Τα έργα της έχουν κάτι από την ατμόσφαιρα της Ανατολής. Το διαπιστώνεις αμέσως μόλις μπεις στο φιλόξενο εργαστήριό της στο Νέο Ψυχικό. Εκεί που οι εμπνεύσεις της δένονται με τα υλικά της Μαρίας Γιαννακάκη και παίρνουν σχήμα και μορφή.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Κάπου εκεί κάνει ιδιαίτερα εμφανή την παρουσία του το μοναδικό παραβάν που έχει δημιουργήσει από πολλά κινούμενα, περιστρεφόμενα έργα, που δίνουν στον αποδέκτη τη δυνατότητα της μετάλλαξης και αναδημιουργίας του. Αλλά και τα πανό της συντελούν στην ατμόσφαιρα του ταξιδιού και της απόδρασης στην Ανατολή, που είναι συνυφασμένη με το έργο της καλλιτέχνιδας.
Τα έργα της αυτά, μαζί με άλλα ζωγραφικά καθώς και με τα ιδιαίτερα γοητευτικά δικά της light boxes, είναι έτοιμα για να πάρουν τη θέση τους στον κατάλληλο χώρο. Πρόσφατα, αυτά φιλοξενήθηκαν στο i-D ProjectArt στο Κολωνάκι με τίτλο «Light boxes and more…»
Με αφορμή αυτή τη δουλειά βρεθήκαμε στο ατελιέ της καλλιτέχνιδας, η οποία μας ξενάγησε τόσο στα έργα της, όσο και στα ταξίδια της στη μακρινή Κίνα, όπου σπούδασε καλλιγραφία και παραδοσιακές τεχνικές κινέζικης ζωγραφικής. Τεχνικές που στη συνέχεια αφομοίωσε και συνδύασε με τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών.
– Μιλήστε μας για τα light boxes. Από πού ξεκίνησε η έμπνευσή τους;
Πάντα με γοήτευε η ιδέα του παιχνιδιού, στο πλαίσιο της δουλειάς μου, με το φως, τη σκιά και το ζωγραφικό θέμα. Αρχικά παρατηρούσα τις τρισδιάστατες κάρτες και σκέφτηκα πώς θα φαινόταν να αξιοποιήσω το ζωγραφισμένο με μελάνι ρυζόχαρτο και το πώς περνάει το φως μέσα από την επιφάνειά του.
Στη συνέχεια προχώρησα τη σύλληψη του light box προσθέτοντας γιαπωνέζικα υφάσματα που απεικονίζουν σχέδια με ζώα και πουλιά, τα οποία επεξεργάζομαι. Για πρώτη φορά εξέθεσα τα light boxes στη Βαρκελώνη και έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση.
– Προσθέτοντας το φως στη ζωγραφική σας, τι πετυχαίνετε; Ποια η δική σας σχέση με το φως, φυσικό και τεχνητό;
Η ζωγραφική μου είναι κυρίως ανθρωποκεντρική και όχι ρεαλιστική. Το φως στη δουλειά μου το χρησιμοποιώ περισσότερο με «έμμεσο» τρόπο, ώστε να μην υπακούει σε κάποια ρεαλιστική απεικόνιση. Για παράδειγμα, δεν με ενδιαφέρει να απεικονίζω ένα ζευγάρι σ’ ένα δωμάτιο με φυσικό φως.
Επιλέγω συνειδητά πού και πώς θα χρησιμοποιήσω το φως, ώστε να δείξω πιο βαθιές, ψυχικές καταστάσεις. Ένα κόκκινο χρώμα μπορεί να δείξει το πάθος που νιώθει το ζευγάρι. Όπου χρησιμοποιώ το φως και τη σκιά, τα έχω από πριν υπολογίσει. Δεν είναι τυχαία και συντελούν στο να δείξω πιο εσωτερικά στοιχεία πέρα από τη ρεαλιστική απεικόνιση που είναι δευτερεύουσα.
“Χρησιμοποιώ το φως και τη σκιά για να δείξω πιο εσωτερικά στοιχεία πέρα από τη ρεαλιστική απεικόνιση”
– Παράλληλα παρουσιάζετε και ζωγραφικά έργα. Πώς διαφοροποιείται η έκθεσή σας στο i-D ProjectArt από τις προηγούμενες δουλειές σας;
Χαίρομαι γιατί σε αυτήν την έκθεση δείχνω και μια ευρύτερη εικόνα της τέχνης μου. Ένα παραβάν, τα light boxes, ένα πανό, σχέδια και έργα ζωγραφικής.
Σε αυτήν μου την επιθυμία συνέβαλε η συνεργασία με τη Μαρία Ξανθάκου, που έχει την επιμέλεια της έκθεσης, αλλά και του I-D project Art. Ωστόσο, και ο χώρος του i-D Project Art και η ιδρύτριά του, Ειρήνη Ντέρου, συνέβαλαν στην εναλλακτική διάσταση της έκθεσης και έδωσαν πρόσφορο έδαφος στο να παρουσιαστεί κάτι διαφορετικό.
– Παράλληλα έχετε παρουσιάσει έργα σας στο εξωτερικό. Ποια είναι η υποδοχή ενός Έλληνα καλλιτέχνη στο εξωτερικό; Και της ελληνικής τέχνης;
Από τη μικρή μου πείρα η υποδοχή και αποδοχή ενός Έλληνα στο εξωτερικό είναι θετική και ενθαρρυντική, αλλά η ελληνική ζωγραφική είναι άγνωστη σχεδόν στη Ευρώπη και περισσότερο στην Αμερική.
Πάντα η Ελλάδα ήταν μια χώρα που ακολουθούσε. Είναι απομονωμένη γεωγραφικά και δεν έχει τη συγγένεια που έχουν οι άλλες χώρες μεταξύ τους. Δύσκολο να συνδεθεί η ελληνική με την ευρωπαϊκή ζωγραφική. Οι γκαλερί φέρουν μεγάλη ευθύνη σε αυτόν τον τομέα. Ποτέ δεν προσπάθησαν να ανοίξουν τους Έλληνες ζωγράφους και να τους προωθήσουν στο εξωτερικό. Τους απασχολούσε μόνο η ελληνική αγορά.
– Επόμενα βήματα-σχέδια;
Θέλω να κάνω μεγάλα μαυρόασπρα έργα με εμένα και τον σκύλο μου που έχασα, επίσης μεγάλα έργα με λουλούδια και σχέδια ερωτικά. Το μελάνι με γοητεύει, είναι σαν ένας χείμαρρος που ρέει, σαν κύμα. Τα ασπρόμαυρα που γίνονται από κινέζικο μελάνι έχουν μια διαφορετική υφή και ατμόσφαιρα. Βέβαια, εύχομαι να είμαι καλά για να μπορέσω να τα ζωγραφίσω…
Για τα διδάγματά της από την Ανατολή
– Μιλήστε μας για την παραμονή σας στην Κίνα. Τι σας οδήγησε σε αυτή τη χώρα;
Η απόφασή μου να μάθω τεχνικές πάνω στη ζωγραφική ήταν ο λόγος που αποφάσισα να πάρω μια υποτροφία για την Κίνα. Δεν ήθελα τελειώνοντας τη Σχολή Καλών Τεχνών να πάω στο Παρίσι, ή σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, γιατί δεν με ενδιέφεραν αυτά που πρόσφεραν, όπως η χαρακτική για παράδειγμα. Έψαξα έτσι στις πρεσβείες και στις προσφερόμενες υποτροφίες και επέλεξα συνειδητά να στραφώ στην Κίνα κι έκανα την αίτηση.
– Ποιο ήταν το αίσθημα όταν έγινε αποδεκτή;
Στην αρχή τρόμαξα με την απόσταση και τη διαφορετικότητα. Όμως αυτό το αρχικό αίσθημα δεν στάθηκε τροχοπέδη, κι έτσι πήγα.
– Ποια είναι τα διδάγματά σας από την Ανατολή; Όχι μόνο στη ζωγραφική, αλλά γενικότερα.
Γύρισα από την Κίνα το 1986. Θυμάμαι ότι σοκαρίστηκα από την καταναλωτική μας κοινωνία. Με βοήθησε η παραμονή μου εκεί να συνειδητοποιήσω ότι μπορείς να ζήσεις με αξιοπρέπεια και με λίγα. Από τους δασκάλους μου διδάχτηκα τεχνικές στο μελάνι και στο χαρτί, αλλά και αφοσίωση, σεβασμό στις αξίες και στους κανόνες που έχουν οι παλιοί δάσκαλοι.
– Τα έργα σας φέρουν κάτι από τον αέρα της Ανατολής. Το αναγνωρίζετε και το επιδιώκετε ίσως;
Οι τεχνικές μου και τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι από την Κίνα, αλλά αυτό που επιδιώκω είναι να εκφράζω μέσα από τα έργα μου τα βιώματά μου. Είμαι μια δυτική, δεν μπορώ να ζωγραφίσω όπως οι Κινέζοι, αλλά έχω υιοθετήσει στοιχεία από τις τεχνικές τους, τα οποία τα έχω συνδυάσει με τις σπουδές μου στη Σχολή Καλών Τεχνών.
Κι εγώ δεν χρησιμοποιώ βάθος τοπίου. Έχω επίσης πάρει το στοιχείο του κενού. Δεν γεμίζω όλη την επιφάνεια και βέβαια είναι και τα υλικά που χρησιμοποιώ, όπως το μελάνι που είναι από την Κίνα. Υπάρχει μια ισορροπία μέσα από τη δική μου οπτική. Και οι Κινέζοι δάσκαλοι αναγνωρίζουν πως έχω διαφορετική φιλοσοφία και βιώματα.
