Γράφει η Μαράη Γεωργούση *
Η καλλιτεχνική δημιουργία αποτελεί μια επίπονη διαδικασία μέσα από τον στοχασμό, την επιλογή, την σύνθεση και την σχηματοποίηση των υλικών. Ο γλύπτης Νίκος Καρόκης ακολουθεί ένα σύνολο διαδικασιών δημιουργώντας μια δίοδο έκφρασης. Φιλοτεχνεί μια σειρά γλυπτών που, επικοινωνούν με τον θεατή μέσω της «μορφικής» τους γλώσσας. Μια γλώσσα μορφών και συμβόλων ευρύτερα κατανοητή.
Οι όποιες δυσκολίες προκύψουν από τον διάλογο με το υλικό, το σχήμα, τον όγκο, το μέγεθος, το χρώμα, επιλύονται από τον γλύπτη με φροντίδα και σεβασμό στην οντότητα του αρχικού σχήματος. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης αναφέρει πως η «Νίκη», «Niki» ως όνομα του γλυπτού προήλθε από την μελέτη της κίνησης και της στάσης του σώματος, αυτής της συχνής κοινής αντίδρασης των ανθρώπων, όταν επιτυγχάνουν τον απόλυτο στόχο τους και εκδηλώνουν τον ενθουσιασμό τους.
H αρμονία και η ομορφιά είναι έννοιες σύνθρονες της γλυπτικής τέχνης. Ο καλλιτέχνης μετατρέπει το όραμά του σε επιθυμία, ενώ δημιουργώντας το προχωρά συγχρόνως καλλιτεχνικά και ψυχικά. Το συγκεκριμένο γλυπτό είναι φορτισμένο με έναν έντονο συμβολικό χαρακτήρα. Η γραμμικότητα της μορφής, οι μεγάλες και μικρές καμπύλες, οι ευθείες, η ώσμωση τους αποτέλεσαν γεωμετρικό παιχνίδι στα χέρια του γλύπτη. Απέδωσε με την χρήση του υλικού του ένα κολάζ συναισθημάτων, γεγονότων και μνήμης. Ένα κολάζ βιωματικό με εγκιβωτισμένες αφηγήσεις.
Η επιλογή του θέματος έμπνευσης ενός γλυπτού δεν έχει πάντα την ίδια αφετηρία. Έχει μεγάλη σημασία τι αφηγείται το γλυπτό και πως έχει εκφραστεί από τον καλλιτέχνη. Ένα οπτικό ερέθισμα, ένα συναίσθημα, οδηγούν στην αφορμή για πράξη. Η κάθε προσωπική μας νίκη, «Niki», όπως ονόμασε ο Νίκος Καρόκης το γλυπτό του, προϋποθέτει σωστή προετοιμασία, σκληρή δουλειά, συνεχή προσπάθεια και νίκη επί του εγκλωβισμού του φόβου.
Η «Νίκη» εμφανίστηκε στην λογοτεχνία για πρώτη φορά στον Ησίοδο, ενώ οι πρωιμότητες αναπαραστάσεις της χρονολογούνται περίπου στο πρώτο μισό του 6ου π. Χ. αιώνα. Σύμφωνα με την εκδοχή του Ησιόδου ήταν κόρη του Τιτάνα Πάλλαντα και της Στύγας, αδελφή του Ζήλου, του Κράτους και της Βίας, ενώ κατά μία άλλη παράδοση ήταν κόρη του Άρη. Μάλιστα ανήκε στην πρώτη θεϊκή γενιά και είναι παλαιότερη από τους ολύμπιους θεούς.
Παρατηρώντας προσεκτικά την δημιουργία του καλλιτέχνη, βλέπουμε τη στιγμή της απόλυτης δικαίωσης, που η συγκίνηση μετά την επίτευξη του εκάστοτε σημαντικού στόχου και του «ευ αγωνίζεσθε» λυγίζει τα γόνατα του νικητή από τη χαρά, ακριβώς όπως στο γλυπτό και κάνει τον άνθρωπο να προτάσσει τις γροθιές του ψηλά στον ουρανό, μετά την ευγενή άμιλλα, ως σύμβολο επιτυχίας και ικεσίας.
Οι μάχες που αντιμετωπίζει ο κάθε ένας από εμάς είναι πολλές και αφορούν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Είτε γιατί ο ίδιος ή ένα προσφιλές πρόσωπο ιάθηκε από κάτι σοβαρό, είτε γιατί πέτυχε τον ακαδημαϊκό στόχο του, είτε γιατί κέρδισε το τζόκερ, είτε γιατί έμαθε πως μια νέα ζωή έρχεται στον κόσμο, είτε γιατί έβαλε γκόλ-τρίποντο… Ο αγώνας που επιδιώκει την προσωπική, πνευματική ανέλιξη σε συνδυασμό με το όφελος του κοινωνικού συνόλου δεν μπορεί παρά να είναι θεμιτός.
Η μορφή του γλυπτού είναι λιτή και ξεκάθαρη, καθορίζεται στον χώρο από τον όγκο της φόρμας. Η σχεδιαστική λιτότητα ενισχύει τη δυναμική του έργου χωρίς να το καθιστά φλύαρο. Το φως αντανακλάται από τα μικρά κομμάτια επεξεργασμένης λαμαρίνας, τα οποία ενσωματωμένα σε πλέξιγκλας, ενωμένα μεταξύ τους πολυεπίπεδα, συνθέτουν το γλυπτό, ενώ δίνουν πνοή και ταυτόχρονα την ψευδαίσθηση της κίνησης στο υλικό. Ο γλύπτης συνειδητά δημιουργεί ένα άρτιο όλον από μικρά θραύσματα, θέλοντας να συμβολίσει τον κατακερματισμό της ανθρώπινης ύπαρξης από τις δυσκολίες και τον αγώνα που απαιτείται μέχρι την επίτευξη του στόχου αλλά και πως όλα αυτά τα κομμάτια ενώνονται ξανά μετά το νικηφόρο αποτέλεσμα. Το γλυπτό παραμένει κοινός τόπος της απτικής πλαστικότητας, των συναισθηματικών προβολών και των εννοιολογικών σχολίων. Συμβολίζει ακόμα την παράταση του ονείρου, την προσδοκία για την συνέχεια αλλά και την εξιλέωση της στιγμής μετά από την επίτευξη των στόχων, όταν το άχθος δίνει τη θέση του στη «Νίκη» «Niki».
*Δρ. Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια εκθέσεων και εκδόσεων, Master I&II στην Σορβόννη, Μέλος της Ε.Ε.Ι.Τ.