Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Τον διπλό τίτλο «Νύ(μ)φες» επέλεξε ο Πάνος Κόκκαλης για τη δεύτερη ατομική του έκθεση που εγκαινιάζεται στην γκαλερί Σκουφά την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου στις 19:30. Ο εικαστικός με σαφή έμπνευση από τη μορφή της γυναίκας, επιχειρεί μια δημιουργική σύνδεση ανάμεσα στις νύμφες της αρχαιότητας με τις νύφες της σύγχρονης εποχής.
Τα έργα της έκθεσης αποπνέουν ένα τελετουργικό μύησης στον κόσμο των γυναικείων σκέψεων και συναισθημάτων. Ο δημιουργός επιστρατεύει πλήθος υλικών, από λάδια, ακρυλικά και κάρβουνο έως κολάζ στένσιλ και δαντέλες για την ζωγραφική σύνθεση των γυναικείων μορφών, που ως άλλες νύ(μ)φες, μπροστά σε καθρέφτες, κρατούν ανθοδέσμες, φορούν νυφικό πέπλο, ξεδιπλώνοντας πλήθος συναισθηματικών φορτίσεων.
Tα κοσμήματα, τα αριστοτεχνικά σχέδια του δαντελωτού υφάσματος, οι γραμμές σαν αλλεπάλληλα κλωστικά νήματα, συντελούν στην αφήγηση γυναικείων ιστοριών, για την μητρότητα, την σεξουαλικότητα, τις επιθυμίες και τις πολλαπλές μορφές καταπίεσης.
Λίγο πριν τα εγκαίνια της έκθεσης, με τα έργα να έχουν ολοκληρωθεί και να παίρνουν τον δρόμο τους για την γκαλερί, ο Πάνος Κόκκαλης μίλησε στην «Α»:
-Ο τίτλος της έκθεσης είναι διπλός «Νύ(μ)φες». Πως συνδέονται οι νύφες με τις νύμφες και τι θέλατε να δηλώσετε με αυτό το πέρασμα από τη μία έννοια στην άλλη;
-Στην κλασική αρχαιότητα οι Νύμφες ήταν κατώτερες γυναικείες θεότητες, νεαρές παρθένες, πνεύματα της φύσης που βρίσκονταν πάντα κοντά στο ζωογόνο νερό, ενώ χαρούμενες ζούσαν σαν σε γιορτή με χορούς και τραγούδια, υμνώντας τον έρωτα τη δύναμη της φύσης και τη χαρά της ζωής.
Ήταν ο απόηχος της ξεχασμένης Μεγάλης μητέρας θεάς των πρώτων ανθρώπινων κοινωνιών. Οι Νύμφες ως υπάρξεις τοποθετούνταν μεταξύ θεών και θνητών, δεν ήταν αθάνατες, ζούσαν όμως επί μακρόν και τρέφονταν με αμβροσία . Οι Νύμφες έχουν επιζήσει στη λαϊκή μας παράδοση μέχρι σήμερα και είναι οι γνωστές νεράιδες.
Η λέξη νύφη προέρχεται από την αρχαία ελληνική νύμφη, που σήμαινε την παρθένα σε ώρα γάμου, αλλά και την έγγαμη γυναίκα. Οι πρώην νύμφες του δάσους γίνονται σήμερα οι νύφες της εκκλησίας, οι νύφες της χαμένης χαράς και αγνότητας ακριβά αγορασμένης πλέον.
Οι θρησκείες αφαίρεσαν κάθε τί εύθυμο, συνεπώς και ύποπτο αμαρτίας και επέβαλαν στη νεαρή νύφη την αγνότητα, ως απαραίτητο ηθικό κάλυμμα, το νυφικό, άσπρο πέπλο και το πλέον ακριβό δώρο της προίκας. Νυμφοκομέω και νυμφοκοσμέω, τα ρήματα για το στολίζω τη νύφη ή ντύνομαι ως νύφη.
Η νύφη με το φόρεμα των αιθέριων πέπλων εκείνης της ημέρας θέλει να ομοιάσει στη θεϊκή ομορφιά που διέκρινε τις Νύμφες των αρχαιοελληνικών μύθων.
Κάπως έτσι σήμερα τα νεαρά κορίτσια και όχι μόνο φαντασιώνονται το γάμο τους σαν πριγκίπισσες, νεράιδες. Έτσι περνάνε από το φαντασιακό στην πραγματικότητα, όπου η γυναίκα ως νύφη πλέον, αποτελεί προϊόν οικονομικής συναλλαγής.
