Ο Pat Andrea, ο διεθνής καταξιωμένος εικαστικός, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους της Ευρώπης στο χώρο του μαγικού ρεαλισμού και της νεοπαραστατικής εικονογραφίας. Γεννήθηκε από γονείς επίσης καλλιτέχνες στη Χάγη και σπούδασε εκεί στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών. Ταξίδεψε στη Λατινική Αμερική και παρέμεινε για πολλά χρόνια στο Μπουένος Άιρες. Από το 1989 ζει εκεί με την οικογένεια του και διδάσκει στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού.
Το ξεχωριστό στην οικογένεια αυτή είναι ότι όλοι ασχολούνται με την τέχνη με ευγενή άμιλλα μεταξύ τους και αφοσίωση. Ο Pat Andrea, η σύζυγός του Cristina Ruiz Guiñazú, και τα παιδιά τους, ο Mateo και η Azul κάνουν την τέχνη για άλλη μια γενιά «οικογενειακή υπόθεση».
Αυτές τις μέρες, την Alma στην Αθήνα εκτίθενται 40 έργα τους, ζωγραφική σε καμβά και χαρτί, 3D γλυπτά, μεικτές τεχνικές κολάζ και installations, δημιουργίες των μελών της οικογένειας με ένα κοινό concept, την γυναικεία φιγούρα. H πληθώρα των τεχνικών μέσων μαρτυρά πολλά για την έμφυτη καλλιτεχνική περιέργεια της οικογένειας.
Επισκεφτήκαμε τον χώρο της γκαλερί, όπου συναντήσαμε και μιλήσαμε και με τα τέσσερα μέλη της οικογένειας.
Συνέντευξη των Pat Andrea, Cristina Ruiz Guiñazú, Mateo Andrea και Azul Andrea στη Ζέτα Τζιώτη
-Πώς αποφασίσατε να εκθέσετε έργα σας και τα τέσσερα μέλη της οικογένειας μαζί στον ίδιο χώρο;
Cristina: Δεν είναι η πρώτη φορά που εκθέτουμε όλοι μαζί. Πριν κάποια χρόνια – νομίζω δεκατέσσερα – όταν ο Mateo ήταν ήδη στην Σχολή Καλών Τεχνών και η Azul μικρούλα, μια γκαλερίστα στο Buenos Aires είχε την ωραία ιδέα να μας προσκαλέσει να εκθέσουμε όλοι μαζί, «σαν οικογένεια».
Αυτή ήταν η πρώτη φορά, εφαλτήριο για όλες τις υπόλοιπες. Θυμάμαι ήταν η εποχή που «έφυγε» ο πατέρας του Pat και ο Mateo είχε φτιάξει μια προσωπογραφία του παππού του. Στην έκθεση αυτή υπήρχε και μια καρέκλα κενή, που σηματοδοτούσε την απώλειά του. Ανάμεσα στα έργα, ο Mateo είχε ζωγραφίσει και το γενεαλογικό μας δέντρο. Στη συνέχεια εκθέσαμε πολλές φορές μαζί, στο Παρίσι και σε πολλά άλλα μέρη και μας αρέσει αυτό.
Mateo: Αγαπώ ιδιαίτερα την ιδέα να εκθέτω με τον πατέρα μου. Αντιλαμβάνομαι ότι για κάποιους ίσως να ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό. Η σχέση πατέρα- υιού είναι ανταγωνιστική από μόνη της, σαν έννοια, όμως εμένα αυτή η συνεύρεση μου δίνει χαρά. Θυμάμαι ότι και ο πατέρας μου έκανε το ίδιο με τον παππού μου (Κις Άντρια) και δεν ήταν καθόλου ανταγωνιστικός. Το αντίθετο μάλιστα. Με αυτό τον τρόπο αισθάνομαι ότι η σχέση ολοκληρώνεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο και έρχεται σε ισορροπία.
-Τι κοινό εντοπίζετε εσείς οι ίδιοι στην δουλειά σας;
-Pat: Ο κοινός παρανομαστής του All 4 Art είναι όλο αυτό το γενεαλογικό συνονθύλευμα, συνδυασμένο με ένα αστείρευτο πάθος για τον ρεαλισμό. Φυσικά η φόρμα διαφέρει αλλά η ιδέα περιέχει αναμφισβήτητα κοινά στοιχεία.
-Mateo: Για να είμαι ειλικρινής, θεωρώ ότι έχω δεχτεί -υποσυνείδητα τουλάχιστον- επιρροές από τη δουλειά του πατέρα μου. Και πώς αλλιώς να μη γινόταν αυτό, αφού έχω μεγαλώσει μέσα σε αυτή τη δουλειά, μέσα σε αυτή την οικογένεια. Κάποιοι που με γνωρίζουν από παλιά, βλέπουν την εξέλιξη. Ίσως πάλι κάποιοι διακρίνουν κοινά στοιχεία. Φυσικά και παρουσιάζω και εγώ την γυναικεία φιγούρα, αλλά με προσέγγιση διαφορετική. Αυτό που μπορώ να πω για την δουλειά μου είναι ότι είναι βιωματική και ότι απλά μεταφέρω στο τελάρο τον εσωτερικό μου κόσμο.
