Σχεδόν δέκα χρόνια μετά την έκθεση «Doric/Δωρικός Ρυθμός», που αποτέλεσε την πρώτη παρουσίαση του έργου του Σον Σκάλι (Sean Scully) στην Ελλάδα, το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει από τις 16/12 έως 13/2 στο κτίριο της Πειραιώς την αναδρομική έκθεση του σπουδαίου καλλιτέχνη, με τον τίτλο «Επιβάτης/Passenger».
Πρώτος σταθμός της έκθεσης ήταν το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης και μετά την Αθήνα θα συνεχίσει την περιοδεία της στην Ευρώπη.
Ο Σον Σκάλι, ίσως o σημαντικότερος εκπρόσωπος της αφαιρετικής ζωγραφικής σήμερα, συνδυάζει στο έργο του την παράδοση της αφηρημένης εξπρεσιονιστικής ζωγραφικής στην Αμερική με την ευαισθησία των κινημάτων του ευρωπαϊκού μοντερνισμού.
Δημιουργεί έτσι μια καλλιτεχνική γλώσσα που βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με σπουδαίους ζωγράφους και κινήματα του παρελθόντος, αλλά πάντοτε με μια πολύ προσωπική αντίληψη. Τα έργα του περιλαμβάνονται στα σπουδαιότερα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο κι ήταν ο πρώτος δυτικός καλλιτέχνης με αναδρομική έκθεση του έργου του στην Κίνα το 2014, γεγονός που οδήγησε τέσσερα χρόνια αργότερα στην βράβευσή του ως Διεθνή Καλλιτέχνη της Χρονιάς στο Χονγκ Κονγκ.
Η έκθεση στο Μπενάκη περιλαμβάνει συνολικά 103 έργα: λάδια, ακρυλικά, υδατογραφίες, σχέδια και ένα εμβληματικό γλυπτό. Τα πιο πρώιμα έργα και σχέδια προέρχονται από την δεκαετία του 1960, έχουν παραστατικά χαρακτηριστικά και αναφορές στην ανθρώπινη φιγούρα. Παρουσιάζονται στον πρώτο όροφο της έκθεσης, μαζί με την πρόσφατη σειρά Madonna (2018) όπου, μετά την γέννηση του γιού του Oisín, o Σκάλι επιστρέφει προσωρινά στην παραστατική απεικόνιση.
Στον ίδιο όροφο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει μεγάλων διαστάσεων έργα από τη σειρά Supergrids, στα οποία ο καλλιτέχνης έχει επηρεαστεί αφενός από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα των χαλιών και των υφασμάτων που είδε σε ένα ταξίδι του στο Μαρόκο, αφετέρου από τον νεοπλαστικισμό του Μοντριάν.
Στον δεύτερο όροφο της έκθεσης παρουσιάζονται τα εξαιρετικά λάδια του Σον Σκάλι, φιλοτεχνημένα από τη δεκαετία του ‘80 έως σήμερα, στα οποία εκτυλίσσεται ένας διαρκής διάλογος με εμβληματικά κινήματα και σπουδαίους ζωγράφους της ευρωπαϊκής ζωγραφικής. Τα εμβληματικά αυτά έργα πλαισιώνουν σχέδια και σημειώσεις του καλλιτέχνη.
Την έκθεση συνεπιμελούνται ο Dávid Fehér, επιμελητής 20ού αιώνα και σύγχρονης τέχνης του Μουσείου Καλών Τεχνών Βουδαπέστης και διευθυντής του Κέντρου Ερευνών της Κεντρικής Ευρώπης για την Ιστορία της Τέχνης, καθώς και ο Κωνσταντίνος Παπαχρίστου, επιμελητής του Μουσείου Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα.
Λίγα λόγια για τον καλλιτέχνη
Ο Σον Σκάλι γεννήθηκε στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας το 1945. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η οικογένειά του μετοίκησε στην Αγγλία, όπου εγκαταστάθηκε σε μια εργατική συνοικία του νότιου Λονδίνου. Από τα εννέα του, ο Σκάλι ήξερε πως ήθελε να γίνει καλλιτέχνης. Η μαθητεία του ως στοιχειοθέτης σε εμπορικό τυπογραφείο του Λονδίνου στις αρχές της δεκαετίας του ’60 επηρέασε σημαντικά το μετέπειτα έργο του. Σε ηλικία 20 ετών, ξεκίνησε τις σπουδές του στο Croydon College of Art του Λονδίνου και τις συνέχισε το 1968, στο Πανεπιστήμιο του Newcastle.
Το 1970 κέρδισε το βραβείο του Ιδρύματος Peter Stuyvesant, ενώ το 1972 ήταν ένας από τους επιλαχόντες για το Βραβείο Ζωγραφικής John Moores. Την ίδια χρονιά έλαβε την υποτροφία Frank Knox για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Το 1975, σε ηλικία 30 ετών, ο Scully έλαβε τη διετή υποτροφία Harkness, η οποία του επέτρεψε να εγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη.
Τα έργα του Σον Σκάλι βρίσκονται στις συλλογές σχεδόν όλων των μεγάλων μουσείων του κόσμου. Το 2021 εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Fort Worth στο Τέξας μία μεγάλη αναδρομική έκθεση που καλύπτει τα πενήντα χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας με τίτλο «Sean Scully: The Shape of Ideas», η οποία θα μεταφερθεί στο Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφειας στην Πενσυλβάνια το 2022. Ο ίδιος ζει και εργάζεται μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών, Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας