ένας Αμερικανός αγοραστής δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το ποσό της αγοράς του έργου για διαγραφή φόρου ως φιλανθρωπική δωρεά.
Μένει να δούμε αν η αγορά που έσπασε ρεκόρ σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τον Gagosian. Άλλωστε ο ίδιος φρόντιζε πάντα να διατηρεί «φρέσκο» το ρόστερ των καλλιτεχνών του για να απευθύνεται στους νεότερους αγοραστές, οι οποίοι επενδύουν στην τέχνη με αυξανόμενους ρυθμούς.