-Pat: Ο καθένας στο εικαστικό γίγνεσθαι βάζει την πινελιά του. Εξάλλου η ζωγραφική διαδικασία είναι μια μορφή αυτό-πορτρέτου, αυτοπροσωπογραφίας. Όχι δηλαδή η ακριβής απόδοση της φιγούρας που βλέπουμε στον καθρέφτη, αλλά η απόδοση της εσωτερικότητας σε ένα τελάρο, σε κομμάτι χαρτί, σε ένα πανί. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι όλοι μας ζωγραφίζουμε γυναικείες φιγούρες. Ο καθένας από εμάς όμως τις αποδίδει με την δική του γραφή.
Μα και εγώ ο ίδιος δεν μεγάλωσα μέσα στους πίνακες του πατέρα μου; Το παιδί δέχεται επιρροές και ερεθίσματα από παντού. Στην εποχή μου -για παράδειγμα- τα κόμικς έπαιζαν κυρίαρχο ρόλο στην καθημερινότητα ενός παιδιού στην Ευρώπη. Έτσι και εγώ σκεφτόμουν και μετέφραζα τα ερεθίσματά μου ανάλογα με αυτά και δεχόμουν. Και οι επιρροές από τη δουλειά του πατέρα μου γίνονταν όλο και λιγότερες. Είχα πρόσβαση και στην βιβλιοθήκη του πατέρα μου, θυμάμαι. Και έβλεπα βιβλία με ζωγραφικές μεγάλων και διακεκριμένων ζωγράφων που σίγουρα με επηρέαζαν. Όμως κυριάρχησε το κομικ, η pop art.
Cristina: Πάντα υπήρχε ο ρεαλισμός και η φόρμα στη δουλειά μου. Θυμάμαι στα παιδικά μου χρόνια, που ονειρευόμουν να γίνω ζωγράφος, ήμουν επηρεασμένη από τους σπουδαίους ζωγράφους της Αναγέννησης. Οι πίνακες εκείνης της εποχής πραγματικά με μάγευαν.
Αλλά αναμφισβήτητα όταν ασχολείσαι με την παραστατική ζωγραφική και τον ρεαλισμό, προσεγγίζεις εικαστικά την αντρική, την γυναικεία φιγούρα, τα γυμνά και την νεκρή φύση ως επί το πλείστο με τον ίδιο τρόπο αλλά με μια προσωπική γραφή.
H ζωγραφική διαδικασία είναι μια μορφή αυτό-πορτρέτου, αυτοπροσωπογραφίας
Azul: Η δική μου δουλειά αποδίδεται διαφορετικά αλλά έχει το ίδιο concept. Οι εγκαταστάσεις που βλέπουμε στο χώρο είναι ανθρωποκεντρικές και αποτελούν την αρχή της ζωής, την γέννηση. Το υλικό που έχω χρησιμοποιήσει είναι αυγό και με ειδική επεξεργασία παρουσιάζεται σε αυτούς τους ιδιαίτερους χρωματισμούς, σαν χρυσάφι. Επίσης, τα μεγάλα δημιουργικά που εκθέτω αποτελούν και αυτά την αρχή της ζωής και περιστρέφονται γύρω από την γυναικεία ύπαρξη. Εξελίσσω αυτήν την ιδέα και θα παρουσιάσω τη νέα μου δουλειά σε επόμενη έκθεση.
Όσο για την οικογένεια μου, σαν ένα κοινό τους ενδιαφέρον χαρακτηριστικό στη ζωγραφική τους, εντοπίζω το καθαρό περίγραμμα, την καθαρή γραμμή.
Pat: Βέβαια, η καθαρή γραμμή είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του κόμικ. Σκεφτείτε τον Τεν-τεν, που αγαπώ πολύ. Η καθαρή γραμμή αποτελεί μια ολόκληρη σχολή και οι πίνακες μου έχουν αυτό το χαρακτηριστικό.
-Azul, εσείς ζωγραφίζετε;
Azul: Ζωγραφίζω και θα παρουσιάσω ζωγραφική δουλειά μου μελλοντικά. Προς το παρόν, μου αρέσει πολύ να πειραματίζομαι με τα υλικά και τις φόρμες τους αναζητώντας τις ρίζες της απεικόνισης βιολογικών και φυσικών φαινομένων.
-Είστε μια πολύ-πολιτισμική οικογένεια… Πού αισθάνεσθε τις ρίζες σας;
Cristina: Είμαστε ολλανδοί και αργεντινοί αλλά πολιτισμικά αισθανόμαστε πολύ Γάλλοι που λατρεύουμε την Ελλάδα και ερχόμαστε τουλάχιστο μια φορά κάθε χρόνο εδώ.
