Παρ’ ότι τα έργα της τόσο τα αρχιτεκτονικά όσο και τα ζωγραφικά μοιάζουν «παραμυθένια», η αρχιτέκτων-εικαστικός, Ντιάνα Γιαννόπουλου, υπεύθυνη και αποτελεσματική επαγγελματίας, δεν πετάει στα σύννεφα.

Ιδρυτικό μέλος της μελετητικής ομάδας ΜicroTeam Architects με πολλές παγκόσμιες διακρίσεις στο χώρο της αρχιτεκτονικής και του design, αναλαμβάνει έργα δύσκολα που συζητιούνται και προκαλούν θαυμασμό.

Πρόσφατα, παρά τις δυσκολίες που προκάλεσε ο κορωνοιός, η ομάδα της ανέλαβε την αποκατάσταση και μετατροπή σε boutique hotel 5 αστέρων του νεοκλασσικού κτιρίου-μνημείου, όπου στεγάστηκε χρόνια πριν το κατάστημα υφασμάτων του Συμεωνίδη και η pub OSTERMAN στην πλατεία Αγίας Ειρήνης στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Καθηγήτρια του μαθήματος αρχιτεκτονικής εσωτερικού χώρου και σχεδιασμό επίπλου, έχει παρουσιάσει εικαστικά της έργα σε έξι ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ομαδικές.

Μιλήσαμε μαζί της για τα πρόσφατα αρχιτεκτονικά της projects, για την κατάργηση του μαθήματος των καλλιτεχνικών στα σχολεία, για την συμμετοχή της σε εικαστική έκθεση στην Κύπρο, καθώς και για ζωγραφικά της έργα που τροφοδοτούν την σκέψη και προκαλούν τον θαυμασμό.

Γράφει η Ζέτα Τζιώτη

Τις ημέρες τις πανδημίας ασχοληθήκαμε το έργο αποκατάστασης και μετατροπής σε boutique hotel 5 αστέρων του νεοκλασσικού κτιρίου-μνημείου, όπου στεγάστηκε χρόνια πριν το κατάστημα υφασμάτων του Συμεωνίδη και η pub OSTERMAN στην πλατεία Αγίας Ειρήνης

-Ντιάνα, εγκλεισμός και δημιουργία. Μας εκμυστηρεύτηκες ήδη ότι η περίοδος αυτή ήταν ιδιαίτερα δημιουργική για σένα, τόσο ως ζωγράφος, όσο και σαν αρχιτέκτονας.
Μίλησε μας για τα ζωγραφικά έργα που δημιούργησες και πόσο σε επηρέασε η πανδημία στη δουλειά σου;

-Στην ζωγραφική δούλεψα στο πλαίσιο του μύθου, της συνθετικής εικόνας με αφήγηση, σαν ένα ταξίδι αναγκαίας διαφυγής, ειδικά στην πρωτόγνωρη αυτή εμπειρία του lockdown για όλους μας.

Η αλήθεια είναι ότι η πανδημία δεν αποτέλεσε θέμα για την δουλειά μου. Βίωσα την περίοδο αυτή σαν μία παύση ρυθμών ζωής σε κοινωνικό επίπεδο. Ξαφνικά pausa! Ίσως το είδα και σαν ευκαιρία, ανασυγκρότησης και ενδοσκόπησης και αναζήτησης νέων θεματικών ενοτήτων. Δεν είναι επιλογή μου η απόδοση του τραγικού, δεν θέλω να αναπαράγω τον πόνο, ούτε να εκμεταλλεύομαι περιστάσεις για προβολή. Δεν είναι αυτό το στίγμα στην ζωγραφική μου, ειδικά τώρα. Νομίζω ότι ο κόσμος αγαπά την δουλειά μου γιατί ταξιδεύει σε ονειρικούς τόπους με χρώμα, στον χωροχρόνο, ανιχνεύοντας πληροφορίες παραμυθένιων θεματικών ενοτήτων και ποιητικής ατμόσφαιρας και το κάνω με πολλή αγάπη. Ιδιαίτερα δε, όταν ο άνθρωπος ζει σε καθεστώς διασποράς φόβου και απομόνωσης, η τέχνη μπορεί να έχει ρόλο καταλυτικό, να ανεβάσει σε υψηλά επίπεδα την δόνηση του σαν ύπαρξη, την ψυχολογία και την υγεία του, με την ευρεία έννοια της κράσης κατά τον Ιπποκράτη.

