Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Συναντήσαμε τον διεθνούς φήμης Έλληνα γλύπτη, Νίκο Φλώρο, πρέσβη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού ανά τον κόσμο, στη γενέτειρά του, την Τρίπολη. Μπορεί το όνομα του καλλιτέχνη να μην είναι τόσο διαδεδομένο στην πατρίδα μας, καθώς διαμένει ως επί το πλείστον στην Νέα Υόρκη, αλλά ο Νίκος Φλώρος είναι ένας από τους πιο αγαπητούς καλλιτέχνες των ηγετών του πλανήτη μας. Διακεκριμένος στην τέχνη του μεταλλικού μωσαϊκού δέχεται προσκλήσεις και τιμητικές διακρίσεις από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου.
Πάντα περήφανος για τη χώρα μας και μιλώντας όπου τον προσκαλούν στην ελληνική γλώσσα πιστεύει στην επανάκτηση της χαμένης ελληνικής αξιοπρέπειας στο εξωτερικό μέσω του πολιτισμού και της τέχνης. Καλεσμένος του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, του Πρόεδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς και του πρίγκιπα Αλβέρτου του Μονακό προάγει διαμέσου της τέχνης την πολιτιστική διπλωματία ανά τον κόσμο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι έχει βραβευτεί από τη Ρωσία για την προσφορά του στην τέχνη και τη σύσφιξη των ελληνορωσικών πολιτιστικών σχέσεων.
– Τι είναι για σένα η «τέχνη»;
Για το θέμα «τέχνη και γνώση» χρησιμοποιώ τη λέξη «αγωνία» διότι περιγράφει το συναίσθημα όλων μας απέναντι στα έργα και τις ημέρες της ίδιας της ανθρωπότητας, του ίδιου μας του είδους. Δεν μπορούμε να πούμε ότι το ον άνθρωπος στερείται γνώσεων. Όχι!Είναι δεδομένη η ορθότητα του σωκρατικού «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» και όμως δεν δημιουργεί αντίφαση με την παραδοχή ότι έχουμε πολλές και εντυπωσιακές γνώσεις πια καταχωρισμένες στο συλλογικό μας ενσυνείδητο. Η αγωνία μας προκύπτει από τη χρήση των γνώσεων.
“Είναι δεδομένη η ορθότητα του σωκρατικού «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» και όμως δεν δημιουργεί αντίφαση με την παραδοχή ότι έχουμε πολλές και εντυπωσιακές γνώσεις πια καταχωρισμένες στο συλλογικό μας ενσυνείδητο”
– Συνάντησες κάποιους ανθρώπους στα νεανικά σου χρόνια που θεωρείς ότι σου έδωσαν το εναρκτήριο λάκτισμα για να ασχοληθείς με την τέχνη;
Πιστεύω πως ήταν προκαθορισμένο από την παιδική μου ηλικία ότι θα γινόμουν καλλιτέχνης. Τελείωσα το λύκειο και έφυγα απευθείας για το Παρίσι. Από μικρός, από το δημοτικό ακόμη, ζωγράφιζα. Ο κύκλος μας ήταν άνθρωποι της τέχνης, γνωστοί ζωγράφοι της εποχής. Θυμάμαι ότι ήταν προγραμματισμένο να δει έργα μου ο Τσαρούχης. Μια βδομάδα πριν από τον θάνατό του είχα κανονίσει συνάντηση μαζί του, η οποία δεν έγινε ποτέ. Θυμάμαι τη Μελίνα Μερκούρη που είχε έρθει στο Αρκαδικό Φεστιβάλ στην Τρίπολη. Ήμουν 12 ετών και είχα φτιάξει ένα τεράστιο έργο 2,5 μέτρων, το οποίο πήρε στο υπουργείο Πολιτισμού.
Η τέχνη είναι ένα προφητικό, ας μου επιτραπεί να πω, μέσο αναζήτησης. Αν η επιστήμη με τις κατακτήσεις της προωθεί το γνωστικό μας πεδίο φωτίζοντας τα σκοτάδια της άγνοιας, η τέχνη είναι η μηχανή των ονείρων που ενδέχεται να πραγματοποιηθούν. Ως γλύπτης και εικαστικός προέβην στην ανακάλυψη μιας μεθόδου χρήσεως ταπεινών υλικών, όπως είναι τα ανακυκλώσιμα μέταλλα και το γυαλί, η οποία έχει λάβει διακρίσεις ευρεσιτεχνίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η αναγνώριση με χαροποιεί όχι για εγωιστικούς λόγους, αλλά διότι σηματοδοτεί έναν κοινό βηματισμό –άνθρωποι κύρους αναγνώρισαν στη μέθοδο «προβιβασμού» του ανακυκλώσιμου υλικού σε πολύτιμη ψηφίδα φωτός ένα μήνυμα μεγαλύτερο της μεθόδου.
