Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Το πάθος και η αγάπη κάποιων ανθρώπων για την τέχνη πραγματικά με εντυπωσιάζει. Αυτό πιστεύω συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι αυτοί γεννήθηκαν καλλιτέχνες, καλλιτέχνες πρώτα στην ψυχή. Ο Μάριος Σωτηράκος, καταξιωμένος άνθρωπος του design, που επί πολλά έτη εργάστηκε στο χώρο της αρχιτεκτονικής εσωτερικού χώρου, σχεδιασμού επίπλων αλλά και της εικονογράφησης, ορμώμενος από την αγάπη του για την νεότερη Ελληνική ιστορία αποφάσισε να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά σ΄αυτή.

Πλησιάζοντας τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, πήρε την απόφαση να παραιτηθεί από τη μόνιμη δουλειά του ως interior designer σε μεγάλη εταιρία και αψηφώντας τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, να επικεντρωθεί στο έργο της ζωής του, όπως ο ίδιος το αποκαλεί, τους “Ανθρώπους του ’21”.

Ο καλλιτέχνης φιλοτεχνεί έργα για την εποχή περί του 1821 εμπνευσμένος από τα χειρόγραφα του Λόρδου Βύρωνα και τα βιβλία του Γ. Κορδάτου. Δυστυχώς σε αυτή τη φάση δεν μπορούμε να θαυμάσουμε τη δουλειά του καθώς όλες οι προγραμματισμένες εκθέσεις του έργου του έχουν ακυρωθεί λόγω της πανδημίας, αλλά μερικά από τα έργα του είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του.

-Μάριε, κατάγεστε από καλλιτεχνική οικογένεια. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για το πώς ασχοληθήκατε με τη ζωγραφική;

-Κάνοντας χιούμορ θα έλεγα πως μάλλον ασχολήθηκε η ζωγραφική μαζί μου χωρίς να το καταλάβω. Τη δεκαετία του ΄60 ήμασταν από τους λίγους που είχαμε τηλεόραση στο σπίτι. Ήμουν δυο χρονών, όταν βλέποντας την προσσελήνωση, ζωγράφισα σ’ ένα χαρτί τους αστροναύτες στο φεγγάρι. Η μάνα μου φύλαξε την ζωγραφιά για ενθύμιο… κάτι που συνήθιζε να κάνει και το οποίο με εκνεύριζε, θυμάμαι…

Μεγαλώνοντας όμως τώρα πια, θα ήθελα να’ χα κάποιες . Όταν ήμουν στο δημοτικό, είχαμε μάθημα ‘’αντιγραφής’’. Έπρεπε λοιπόν να κάνεις ανάγνωση το κείμενο στην κάτω σελίδα και να ζωγραφίσεις την εικόνα επάνω. Εικονογράφηση σα να λέμε. Η δασκάλα μου έβαζε αντί για βαθμό, ερωτηματικό, γιατί δεν πίστευε ότι τα ‘κανα εγώ…

Ώσπου μου είπε μια μέρα να ζωγραφίσω κάτι μπροστά της στην τάξη. Θυμάμαι, όταν τέλειωσα την ζωγραφιά, με πήρε από το χέρι και είπε στον πατέρα μου πως αν ήθελε θα αναλάμβανε να με στείλει στο Παρίσι σε καλλιτεχνικό σχολείο … ‘’Γύρισε’’ το μάτι του πατέρα μου -ως γνήσιος Μανιάτης που ήταν- και έτσι δεν πήγα πουθενά. Όλα μετά πήραν το δρόμο τους.

-Ποια τα πρώτα εικαστικά projects που ασχοληθήκατε;

-Την εποχή του ‘’άγουρου’’ νέου σκιτσογράφου τη θυμάμαι νοσταλγικά. Μαθητής ακόμα ζωγράφιζα ταμπέλες σε μαγαζιά και έβγαζα ‘’χαρτζιλίκι’’. Οι πρώτες μου όμως επαγγελματικές συνεργασίες, νομίζω το 1989, είχαν και κοινωνικό χαρακτήρα.

Εικονογράφηση ενημερωτικού εντύπου για ασθενείς του νοσοκομείου ‘’Σωτηρία’, δυο σκίτσα για ιατρικό βιβλίο (εκδόσεις Πασχαλίδης), και ένα εξώφυλλο για αθλητικό ένθετο ’’fun paper’’.