Συνέχισα λοιπόν στο tempo “μυθικών διαδρομών”, της έκθεσης που συμμετείχα μαζί με άλλες τρείς πολύ αγαπητές συναδέλφους, Δέσποινα Κουβάτσου, Σμαράγδα Παπούλια και Βάσω Γκιώνη, που ξεκίνησε στην Αργώ στις 9/4/2020, αφιερωμένη στην ημέρα της γυναίκας με θέμα “Η δε γυνή ίνα…τέχνην ποιεί”. Όμως η καραντίνα διέκοψε αμέσως την έκθεση και αναβλήθηκε για τον Δεκέμβρη.

-Δημιουργία και αρχιτεκτονική. Πως κατάφερες να ανταποκριθείς στα αρχιτεκτονικά σου projects σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες του κορωνοιού;

-Σαν αρχιτέκτονες, ΜicroTeam Architects, ο σύζυγός μου κι εγώ, δεν είχαμε την πολυτέλεια της καραντίνας, με την έννοια του εγκλεισμού. Τα εργοτάξια συνέχισαν κανονικά.

Πολύ ενδιαφέρον είχε για μας, παρά τα ποικίλα προβλήματα της περιόδου αυτής, το έργο αποκατάστασης και μετατροπής σε boutique hotel 5 αστέρων, του νεοκλασσικού κτιρίου-μνημείου, όπου στεγάστηκε χρόνια πριν το κατάστημα υφασμάτων του Συμεωνίδη και η pub OSTERMAN, στην πλατεία Αγίας Ειρήνης, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Το γραφείο μας ανέλαβε και το interior design.

Το κτίριο ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο και αποτελεί πλέον ένα πραγματικό κόσμημα για το εμπορικό τρίγωνο της πόλης μας. Πάντως ζήσαμε πρωτόγνωρη εικόνα, μιας Αθήνας σε “αναστολή” πραγματικά αποκαρδιωτική, για το εμπορικό τρίγωνο και όχι μόνον. Η κίνηση βέβαια στην Αθήνα ήταν πολύ άνετη, η ατμόσφαιρα ανακουφισμένη από ρύπανση από τα καλά της ιστορίας…

-Η τεχνολογία έπαιξε πολύ ενεργό ρόλο αυτόν τον καιρό σε πολλούς τομείς όπως η τέχνη αλλά και η παιδεία. Πώς βλέπεις τη νέα, αναβαθμισμένη θέση της τεχνολογίας σε αυτούς τους τομείς που σου ανέφερα;

-Η τεχνολογία συνέβαλε στην διευκόλυνση της μη εφικτής επικοινωνίας, κυρίως στο αρχιτεκτονικό μας επάγγελμα, που έτσι κι αλλιώς είναι εργαλείο για μας εδώ και 30 χρόνια. Η υπερεκτιμημένη θέση της όμως, δεν θεωρώ ότι είναι θετικό σε μόνιμη βάση, εννοώντας πάντα την συνθήκη “δουλειά ή εκπαίδευση από το σπίτι”!

Ότι μένει ακίνητο “πεθαίνει” και επί της ουσίας

Είναι αφύσικο ο άνθρωπος να μένει σε ένα κάθισμα ατελείωτες ώρες μπροστά από μία οθόνη, σε κακή στάση σώματος, στην πλειονότητα, και να θεωρεί ότι έτσι “μένει ασφαλής”. Υποβαθμίζονται βασικές λειτουργίες στο σώμα και το ψυχισμό του. Είμαστε κοινωνικά όντα και ο καθένας μας διαθέτει μια σφαίρα επιρροής-αλληλεπίδρασης, αύρας. Αυτό δεν υφίσταται εξ αποστάσεως, διαδικτυακά! Δύο άνθρωποι μαζί δημιουργούν μια νέα σφαίρα-σχέση και ούτω καθεξής. Κοινωνικοποίηση…είναι ο όρος! Ότι μένει ακίνητο “πεθαίνει” και επί της ουσίας. Αδρανεί το σώμα και το πνεύμα, οι ενδορφίνες, οι ορμόνες της χαράς βουτούν στο κενό.