– Cristina, μιλήστε μας για το μήνυμα που περνάτε στα έργα σας.
– Στη δουλειά μου εκφράζω την δική μου εσωτερικότητα που απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα. Είμαι επηρεασμένη από τις φιλοσοφικές αρχές του Σπινόζα, της κορυφαίας φιλοσοφικής φιγούρας της Ολλανδικής Χρυσής Εποχής.
Η ιστορία της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων δεν είναι μια ιστορία για παιδιά αλλά για ενήλικες
-Pat, μιλήστε μας για την Αλίκη, τη δική σας Αλίκη. Πώς προέκυψε να ασχοληθείτε με αυτή τη φιγούρα;
Pat: Η Αλίκη ήταν μια φιγούρα που πάντα με μάγευε από τότε που ήμουν φοιτητής στην Σχολή. Μου άρεσε η ιστορία της, που θεωρώ ότι τελικά δεν ήταν μια ιστορία για μικρά παιδιά – όπως παρουσιάζονταν- αλλά μια ιστορία για έξυπνους ενήλικες. Πρώτα- πρώτα οι γρίφοι που η Αλίκη καλούνταν να λύσει, δεν ήταν εύκολο να επιλυθούν, πόσο μάλλον από ένα παιδί.
Η ιστορία της ήταν γεμάτη εφιάλτες και προσωπικότητες που προκαλούσαν φόβο. Μια ιστορία γεμάτη δυσκολο-επίλυτα προβλήματα, λαβύρινθους, γρίφους και κακές φιγούρες γύρω από την «αθώα» αλλά πανέξυπνη τελικά Αλίκη. Αυτή η ιστορία μου φαινόταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ήταν παράλληλα ένας κανονικός εφιάλτης.
Ήθελα πάντα να ασχοληθώ αυτή την προσωπικότητα με τον τρόπο που την είχα στο μυαλό μου, με τον συνδυασμό που είχα συλλάβει. Δεν ήθελα όμως να ζωγραφίσω έναν πίνακα… ήθελα να εικονογραφίσω ένα βιβλίο.
‘Οταν η Diane Selliers, του γνωστού Εκδοτικού Οίκου μου πρότεινε να εικονογραφήσω αυτό το βιβλίο, ενθουσιάστηκα
Σπουδαία βιβλία της ανθρωπότητας όπως ο Δον Κιχώτης, τα έργα του Ομήρου και άλλα εικονογραφήθηκαν με μεγάλη επιτυχία σπουδαίους ζωγράφους. Σας θυμίζω την καταπληκτική δουλειά του Mimmo Paladino με τη Ιλιάδα και την Οδύσσεια.
Και όταν η Diane Selliers, του γνωστού Εκδοτικού Οίκου μου πρότεινε να εικονογραφήσω αυτό το βιβλίο, ενθουσιάστηκα. Ήταν ένα πρωί που χτύπησε το τηλέφωνό μου στις 9.00 και ήταν η ίδια που μου έλεγε ότι είδε καταλόγους μου και μου ζήτησε να εικονογραφήσω την Αλίκη.
Νομίζω ότι όλη μου τη ζωή περίμενα αυτή την πρόταση. Δεν φαντάζεστε πώς αισθάνθηκα, πόση χαρά! Αλλά με ποιο τρόπο να εικονογραφήσω ένα βιβλίο που έχει εικονογραφηθεί με επιτυχία τόσες πολλές φορές; Τι διαφορετικό να κάνω για να μην είναι ακόμα ένα εικονογραφημένο βιβλίο της Αλίκης;
Έτσι αποφάσισα να κάνω μια «άλλη» Αλίκη που μου πήρε πέντε ολόκληρα χρόνια να ξεκινήσω. Μια Αλίκη που επιβίωσε από όλες αυτές τις κακοτοπιές και που μάλλον δεν ήταν τόσο «αθώα». Η Diane Selliers με καλούσε δύο φορές τον χρόνο και αναρωτιόνταν για την πρόοδο της εικονογράφησης. Πέντε ολόκληρα χρόνια με περίμενε.
Πέντε χρόνια μετά, αφού είχα καταλήξει στο concept, κλείστηκα στο studio μου στο Buenos Aires και δούλεψα πολύ συγκεντρωμένος πάνω στην εικονογράφηση αυτή και εκδώσαμε τελικά το βιβλίο. (March 19, 2015). Έχω παρουσιάσει έργα αυτής της ενότητας στο Μουσείο Φρυσίρα στην Αθήνα.
-Έρχεστε συχνά στην Ελλάδα;
Pat: Κάθε χρόνο. Αγαπάμε πολύ την Ελλάδα, το φως, τα χρώματα, τα ελληνικά νησιά και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που εκθέτουμε όλοι μαζί στην Αθήνα.
Info
All 4 Art: Pat Andrea, Cristina Ruiz Guiñazú, Mateo Andrea και Azul Andrea.
Διάρκεια έκθεσης έως 30/10
Γκαλερί Alma: Υψηλάντου 24, Κολωνάκι