“Η καινοτομία στην τέχνη προκύπτει πάντα από πειραματισμό, παρατήρηση και δουλειά”
Δημιουργώ ψηφιδωτά από το υλικό χωρίς να επεμβαίνω με κάποια άλλης μορφής επεξεργασία σε σχέση με το χρώμα. Είναι μια τεχνοτροπία που απαιτεί πολλές ώρες δουλειάς. Η καινοτομία στην τέχνη προκύπτει πάντα από πειραματισμό, παρατήρηση και δουλειά. Όταν ξεκίνησα να πειραματίζομαι με το συγκεκριμένο υλικό δεν πίστευα πως το ταξίδι μου μαζί του θα έφτανε τόσο μακριά. Ήταν μια πρόκληση στην οποία αφιερώθηκα και το αποτέλεσμα με δικαίωσε.
– Θέλεις να περάσεις κάποιο μήνυμα με τη δουλειά σου;
Το μήνυμα δεν είναι άλλο από το ότι έχουμε ευθύνη, από όποια θέση και αν βρισκόμαστε για το μέλλον αυτού του πλανήτη. Η τρόπον τινά αλχημική μεταστοιχείωση του ευτελούς μετάλλου –που όμως είναι ταυτόχρονα πολύτιμο και οφείλουμε να μη χρησιμοποιούμε τους πόρους μας αφελώς, σαν να μην υπάρχει αύριο– είναι μια συμβολή στη συνολική πορεία του ανθρώπου, αλλά παράλληλα και μια πρόταση για την αλλαγή οπτικής απέναντι στα διαθέσιμα υλικά.
– Ποιες δουλειές σου θεωρείς ότι αποτέλεσαν σταθμό στην καριέρα σου;
Κάθε δουλειά αποτελεί για μένα έναν ιδιαίτερο σταθμό στην καριέρα μου! Κάθε έργο μου έχει δεσμεύσει κομμάτι από τον χρόνο μου, το μυαλό μου την ψυχή μου. Θεωρώ μεγαλύτερη μέχρι στιγμής πρόκληση, που έχω με ιδιαίτερο σεβασμό και δέος αντιμετωπίσει, την έκθεση – αφιέρωμα στον El Greco για τα 400 χρόνια από τον θάνατό του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του, που το Κρατικό Μουσείο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Museo del Greco) στο Τολέδο της Ισπανίας, φιλοξένησε έργα σύγχρονης τέχνης δίπλα στα έργα του μεγάλου Κρητικού ζωγράφου.
Μεγάλη τιμή βέβαια για μένα αποτέλεσε η έκθεση -αφιέρωμα στην Grace Kelly, η οποία φιλοξενήθηκε από:
- Metropole Palace – Monte Carlo – Monaco
- Tsaritsyno State Museum and Reserve – Moscow -Russia
- Russian Academy of Fine Arts – St. Petersburg -Russia
- National Museum of Women in the Arts – Washington – USA
Η συλλογή έργων που αφορά στη Μαρία Κάλλας με μια σειρά κουστουμιών από τις όπερες που ερμήνευε είναι αδιαμφισβήτητα ένας σημαντικός σταθμός στην καριέρα μου. Η Μαρία Κάλλας εξακολουθεί να με εμπνέει και νομίζω αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ. Η συλλογή παρουσιάστηκε:
- Teatro Communale, Bologna, Italy
- Tsaritsyno State Museum and Reserve, Moscow, Russia
- Russian Academy of Fine Arts, St. Petersburg, Russia
- Palace of the Grand Master, Rhodes, Greece
- Melas Mansion, National Bank of Greece, Athens, Greece
– Σε ποια μέρη του κόσμου έχεις παρουσιάσει έργα σου; Θυμάσαι κάποιες ιδιαίτερες στιγμές από τις εκθέσεις αυτές;
Δουλειά μου εκτός Ελλάδος έχει παρουσιαστεί σε Βιέννη, Μονακό, Αγία Πετρούπολη, Μόσχα, Μπολόνια, Νέα Υόρκη, Ουάσινγκτον, Τολέδο, Μόντε Κάρλο, Ρώμη, Παρίσι και ελπίζω πως δεν ξεχνώ κάτι. Ιδιαίτερες στιγμές έχουν υπάρξει πολλές και άκρως συγκινητικές. Έχω υπάρξει καλεσμένος του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Μπαράκ Ομπάμα, στον Λευκό Οίκο. Έχω ανταλλάξει απόψεις με τον πρίγκιπα Αλβέρτο του Μονακό. Συνομίλησα επί μακρόν με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν.