Οι παλιοί έλεγαν: “Αυτός είναι της σέρας”, ζει σε απομόνωση και η υγεία του είναι εύθραυστη…….

Στον Καναδά οι γιατροί συνταγογραφούν για την θεραπεία ψυχικών διαταραχών επισκέψεις των ασθενών σε μουσεία

Η “κίνηση” σε κοινωνικό επίπεδο είναι απαραίτητη για την ζωή και την υγεία του ανοσοποιητικού μας. Στον Καναδά οι γιατροί συνταγογραφούν για την θεραπεία ψυχικών διαταραχών, επισκέψεις των ασθενών σε μουσεία. Δεν είναι το ίδιο η διαδικτυακή επαφή, ούτε καν όταν μελετώ ένα βιβλίο τέχνης. Λείπει η αυθεντικότητα της “γεύσης”, το φως, οι σκιές η εμπειρία της κίνησης και της αλληλεπίδρασης με το έργο και με άλλα άτομα στον χώρο. Και στην αρχιτεκτονική το βίωμα, η ζωή και η ιδιοποίηση του χώρου έχει άλλες συνάψεις στον εγκέφαλο του χρήστη. Δεν μπορεί η ζωή μας να βασίζεται σε εικονική πραγματικότητα, είναι ψευδαίσθηση.

Ένα παιδί παίρνει από το σχολείο την πρώτη ουσιαστική ώθηση για τις επιλογές της ζωής του αργότερα

-Είσαι μέλος του ΕΕΤΕ και εκλεγμένο μέλος της εφορίας Ζωγραφικής για το επιμελητήριο. Ποια η θέση σου για την κατάργηση του μαθήματος των καλλιτεχνικών στα σχολεία;

-Απαράδεκτη η αφαίρεση των καλλιτεχνικών μαθημάτων από το σχολείο! Έτσι κι αλλιώς ήταν μάθημα επιλογής στο λύκειο και δεν στέκει το επιχείρημα ότι είχαν περιορισμένη συμμετοχή.

Πολλά λύκεια είχαν κενές τις οργανικές θέσεις λόγω απολύσεων ή μη προσλήψεων των καθηγητών καλλιτεχνικών. Πως μπορεί ένα παιδί που το περιβάλλον του δεν έχει σχέση με τέχνες να ανακαλύψει τα ταλέντα του, την κλίση του, αν το σχολείο δεν δίνει την ευκαιρία της εμπειρίας;

Ο σύντροφός μου, εγώ και τα παιδιά μας, είχαμε την ευκαιρία μέσα από το σχολείο, από πολύ μικρή ηλικία της αναγνώρισης του ταλέντου μας. Ένα παιδί παίρνει την πρώτη ουσιαστική ώθηση για τις επιλογές της ζωής του αργότερα…

Πού είναι ο σεβασμός στην “διαφορετικότητα” αυτών των παιδιών με καλλιτεχνικές τάσεις;

Είναι αχαρακτήριστη η υπουργική αυτή απόφαση! Το ΕΕΤΕ θα κινηθεί πολύ στοχευμένα για την ανατροπή της.