-Με την έκθεση αυτή επιχειρείτε μια κριτική στον θεσμό του γάμου και στην έννοια της συναλλαγής που συχνά βλέπουμε να τον συνοδεύει;
-Παρατηρητής είμαι η συναλλαγή και τότε και τώρα είναι εμφανέστατη. Η πραγματική ελευθερία στη σύναψη του γάμου μπορεί μονάχα να πραγματοποιηθεί γενικά, όταν βγουν από τη μέση όλοι οι δευτερεύοντες οικονομικοί λόγοι που και τώρα ακόμα επιδρούν στην εκλογή συζύγου. Τότε πια δε μένει κανένα άλλο κίνητρο από την αμοιβαία κλίση.
-Αν σας ζητούσα έναν ακόμα τίτλο για την έκθεση τι θα λέγατε;
«Η καταγωγή της οικογένειας» είναι ένας τίτλος που επίσης ταιριάζει. Επίσης θα μπορούσα να δανειστώ τον τίτλο του βιβλίου της Λιλής Ζωγράφου …“Μου σερβίρετε ένα Βασιλόπουλο παρακαλώ”.
-Ποια η γνώμη σας για τη θέση της γυναίκας σήμερα στις δυτικές και στις ανατολικές κοινωνίες;
-Χρειάζεται να βάλουμε ένα χρονικό όριο. Γιατί πριν από δεκαετίες και στη Δύση δεν ήταν καλύτερα τα πράγματα. Νομικά η προίκα καταργήθηκε το 1980 στην Ελλάδα. Στην ανατολή όπου επικρατεί και θρησκευτικό σκοτάδι τα πράγματα είναι τραγικά. Όχι μονάχα για τις γυναίκες αλλά και για τα παιδιά.
-Η γυναίκα σήμερα πόσο αποδέχεται τους κοινωνικούς ρόλους στερεότυπα που καλείται να παίξει συχνά;
-Ο καταλυτικός μύθος είναι παντοδύναμος (όχι για όλες τις γυναίκες) διαβρωτικός, η γνωστή παιδεία για τις πριγκίπισσες και τις σταχτοπούτες λειτουργεί ακόμα. Η εξάρτηση όλης της ζωής μιας γυναίκας πώς κάποιος άλλος θα την κάνει ευτυχισμένη είτε άνδρας, είτε σύζυγος ως μοντέλο lifestyle είναι ακόμα πολύ ισχυρό.
-Τα έργα της έκθεσης πότε δημιουργήθηκαν, από τι υλικά είναι κατασκευασμένα και ποιες οι διαστάσεις τους;
-Τα έργα δημιουργήθηκαν μεταξύ 2017-2019. Οι γραμμές από το μελάνι, το κάρβουνο και το μολύβι σαν αλλά κλωστικά νήματα συναντούν τα stencil από τις δαντέλες με ακρυλικό χρώμα. Τα λάδια και τα ακρυλικά τα χρωματιστά μολύβια συνδυάζονται με το κολάζ και τα spray. Τέλος η χρήση pva συνδυάζεται με αρχές και τεχνικές της Mec Art (όρος που δόθηκε το 1963) και χρησιμοποιήθηκε από τον Κεσσανλή, τον Μπερτίνι και τον Rouschenberg. Οι διαστάσεις των έργων είναι σχετικά μεγάλες ξεκινούν από 100 x 100 εκατοστά μέχρι 170 X 120 εκ.
-Σας απασχολεί από την μία έκθεση στην άλλη να υπάρχει εξέλιξη, διαφορετικά θέματα, ανάπτυξη μιας άλλης τεχνικής ίσως;
-Ως προς αυτό το σημείο υπάρχει μία εμμονή εκ μέρους μου. Με απασχολεί πολύ η εξέλιξη. Όμως είναι τα ίδια τα έργα που με οδηγούν κάθε φορά στο επόμενο βήμα. Αυτά αποφασίζουν πότε κλείνει μία θεματική και πότε ανοίγει μια άλλη, ποιες τεχνικές και πότε θα τις χρησιμοποιήσω. Είναι μια γοητευτική, αυτόματη διαδικασία…
-Τι θεωρείτε πρόκληση στη δουλειά σας;
-Επιδιώκω να είμαι ειλικρινής ως προς τον εαυτό μου και τους αποδέκτες της δουλειάς μου, να συλλάβω και να αποτυπώσω αυτές τις φευγαλέες εικόνες που έχω στο μυαλό μου. Ένα μέρος αποτυπώνεται κάτι όμως όλο μου ξεγλιστρά και μένει για την επόμενη φορά…
Info Έκθεσης
«Νύ(μ)φες» από τον Πάνο Κόκκαλη
Γκαλερί Σκουφά
Εγκαίνια: Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2019, στις 19.30
Διάρκεια έκθεσης: 17 Οκτωβρίου έως 9 Νοεμβρίου 2019
ΓΚΑΛΕΡΙ ΣΚΟΥΦΑ
Σκουφά 4, Κολωνάκι, 10673
21 0364 3025 www.skoufagallery.gr
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα axianews