Ξέρετε, όταν περνάς από τα σκίτσα που τα βλέπουν μόνο συγγενείς και φίλοι (και σου λένε τα ιδιά βαρετά ‘’μπράβο’’), στον χώρο της αγοράς, και πρωτοχτυπά το τηλέφωνο για να ζωγραφίσεις και να αμειφθείς είναι απίστευτη ηθική ικανοποίηση. Έτσι άρχισα συνεργασίες, με μικρές ή μεγαλύτερες διαφημιστικές εταιρίες δημιουργώντας story-boards για εμπορικά projects.

Στα έργα μου δεν υπάρχουν σπαθιά και μάχες, καθώς η καθημερινότητα των ηρώων είναι αυτό που με συναρπάζει

-Τελικά σας κέρδισε η εικονογράφηση…

-Σιγουρά! Γύρω στο 1993 ήθελε να δει την δουλειά μου, ένας φίλος που είχε έρθει από Αμερική. Είχε γνωριμίες και με σύστησε -καλά να’ ναι- στις εκδόσεις ’’Καμπανά’’. Από τότε άρχισε μια συνεργασία που κράτησε καιρό. Εκπαιδευτικά βιβλία, κατασκευές, παιχνίδια, παραμυθία.

Αργότερα συνεργάστηκα και με άλλους εκδοτικούς οίκους όπως Ακρίτας, Ανεμόμυλος, Ιών, Άλμα, όπως και με εκτυπωτική εταιρία φιλοτεχνώντας τουριστικά projects όπως αφισσέτες, τράπουλες, επιτραπέζια παιχνίδια.

Για να πω την ‘’αμαρτία’’ μου, θα μπορούσα να’ χα καταφέρει περισσότερα στον χώρο της εικονογράφησης αλλά ήμουν πάντα από αυτούς που πίστευα πως η τέχνη πρέπει να ‘’πληρώνεται’ ’από τη στιγμή που δίνεις την ψυχή σου.

Έτσι, δεν ‘’αναλωνόμουν’’ εύκολα κάνοντας παραχωρήσεις. Σωστό- λάθος; Δεν ξέρω. Πιστεύω όμως πως αν ο καθένας που υπηρετεί επάξια το χώρο του, έκανε το ίδιο, θα προσέφερε στον υγιή ανταγωνισμό.

-Μιλήστε μας για την συνεργασία σας με τον καθηγητή Πάνο Βαλαβάνη;

-Με τον κύριο Βαλαβάνη συνεργαστήκαμε όταν μου πρότειναν από τις εκδόσεις ’’Ακρίτα’’ να εικονογραφήσω ένα δικό του ιστορικό διήγημα. Αναφερόταν στον πυγμάχο Διαγόρα. Υπέροχη συνεργασία. Πρόκληση για μένα γιατί ήταν το πρώτο μου βιβλίο ιστορικό.

Οι γνώσεις μου στην αρχιτεκτονική, ένα ταξίδι μου στην αρχαιά ολύμπια, αλλά και φυσικά η δική του καθοδήγηση, με βοήθησαν να αποτυπώσω αρχαίους ναούς, έπιπλα, και ενδύματα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά κάθε φορά που του παρουσίαζα μακέτα, ενθουσιαζόταν.

Σε μια συνέντευξη του στην εφημερίδα ‘’Μακεδονία’’ ο Πάνος Βαλαβάνης αναφέρει πως ‘’το βιβλίο υπήρξε τυχερό που την εικονογράφηση την έκανε ο Μάριος Σωτηράκος’’, τον ευχαριστώ.

-Ποια η σχέση σας με το design; Έχετε σχεδιάσει έπιπλα με μεγάλη επιτυχία.

-Σχέση αγάπης και μίσους. Με το design έχω ασχοληθεί ως διακοσμητής κατά την μελέτη κάποιων κατασκευών, επαγγελματικών ή κατοικιών. Σχεδίαζα έπιπλα εξοπλισμού, ειδικές κατασκευές. Σπανιότερα έχω σχεδιάσει μεμονωμένα για παραγωγή μικροέπιπλα. Δυστυχώς όμως οι κανόνες αγοράς στην Ελλάδα είναι περιορισμένοι και δεν αφήνεσαι ελεύθερος να δημιουργήσεις.