Με την κατάργηση του μαθήματος των καλλιτεχνικών στα σχολεία δημιουργούνται κατηγορίες πολιτών με άνισες ευκαιρίες, βάσει των οικονομικών δυνατοτήτων της οικογένειας

-Θα αποβεί μοιραίο για τα παιδιά που ζουν στην επαρχεία και έχουν ταλέντο. Πώς πιστεύεις θα πρέπει να δουλέψουν αυτά τα παιδιά για να έχουν μια θέση στην Σχολή Καλών Τεχνών;

-Είναι αποτρεπτικό αν όχι καταστροφικό, για τα παιδιά αυτά. Ναι! Δημιουργούνται κατηγορίες πολιτών με άνισες ευκαιρίες, βάσει των οικονομικών δυνατοτήτων της οικογένειας. Αφαιρούμε την δυνατότητα σε νέους ανθρώπους, που είναι ο αφρός, η ελπίδα για το μέλλον της χώρας, να έχουν την “ακαδημαϊκή” παιδεία αφ’ ενός, και την εκπαίδευση αφ’ ετέρου, σε σχέση με τις συγκεκριμένες απαιτήσεις των πανελλαδικών για τις σχολές αρχιτεκτονικής, καλών τεχνών, μουσικών και θεατρικών σπουδών, πλαστικών τεχνών, κλπ.

Εκπαιδεύονται τα παιδιά σαν χρήστες τεχνολογικών εφαρμογών σε “απομόνωση”, δεν είναι η εξειδίκευση αυτή ο σκοπός της παιδείας

Το σύστημα είναι έτσι διαρθρωμένο που το ζητούμενο στο σχέδιο για τις εξετάσεις στις αντίστοιχες σχολές δεν είναι η ανίχνευση του πηγαίου ταλέντου αλλά συγκεκριμένες τεχνικές και απόδοση στο θέμα. Δεν έχει ελπίδα ο μαθητής χωρίς εκπαίδευση, κι ας έχει το ταλέντο. Αν διδασκόταν στο σχολείο δεν θα είχε ανάγκη το φροντιστήριο. Θα έπρεπε επίσης και άλλα καλλιτεχνικά μαθήματα πλην του σχεδίου να είναι στο πρόγραμμα, ορχηστρικές τέχνες, χορός, για παράδειγμα. Εκπαιδεύονται τα παιδιά σαν χρήστες τεχνολογικών εφαρμογών σε “απομόνωση”, δεν είναι η εξειδίκευση αυτή ο σκοπός της παιδείας.

Παιδεία είναι και η γνώση του εμείς, η δυνατότητα της εκμάθησης με ευγένεια και υπευθυνότητα, του συν-υπάρχω και συν-βιώνω, βιώνω με άλλους την γνώση μέσα από εμπειρίες μοναδικές, όπου η ατομικότητα και οι επιδεξιότητες της,  αξία, είναι ισότιμη με της προσφοράς και αλληλεπίδρασης της σφαίρας επιρροής του κάθε ατόμου με το όλον! Οι τέχνες είναι μια αλήθεια θεραπευτική και εκπαιδευτική, εμπειρία για όλους, σαν γνωστικό περιεχόμενο και σαν ενασχόληση-δημιουργία.

-Μίλησέ μας για τα «παραμυθένια» έργα σου;

-“Παραμυθένια”! Χαίρομαι που κι εσύ όπως πολλοί τα χαρακτηρίζουν έτσι!

Πρώτη ταξιδεύω …στο παραμύθι, στα παιδικά μου βιώματα. Στα χρόνια της αθωότητας; Στο χρώμα; Στον χώρο; Στον χρόνο; Με λεπτομέρειες που συνθέτουν για μένα μια “πλούσια” και ολοκληρωμένη εικόνα. Έτσι όπως θα έπρεπε να είναι η ζωή μας. Ενδιαφέρουσα, ποιοτική, μαγευτική, παιχνιδιάρα, με αγάπη, σεβασμό, με ευγένεια, αξιοπρέπεια , εντιμότητα, αλήθεια και περίσκεψη. Με ανιχνεύσιμα μηνύματα. “Διαλογίζομαι” και χαλαρώνω ταυτόχρονα σε μια ζωογόνα εγρήγορση όταν ζωγραφίζω. Έχω μίαν αίσθηση πληρότητας όταν η ποιότητα της απόδοσης με ικανοποιεί. Ταξιδεύει πρώτη εμένα η ζωγραφική μου, και χαίρομαι για την ανταπόκριση αυτή. Έχω εισπράξει μοναδικά συναισθήματα από τον κόσμο, έχω δει να δακρύζουν, να συγκινούνται, να εκστασιάζονται, σε όλες τις ηλικίες, και κυρίως να διατυπώνουν την εμπειρία του ταξιδιού στην χαρά της παιδικότητας. Αγγίζει την ψυχή τους με θετικό πρόσημο και είναι πολύτιμο για μένα αυτό σαν αποτέλεσμα.