– Τα ξένα μέσα επικοινωνίας κάνουν συχνά αναφορές στο όνομά σου είτε με την ευκαιρία κάποιας έκθεσης είτε εκθειάζοντας το ταλέντο σου. Θυμάσαι να μας αναφέρεις κάποια από αυτά τα δημοσιεύματα;
Το έργο μου επανειλημμένα έχει λάβει παγκόσμια αναγνώριση και διακρίσεις καθώς έχει καλυφθεί από διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία όπως το Itar-Tass, AlJazeera, Fashion TV, Reuters, BBC, Sky News, ABC News, New York Times, Vogue, W, Associated Press, La Republica, International Wall Street και πολλά άλλα. Τα διεθνή ΜΜΕ μου έχουν αφιερώσει αρκετό χρόνο και χώρο και είμαι ευγνώμων γι’αυτό.
– Υπάρχουν περιπτώσεις που είτε ιδιώτης είτε μουσείο σού έχουν δώσει παραγγελία για κάποιο έργο σου;
Φυσικά! Η έκθεση – αφιέρωμα στην Grace Kelly ζητήθηκε από τον πρίγκιπα Αλβέρτο, κατόπιν συστάσεώς μου από τον Ferragamo. Η έκθεση Romanov ήταν παραγγελία της ρωσικής κυβέρνησης. Μια έκθεση που πραγματικά τιμήθηκε με πάνω από 5.000.000 επισκέπτες. Αρκετοί συλλέκτες μου έχουν ζητήσει να δημιουργήσω κάτι ιδιαίτερο για εκείνους.
“Η έκθεση – αφιέρωμα στην Grace Kelly ζητήθηκε από τον πρίγκιπα Αλβέρτο, κατόπιν συστάσεώς μου από τον Ferragamo. Η έκθεση Romanov ήταν παραγγελία της ρωσικής κυβέρνησης”
– Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;
Προτάσεις για εκθέσεις μου εξετάζονται συνεχώς από την ομάδα μου, την οποία και θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά και ανακοινώνονται σύμφωνα με το προγραμματισμένο πλάνο. Θα ήθελα κυρίως να ευχαριστήσω τον επιμελητή των εκθέσεών μου, κ. Αριστοτέλη Καραντή. Αρχές Νοεμβρίου, προσκεκλημένος από το πορτογαλικό κράτος, ετοίμασα μια σειρά εκθέσεων στη Λισσαβώνα. Μια εκ των οποίων αφορά στη «Μαρία Κάλλας – 40 χρόνια από τον θάνατό της». Προβληματισμένος από το μεταναστευτικό ετοιμάζω έκθεση στη Νέα Υόρκη στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στο τέλος της επόμενης χρονιάς.
Αξίζει επίσης να αναφερθώ στη σπουδή που πραγματοποιώ τα τελευταία χρόνια για τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Η έκθεση που θα διοργανωθεί θα αποτελεί κραυγή για την ευαισθητοποίηση της επιστροφής των μαρμάρων στον τόπο τους. Θα ήθελα, επίσης, απλά να αναφέρω ότι έχω αποταθεί σε πολλούς φορείς στην Ελλάδα για την παρουσίαση της δουλειάς μου αλλά δυστυχώς ως σήμερα δεν έχω λάβει καμία απάντηση, ούτε αρνητική, ούτε θετική.
Θα ήθελα, πριν κλείσουμε τη συνέντευξη, να προσθέσω ότι πιστεύω ότι ο πολιτισμός μας είναι δύναμη και σαν Έλληνες πρέπει να στηριχτούμε σε αυτόν και να τον αξιοποιήσουμε όσο αρτιότερα μπορούμε. Η Ελλάδα αποτελεί κοιτίδα πολιτισμού και με όπλο την παιδεία μας θα πρέπει να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας ως λαός. Ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια και η πολιτική διπλωματία αποτελεί την ισχυρότερη πολιτική προσέγγιση.
“Η Ελλάδα αποτελεί κοιτίδα πολιτισμού και με όπλο την παιδεία μας θα πρέπει να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας ως λαός. “
* Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην «axianews».
- Φωτογραφίες: Ηλίας Διαμαντάκος