-Μιλήστε μας για τους «Ανθρώπους του ‘21». Πώς ξεκινήσατε αυτή την προσπάθεια και τι ακριβώς περιλαμβάνει;

-Είναι προσπάθεια χρονών. Πάντα μ’ άρεσε να καταπιάνομαι με την εποχή του ‘’21’’. Κάποτε μαζί με γνωστό συγγραφέα κάναμε μια πρόταση σε εκδοτικό οίκο να φιλοτεχνηθεί εβδομαδιαίο περιοδικό με ιστορίες της επανάστασης. Βρήκαμε «τοίχο». Να ξέρετε πως πάντα αυτό το θέμα εθεωρείτο «αντιεμπορικό». Οι «άνθρωποι του 21» είναι μια προσπάθεια να απεικονίσω με το πινέλο την εποχή με τη δική μου ματιά σα να υπήρχα στον χώρο.

Περιλαμβάνει 26 έργα, που έχουν επίκεντρο το ανθρώπινο στοιχείο, την τοπιογραφία και την πλουμιστή ενδυματολογία εποχής. Το μέλημα μου δεν ήταν να τονίσω το ηρωικό και επικό της ιστορίας που ούτως ή άλλως υπάρχει, αλλά ούτε και να εστιάσω οπωσδήποτε σε σκηνές μαχών.

Είναι μια προσπάθεια να κατεβάσουμε τους ήρωες της επανάστασης από τα κάδρα και να δούμε με μια πιο ζεστή ματιά το ανθρώπινο στοιχείο της εποχής. Είναι σαν να βρίσκομαι εκεί και να χτυπάω την πόρτα του σπιτιού τους

-Πού θα είχε ενδιαφέρον να παρουσιάσετε αυτή τη δουλειά σας και τι πιστεύετε θα αποκομίσει το κοινό από αυτή την παρουσίαση;

-Θα ήθελα να την δω σε τόπους που σηματοδοτούν την νεότερη ιστορία όπως Καλαμάτα, Μεσολόγγι, Ναύπλιο, Ύδρα και όπου φυσικά υπάρξει ενδιαφέρον υποστήριξης. Αυτό που θα αποκομίσουμε σίγουρα είναι οπτική ιστορική γνώση, σα να έχει ο θεατής “κλειδωμένες’’ τις στιγμές του τότε, συνοδευόμενες πάντα από σύντομο ιστορικό κείμενο.

-Μελλοντικά σχέδια.

-Θα ήθελα η συλλογή «Άνθρωποι του 21» να βρει μόνιμη «στέγη» σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό οργανισμό, να μπορεί να την επισκέπτεται ο κόσμος και ειδικότερα οι νέοι που τόσο με ενδιαφέρει.

Το λέω αυτό μιας και κάποτε υπηρέτησα ως εκπαιδευτικός εικαστικών στη δημοσιά εκπαίδευση οπότε έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία στο πως μπορείς να ‘’πλασάρεις ‘’και να κάνεις ελκυστικό ένα κομμάτι ιστορίας που ίσως είναι βαρετό για τους νέους μας. Η συλλογή επίσης μπορεί να ‘’ανανεώνεται’’ με νέα έργα, ώστε κάποτε να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο εικαστικό έργο. Σχέδιο αλλά και όνειρο συγχρόνως αποτελεί η μόνιμη αφιέρωση μου σε νεότερα ιστορικά θέματα αφήνοντας πίσω μια μεγάλη ιστορική συλλογή, βέβαια θα πρέπει να υπάρξει το ανάλογο ενδιαφέρον συνεργασιών.

Με λύπη μου πριν από χρόνια διαπίστωσα ότι σε αντίθεση με την αρχαία Ελλάδα και τη μυθολογία που γεμίζουν βιβλία και παραμύθια, η νεότερη Ελληνική ιστορία και ειδικά η Ελληνική επανάσταση “λείπει” από τα ράφια των βιβλιοπωλείων. Είναι εντελώς άδικο

Μια γεύση από την σπουδή του καλλιτέχνη με τίτλο «Οι άνθρωποι του ΄21» μπορείτε να πάρετε στο www.sotirakosmarios.gr