-Προετοιμάζεις τη συμμετοχή σου σε μια ομαδική έκθεση στην Κύπρο. Τι έργο ετοιμάζεις;

-Ομαδική έκθεση αλλά δεν μπορώ να αποκαλύψω λεπτομέρειες. Είναι ένα εγχείρημα, πολύ αξιόλογου λάτρη της τέχνης ,”υπηρέτη” της για πολλά χρόνια, η σκυτάλη είναι πλέον σε αγαπημένα του πρόσωπα! Θα προκύψει πιστεύω μια πολύ αξιόλογη συλλογή. Οι καλλιτέχνες συμμετέχουν με ένα έργο.

Μπορώ να πω δυο λόγια για την έμπνευση της δικής μου συμμετοχής. Έχει την αφετηρία του σε μοναδική γλυπτική μορφή στην όψη του μνημείου που ανέφερα ήδη, το έργο που ανέφερα και ασχολούμαστε από το καλοκαίρι του 2017, έχοντας καταθέσει σαν αρχιτέκτονες κομμάτι της ψυχή μας.

Αναβιώσαμε ένα κτίριο με ποιότητες άλλης εποχής, και φιλοδοξούμε ότι η αρχιτεκτονική μελέτη αλλά και το interior design έχει την εκλεπτυσμένη αυτή ποιότητα για την εποχή μας αναγκαία παρά ποτέ….. Έτσι και το ζωγραφικό μου έργο μου δίνει αυτό το στίγμα, συνύπαρξης του παρελθόντος με το παρόν, σαν ταξιδιωτική εμπειρία στον χωροχρόνο πάντα με την παραμυθένια “πικάντικη” θα έλεγα προσέγγιση. Άλλωστε η νέα χρήση του κτιρίου απευθύνεται στον ταξιδιώτη, με γεύσεις και αισθήσεις όπου το “παληό” αναβιώνει υποδειγματικά και αρμονικά, σε μια σφαίρα συνύπαρξης με το νέο!

Who is who

Η Ντιάνα Γιαννοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Αποφοιτώντας το 1983 ίδρυσε με τον Γιώργο Κονδύλη την ομάδα μελέτης Microteam Architects. Σαν μέλος του αρχιτεκτονικού γραφείου διακρίθηκε το 1986 στη Β’ Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών των χωρών της Μεσογείου στον τομέα της αρχιτεκτονικής και του design και το 1987 στην έκθεση της Cleau-TEE “Ατομική κατοικία στις χώρες της EOK”.

Ως μέλος του Microteam Architects έχει πλούσιο αρχιτεκτονικό έργο, για το οποίο έχουν γίνει πάνω από 30 δημοσιεύσεις σε εκδόσεις αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος. Διετέλεσε καθηγήτρια ελεύθερου και γραμμικού σχεδίου σε υποψήφιους για την αρχιτεκτονική στα μεταλυκειακά φροντιστήρια του Υπουργείου Παιδείας. Υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης στον τομέα Μορφολογίας-Ρυθμολογίας στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο, όπου και δίδαξε Ιστορία Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων.

Διετέλεσε υπεύθυνη καθηγήτρια του μαθήματος αρχιτεκτονικής εσωτερικού χώρου και σχεδιασμό επίπλου στη Σχολή Βακαλό σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Derby της Βρετανίας.

Τη δραστηριότητά της τη μοιράζει εξίσου και στη ζωγραφική. Από το 1997 έχει παρουσιάσει τα έργα της σε έξι ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ομαδικές. Το 2019 παρουσιάστηκε το έργο της στην Art Athina στο Ζάππειον Μέγαρον.

Έχει φιλοτεχνήσει με έργα της ποιητικές συλλογές και λογοτεχνικές εκδόσεις. Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΕΕΤΕ).